Toespraak van president van Azerbeidzjan Heidar Alijev, bij de ceremonie voor de derde jaarlijkse herdenking van de Xocali genocide – Bakoe, moskee Tezepir, 26 februari 1995

Beste landgenoten! Beste moslims!

Vandaag zijn we hier verzameld in de Tezepir moskee, in het huis van Allah in verband met deze dag van rouw. We herdenken de derde gedenkdag van de Xocali genocide,  de tragedie van Xocali.

De bevolking van Azerbeidzjan behaalde gedurende zijn eeuwenlange geschiedenis op zijn levensweg grote overwinningen, bereikte hoge toppen en verrijkte de wereldcultuur. De moslimwereld schonk aan de wereldcultuur zo’n heilig boek als de Koran. Het volk van Azerbeidzjan is tijdens zijn lange geschiedenis meermaals geconfronteerd met grote rampen en tijdens verschillende perioden gebeurden er ook  tragedies. Een daarvan, die inmiddels al meer dan zes jaar duurt, is de voortdurende agressie tegen ons volk door de Armeense indringers, bezetters, met als gevolg van deze agressie de versnippering van onze gronden, het verlies van een deel daarvan, de dood van onze burgers en het bloedvergieten. Echter, de meest angstaanjagende van alle onheil, de meest ernstige wond voor ons, is de tragedie van Xocali.

In de geschiedenis werden herhaaldelijk feiten genoteerd van de barbaarse houding van mens tot mens. In vele delen van de wereld is genocide gepleegd. De genocide gepleegd door Armeense bezetters, de agressors tegen Azerbeidzjan, is hier een van de meest verachtelijke van. De volkerenmoorden door de Armeense agressors tegen de Azerbeidjaanse bevolking, natie, werden gedurende een lange tijd gepleegd, men kan zeggen gedurende de hele 20e eeuw en hebben grote slagen toegebracht aan ons volk. De grootste, de meest ernstige wonden zijn die van de Xocali genocide en de zes jaar durende oorlog. De oorlog is ontketend door de Armeense agressors. Het Azerbeidjaanse volk verdedigt haar land. Ongetwijfeld is er bloedvergieten tijdens een oorlog, en moeten we slachtoffers en grote moeilijkheden verdragen. Echter, de barbaarse militaire operatie die drie jaar geleden werd uitgevoerd door de indringers tegen het volk van Xocali, burgers, vrouwen, kinderen, ouderen en zieken is de meest weerzinwekkende etappe en meest ernstige zwarte pagina van de zesjarige oorlog.

De gebeurtenissen van Xocali hebben aangetoond dat de Armeniërs niet alleen onze gronden op het oog hadden, want ze hebben onze terreinen bezet,  maar ook niet schroomde om het pad te betreden om op een barbaarse manier genocide te plegen tegen onze bevolking. Dit heeft zich openlijk gemanifesteerd in Xocali. Die verschrikkelijke nacht is het Azerbeidjaanse volk getroffen door een vreselijke klap. Deze wond doet nog steeds pijn. Het is niet genezen, niet gesloten, deze wond zal voor altijd in onze harten blijven. Zoals ik reeds heb opgemerkt, de aanval s' nachts op burgers, de barbaarse vernietiging ter plekke, het doden van kinderen, vrouwen, ouderen en zieken, de opzettelijke kwelling met ongekende wreedheid getuigen nogmaals van de barbaarsheid van onze vijanden.

De Xocali genocide, de agressie, de barbaarsheid van de Armeniërs tegen ons volk, het gebruik van de meest laaghartige methoden tegen mensen, kwam en blijft in de geschiedenis van de mensheid. De omgekomenen van die nacht, die dagen, burgers van ons land, zijn dierbaar voor Azerbeidzjan, ze gaven hun leven in de naam van de territoriale integriteit van onze Republiek, ze zijn slachtoffers geworden, martelaren in de strijd van ons volk voor nationale vrijheid. Hun tragische dood, het feit dat ze martelaren zijn geworden, is een bewijs van de heldenmoed, standvastigheid en dapperheid van het Azerbeidjaanse volk.

Tijdens de oorlog, die al meer dan zes jaar duurt, zijn er veel slachtoffers gevallen. Nogmaals stel ik vast dat de martelaren van Xocali onze burgers zijn die sneuvelde in de naam van de territoriale integriteit, de soevereiniteit en onafhankelijkheid van Azerbeidzjan.Vandaag zijn we hier bijeen gekomen om hun nagedachtenis te eren, ons hoofd te buigen, voor hen te bidden. Namens het gehele Azerbeidjaanse volk en de Azerbeidjaanse staat uit ik, in deze dagen van rouw, opnieuw mijn medeleven met de mensen in verband met deze tragische gebeurtenis. Mijn diepste medeleven richt ik tot de families en familieleden van de slachtoffers omgekomen in Xocali. Allah ontferm u over de zielenrust van de martelaren van Xocali. Allah ontferm u over de zielenrust van al onze martelaren. Laat Allah geduld geven aan de families van de Xocali martelaren. Laat Allah geduld geven aan al onze burgers. Laat Allah ons geduld geven om ervoor te zorgen dat we verlost worden van al deze rampen, om de volledige onafhankelijkheid en territoriale integriteit van een onafhankelijk Azerbeidzjan te verzekeren en de onafhankelijkheid van Azerbeidzjan te vereeuwigen.

Xocali tragedie - ons verdriet, ons leed, onze droefheid. Maar tegelijkertijd het pad van de strijd, het pad van de nationale vrijheid dat door de mensen van Azerbeidzjan gedurende de eeuwen is bewandeld, is een glorieuze en succesvolle weg. Er waren in het verleden moeilijkheden op onze weg en er zijn vandaag problemen. Niettemin heeft niets ons gebroken en zal niets de wil van het Azerbeidjaanse volk breken. Uit deze gebeurtenissen zouden we de conclusie moeten trekken dat we nog moediger, sterker en hechter moeten worden. We moeten beseffen dat wij de meesters zijn van ons lot. We moeten onszelf beschermen, onze onafhankelijkheid om de weg te volgen die Allah ons heeft uitgestippeld, we moeten ons eigen pad  openen en deze weg verder volgen.

Dus vandaag, biddend voor de zielenrust van al onze martelaren, moeten we ons hoofd hoog houden. Voor zover we niet treuren, moeten we optimistisch blijven om met hoop vooruit te kijken naar de toekomst, in de hoop te leven. Ik heb er alle vertrouwen in dat het Azerbeidjaanse volk deze moeilijke periodes zal overwinnen. De moeilijkheden ontstaan niet alleen door de oorlog en de bezetting van onze gronden, maar ook door de moeilijke situatie waarin onze vluchtelingen verkeren. Nu leven onze mensen in een overgangsperiode. We ervaren een sociaal-economische crisis. In het leven van de mensen zijn er erg veel problemen. Echter, door de eeuwen heen, op de levensweg van ons volk, waren er al gelijkaardige moeilijk periodes, het volk ging hier doorheen, leefde daarom duizenden jaren voort en zal nog duizenden jaren leven.

We mogen ons geloof niet verliezen, mogen niet afwijken van onze eigen overtuigingen en van de door ons gekozen weg. De gekozen weg - de onafhankelijkheid van Azerbeidzjan, de nationale vrijheid, de eeuwige onafhankelijkheid van Azerbeidzjan als een onafhankelijke staat. De weg die we zijn ingeslagen - de weg van trouw aan onze morele waarden, tradities, religie, taal en geschiedenis. Als wij trouw zijn aan dit alles, als wij de reden van de huidige moeilijke situatie kunnen beseffen, als we elkaar helpen, elkaar steunen, en in staat zijn om de Armeense bezetting te weerstaan, dan zullen we ons land bevrijden en onze mensen, ons land, uit deze crisis verheffen.

Ik ben ervan overtuigd dat onze weg – de glorieuze weg, de juiste weg, een weg is die voor de belangen van onze mensen opkomt. We zullen deze weg blijven volgen. De onafhankelijke Azerbeidjaanse staat is overtuigd van de eenheid van ons volk, gelooft in haar standvastigheid, en juist dat, onze eenheid, onze standvastigheid, ons uithoudingsvermogen en geduld zal ons uit deze moeilijke situatie helpen.

Nogmaals vraag ik Allah voor de zielenrust van de Xocali martelaren. Ik vraag Allah opnieuw voor de zielenrust van alle martelaren. Ik wil u nogmaals verzekeren dat de Azerbeidjaanse staat stevig zal staan voor de bescherming van de rechten van ons volk, voor de bescherming van onze gronden en gebieden en het Azerbeidjaanse volk uit deze ellenden zal bevrijden.

vertaald uit de editie "Heidar Alijev. Onze onafhankelijkheid is eeuwig" (redevoeringen, toespraken, uitspraken, interviews, brieven, oproepen, decreten) – "Azerneshr", Bakoe -1998, vol.3, p. 215-217.