Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev`in, Avusturya Cumhurbaşkanı Thomas Klestil ile düzenlediği ortak basın toplantısında bildirisi - 4 Temmuz 2000


Sayın Cumhurbaşkanı!

Sayın bayanlar ve baylar!

Sayın basın mensupları!

Ben Avusturya Cumhurbaşkanı`nın daveti üzerine bugün resmi bir ziyaret için Viyana`da bulunmaktan çok memnunum.

Sayın Cumhurbaşkanı, beni davet ettiğiniz için ve üstün bir konukseverlik, sıcak karşılama için teşekkür ederim. Bu, Avusturya ile Azerbaycan arasında oluşan ilişkilerin geliştirilmesi için önemli bir aşamadır. Biz bunu çok takdir ediyoruz.

Sayın cumhurbaşkanı, sizin söylediğiniz gibi, bizim az önce yaptığımız baş başa görüşmemizde birçok konu, aynı zamanda, ağırlıklı olarak, Güney Kafkasya`daki durum, bu sorunun kapsamında 12 senedir süren Ermenistan-Azerbaycan, Dağlık Karabağ sorunu masaya yatırıldı.

Sayın Cumhurbaşkanı, siz bu sorunu çok iyi biliyorsunuz. Biz sizinle beraber AGİT`in 1994 yılındaki Budapeşte, 1996 yılındaki Lizbon, 1999 yılındaki İstanbul zirve toplantılarında buluştuk ve söz konusu tüm zirve toplantılarında bu konu gündemde olmuştur. Bu AGİT zirvelerinde sorunun adil çözümü için Azerbaycan`a verdiğiniz destekten dolayı teşekkür ederim.

Bugün biz bu konuyu sizinle birkez daha çok detaylı bir biçimde ele aldık. Ben, sizin bu sorunla ilgili bilgi sahibi olduğunuzu, bu sorunun sizi de kaygılandırdığını anladım. Zira Kafkasya bölgesinde - dünyanın önemli bölgelerinden birisi olan bölgede barışın, istikrarın, huzurun sağlanması Avusturya için de önemlidir. Ben size Azerbaycan`ın bu konuda çok çabalar harcadığını ve birçok adımlar attığını belirttim. AGİT`in 1996 yılı Lisbon zirve toplantısında çok önemli bir karar alınmıştır. Biz onun yaşama geçirilmesi için uğraşıyoruz. Fakat Ermenistan`ın yapıcı olmayan tutumu yüzünden biz onu yaşama geçirememişiz.

1992 yılından itibaren bu konularla AGİT Minsk Grubu ilgileniyor. Amerika Birleşik Devletleri, Rusya, Fransa Minsk Grubu`nun eş başkanlığını üstlenmişler. Fakat bu girişimler gerekli sonucu vermediği için 1999 yılında Ermenistan Cumhurbaşkanı Robert Koçaryan ile Azerbaycan Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev arasında doğrudan baş başa görüşmelerin yapılmasının gerekliliği konusu ortaya çıkmıştır.

Biz bu görüşmeler sırasında belli bir ilerleme sağlamış bulunmaktayız. Her iki cumhurbaşkanı, konuyu çözmek için karşılıklı tavizlere gidilmesinin gerekli olduğu yönünde bir görüşe vardılar. Fakat 1999 yılında bu konuda sağlanmış olan ilerleme, ne yazık ki, daha sonra belli bir kesintiye uğradı. Biz sorunun barışçıl yoldan çözüme kavuşması için bundan böyle de çalışacağız.

Sayın Cumhurbaşkanı, belirttiğim üzere, bu ihtilaf sonucunda Ermenistan askeri birlikleri Azerbaycan topraklarının %20`sini işgal etmişler ve söz konusu topraklar halen Ermenistan askeri birliklerinin işgali altında tutulmaktadır. İşgal altındaki topraklardan bir milyondan fazla Azeri zorla göç ettirilmiştir, onlar kendi ülkelerinde göçmen durumunda çadırlarda zor koşullar altında yaşıyorlar.

Sorunun barış yoluyla çözümünü sağlamamız için altı yıl önce, 1994 senesinde Ermenistan ile Azerbaycan arasında savaşın durdurulmasına ilişkin sözleşme imzalandı. Şimdi bir savaş yok, fakat barış da sağlanmış değil. Bu, Azerbaycan açısından hayati bir konudur. Azerbaycan`ın toprak bütünlüğünün sağlanması gerekir. Ermenistan askeri birlikleri işgal altındaki topraklarımızdan çekilmelidi. Ermenistan`ın uluslararası hukuk normlarını, AGİT ilkelerini yerine getirmesi ve bir milyondan fazla Azerinin kendi yerlerine, yuvalarına geri dönmesi gerekir.

Bu arada işgal edilmiş topraklarda herşey tahrip edilmiştir. Kendi yerlerine geri dönen kişiler sadece topraklarına geri dönmüş olacaklar. Onların orada yaşaması için birkaç boyunca yıl pek çok işin yapılması lazım ve tabiatıyla bu, çok büyük bir kaynak gerektirmektedir. Fakat biz barış sağlanırsa, dünya topluluğu, Avrupa Birliği ve büyük bağışların yardımı ile önümüzdeki yıllarda bu sorunların çözümünün, kuşkusuz, mümkün olacağını düşünüyoruz.

Avusturya, bu sene AGİT`in dönem başkanlığını yürütmektedir. Biz size çok büyük umutlar bağlıyoruz. Dışişler Bakanı Bayan Ferreo-Waldner yakında bölgemize gelecek, Azerbaycan`da bir ziyarette bulunacaktır. Biz sizi sabırsızlıkla bekliyoruz. Biz, bu senenin ikinci yarısında, Avusturya`nın AGİT başkanlığını yaptığı dönemde sorunun çözümünde gerçek bir sonucun sağlanmasını temenni ediyoruz.

Sayın Cumhurbaşkanı, siz Avrupa`da ve dünyada ün kazanmış büyük nüfuz sahibi bir devlet adamısınız. Ben sizim kendi özel siyasal olanaklarınızı da kullanarak bu sorunun barış yoluyla çözümünde bize yardımcı olumanızı istiyorum. Biz Avusturya`ya, Cumhurbaşkanı`na, Dışişleri Bakanı`na ve AGİT`e çok güveniyoruz.

Son olarak, Sayın Cumhurbaşkanı, size şunu aktarmak isterim ki, İkinci Dünya Savaşında Alman ordusunda savaşan ve Sovyet ordusuna esir düşen Avusturya askerlerinin bir bölümü Azerbaycan`a götürülmüş ve onlar orada hidroelektrik santrallerin inşasında yer almışlar. Onlardan 45 kişi yaşamını yitirmiş ve toprağa verilmiştir. Onların mezarları hâlâ duruyor. Ben bu mezarların resimlerini size vermek istiyorum. Bu ise onların anısına yapılmış olan levhadır. Ben buna ilişkin bilgileri de size sunuyorum. Foto muhabirleri bu resimleri çekip sergilerse, daha iyi olur diye düşünüyorum.

Kısa inceleme yazısı

DIŞ POLİTİKA

Genel tarihi bilgiler

Azerbaycan - Avrupa

Bilgi notu

Azerbaycan - Avrupa