خانمها و آقایان محترم.

میهمانان و دوستان ارجمند.

بنده به همه شما در این کاخ با عظمت "گلستان" بار دیگر خیر مقدم عرض می نمایم و آرزوی اوقات خوشی برایتان در این روز عید دارم.

امروز در مراسم پرشکوهی بمناسبت پنجمین سالگرد " قرارداد قرن"، پیرامون اهمیت سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و معنوی این قرارداد بطور جامع بحث شد. اما امروز مایه خوشحالی بیشتر خود قرارداد نبوده، بلکه اجرای موفقیت آمیز آن در طی پنج سال و نتایج مثبت، دستاوردهای بزرگ کار مشترک مان میباشد.

امروز من در سخنان خود بیان کردم که صنایع نفت آذربایجان دارای تاریخ ۱۵۰ ساله است و می توانم بگویم، مردم آذربایجان تا زمان استقلال کشورمان هرگز صاحب این ثروتها نبوده است. آذربایجان و باکو با نفت خود شرکت و کارفرمایان جهان را از نیمه دوم قرن ۱۹ و اوایل قرن ۲۰ جزب کرده و بسیاری از شرکتهای خارجی در اینجا فعالیت موفقی داشته و استخراج نفت را تامین نموده اند. کارفرمایان و کارگزاران جدید آذربایجانی نیز وارد این جریان گردیده و آنها بهمراه شرکتهای نفتی خارجی، استخراج نفت و صدور آن به بازارهای جهانی را تامین کرده اند. طبعا، تمامی اینها برای آذربایجان، فقط می توانم بگویم که برای شهر باکو فواید زیادی داشته و نقشی برای پیشرفت باکو ایفا کرده است. امروز ما میتوانیم برادران نوبل، حاج زین العابدین تقی اف یکی از کارفرمایان و خیرین بزرگ آذربایجان و افرادی را که در آن سالها با استفاده از ثروتهای طبیعی آذربایجان صاحب مکنت شده و در عین حال شهر باکو را توسعه داده اند، نام ببریم.

شهر باکو در اواخر قرن ۱۹ و اوایل قرن ۲۰ رشد بسیار پرتحرکی داشته است. در اینجا مؤسسات صنعتی، منازل مسکونی، ساختمانهای گوناگون برای دفاتر و مراکز تجاری مطابق شرایط آن دوران ایجاد گردیده و تمامی اینها باکو را به یک شهر زیبایی بسبک اروپایی تبدیل کرده است. بسیاری از ساختمانهای احداث شده در آن زمان، واقعا آثار معماری زیبایی می باشند.

ما، شرکتهای خارجی را که در آن دوران در زممینه استخراج نفت آذربایجان در کشورمان فعالیت نموده اند و همچنین کارفرمایان خود مان را امروز با احساس قدردانی بیاد می آوریم.

و بعد هم، مستحضرید که در سال ۱۹۱۸ جمهوری خلق نخست آذربایجان بعنوان حکومت مستقل جهت استفاده از ثروتهای خود برای مردم تلاش نموده، ولی عمر آن کوتاه بوده و موفق به این نگردید. از سال ۱۹۲۰ به بعد نیز آذربایجان در ترکیب اتحاد شوروی و حکومت شوروی بوده است. امروز باید به جرأت گفت که ظرف ۷۰ سال بعد از ۱۹۲۰ صنعت نفت در آذربایجان پیشرفت زیادی کرده و دلیل این نیز عبارت از آن می باشد که در آن زمان حکومت و دولت شوروی به نفت نیاز داشت. برای صنعت سازی اتحاد شوروی و توسعه اقتصادی آن نیاز مبرمی به نفت بود. اگر در نظر بگیریم که در آن سالها ۸۰ و شاید هم ۹۰ درصد نفت حاصله در داخل اتحاد شوروی از باکو تأمین می شد، می توان پی برد که نفت باکو برای حکومت شوروی، دولت اتحاد جماهیر شوروی در چه حد ضروری بوده است.

مردم آذربایجان، متخصصین رشته نفت و دانشمندان کشورمان خدمات بزرگی جهت توسعه صنایع نفت انجام داده و به دستاوردهایی رسیده اند. مایلم بار دیگر اشاره نمایم که در پیروزی بر نازیهای آلمان در جنگ جهانی دوم، نفت آذربایجان نقش بی نظیری داشته است. آذربایجان در جهت پیشرفت صنایع نفت در دیگر مناطق اتحاد شوروی نیز خدمات زیادی کرده است. ما با احساس غرور می توانیم بگوییم که متخصصین نفت و دانشمندان آذربایجانی در اکتشاف معادن و بسترهای نفتی همچون "باکوی دوم"، "باکوی سوم" و "باکوی چهارم" در روسیه شرکت نموده و اکثر آنان از آن دوران تابحال در مناطق سیبری، تومن زیسته و امروز هم مشغول استخراج نفت می باشند.

در زمینه اکتشاف معادن نفتی در دریای خزر و بهره برداری از این معادن به شیوه صنعتی در آذربایجان تا به امروز بالغ بر ۱ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تن نفت از ته زمین و دریا حاصل گردیده است. حدود ۴۵۰ تا ۵۰۰ میلیون تن آن از اعماق دریای خزر بدست آمده است. ولی در تمام این سالهای مردم آذربایجان صاحب ثروتهای طبیعی غنی خود نبوده، آذربایجان حکومت مستقل خود را نداشته و نفت حاصله در کشورمان، بی تردید جهت تامین تمامی نیازهای اتحاد شوروی مورد استفاده قرار گرفته است.

من در گذشته مدت مدیدی در آذربایجان کار کرده و از سال ۱۹۶۹ رهبری آذربایجان را برعهده داشته ام. بنده به این مسایل کاملا اشراف دارم و بخاطر می آورم. از ما می خواستند تا استخراج نفت و گاز را افزایش دهیم و ما این کار را می کردیم. لیکن کل درآمد حاصله از آن دراختیار بودجه واحد اتحاد شوروی قرار می گرفت. یعنی قطع نظر از میزان منفعت صنایع نفت در آن سالها برای آذربایجان، کشورماناز  بخش اعظم فواید نفت حاصله بهره مند نشده است. ضمن یادآوری صفحات تاریخ برای شما، مایلم بگویم که آذربایجان تنها پس از کسب استقلال دولتی خود صاحب سرنوشت و ثروتهای طبیعی اش گردیده و امکان استفاده مستقل و آزادانه از غنی ترین ذخایر کشورمان- نفت و گاز را بدست آورده است.

ما از دوران گذشته قدردانی می نماییم. اما خوشبختیم که سرانجام، درپایان قرن ۲۰ آذربایجان آزادی ملی و استقلال دولتی خود را بدست آورده و نحوه و اصول استفاده از ثروتهای طبیعی خود را بصلاحدید خود مشخص می سازد. " قرارداد قرن" درست حادثه ای است تاریخی ناشی از بدست آوردن استقلال حکومت آذربایجان. ما فقط پس از کسب استقلال دولتی خود توانستیم امکان انجام مذاکرات آزادانه و عاری از هرگونه وابستگی، با کشورها و شرکتهای نفتی مختلف جهان را بدست آوریم و برجسته ترین، بزرگترین و دارای مهمترین اهمیت تاریخی از کارهایی که در این زمینه انجام داده ایم، تدوین و امضای "قرارداد قرن" بوده است.

امروز در مراسم با شکوهی گفته شد که در چه شرایط دشواری ما مشغول تدوین قرارداد بودیم و با چه مشکلاتی ایجاد شده از سوی نیروهای داخلی و خارجی مواجه شده ایم. ولی ما اراده و عزم نشان داده، ریسک کردیم و موفق به حل مساله " قرارداد قرن" گردیدیم.

" قرارداد قرن" در این کاخ مجلل "گلستان" منعقد شده است. آن روز برای مان روز خوشحالی و عید بود. و در عین حال ما بهتر می دانیم که عهده دار مسؤلیت بزرگی شده ایم و آزمایشات بزرگی را در پیش رو داریم. امروز با احساس افتخار بیان می کنم که تمامی آزمایشات این راه پنج ساله را با شرافت سپری کرده، جلوی تمام مشکلات را گرفته، به هر گونه فشارها پاسخ داده و موفق به اجرای " قرارداد قرن" طی مدت کوتاهی گردیده ایم. مسلما، این دستاوردهایمان حاصل کارهای مشترکی است که باتفاق شرکتهای عظیم نفتی انجام داده ایم.

امروز با جرأت کامل می توان گفت که شرکت بین المللی عملیاتی تاسیس شده بعد از انعقاد قرارداد و شرکت دولتی نفت آذربایجان، تحت رهبری دولت و حکومت آذربایجان و حمایتهای پیوسته آن، کارهای خیلی بزرگی صورت گرفته و ما را تا این مرحله رسانده است.

ضمن برگزاری پنجمین سالگرد "قرارداد قرن" بیان می کنیم، ما آزمایشات بزرگی را پشت سر گذاشته ایم. و اعتماد شرکایمان، کشورها و دولتهای صاحب شرکتهای عظیم نفتی را برآورد ساخته ایم. بعنوان دولت آزاد و مستقلی برای جهانیان به نمایش گذاشته ایم که مردم آذربایجان، متخصصین نفت و دانشمندان کشورمان قادر به کسب دستاوردهای بیشتری هستند. طبیعتا، تمامی اینها احساس بزرگ افتخار در ما و در شخص من ایجاد کرد.

حین برگزاری پنجمین سالگرد " قرارداد قرن"، تمامی دولتها، سازمانها و شرکتهای دارای خدماتی در امضای این قرارداد و حمایتهای آنها را با قدردانی بیاد می آوریم. امروز ما از شرکت بین المللی عملیاتی آذربایجان، شرکت دولتی نفت آذربایجان و متخصصین، دانشمندان، مهندسین، تکنسین ها و کارگران مشغول اجرای قرارداد و تمامی دست اندرکاران در این زمینه سپاسگزاری می نماییم.

در انعقاد و اجرای قرارداد، همانطور که اشاره کردم، ما با موانع و مشکلات زیادی مواجه می شویم. اما شرکتهای امضا کننده قرارداد، کشورهای متبوع شان و ما با پایداری پیش می رویم. لذا من از کشورهای صاحب شرکتهای امضا کننده قرارداد و حکومتهایشان تشکر و قدردانی می نمایم.

بنده مایلم امروز به نقش حکومت ایالات متحده آمریکا و بویژه جناب بیل کلینتون رئیس جمهور آن در دوران تدوین و مخصوصا در اجرای قرارداد، و من جمله حین تصمیم گیری جهت احداث خط لوله نفتی باکو- سوپسا، تأکید خاصی داشته باشم.

اکنون، هنگام جشن گرفتن نتایج خوب قرارداد، ضمن به نمایش گذاشتن انعقاد ۱۸ قرارداد بدنبال "قرارداد قرن" به جهانیان ، ثابت کردیم که آذربایجان توان انجام کارهای زیادی با استانداردهای معاصر، بر پایه مبانی اقتصاد بازار و با استفاده از سرمایه خارجی دارد و از این پس نیز خواهد داشت.

امروز جناب وودورد مدیر عامل شرکت بین المللی عملیاتی آذربایجان در سخنرانی خود از تامین ثبات سیاسی و اجتماعی در آذربایجان ظرف ۶ سال جهت اجرای قرارداد و کارهای انجام شده نام برد و این امور را مثبت ارزیابی کرد. درست در پیامهای تبریک که از سوی سران کشورها و حکومتها، شرکتها، سازمانهای گوناگون و خیلی از شرکتهای نفتی  ارسال شده نیز بر ایجاد شرایط خوب برای بهره برداری از سرمایه خارجی در آذربایجان تأکید خاصی شده است. بله، اگر ما در کشورمان ثبات سیاسی و اجتماعی را تامین نمی کردیم، نیروهای ویرانگر و تجزیه طلب در آذربایجان را فرو نمی نشاندیم، بساط آنها را نمیچیدیم، شرایط لازمه را جهت زندگی آسوده شهروندان در کشورمان فراهم نمی ساختیم، در آن صورت شرکتهای خارجی به اینجا نمی آمدند و اگر هم می آمدند، طی مدت کوتاهی اینجا را ترک می کردند.

ما ثابت کردیم که آذربایجان شریک معتبری است. ما ثابت نمودیم که تمامی امکانات در اینجا برای ورود سرمایه خارجی به آذربایجان و بهره برداری از آن محیا است. ما ثابت کردیم که هر فرد، شرکت و شهروندی که وارد آذربایجان می شود، می تواند در اینجا فعالیت آزادانه و راحتی داشته باشد. امید دارم که قراردادهای منعقده توسط ما پس از" قرارداد قرن" نتایج بهتری دربرخواهد داشت. ذخایر گاز آشکار شده در معدن "شاهدنیز" و نتایج خوبی که بدست آوردیم، گواه براین امر است. پوشیده نیست که قرارداد تدوین شده در ارتباط با معدن "شاهدنیز" را نیز نیروهایی در داخل کشورمان قصد داشتند یک هفته مانده به امضای این سند، مختل نمایند. ولی ما این قرارداد را منعقد ساختیم و به افرادی که به همین قرارداد باور نداشتند و یا عمدا مخالف آن بودند، ثابت کردیم که در جهت منافع ملی مردم آذربایجان تلاش می کنیم و بنابراین قادریم به این گونه موفقیتها دست یابیم.

در بخش آذربایجانی دریای خزر هنوز معادن نفت و گاز فراوانی وجود دارد. تردیدی ندارم که در سالهای آتی قراردادهای جدیدی به امضا خواهد رسید. ما در این باره پیشنهادهای زیادی دریافت کرده ایم.

بنده بیان می نمایم و به همه اطمینان می دهم که از این پس امکانات وسیعتر و شرایط بهتری جهت انعقاد و اجرای قراردادهای جدیدی پاسخگوی منافع ملی آذربایجان فراهم خواهد گردید. ما در آستانه کار بزرگی هستیم. امروز تمام کارهای انجام شده، بنیه ای که توسط "قرارداد قرن" ساختیم، امکانات عالی جهت پیشرفت، زندگی راحت مردم آذربایجان در قرن ۲۱ و تقویت بیشتر حاکمیت دولت آذربایجان فراهم می سازد و اطمینان دارم که قرن ۲۱ بعنوان درخشان ترین دوران برای دولت آذربایجان را رقم خواهد زد.

از تمام کسانی که در این پنج سال با ما همکاری کردند، بار دیگر سپاسگزاری می کنم.

از هیئت نمایندگان دولتی که جهت برگزاری این روز عید بهمراه مان، به آذربایجان

آمده اند، کمال تشکر و امتنان را دارم. به همه شماها در کارهای آینده یتان آرزوی موفقیت دارم.

به افتخار "پیمان قرن".

به افتخار دستاوردهای آتی "پیمان قرن".

به افتخار کارهای مشترک ثمربخش تری در آینده.

به افتخار متخصصین نفت آذربایجان.

به افتخار متخصصین خارجی که دوش به دوش نفتگران آذربایجانی در کشورمان فعالیت می کنند.

به افتخار شما میهمانان عزیز، این جام را بر می دارم.  خیلی متشکر. 

© aliyev-heritage.org