Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev`in, Uluslararası Af Örgütü Genel Sekreteri Sayın Pierre Sané`ye mektubu - 17 Temmuz 1998


Sayın Pierre Sane!

Azerbaycan'da insan hakları ve özgürlüklerinin sağlanması alanında yapılan çalışmalara biçtiğiniz yüksek değer dolayısıyla size kendi şükranlarımı ifade ediyorum.

Bağımsızlığını kazandıktan sonra demokratik, laik hukuk devleti kuruculuğu yolunu kendisi için gelişme yolu olarak belirleyen ülkemiz mevzuat düzenlemelerini uluslararası alanda kabul görmüş meşru değerlerin temelinde yapmaya başlamıştır.

İnsan hakları ve özgürlüklerinin sağlanması amacıyla ülkemizde her kişinin doğal ve ayrılmaz hakkı olan yaşama hakkı için sağlam güvenceler verilmiş, insanın yaşamdan yoksun bırakılması kabul edilemez olarak görülmüştür. Nitekim Doğu dünyasında ilk defa olarak Azerbaycan'da idam cezasının kaldırılması ülkemizin laik devlet olduğunu birkez daha kanıtlamıştır.

İnsan haklarının sağlanması ülkemizde gerçekleşen büyük demokratik süreçlerin bir parçası olarak her zaman devletin dikkatini çeken konulardan biridir.

Barış sağlanmadan insan haklarına tam olarak uymanın mümkün olmadığı bilinmektedir. Barış öyle bir ortam ki, tüm insanlar şiddetten, korkudan uzak yaşıyorlar ve onların güven içinde yaşama hakkı sağlanıyor.

Burada şunu özellikle belirtmek isterim, Ermenistan'ın Azerbaycan'a yönelik 1988 yılından bu yana süren silahlı saldırısı sonucunda bir milyondan fazla yurttaşımızın temel insan hakları ihlal edilmiştir. Fakat buna rağmen, Azerbaycan Cumhuriyeti barışsever politikasını sürdürerek ülkede siyasal istikrarı, vatandaş dayanışmasını sağlamış, her insanın hak ve özgürlüklerinin korunması için tutarlı ve amaca yönelik bir çalışma yapmıştır. Sanıyorum, tüm bunlar Azerbaycan'ın insan haklarına ne denli saygılı olmasının bariz kanıtıdır. Zira insan hakları bizi insan yapan kaynaklardır. İnsan hakları insan varlığının ve toplum halinde yaşamanın temeli olaraktan hiçbir kültüre yabancı değil ve tüm uluslara özgüdür.

Günlük yaşamımızda insan haklarının korunması kendi gerçek güvencesini bulmanın yanı sıra hem de hukuk normlarına ilişkin belgelerde düzenlenmiştir.

Zira ben Azerbaycan Cumhuriyeti'nde BM İnsan Hakları Evrensel Bildirgesi'nin kabulünün 50. yıldönümünün törenlerle kutlanması amacıyla kararname imzalayarak bu vesileyle düzenlenecek olan etkinlikler programını onayladım. Programda adliye, mahkeme, savcılık, polis teşkilatı çalışanları, avukatlık ve hukuk alanında uzmanlaşan yükseköğretim kurumları görevlileri için insan haklarına yönelik eğitimin sağlanması öngörülmüştür. Eminim ki, bu etkinliklerin yaşama geçirilmesi hükümetimiz ile BM İnsan Hakları Yüksek Komiserliği arasında ilişkilerin geliştirilmesine hizmet edecektir. Aynı zamanda Azerbaycan Cumhuriyeti Hükümeti ile Birleşmiş Milletler İnsan Hakları Merkezi arasında işbirliği programının hazırlanması yönünde talimat verdim.

Daha sonra Azerbaycan'ın belirli bir kalkınma aşamasına uygun olarak insan haklarının korunması alanında yapılan düzenlemelerin verimliliğini artırmak amacıyla insan haklarının korunmasına ilişkin devlet programı onaylanmıştır.

Bugün amaç, her kişinin insan haklarının yaşama geçirilmesi ve korunmasında kendi sorumluluğunun bilincine varmasıdır.

Her bireyin yaşamında ve toplumda insan haklarının gerçekleşmesi amacını güden Azerbaycan devleti, insan hakları konusunda yirmi kadar uluslararası sözleşme ve anlaşmalara taraf olmuştur.

Siz her halde biliyorsunuzdur, bu sene şubat ayında "İnsan ve vatandaş haklarının ve özgürlüklerinin sağlanması alanında etkinliklere dair" imzaladığım kararda, ölüm cezasının tamamen kaldırılması ile ilgili taahhütleri öngören "Medeni ve Siyasal Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşmenin İkinci Seçmeli Protokolüne" ve insan hakları alanında mevcut diğer uluslararası sözleşmelere taraf olması için Azerbaycan Cumhuriyeti Dışişleri Bakanlığı'na talimat verdim.

Biz insan haklarının korunması alanında faaliyette bulunan örgütlerle, bunun yanı sıra sivil toplum kuruluşları ile işbirliğini büyük memnunlukla karşıladık. Biz Avrupa Konseyi, AGİT Demokratik Kuruluşlar ve İnsan Hakları Ofisi, Uluslararası Af Örgütü, Helsinki İnsan Hakları İzleme Komitesi ve diğer uluslararası örgütlerle işbirliğmizi geliştirmek için bütün olanakları değerlendireceğiz.

Sorumlulukla söyleyebilirim ki, bugün ülkemizde insan haklarının korunması alanında yapılan çalışmalar, elde edilen değerler uluslararası kural ve ilkelerden doğuyor ve Azerbaycan Cumhuriyeti, ileride asıl bu ilkelerin aracılığıyla insan onurunu güvence altına alma azmindedir.