Arama

ÇALIŞMALARI / DIŞ POLİTİKA / Azerbaycan - Asya

Ryutaro Hasimoto: Sayın Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev! Ben sizi içtenlikle selamlıyorum, sizinle bir arada olmaktan çok memnunum ve sizi Japonya halkı adına, şahsım adına selamlıyorum. Davetimi kabul edip Japonya'ya resmi ziyaret gerçekleştirdiğiniz için şükranlarımı sunarım. Burada bizim çok yararlı görüşmelerimiz olacak ve düşünüyorum ki, tarihi bir olay niteliği taşıyan bu geziniz ileride Japonya ile Azerbaycan Cumhuriyeti arasındaki ilişkilerin gelişmesi için önemli bir aşama oluşturacaktır.

Ben gençlik yıllarımdan Azerbaycan'a özel ilgi duyuyordum. Bu ilgi ülkeniz hakkında küçücük bilgiyi bile büyük memnunlukla karşılamama neden oluyordu. Siz çağımızın seçkin devlet adamısınız. Ben sizin hayatınızı ve çalışmalarınızı yakından takip ediyorum.

Japonya'da, büyük İpek Yolunun güzergahı üzerinde yer alan, geçtiğimiz yüzyıllarda bile Azerbaycan ile ticari ilişkileri bulunan "Güneşin doğduğu ülkede" ülkenize hep büyük ilgi duymuşlar, halklarımız arasında hep bir yakınlık görülmüştür. Japonya, jeopolitik bakımdan çok önemli bir bölgede bulunan Azerbaycan ile işbirliğinin sürekli geliştirilmesine özel önem veriyor.

Sizin bu geziniz sadece iki ülkenin karşılıklı ilişkilerinde değil, büyük İpek yolu güzergahında bulunan devletlerin siyasi, ekonomik ve kültürel ilişkilerinin tarihinde yeni bir dönemin başlangıcı olacaktır, ben buna eminim.

Sizin önderliğiniz altında Azerbaycan'da demokratik, laik, hukuk devleti kuruluyor, reformlar uygulanıyor, büyük çalışmalar yapılıyor, yeni yeni başarılar sağlanıyor. Tüm bunlar Japonya hükümeti ve kamuoyu tarafından dikkatle takip ediliyor ve büyük ilgiyle karşılanıyor. İnanıyorum ki, bağımsız Azerbaycan Cumhuriyeti uluslararası toplulukta hakettiği yeri alacaktır.

Haydar Aliyev: Sayın Başbakan! Sayın Ryutaro Hashimoto!

İçten kelimeler ve konukseverlik için şükranlarımı sunarım. Beni resmi gezi için Japonya'ya davet ettiğinizden dolayı, Sayın Hashimoto, size teşekkür eder ve bu gezinin büyük tarihi öneme sahip olduğunu vurgulamak isterim.

Biz dünyanın en gelişmiş ülkelerinden biri olan Japonya ile tüm alanlarda işbirliğinin daha da derinleşmesine ve güçlenmesine özel önem veriyoruz.

Belirtmek isterim ki, Azerbaycan'da sosyopolitik koşulların sağlanması, demokratik hukuk devletinin kurulması alanında büyük çalışmalar yapılmış, reformlar uygulanmıştır. Bunun sonucunda üstün başarılar elde edilmiştir. Kazanılan başarılara rağmen bağımsız cumhuriyetimizin sorunları da vardır.

Bilmenizi isterim ki, Ermenistan silahlı kuvvetleri 1988 yılından itibaren Azerbaycan'a saldırarak ülkemizin topraklarının yüzde 20'sini işgal etmiştir, yerinden, yurdundan göçe tabi tutulmuş 1 milyonu aşkın vatandaşımız şu anda çadırlarda zorlu koşullar altında yaşıyor.

Ermenistan-Azerbaycan, Dağlık Karabağ sorununun barışçıl yoldan çözüme bağlanması için Minsk Grubu kapsamında görüşmeler yapıldı. Bu sorunun çözümü için 1996 yılının aralık ayında AGİT üyesi ülkelerin devlet ve hükümet başkanlarının Lizbon'da yapılan zirve toplantısında ilkeler kabul edildi ve Minsk Grubunun eşbaşkanlığını yapan Rusya, ABD, Fransa bu sorunun barışçıl yoldan çözümü için öneriler sundular. Bu konuda sizin desteğinize, yardımınıza ihtiyacımız var. Japonya'nın, uluslararası kuruluş ve toplantılarda Azerbaycan'ın haklı savaşımını desteklemesini istiyoruz.

Biz Ermenistan-Azerbaycan sorununun barış yoluyla çözümlenmesi için elimizden geleni yapıyoruz, fakat Ermenistan tarafı uluslararası örgütlerin kararlarına, herkes tarafından kabul görmüş hukuk normlarına aldırmıyor. Biz Azerbaycan'ın toprak bütünlüğü, sınırlarımızın dokunulmazlığı sağlansın, mültecilerimiz kendi öz topraklarına geri dönsünler istiyoruz. İşte bu yüzden Azerbaycan, Minsk Grubu eşbaşkanlarının sunduğu önerileri temel almıştır ve sorunun Lizbon ilkeleri uyarınca çözüme bağlanması yönünde ciddi çabalarını sürdürüyor.

Ryutaro Hashimoto: Japonya Azerbaycan'ın bağımsızlığını, egemenliğini ve toprak bütünlüğünü destekliyor. Ermenistan-Azerbaycan sorununun AGİT Lizbon Zirvesi'nde kabul edilmiş ilkeler temelinde barış yoluyla çözümünden yanadır. Japonya, Azerbaycan'ın haklı davsını savunuyor, bir ülkenin güç kullanarak diğer ülkenin toprağını işgal etmesini şiddetle kınıyor.

Sizin Japonya gezinizin ülkelerimiz arasında ilişkilerin geliştirilmesinde yeni bir aşama başlattığını belirtirim. Son derece büyük önem arz eden Azerbaycan-Japonya belgelerinin, işbirliğimizin sürekli genişlemesi için iyi bir hukuksal zemin oluşturduğunu vurgulamak isterim.

Japonya Azerbaycan ile siyaset, ekonomi ve kültür alanları dahil tüm alanlarda işbirliğine büyük önem veriyor. Gelecek yılın ortalarında Bakü'de büyükelçilik açacağız. Japonya Azerbaycan'ın sosyoekonomik yönden gelişmesinde her zaman yardım etmeye hazır.

Japonya, piyasa ekonomisi yolunu seçmiş, reformları başarıyla uygulayan Azerbaycan'a kadroların yetiştirilmesinde ve ülkenizin sosyoekonomik durumunun düzenli bir şekilde iyileştirilmesinde, geliştirilmesinde yardımcı olmak için belli bir program gerçekleştirmeyi öngörmüştür. Biz ülkelerimiz arasında daha yoğun ve verimli işbirliğini sağlayan bir mekanizma oluşturulmasını öneriyoruz. Japonya Hükümeti, Azerbaycan'ın Kuzey Doğalgaz Türbinli Kombine Çevrim Elektrik Santrali'nin inşası projesine 20.7 milyar yen (165 milyon ABD doları) değerinde en avantajlı kredi, etilen polietilen fabrikasında EP-300 tesisatının yeniden yapılması projesinin finanse edilmesi için 75 milyon ABD doları değerinde kredi tahsis etmiştir. 165 milyon dolar değerinde avantajlı kredi 40 yıl vade ile veriliyor. Üstelik ilk 10 sene Azerbaycan tarafından hiçbir ödeme yapılmayacak, sonraki 30 yılda ise kredi yıllık yüzde 0.75 faiz oranıyla geri ödenecektir. 75 milyon dolarlık avantajlı kredi ise 3 sene sonra geri ödenmeye başlanacak ve 10 yıl vadeyle yüzde 2.5 faiz oranıyla geri ödenecektir. Bunun dışında Japonya Azerbaycan'a gıda ürünleri üretiminin arttırlması için 400 milyon yen (3 milyon 250 bin dolar ) hacminde karşılıksız yardım-hibe vermiştir.

Azerbaycan'a, verem hastanesi için 1.7 milyon dolar değerinde tıbbi cihazlar gönderilecek. Japonya hükümeti ülkenize insani yardımı da artıracak, bunun yanı sıra, BM Mülteciler Yüksek Komiserliği aracılığıyla Azerbaycan mültecilerine acil yardımlar yapmaya başlayacaktır.

Biz bağımsız Azerbaycan Cumhuriyeti'nin uluslararası finans kuruluşları ile ilişkilerini pozitif olarak değerlendiriyoruz, Azerbaycan'ın Asya Kalkınma Bankası'na ve Uluslararası Ticaret Örgütü'ne üye olmasını destekliyoruz.

Geçenlerde Tokyo kentinde cumhuriyetinize yardım yapan donör ülkelerin bir toplantısıdüzenlendi. Bu etkinlik Azerbaycan'a finansal yardımın artırılmasını olumlu yönde etkileyecektir. Cumhuriyet ekonomisinin düzenli gelişmesi için yaşama geçirilmesi öngörülen projeler Japonya tarafından desteklenmiştir. Ülkelerimizin, özellikle enerji alanında, ilişkilerinin daha da sıkılaştırılmasını gerekli buluyorum. Biz dünyanın enerji ihtiyacının karşılanmasında, Azerbaycan'a uluslararası pazarda yeni bir kaynak olarak büyük umutlar bağlıyoruz.

Hazar'ın Azerbaycan kesimindeki yatakların ortak işletilmesi için imzalanmış anlaşmaların uygulanmasında Japonya şirketleri için sağlanmış koşullardan dolayı, Sayın Cumhurbaşkanı, size şükranlarımı sunar ve diğer alanlarda da ülkemizle ilişkilerin daha da pekiştirilmesinin iki taraf için yararlı olduğunu vurgulamak isterim.

Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi ile Japonya'nın Mitsui şirketi arasında imzalanmış paylaşım anlaşmasını çok takdir ediyorum. Bu, ükelerimizin karşılıklı ilişkilerinin daha da geliştirilmesinin bir parçasıdır.

Nahçıvan Havaliman'ının yeniden yapılması projesine Japonya'nın olumlu yaklaştığını ilginize sunarım. Japonya'nın, Bakü'de Onkoloji Merkezi'nin inşaatının tamamlanması için finansal yardım yapmak niyetinde olduğunu belirtirim.

Sayın Cumhurbaşkanı! Sizin Japonya gezinizi birkez daha tarihi bir gelişme olarak değerlendiriyorum. Japonya'yı birçok devlet başkanları ziyaret etmişler. Fakat Sizin bu resmi gezinize kamuoyu ve basın tarafından gösterilen böyle bir ilgi Japonya'da ender görülür. Bende sizin yaptığınız görüşmelerin listesi var. Bu tür yoğun çalışma beni hayrete düşürüyor.

Haydar Aliyev: Japonya'da Azerbaycan ile tüm alanlarda işbirliğinin düzenli bir şekilde geliştirlmesine büyük ilgi duyulması ülkelerimiz arasındaki ilişkilerin başarılı perspektiflerini gösteriyor. Sayın Başbakan, bağımsız devletimize gösterilen ilgiden dolayı size teşekkür ederim.

Japonya gezimin çok verimli geçtiğini ve bundan memnuniyet duyduğumu belirtirim. Sayın Hashimoto, sizin bahsettiğiniz ve Kafkasya ötesi Bölge, Orta Asya devletleri ile ilişkilerin her yönden geliştirilmesini öngördüğünüz "İpek yolu diplomasisini" çok takdir ederek söylemek isterim ki, bir zamanlar Asya'dan Avrupa'ya uzanan bu yolun üzerinde 33 ülke bulunuyordu ve biz İpek Yolunun geleceğine ilişkin konuları ele almak için 1998 yılının mayıs ayında Bakü'de Avrupa Birliği'nin katılımıyla, aynı ülke temsilcilerinin uluslararası konferansını düzenleme kararını aldık ve Japon heyetinin de bu konferansa katılmasını çok isteriz.

Ryutaro Hashimoto: Japon heyeti bu uluslararası konferansa katılacaktır.

Haydar Aliyev: Ben Toshibo Şirketinin 1970'li yıllarda Azerbaycan'da klima fabrikasının inşasında etkin yer aldığını memnunlukla hatırlıyorum. Hazar'ın Azerbaycan sektöründeki yatakların ortak işletilmesine ilişkin Asrın Mukavelesi'nde İtochu Şirketi büyük paya sahiptir. Mitsui Şirketinin başka bir sözleşmenin gerçekleştirilmesine katılımı sağlanmıştır. Bu resmi gezi sırasında pekçok Japon şirketi ile yapılan görüşmeler başarıyla geçmiştir.

Japonya'nın zengin deneyiminin Azerbaycan'da incelenip uygulanmasının büyük önemi olduğunu belirtirim. Bu ülkenin personel yetiştirilmesi alanında cumhuriyetimize yapacağı yardımın çok katkısı dokunacağına eminim.

Uluslararası kuruluşlar kapsamında ülkelerimiz arasındaki işbirliğinin yaygınlık kazanmasının gerekliliğinin özellikle altını çizerim. Azerbaycan, Japonya'nın BM Güvenlik Konseyi'nin daimi üyesi olmasını destekliyor.

Sayın Başbakan, Sayın Hashimoto, ben resmi gezi için sizi Azerbaycan'a davet ediyorum.

Sayın Başbakan Hashimoto, Sayın Dostlar! Bugünkü olay, çok önemli belgelerin - "Azerbaycan Cumhuriyeti ile Japonya arasında dostluk ve ortaklık üzerine ortak bildiri"nin ve "Azerbaycan Cumhuriyeti ile Japonya arasında ticaret ve ekonomi alanında işbirliği üzerine ortak bildiri"nin imzalanmasından dolayı sizi kutlarım. Bu belgelerin, özellikle Japonya ile Azerbaycan arasında dostluk ve ortaklık, ticari işbirliği bildirilerinin ve diğer belgelerin imzalanması sonucunda ülkelerimizin işbirliğinde yeni bir aşamaya girildiğini düşünüyorum. Ben beyan ederim ki, biz üstlendiğimiz tüm yükümlülükleri yerine getirecek ve güvenilir ortaklar olacağız.

© aliyev-heritage.org