Bài phát biểu của Tổng thống Azerbaijan ông Heydar Aliyev tại cuộc họp của những người đứng đầu Nhà nước và Chính phủ trong Hội nghị về An ninh và Hợp tác châu Âu (CSCE) tại thành phố Budapest ngày 06 tháng 12 năm 1994


scotch egg
scotch egg
scotch egg
scotch egg
scotch egg
temp-thumb
temp-thumb
temp-thumb
temp-thumb
temp-thumb

Thưa ngài Tổng thống!

Thưa các ngài quốc trưởng!

Thưa quý vị!

Tôi muốn bày tỏ lòng biết ơn chân thành của tôi với Tổng thống nước Cộng hòa Hungary, ông Arpad Genz, Chính phủ Hungary vì lòng mến khách của họ và điều kiện tuyệt vời được bảo đảm cho công việc của chúng ta tại thành phố Budapest.

Người dân Azerbaijan rất coi trọng Hội nghị về An ninh và Hợp tác châu Âu này và mong đợi nhận được những kết quả to lớn từ cuộc họp này. Việc ký kết Văn kiện cuối cùng của Hội nghị về An ninh và Hợp tác châu Âu tại Helsinki vào năm 1975 đã có một ảnh hưởng tích cực lâu dài đến các quy trình thế giới, văn kiện này đã trở thành một trong những tiền đề thay đổi căn bản diễn ra trên thế giới trong những năm gần đây. Bản đồ chính trị thế giới đã được thay đổi, các quốc gia chủ quyền mới xuất hiện và trở thành thành viên của Hội nghị về An ninh và Hợp tác châu Âu, bao gồm cả đất nước tôi – nước Azerbaijan độc lập.

Trong điều kiện hiện đại vai trò và ý nghĩa của Hội nghị về An ninh và Hợp tác châu Âu càng ngày càng lớn. Châu Âu mới, một châu Âu mà không có đường phân chia và các lĩnh vực ảnh hưởng, cần một Hội nghị về An ninh và Hợp tác châu Âu cải thiện. Người ta có nhu cầu cấp thiết tăng cường Hội nghị về An ninh và Hợp tác châu Âu, làm nó trở thành một công cụ hiệu quả có thể cung cấp hỗ trợ quan trọng cho các quy trình thực hiện quyền dân chủ hóa và bảo vệ nhân lực, kiên quyết ngăn chặn các hành động xâm lược, kế hoạch có thể gây tổn hại đến tự do và độc lập của các nước non trẻ, giúp khôi phục ổn định tại các điểm nóng của lục địa chúng ta, trở thành một trong những nền tảng của kiến ​​trúc an ninh mới ở châu Âu sau "chiến tranh lạnh".

Nước Cộng hòa Azerbaijan đã tuyên bố độc lập và đang vững chắc xây dựng một nhà nước dân chủ với nền kinh tế thị trường, với một hệ thống đa đảng, với các pháp luật được đảm bảo nhân quyền và tự do cá nhân. Chúng tôi đã đi một phần đáng kể trên con đường xây dựng nhà nước dân chủ này dù những khó khăn khách quan của thời kỳ quá độ, dù ảnh hưởng của một cuộc chiến tranh trong vòng sáu năm mà chúng tôi bị áp đặt, và chúng tôi tin tưởng sẽ đạt được những mục tiêu này.

Nước Azerbaijan gia nhập chương trình "Đối tác vì Hòa bình" của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), tuân thủ một cách nghiêm chỉnh chính sách thực hiện nghĩa vụ luật pháp quốc tế trong lĩnh vực giải trừ quân bị và kiểm soát vũ khí, đặc biệt theo Hiệp ước về lực lượng vũ trang thông thường ở châu Âu.

Chúng tôi cũng làm mọi việc để đẩy nhanh quá trình hội nhập kinh tế toàn cầu vào cộng đồng thế giới như một đối tác bình đẳng, chúng tôi phát triển hợp tác chặt chẽ với các nước láng giềng và với tất cả các nước trên thế giới.

Một ví dụ nổi bật là việc ký kết hợp đồng với một số công ty quốc tế lớn về việc khai thác các mỏ dầu chung trong khu vực Azerbaijan của biển Caspian vào ngày 20 tháng 9 năm nay. Tôi muốn nhấn mạnh rằng một số nước tham gia trong dự án đầu tư lớn này là những nước – thành viên của Hội nghị về An ninh và Hợp tác châu Âu là Mỹ, Nga, Anh, Thổ Nhĩ Kỳ, Na Uy. Tôi hy vọng thỏa thuận này sẽ tạo điều kiện cho việc hội tụ của các nước và nhân dân tham gia vào tập đoàn này và nói chung sẽ tăng cường sự ổn định và hợp tác ở châu Âu.

Thưa quý vị!

Các thành viên của cuộc họp này đã được biết rằng sáu năm trước đây đất nước chúng tôi bị chống lại nhằm chiếm lấy một bộ phận của nó là vùng Nagorno-Karabakh. Nước Cộng hoà Armenia, phong trào phân lập của Armenia ở Nagorno-Karabakh bất đầu thực hiện các hành động quân sự tích cực chống lại sự toàn vẹn lãnh thổ của nước chúng tôi. Sau khi thành phố Shushi và huyện Lachin của Azerbaijan bị chiếm, sáp nhập của Nagorno-Karabakh bất đầu. Hàng chục khu dân cư của Nagorno-Karabakh, nơi sinh sống của hơn 50 nghìn người Azerbaijan, đã bị phá hủy và đốt cháy. Từ căn cứ bàn đạp Nagorno-Karabakh, các lực lượng vũ trang của Armenia đã chiếm đóng sáu huyện khác của Azerbaijan là huyện Kalbajar, huyện Aghdam, huyện Fizuli, huyện Jabrail, huyện Zangilan và huyện Gubadly nằm ở phía bên ngoài vùng Nagorno-Karabakh và diện tích của nó là bốn lần lớn hơn diện tích vùng Nagorno-Karabakh.

Kết quả của xâm lược là hơn hai mươi phần trăm lãnh thổ của Azerbaijan đã bị chiếm đóng. Hơn 20 nghìn đồng bào của tôi bị giết chết, khoảng 100 nghìn người bị thương và vết thương, 6 nghìn bị bắt làm tù binh, hơn một triệu người Azerbaijan là khoảng mười lăm phần trăm dân số - bị đuổi khỏi quê hương mình và hiện đang sống ở các thành phố lều vải và chịu thiếu thốn những đồ dùng cơ bản . 700 thị trấn và làng mạc bị đốt cháy và tất cả những ngôi nhà, trường học, bệnh viện và các di tích của nền văn hóa cổ đại bị cướp phá và phá hủy trong vùng lãnh thổ bị chiếm đóng của Azerbaijan.

Với niềm hy vọng lớn người dân Azerbaijan đã tiếp thụ quyết định của CSCE các, được thông qua vào mùa xuân năm 1992, thành lập Nhóm Minsk để giải quyết cuộc xung đột. Trong Nhóm đó, cùng với các bên xung đột là Armenia và Azerbaijan, bao gồm chín quốc gia có ảnh hưởng trên thế giới. Chúng tôi cảm nhận với lòng biết ơn các hoạt động của nhóm này, mà trong thời gian vừa qua đã thực hiện công việc đáng kể.

Tôi thấy cần phải lưu ý nỗ lực hòa giải của Liên bang Nga, bây giờ nhờ nỗ lực của nước này cùng với hỗ trợ của CSCE, đã gần bảy tháng ngừng bắn và máu không đổ nữa. Nhưng bất kỳ lệnh ngừng bắn nào cũng không bảo đảm được hòa bình cả. Hòa bình lâu dài và ổn định không thể tồn tại được nếu thỏa thuận chính trị có tính đến lợi ích của mọi bên và pháp luật quốc tế có không được ký kết. Sử dụng việc ngừng bắn, chúng tôi chủ động tìm kiếm sự hài hoà và thông qua của thỏa thuận này.

Tôi muốn cam đoan với các bạn rằng nước Cộng hòa Azerbaijan đang có lập trường yêu hoà bình và hiệu quả trong quá trình này. Bất chấp những hậu quả nghiêm trọng của việc xâm lược, chúng tôi đề xuất bên nước Armenia thành lập một hòa bình dựa trên công lý và nhân đạo, các nguyên tắc của CSCE, các nghị quyết Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc. Chúng tôi sẵn sàng bảo đảm an ninh cho người dân Armenia đang sống ở Nagorno-Karabakh, và chúng tôi đồng ý triển khai lực lượng gìn giữ hòa bình của CSCE trong khu vực xung đột này. Chúng tôi sẵn sàng thảo luận quy chế của Nagorno-Karabakh trong thành phần của Azerbaijan để thực hiện các quyền của người thiểu số Armenia và bảo đảm hoạt động bình thường của các thông tin liên lạc giao thông giữa khu vực Nagorno-Karabakh của Azerbaijan và Armenia. Nhưng có những quy tắc và nguyên tắc chúng tôi coi không thay đổi được - là bất khả xâm phạm của biên giới, toàn vẹn lãnh thổ của Azerbaijan, việc rút các lực lượng vũ trang Armenia từ tất cả các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng, trở lại của những người tị nạn về nhà của họ.

Đến nay vì kẻ xâm lược không muốn thực hiện các nghị quyết của Hội đồng Bảo an và không đồng ý rút các lực lượng vũ trang của mình từ tất cả các vùng lãnh thổ bị chiếm đóng Azerbaijan theo từng giai đoạn phá thực hiện thỏa thuận chính trị.

Phần lớn cũng phụ thuộc vào việc loại bỏ các mâu thuẫn giữa các thành viên của Nhóm Minsk, vào việc kết hợp nỗ lực của họ để thúc đẩy hòa bình và ổn định giữa Azerbaijan và Armenia.

Chúng tôi hoan nghênh nỗ lực của Chủ tịch CSCE tổ chức lực lượng gìn giữ hòa bình quốc tế, nhằm giải quyết cuộc xung đột giữa Armenia và Azerbaijan. Tôi cảm ơn tất cả các nước đã đáp trả lời kêu gọi của Chủ tịch, và tôi khuyến khích tất cả các nước giúp ông ta trong chiến dịch cao quý này.

Tôi vô cùng ngạc nhiên vì tuyên bố của Chủ tịch nước Cộng hòa Armenia Ông Levon Ter- Petrosyan nói về sự bùng nổ của cây cầu trên sông Khram kết nối nước Armenia và nước Georgia. Tôi kiên quyết từ chối những cáo buộc rằng nước Cộng hoà Azerbaijan tham gia vào sự kiện này, và tôi nghĩ rằng tuyên bố này là hoàn toàn vô căn cứ. Họ đã gọi sự kiện xảy ra ở nước thứ ba trong hàng trăm dặm từ vùng chiến sự là vi phạm lệnh ngừng bắn vì do bên Azerbaijan và điều đó làm tôi lo sợ.


Trường hợp này không có liên quan đến nước Azerbaijan, và hình như sự kiện này được sử dụng đặc biệt để tăng nặng tình hình đang có, làm trầm trọng thêm căng thẳng. Về vấn đề này, tôi cảnh báo, ông Levon Ter-Petrosian về bất kỳ hành động vội vàng có thể gây tổn hại cho tiến trình hòa bình, tình hình thuận lợi đang có ở thành phố Budapest, tại hội nghị thượng đỉnh của chúng ta. Về phần tôi, tôi nhắc lại cam kết của tôi ngừng bắn và chúng tôi sẵn sàng phát huy mọi nỗ lực giải quyết cuộc xung đột giữa Armenia và Azerbaijan một cách hòa bình. Tôi kêu gọi ông Levon Ter-Petrosyan hợp tác tích cực để cùng nhau tìm kiếm hòa bình.

Cuộc họp Budapest là cơ hội duy nhất để đạt được một bước đột phá trong việc giải quyết xung đột này. Tôi kêu gọi người đứng đầu của các quốc gia - thành viên của CSCE tham gia tích cực trong việc này, để giúp kết thúc chiến tranh sáu năm này, mà làm người dân tôi và hàng triệu người đau đớn và đau khổ, và do đó góp phần thực hiện các nguyên tắc cơ bản của Văn kiện cuối cùng của Hội nghị về An ninh và Hợp tác ở châu Âu, mà tất cả chúng ta đã ký.

Xin cảm ơn các bạn.

Tờ báo "Công nhân Baku", ngày 10 tháng 12 năm 1994