Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev’in Nahcivan Özerk Cumhuriyeti’nin 75. kuruluş yıldönümü nedeniyle verilen resepsiyonda konuşması - 12 Ekim 1999


Sayın Bayanlar ve Baylar!

Sayın Konuklar!

Değerli arkadaşlar!

Azerbaycan Halkının, bağımsız Azerbay-can’ın yaşamında önemli bir gündür. Bağımsız Azerbaycan’ın ayrılmaz bir parçası olan Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’nin kuruluşunun 75. yıldönümünü törenlerle kutluyoruz.

Azerbaycan’ın her köşesi, her karış toprağı her Azerbaycanli için değerlidir. Bu yüzden de Azerbaycan’ın kopmaz bir parçası olan Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’nin kuruluşunun 75. yıldönümü her Azerbaycanlı için, tüm Azerbaycan halkı için bir bayramdır, bizim devletimiz için bir bayramdır. Zira biz, Nahçıvan’da yaşanan değişiklikleri, gelişmeyi buradan bir kez daha aktararak, vurgulayarak genel anlamda tüm Azerbaycan’ın gelişmesini ve Azerbaycan Cumhuriyeti’nin yaşamında ortaya çıkan değişiklikleri gözler önüne seriyoruz.

Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’nin kuruluş yıldönümü törenleri önceler de yapıldı. Ben birkaç defa bu yıldönümü törenlerine katıldım. 1949 yılında Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’nin kuruluşunun 25. yıldönümü kutlanıyordu. O sırada, bu bayram kutlandığında ben Azerbaycan’da değildim, Leningrad’daydım, orada eğitim görüyordum. Fakat o döneme kadar burada çalıştım. Hem Nahçıvan Halk Komiserleri Sovyeti’nde - ki şimdi onun ismi Bakanlar Kurulu olarak değiştirilmiştir- hem güvenlik organlarında görev aldım. Bu nedenle de Leningrad’da bulunduğum sırada burada ne olup bittiği, ne yapıldığı ile çok ilgileniyordum. Ne var ki o dönemde ne televizyon vardı, ne de radyodan birşey öğrenmek mümkündü, telefonla irtibat kurmak da zordu. Ben o sırada sadece mektupla ulaşabiliyordum. Söz konusu bayramdan bir hafta sonra Nahçıvan’dan bana haberler geldi. Bana Nahçıvan’daki törenleri anlattılar.

Aklımda kalan en büyük olay şudur. Tabii ben o sırada gençtim, 25-26 yaşlarındaydım. Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’nin kuruluş yıldönümü vesilesiyle Nahçıvan yöneticileri, o dönemde yararlılık gösteren kişiler ilk defa Sovyetler Birliği Yüksek Sovyeti Prezidyum’u (red. Başkanlık Divanı) tarafından nişan ve madalyalarla ödüllendirildiler. Bu ödüllendirilen kişilerden biri de bendim.

Doğrusu, o döneme kadar benim İkinci Dünya savaşı ile ilgili devlet ödüllerim, madalyalarım vardı. Fakat Nahçıvan’ın kuruluşunun 25. yıldönümü vesilesiyle, Nahcıvan’dan uzaklarda olduğum sırada bana böylesine ilgi gösterilmesi, önem verilmesi hafızamda kaldı. Bugün, olayın üzerinden 50 sene geçtikten sonra ben bunu hâlâ hatırlıyorum.

Ben Nahcıvan Özerk Cumhuriyeti’nin 40. kuruluş yıldönümüne katıldım, 50. kuruluş yıldönümünde, yani 1974 yılında ben Azerbaycan’ı yönetiyordum. Azerbaycan’ın yöneticisi olarak gelip buradaki kutlamalara katıldım. Tüm bunlar Nahçıvan tarihinde kutlama törenleriyle ilgili sayfalardır.

Gerçeği söylemek gerekirse, o dönemde kutlamalar şimdiki gibi yapılmasa da, insanlar Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’nin kuruluş yıldönümü nedeniyle çok seviniyorlardı ve tabii ki, olanaklar elverdiği ölçüde kutlama törenleri de yapılıyordu.

Fakat bu yıldönümü töreni tüm önceki yıldönümü törenlerinden tamamen farklıdır. Biz bağımsızlığımızı kazandık. Bağımsız Azerbaycan devleti, özgürce kendi yaşamını kuruyor, tüm faaliyetini özgür biçimde gerçekleştiriyor ve Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’nin 75. kuruluş yıldönümünü Azerbaycan’ın bağımsızlık döneminde kutlamak, benim için, kuşkusuz, tüm eski dönemlerle kıyaslandığında daha büyük değer ve önem arz ertmektedir.

Azerbaycan’ın kendi bağımsızlığını ilan etmesi, bağımsızlığına kavuşması ile ilgili anayasa maddesinin kabul edildiği 18 Ekim 1991 tarihi arifesinde biz bu kutlama törenini yapıyoruz. Yani 18 Ekim günü de bizim için bayramdır, bugün de bizim için bayramdır. Bu bayramlar arasında çok güzel bir uyum vardır.

Ben bugün, Nahçıvanlıların, Nahçıvan nüfusunun özgürlük, bağımsızlık, hürriyet için daha fazla gayret sarfeden kişiler olduğunu söyledim. Bu nedenle de Azerbaycan’ın bağımsızlığını kazanması -gerçi o zaman Nahçıvan bağımsızlığını kazanmıştı - tüm Azerbaycan halkı gibi, Nahçıvanlılar için de tarihi bir olaydır ve çok değerlidir.

Tüm bunlardan dolayı bugünkü yıldönümü töreni Nahçıvan’ın 75 senelik yaşamında en değerli gündür ve en tarihi gündür. Biz bugün yaptığımız törenle Azerbaycan’ın bağımsızlığının 8. yıldönümünü kutluyoruz. Biz bugün yaptığımız törenle Azerbaycan’ın bağımsızlık yolunda başarılı bir ilerleme kaydedeceğine olan güvenimizi gösteriyoruz. Biz bugün yaptığımız törenle Azerbaycan’ın demokratik, laik bir hukuk devleti olduğunu, özgür bir halkı olduğunu bir kez daha tüm dünyaya sergiliyoruz. Tüm bunlardan dolayı bu bayram bizim önemli bir bayramımızdır, tüm Azerbaycan halkının bayramıdır.

Azerbaycan, 8 sene boyunca bağımsızlık yolunda ilerleyerek çok onurlu çalışmalara imza attı ve en başlıcası, en önemlisi şudur ki, tüm dış ve iç sıkıntılara, Ermenistan’ın Azerbaycan’a yönelik saldırısı sonucunda uğradığımız zararlara rağmen, topraklarımızın yüzde 20’sinin işgal altında tutulmasına, 1 milyondan fazla vatandaşımızın mülteci durumunda çadırlarda yaşamasına rağmen, ülkemiz varlığını sürdürüyor, gelişiyor. Biz bağımsızlık, demokrasi yolunu, laik devlet kuruluşu yolunu başarıyla izliyoruz ve bundan böyle de izleyeceğiz.

Bugün Azerbaycan’ın 8 milyon nüfusa sahip bir ülke olduğu bildirildi. Azerbaycan’ın zengin doğal kaynaklara, üstün bir bilime, kültüre, eğitime, kalkınmaya sahip bir ülke olduğunu tüm dünya biliyor. Bu nedenle de bizim kendi vatanımızla, ana yurdumuz Azerbaycan’la gurur duymaya hakkımız vardır.

Ben Azerbaycanlı olduğum için gurur duyuyorum. Azerbaycan toprağının benim öz toprağım olduğu için gurur duyuyorum. Azerbaycan gibi bir milletim olduğu için gurur duyuyorum. Benim ana dilim, Azerbaycan dili gibi bir dilim olduğu için gurur duyuyorum. Ben bağımsız, özgür, kudretli Azerbaycan devleti var olduğu için gurur duyuyorum.

Ben şu kadehleri Azerbaycan halkının şerefine, Azerbaycan’ın istiklali ve demokratik gelişmesi, Azerbaycan ulusu, Azerbaycan dili için kaldırmanızı rica ediyorum.

Yaşasın, yaşasın ve yüzyıllar boyunca yaşasın bağımsız, özgür, demokratik Azerbaycan!

Çeviri 15 Ekim 1999 tarihli AZERBAYCAN Gazetesinden yapılmıştır.

Bilgi notu

İÇ POLİTİKA