Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev´in Dünya Bankası´nın Azerbaycan, Gürcistan ve Ermenistan Direktörü Judy O´Connor´u kabul ederken yaptığı görüşmeden - 8 Temmuz 2000, Cumhurbaşkanlığı Sarayı


Haydar Aliyev: Azerbaycan'a hoş geldiniz! Biz Dünya Bankası ile ilişkilerimizin çok önemli olduğunu düşünüyoruz. İşbirliğimiz de Azerbaycan açısından çok yararlıdır. Tabii ki, biz bu işbirliğini ileride de sürdüreceğiz. Bu nedenle de ben sizin bu ziyaretinize çok önem veriyorum.

Başbakan bana sizin bakanlarla ve diğer kişilerle birkaç kez görüştüğünüz hakkında bilgi verdi. Bu, çok iyi. Sizi ilgilendiren tüm konuları masaya yatırmışsınız. Muhtemelen bununla ilgili bana kısa bilgi vereceksiniz.

Judy O'Connor: Evet, ben Sizi bilgilendirebilirim. Sayın Cumhurbaşkanı, herşeyden önce izninizle Dünya Bankası Başkanı Sayın Wolfensohn'un selamlarını ve iyi dileklerini Size iletmek ve Azerbaycan'ı yeniden ziyaret etmekten memnunluk duyduğumu belirtmek istiyorum. Sizin Azerbaycan ile Dünya Bankası arasındaki ilişkileri ve işbirliğini geliştirmenin önemi konusunda aktardığınız düşünceler bizim için, kuşkusuz, çok hoş ve sevinçli bir haberdir. Azerbaycan'ın hem Dünya Bankası üyesi olarak, hem de bu Uluslararası Finans Örgütü yetkililerinden birisi olarak Dünya Bankası'nın denetiminde bulunan ve olanakları çerçevesinde yer alan en iyi bilirkişi incelemelerinden, araştırmalardan, tavsiyelerden yararlanma hakkı vardır. Azerbaycan bunu hakediyor.

İşbirliğimizle ilgili konuların müzakeresine geçmeden önce ben Dünya Bankası adına Sizi Azerbaycan'ın Avrupa Konseyi'ne üye alınması nedeniyle kutlamak istiyorum.

Haydar Aliyev: Teşekkür ederim.

Judy O'Connor: Bu, Azerbaycan'ın önemli coğrafi konumunun birkez daha onaylandığı anlamına geliyor diye düşünüyorum. Azerbaycan Doğu ile Batı arasında bulunan önemli bir ülkedir.

Ben fırsattan yararlanarak Sizi ayrıca şu nedenden dolayı da kutlamak istiyorum, geçenlerde ünlü Uluslararası Kredi Derecelendirme Kuruluşu "Fitch" Azerbaycan'a "B artı" notunu verdi. Bu, Rusya da dahil olmak üzere, BDT ülkeleri arasında en yüksek göstergedir. Bu, şu demek oluyor ki, Azerbaycan ekonomik göstergelerine göre kredi almayı hak eden bir ülke olarak diğerlerinden öndedir.

Haydar Aliyev: Teşekkür ederim. Ben bunu hiç bilmiyordum. Çok iyi bir haber.

Judy O'Connor: Ben de bunun çok iyi bir haber olduğunu düşünüyorum. Bu, birkez daha şunu gösteriyor ki, Azerbaycan'da uygulanan makroekonomik reformlara, döviz kurlarının belirlenmesi, para-kredi politikası doğrultusunda gerçekleştirilen reformlara çok iyi değer biçilmektedir. Bunun en büyük önemi hem de şu ki, kredi almak için Size verilen not uluslararası finans kuruluşlarına, yabancı ülkelerin yatırımcılarına Azerbaycan'da yatırım yapmaları açısından iyi bir göstergedir ve tavsiyedir.

Haydar Aliyev: Çok iyi. Bu, bizim mi başarımızdır, yoksa sizinle beraber uyguladığımız politikanın mı başarısıdır?

Judy O'Connor: Çok doğru buyurdunuz. Uluslararası Kredi Derecelendirme Kuruluşu olan "Fitch"in raporunda da Azerbaycan'ın tüm verilere ulaşması alanında en iyi notu öncelikli olarak Sizin hakettiğiniz yazıyor. Aynı zamanda Dünya Bankası'nın ve Uluslararası Para Fonu'nun tavsiyelerine uyulduğundan da söz ediliyor. Şans eseri mi veya bir tesadüf sonucu mu, bizim de ismimiz geçiyor ve bundan yola çıkarak ben hem kendi, hem de benden önce bu görevde bulunan kişilerin hizmetlerinin burada kaydedildiğini söylüyorum ve bu değeri tasvip ettiğimi belirtiyorum.

Haydar Aliyev: Sizi kutluyorum.

Judy O'Connor: Teşekkür ederim. Son birkaç ayda Azerbaycan'ın petrolden elde ettiği gelirler beklenenin üzerinde olmuştur. Sırf bundan dolayı ileride petrolden bu tür beklenmeyen, son derece büyük miktarda gelirlerin elde edilmesi nedeniyle ortaya çıkacak sıkıntılar da bu raporda belirtilmiştir. Ben hem sizin, hem de sizin meslektaşlarınızın ileride benzer tehlikelerin önüne geçilmesi üzerinde de düşündüğünüzden eminim.

Haydar Aliyev: Nazar değdireceksiniz. Zira petrolün fiyatı şimdi artmıştır. Biz bunun hep böyle olmasını istiyoruz. Fakat bazı ülkeler petrol fiyatının bu denli yüksek olmasını istemiyorlar. Endişelere gelince, endişelenmeyin. Biz kendi sorumluluğumuzu iyi biliyoruz. Her halde, şunu da söyleyeyim ki, petrolden sağlanan bu gelirlerin tek bir senti bile harcanmamıştır.

Judy O'Connor: Son olarak, şuna da değinmek istiyorum ki, son dönemlerde Sizinle Ermeni meslektaşınız Cumhurbaşkanı Koçaryan arasında yapılan doğrudan görüşmeler bize cesaret veriyor. Ben bunu söylemeyi kendime borç biliyorum. Umarız uzun süredir devam eden Dağlık Karabağ anlaşmazlığının barış yoluyla çözümlenmesi mümkün olacaktır.

Haydar Aliyev: Çözmeye çalışacağız.

Judy O'Connor: Size şu bilgiyi de vermek istiyorum, AGİT Minsk Grubu eşbaşkanlarının daveti, girişimi üzerine uluslararası finans kuruluşlarının, Dünya Bankası'nın, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası'nın, BM'nin ve diğer örgütlerin katılımıyla Cenevre'de donörlerin toplantısı düzenlenmiştir. Bu görüşmede temel amaç anlaşmazlık çözüldükten sonra işgalden kurtulacak bölgelerde hasarların giderilmesi, yeniden yapılanma ve nüfusun yerleştirilmesi çalışmalarına kendi katkımızı yapamaktı.

Size aktarmak istediğim şu ki, Dünya Bankası bu süreçlere yakından katılmaktadır. Biz ileride bu bölgede yaşama geçirilecek yeniden yapılanma ve onarım çalışmalarının değerlendirilmesi, ihtiyaçların belirlenmesi amacıyla buraya bir heyet yollamak için Azerbaycan ve Ermenistan hükümetlerinden, aynı zamanda Minsk Grubunun eşbaşkanlarından davet bekliyoruz. Bizim de bu çalışmada etkin yer alacağımızı umuyoruz.

Sayın Cumhurbaşkanı, benim burada bulunmanın idari bir nedeni daha var. Ben burada Sizinle, Sizin hükümetin üyeleri ile yaptığım görüşmeler sırasında üzüntü verici bir noktaya da katılıyorum. Bu da şu, son üç yılda Dünya Bankası'nın Azerbaycan temsilcisi olan Tevfik Yaprak - ki önceleri o, Uluslararası Para Fonu'nun ülkenizde temsilcisi olmuştur - Azerbaycan'daki faaliyetini artık tamamlamak üzeredir. Pazartesi o, sizin ülkenizi terkedecektir. Bundan böyle o, Dünya Bankası'nın Gürcistan daimi temsilcisi olarak çalışacaktır.

Haydar Aliyev: Ben de çok üzgünüm. Tevfik Yaprak'ın burada çalıştığı beş sene boyunca yaptığı hizmetler için teşekkür ederim.

Onun gitmesi sizin elinizde. Bizim elimizde olsaydı, onu burada daha uzun süre tutardık. Madem siz böyle bir karar almışsınız, biz sadece olarak ona uymalıyız. Bir konu daha var- Gürcistan'la işbirlğimizi nasıl değerlendiriyorsunuz, bunu bilemem. Herhalde Tevfik Yaprak beş sene boyunca iyi bir deneyim edinmiştir. Sanırım siz onu Gürcistan'a burada edindiği deneyimi orada uygulaması için yolluyorsunuz. Gürcistan'la Azerbaycan çok dost ülkelerdir. Bazen böyle de oluyor: dost kendini kısıtlayarak dostu için fedakarlıklar yapıyor. Biz de bunu böyle yorumluyoruz.

Judy O'Connor: Sayın Cumhurbaşkanı, çok teşekkür ederiz.

Tevfik Yaprak: Sayın Cumhurbaşkanı, izninizle ben Size kendi şükranlarımı sunmak istiyorum. Son beş yıl bir maliyeci olarak benim meslek hayatımda en mutlu yıllardır. Bu dönemde bana gösterdiğiniz ilgi ve yardım için Size teşekkür etmek istiyorum.

Haydar Aliyev: Teşekkür ederim. Verdiğiniz bilgiler için Size teşekkürümü ifade ediyorum. Öncelikli olarak Dünya Bankası Başkanı Sayın Wolfensohn'dan bana selam getirdiğiniz için size teşekkür ediyorum. Lütfen benim en içten selamlarımı ve en iyi dileklerimi Sayın Wolfensohn'a iletiniz.

Yaklaşık bir sene önce biz onunla Antalya'da biraraya geldik. O sırada ben ABD'de bir cerrahi operasyon geçirdikten sonra orada dinleniyordum. Onun Azerbaycan gezisi ise daha önceden planlanmıştı. Fakat o, Azerbaycan ziyareti öncesi Antalya'ya geldi. Biz orada çok kapsamlı bir görüşmede bulunduk, ardından o, Bakü'ye geldi. Ben onun bu yaptığını hiçbir zaman unutmam. Benim saygı ve sevgimi ona iletmenizi rica ediyorum. Sizin "Fitch" Kredi Kuruluşunun bize ve sizinle bizim işbirliğimize verdiği değerden dolayı duyduğum sevincimi birkez daha ifade ediyorum ve size teşekkürümü sunuyorum. Demek ki, biz kendi çalışmamızdan ne kadar memnun kalmıyor olsak bile, eksikliklerimizi ne kadar çok anlatsak bile, muhtemelen başarılarımız da bulunmaktadır ve bu başarılardan dolayı böyle bir not aldık.

Herhalde siz Azerbaycan'ın BDT ülkeleri arasında en zor durumda bulunan bir ülke olduğunu biliyorsunuzdur. Zira topraklarımızın yüzde 20'si Ermenistan silahlı kuvvetleri tarafından işgal edilmiştir. Bir milyondan fazla vatandaşımız, Azeriler işgal edilmiş topraklardan zorla göç ettirilmişler ve çadırlarda yaşıyorlar. Onların çoğu işsizdir. Ne yazık ki son dönemlerde uluslararası yardım kuruluşları da onlara yardımı azaltmışlar. Fakat bunlara rağmen, biz reformlar yapıyoruz, piyasa ekonomisi ilkelerini uyguluyoruz, ekonomimiz gelişiyor ve BDT ülkeleri arasında, sizin de kaydettiğiniz üzere, ön sıradadır.

Tabi ki, biz bununla övünmemeliyiz. Sadece olarak bu bizim ileride daha iyi çalışmamız için uyarıcı bir etmen olmalıdır. Biz buna değer veriyoruz. Yani Sizinle - Dünya Bankası ile, Uluslararası Para Fonu ile işbirliğimiz ve bizim tutarlı bir biçimde uyguladığımız ekonomi politikası, özellikle ekonomik reformların ve yapısal değişikliklerin hayata geçirilmesi ve benzeri önlemler kendi olumlu sonucunu veriyor. Bu, bizim böylece daha büyük ilerlemeler sağlayabileceğimiz konusunda bize tekrar güven veriyor.

Bu nedenle de sizinle işbirliğimizi birkez daha çok takdir ediyorum. Şimdi biz gelecek çalışmaları konuşmalıyız diye düşünüyorum.

Bana, sizin yarın Bilesuvar'a - göçmenlerin yaşadıkları kampa gitmek istediğiniz yönünde bilgi verdiler. Bu nedenle ben size önceden teşekkür etmek istiyorum. Zira ülkemizi ziyaret eden kişilerin bazıları Bakü'de bulunuyorlar ve onun çok güzel bir kent olduğunu, son yıllarda burada bir hayli değişikliklerin gerçekleştiğini, herşeyin iyi olduğunu söylüyorlar. Onlar Azerbaycan'da sanki herşeyin iyi olduğunu düşünüyorlar.

Şimdi burada sosyopolitik istikrar tamamen sağlanmış durumda. İnsanlar dinleniyorlar. Bugün tatil, fakat biz sizinle çalışıyoruz. Fakat Bakü halkının yarısı şimdi Hazar'ın kıyısında, denize giriyorlar. Buna neden ise onların hayatının düzelmesidir. Aç birisi gidip denize girmez - o, kendisi için yiyecek birşeyler arayıp bulmaya çalışacak.

Fakat çadırlarda yaşayan kişileri- ki farkında mısınız bugün hava çok sıcak ve bundan böyle de sıcak olacak, - yarın gidip gördüğünüzde siz de Ermenistan'ın Azerbaycan'a yönelik askeri saldırısının ve bu soruna hâlâ çözüm bulunmamasının ülkemize ne kadar büyük zarar verdiğini anlayacaksınız.

Sizin de kaydettiğiniz üzere, ki ben de aynı görüşteyim, Ermenistan Cumhurbaşkanı Robert Koçaryan'la görüşmelerim bundan böyle de sürecek, bu görüşmeler sorunun çözümüne katkıda bulunacaktır.

Ben Minsk Grubu eşbaşkanlarının faaliyetine de değer veriyorum. Onlar Cenevre'de, sizin belirttiğiniz üzere, dünyanın en büyük finans merkezlerinin temsilcileri ile temaslarda bulunmuşlar, barış sağlandıktan sonra yapılacak onarım çalışmaları ile ilgili sorunları masaya yatırmışlar ve biz bundan çok memnunuz. Bu da sevinç verici bir durumdur.

Biliyorsunuz, şu son üç günde ben bir gezi için Avusturya'da bulunuyordum. Şimdi AGİT dönem başkanlığını Avusturya üstlenmiş durumda. Söz konusu ülkenin dışişleri bakanı AGİT'in dönem başkanıdır. Siz onu tanıyor musunuz?

Judy O'Connor: Onunla hiçbir zaman karşılaşmadık.

Haydar Aliyev: O da sizin gibi güzel bir bayandır. Bu ayın 17'sinde Bakü'ye gelecek, biz onu bekliyoruz. Önce o, Ermenistan'ı ziyaret edecek, ardından Azerbaycan'a gelecektir. Ben Avusturya'da bulunduğum sırada onunla detaylı görüşmelerde bulundum. Böylece biz her yolu deneyerek sorunun çözümünü sağlamaya çalışıyoruz.

Parlamentolararası Konseyin bizim Avrupa Konseyi'ne üye olarak alınmamız yönünde kararı ile ilgili tebrikiniz için size teşekkür ediyorum. Bunun kendisi de, sizin kaydettiğiniz üzere, bizim Avrupa değerlerinin, evrensel değerlerin temelinde geliştiğimizin bir göstergesidir.

Tek kelimeyle biz sizinle bundan böyle de etkin işbirliği yapacağız. Tevfik Yaprak'ın yerine de muhtemelen iyi birisini tayin edeceksiniz.

Judy O'Connor: Yeni atanacak kişi mutlaka erkek mi olmalı?

Haydar Aliyev: Eğer sizin gibi bir bayan olursa daha iyi olur. Fakat öyle yapın ki, Tevfik Yaprak'tan iyi olmasa bile, ondan daha kötü de olmasın.

Judy O'Connor: Ondan daha iyisini bulmak zor olacak, fakat ona denk gelen iyi bir eleman bulmaya çalışacağız.

Sayın Cumhurbaşkanı, bir takım endişelerle ilgili görüşlerimi sizinle paylaşmak istiyorum. Onları duyduğunuzda üzülmeyeceğinizi umuyorum.

Haydar Aliyev: Dinlerim.

9 Temmuz 2000 yılı, "AZERBAYCAN" Gazetesi.

Genel tarihi bilgiler

Dünya Bankası ve Azerbaycan

Bilgi notu

EKONOMİ