ТВОРЫ / УНУТРАНАЯ ПАЛІТЫКА / У рэгіёнах

Прамова Прэзідэнта Азербайджанскай Рэспублікі Гейдара Аліева на афіцыйным прыеме з нагоды 75-гадовага юбілею Нахчыванскай Аўтаномнай Рэспублікі - 12 кастрычніка 1999 года


Паважаныя дамы і спадары!

Паважаныя госці!

Дарагія сябры! 

Кожны куток, зямля Азербайджана з`яўляюцца дарагімі кожнаму азербайджанцу. Таму 75-я гадавіна неад`емнай часткі Азербайджана - Нахчыванскай Аўтаномнай Рэспублікі - гэта свята для кожнага азербайджанца, усяго азербайджанскага народа, для нашай дзяржавы, паколькі яшчэ раз узгадваючы і адзначаючы перамены, развіцце, што адбыліся ў Нахчыване, мы ў той жа час дэманструем развіцце Азербайджана ў цэлым і перамены, якія адбыліся ў жыцці Азербайджанскай Рэспублікі.

Нахчыванская Аўтаномная Рэспубліка і раней адзначала свае юбілеі. Я неаднаразова быў удзельнікам гэтых юбілейных цырымоній. У 1949 годзе адзначалася 25-я гадавіна адукацыі Нахчыванскай Аўтаномнай Рэспублікі. У той час, калі адзначалася гэтае свята, мяне ў Азербайджане не было, я быў ​​у Ленінградзе, вучыўся там. Але да гэтага часу я працаваў тут. Я працаваў і ў Савеце народных камісараў Нахчывана - цяпер ен называецца Савет міністраў, а таксама ў органах бяспекі. Таму, знаходзячыся ў Ленінградзе, - безумоўна, у той час не было тэлебачання, і па радые было немагчыма ні пра што даведацца, цяжка было звязацца па тэлефоне, - я падрабязна цікавіўся тым, што тут адбываецца, што праводзіцца, бо ў той час я падтрымліваў сувязь толькі па пошце. Праз тыдзень пасля гэтага свята з Нахчывана паступілі весткі. Мне расказвалі пра цырымоніі, якія адбыліся ў Нахчыване. 

Падзеяй, якая запомнілася мне найбольш за ўсе, стала тое, - зразумела, я тады быў малады, мне было ўсяго 25-26 гадоў, - што ўпершыню з нагоды юбілею Нахчыванскай Аўтаномнай Рэспублікі кіраўнікі Нахчывана, людзі, якія праславіліся ў той час, былі ўзнагароджаны Прэзідыумам Вярхоўнага савета Савецкага Саюза ордэнамі і медалямі. Адным з узнагароджаных быў я.

Праўда, я і да гэтага ўжо меў дзяржаўныя ўзнагароды, медалі ў сувязі з Вялікай Айчыннай вайной. Аднак такая ўвага і клопат пра мяне ў сувязі з 25-годдзем Нахчывана ў перыяд, калі я быў ​​далека ад Нахчывана, несумненна, засталіся ў маей памяці. Я ўспомніў пра гэта сення, праз 50 гадоў.

Я прымаў удзел у 40-гадовым юбілеі Нахчыванскай Аўтаномнай Рэспублікі, 50-гадовым юбілеі, гэта значыць, у 1974 годзе я ўжо быў кіраўніком Азербайджана. Як кіраўнік Азербайджана я прыехаў сюды і прыняў удзел ва ўрачыстых цырымоніях. Усе гэта старонкі, якія адносяцца да ўрачыстых цырымоній у гісторыі Нахчывана.

Справядлівасці дзеля варта сказаць, што хоць урачыстасці ў той час праходзілі не так, як сення, тым не менш, людзі вельмі радаваліся гадавіне Нахчыванскай Аўтаномнай Рэспублікі, і, безумоўна, у межах магчымасцяў былі арганізаваныя і ўрачыстыя цырымоніі.

Аднак гэты юбілей карэнным чынам адрозніваецца ад усіх папярэдніх. Мы здабылі незалежнасць. Незалежная Азербайджанская дзяржава самастойна, свабодна будуе свае жыцце, ажыццяўляе свае справы, і правядзенне 75-й гадавіны Нахчыванскай Аўтаномнай Рэспублікі ў перыяд незалежнасці Азербайджана для мяне, безумоўна, даражэй, каштоўней, чым ва ўсе папярэднія часы.

Мы праводзім гэты ўрачысты юбілей напярэдадні аб`явы Азербайджанам аб сваей дзяржаўнай незалежнасці, дня прыняцця 18 кастрычніка 1991 года канстытуцыйнага акту ў сувязі з аднаўленнем дзяржаўнай незалежнасці, гэта значыць 18 кастрычніка таксама з`яўляецца для нас святам, гэты дзень для нас - таксама свята. Гэтыя святы маюць выдатнае адзінства. 

Сення я ўжо казаў, што нахчыванцы, насельніцтва Нахчывана былі аднымі з тых, хто больш за іншых імкнуўся да свабоды, незалежнасці. Таму здабыцце Азербайджанам дзяржаўнай незалежнасці, - нягледзячы на тое, што ў той час Нахчыван ужо здабыў незалежнасць, - для нахчыванцаў, як і для ўсяго азербайджанскага народа, з`яўляецца гістарычнай падзеяй і ўяўляе вялікую каштоўнасць. 

Я лічу, што ў сілу ўсяго гэтага сенняшні юбілей з`яўляецца самым каштоўным і самым гістарычным днем у жыцці Нахчывана на працягу 75 гадоў. Святкуючы сення, мы адзначаем 8-годдзе дзяржаўнай незалежнасці Азербайджана. Святкуючы сення, мы дэманструем усяму свету, што Азербайджан з`яўляецца незалежным як дзяржава. Святкуючы сення, мы дэманструем сваю ўпэўненасць у тым, што Азербайджан будзе паспяхова ісці па шляху незалежнасці. Святкуючы сення, мы яшчэ раз дэманструем свету, што Азербайджан з`яўляецца дэмакратычнай, прававой, свецкай дзяржавай, вольным народам. У сілу ўсяго гэтага дадзенае свята з`яўляецца вялікім святам, святам усяго азербайджанскага народа.

Рухаючыся па шляху незалежнасці, Азербайджан за гэтыя 8 гадоў выканаў слаўную работу, а галоўным, найбольш значным з`яўляецца тое, што, нягледзячы на ўсе знешнія і ўнутраныя цяжкасці, удары, атрыманыя намі ў выніку агрэсіі Арменіі супраць Азербайджана, нягледзячы на тое, што 20 працэнтаў нашых зямель знаходзяцца пад акупацыяй, больш за мільен нашых грамадзян жывуць у палатках у становішчы бежанцаў, наша краіна жыве, развіваецца. Мы паспяхова ідзем і будзем ісці па шляху дзяржаўнай незалежнасці, дэмакратыі, будаўніцтва свецкай дзяржавы.

Сення было абвешчана аб тым, што колькасць насельніцтва Азербайджана складае 8 мільенаў чалавек. Ва ўсім свеце вядома, што Азербайджан - гэта краіна, якая валодае багатымі прыроднымі рэсурсамі, высокай навукай, культурай, адукацыяй, прагрэсам. Таму мы маем права ганарыцца нашай Радзімай, родным Азербайджанам. 

Я ганаруся тым, што я азербайджанец. Я ганаруся тым, што Азербайджан - гэта мая родная зямля. Я ганаруся тым, што ў мяне есць такая нацыя. Я ганаруся тым, што ў мяне есць родная мова, азербайджанская мова. Я ганаруся тым, што есць незалежная, вольная, магутная Азербайджанская дзяржава. 

Я прашу падняць бакалы за азербайджанскі народ, дзяржаўную незалежнасць і дэмакратычнае развіцце Азербайджана, азербайджанскую нацыю, азербайджанскую мову. 

Няхай жыве, няхай сотні гадоў жыве незалежны, свабодны, дэмакратычны Азербайджан!

Газета «Бакінскі рабочы», 15 кастрычніка 1999 года.