‎"Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev'in Ulusal Paralemnto'nun 23 ‎Şubat tarihli oturumunda yaptığı kapanış konuşması" (23 Şubat 2001 yılı, Bakü) belgesine ‎ilişkin tarihi vesika


23 ve 24 Şubat 2001 tarihlerinde Azerbaycan Cumhuriyeti Ulusal Parlamentosu'nun toplantısı düzenlenmiştir. Toplantının gündeminde Ermenistan-Azerbayan Dağlık Karabağ anlaşmazlığının barışçıl yoldan çözümlenmesi sürecine ilişkin konu yer almıştır.

Toplantıya Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı Dairesi ve Bakanlar Kurulu'nun ileri gelenleri, Anayasa, Yüksek, İktisat, Temyiz mahkemelerinin ve diğer mahkemelerin hakemleri, savcılık çalışanları, bakanlar, devlet komitelerinin başkanları, şirketlerin ve genel idari makamların yöneticileri, siyasi parti siciline kayıtlı bulunan siyasal partilerin başkanları, bilim, kültür ve sanat adamları, basın mensupları, Ulusal Parlamento'ya başvuruda bulunan bir takım sivil toplum kuruluşları temsilcileri, ayrı ayrı kişiler davet almışlar.

Ulusal Parlamento'da yapılan müzakerelerde Ermenistan-Azerbaycan Dağlık Karabağ anlaşmazlığı sonucunda en büyük zararın Azerbaycan'a verildiği vurgulanmıştır. Azerbaycan topraklarının Ermeni askeri birliklerince işgal edildiği, binlerce Azerbaycan vatandaşının yaşamını kaybettiği, mülteci durumuna düştüğü, kayıp olduğu, esir düştüğü, rehine alındığı, ülkenin şehir ve köylerinin, sanayi, tarım, eğitim, sağlık tesislerinin Ermeniler tarafından yıkıldığı ve yağmalandığı, maddi ve kültürel anıtların tahrib edildiği bir kez daha belirtilmiştir. Hocalı timsalinde Azerbaycan Türklerinin 20. yüzyılın en korkunç soykırımlarından birine maruz kaldığı kaydedilmiştir. Azerbaycan topraklarının işgali ile ilgili BM Güvenlik Konseyi'nin 822 (30 Nisan 1993 yılı), 853 (29 Temmuz 1993 yılı ), 874 (14 Ekim 1993 yılı), 884 (12 Kasım 1993 yılı) sayılı kararlarının, anlaşmazlığın barışçıl yoldan çözüme kavuşturulması amacıyla 1992 yılından bu yana faaliyette bulunan AGİT Minsk Grubunun girişimlerinin sonuçsuz kaldığı bildirilmiştir. Anlaşmazlığın çözümünün AGİT'e bırakıldığı dönemden itibaren söz konusu kuruluşla karşılıklı işbirliğinin yapılmasının Azerbaycan'ın dış politika çizgisinin unsurlarından biri olduğu, 1992-2000 yılları arasnda Azerbaycan Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev'in AGİT yöneticileri ve onun Minsk Grubunun temsilcileri ile 130'dan fazla görüşme yaptığı belirtilmiştir. Toplantılarda konuşma yapan devlet çalışanları, milletvekilleri ve diğer kişiler Ermenistan-Azerbaycan Dağlık Karabağ anlaşmazlığına, onun barış yoluyla çözüme bağlanması sürecine ilişkin kendi görüşlerini aktarmışlar.

Müzakerelerin ardından Ulusal Parlamento Ermenistan-Azerbaycan Dağlık Karabağ anlaşmazlığının barışçı yoldan çözümlenmesi sürecine ilişkin konuda bir karar kabul etmiştir. Kararda Azerbaycan Cumhuriyeti Ulusal Parlamentosu'nun bağımsız devletimizin politik, ekonomik, toplumsal ve kültürel gelişme yolunda en büyük engeli oluşturan Ermenistan-Azerbaycan Dağlık Karabağ anlaşmazlığının barış yoluyla çözümünden yana olduğunun altı çizilmiştir. Ulusal Parlamento ülkede faaliyette bulunan siyasi partileri, sivil toplum kuruluşlarını, düşünürleri, genel olarak yaygın toplumsal örgütlerin temsilcilerini Azerbaycan için zorlu ve oldukça önemli bir konu olan bu sorunun giderilmesi amacıyla kendi çabalarını biraraya getirme çağrısında bulunmuştur. Bunun yanı sıra belgede Azerbaycan Cumhuriyeti Ulusal Parlamentosu'nun Ermenistan-Azerbaycan Dağlık Karabağ anlaşmazlığının barış yoluyla çözümüne yardım edilmesi için çabaların artırılmasına yönelik mesajlarının BM Genel Sekreteri Kofi Annan'a, BM Güvenlik Konseyi Başkanı'na, AGİT'in Dönem Başkanı, Romanya Dışişleri Bakanı Mircea Geoana'ya, AGİT Minsk Grubunun eşbaşkanlığını üstlenen ülkelerin devlet başkanlarına- ABD Başkanı George Bush'a, Fransa Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Jaques Chirac'a, Rusya Federasyonu Başkanı Vladimir Putin'e gönderilmesi öngörülmüştür. Kararda Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev'e ihtilafın çözümü için barış görüşmelerini sürdürmeyi tavsiye etmişler.

Toplantıya katılan Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev bir konuşma yaparak Ulusal Parlamento'da Ermenistan-Azerbaycan Dağlık Karabağ anlaşmazlığının çözümüne ilişkin yolların araştırılması yönünde iki gün boyunca yapılan görüşmelerin Azerbaycan toplumu için, halkımız için önemli olduğunu belirtmiştir.

Tarihi vesika 14 Mart 2005 yılında düzenlenmiştir