Uit het gesprek tussen President van de Azerbeidjaanse Rebubliek Heidar Alijev en de ambassadeur van de Verenigde Staten van Amerika in Armeniƫ John Ordway - President Paleis, 30 oktober 2002

Heidar Alijev: Geachte meneer de ambassadeur, hartelijk welkom in Azerbeidjan. Ook begroet ik graag de ambassadeur van de VS in Azerbeidjan, wij hebben elkaar lange tijd niet gezien. Ik ga ervan uit dat het doel van uw bezoek aan Azerbeidjan is om bepaalde informatie te verzamelen, die met het conflict tussen Armenië en Azerbeidjan te maken heeft, en om ons hulp te verlenen. Als het zo is, begroet ik dit initiatief en ben ik er blij over.

John Ordway: Meneer de President, eerst wil ik u graag bedanken dat u de tijd hebt gevonden om met ons samen te komen. Hartelijk dank ervoor. Het doet ons een groot plezier om u te ontmoeten. Zoals u gezegd hebt, streven wij inderdaad het door u genoemde doel na. Dit initiatief gaat van ons allebei uit. De ambassadeur Wilson heeft voorgesteld dat de ambassadeurs van de USA in Azerbeidjan en Armenië elkaar bezoeken. Zes maanden geleden is meneer Wilson in Armenië geweest, en nu ben ik in Azerbeidjan.

Tijdens mijn bezoek heb ik studenten, vertegenwoordigers van de religieuze gemeenschappen, oppositionele partijen, afgevaardigden en officiële personen ontmoet. Ik heb uitgebreid informatie gekregen over Azerbeidjan. Ik heb geprobeerd inzicht te krijgen in de kern van het probleem en in het standpunt van Azerbeidjan. Nu ben ik er nog meer van overuitgd dat wij allemaal onze krachten moeten bundelen om een vreedzame oplossing voor het conflict te bereiken.

Natuurlijk zijn De Groep van Minsk en de covoorzitters intensief met deze kwestie bezig. Wij - meneer Wilson en ik - doen ons best om dit proces te ondersteunen en om ons standpunt duidelijk te maken.

Zowel de covoorzitters van de Groep van Minsk als tot de Groep behorende landen zijn van mening dat deze kwestie op een vreedzame manier opgelost moet worden. U hebt zelf al meermaals gezegd dat u voorstander van een vreedzame oplossing bent. Hetzelfde heb ik ook vaak van de President Kotsjarian gehoord. Dat wil zeggen dat wij allemaal van mening zijn dat een militaire oplossing voor dit conflict uitgesloten is. Daarom is het noodzakelijk om politieke compromissen te sluiten. Er is politieke wil voor nodig om de oplossing van deze kwestie te bereiken. Als het probleem opgelost zal worden, zal het zowel voor uw land als voor Armenië en het gehele gebied mogelijk zijn om zich verder te ontwikkelen. Onzerzijds zullen we ons best doen om dit proces te bevorderen.

Ook wil ik graag zeggen dat het voor mij heel aangenaam is om weer in Baku te zijn. Ik ben hier al eerder geweest, namelijk in het jaar 1986. Vandaag ben ik getuige van grote positieve veranderingen in Baku. Toen bestond er een organisatie \"Jonge Amerikaanse politieke leiders\". Ik ben als een van de vertegenwoordigers daarvan hier naartoe gekomen.

Heidar Alijev: Heel mooi, dan kunt u vergelijken.

John Ordway: Jazeker, maar het is moeilijk vergelijkbaar. Deze keer zie ik Baku als een beter geregelde, mooiere en aantrekkelijkere stad.

Heidar Alijev: Dank u wel. Ik heb aandachtig naar u geluisterd en ik sta positief tegenover uw bezoek aan Azerbeidjan en het uitgevoerde werk. Dat hebben wij nodig, in het bijzonder Azerbeidjan. Want het is noodzakelijk dat zowel Armenië, Washington, de Groep van Minsk als covertegenwoordigers een preciese, uitvoerige en correcte informatie over onze realiteit hebben - ik spreek daarover in verband met het conflict tussen Armenië en Azerbeidjan. Ik heb geen twijfels dat de VS-ambassade in Azerbeidjan, de meneer ambassadeur en zijn medewerkers aan het uitvoeren van deze opdracht werken. Van groot belang is bovendien het bezoek aan Azerbeidjan van de VS-ambassadeur in een land, dat aan de andere kant van het conflict staat, het verzamelen door hem van bepaalde infromatie en het generaliseren daarvan.

U kent goed het standpunt van ons land, en ook het standpunt van de President van Azerbeidjan in verband met de oplossing voor het conflict tussen Azerbeidjan en Armenië. Het standpunt is bekend - ik heb meermaals gezegd dat wij een vreemdzame oplossing voor het conflict nastreven en altijd nagestreefd hebben. Maar het feit dat het conflict al sinds lange tijd niet opgelost is, dat de beloftes in verband met de vreedzame oplossing niet ingehouden worden, roepen in onze maatschappij verschillende meningen en verschillende stemmingen op. Ik neem aan dat u in deze dagen een kans hebt gekregen om dat te zien.

Ook vandaag herhaal ik dat het probleem op een vreedzame manier opgelost moet worden. Maar het probleem is tot nu toe niet opgelost, en dat maakt de situatie van Azerbeidjan veel moeilijker in vergelijking met Armenië. Zonder op de binnenlandse economische situatie van Armenië in te gaan, wil ik zeggen dat geen enkele vierkante meter van het Armeense territorium bezet is. In Armenië zijn er geen mensen die in hun eigen land emigranten zijn. Er zijn geen mensen die in een tent wonen. En het belangrijkst is dat Armenië volledige controle over zijn territorium heeft. De territoriale eenheid is de basis voor elke soevereine staat. De territoriale eenheid van Armenië blijft behouden sinds Armenen een onafhankelijke staat hebben uitgeroepen en tot nu toe. Maar de situatie in Azerbeidjan is anders. De territoriale integriteit van ons land is geschonden en tot nu toe kunnen we ze niet herstellen. Daarin ligt het verschil.

Natuurlijk is er Armenië ook niet in geïnteresseerd om de oplossing van deze kwestie uit te stellen. Maar de situatie van Armenië is niet zo ingewikkeld als die van ons. Daarom zegt soms President Kotsjarian tijdens de onderhandelingen dat wij vroeger zo geleefd hebben en dat wij ook verder zo kunnen leven. Nagorno Karabach is direct met Armenië verbonden, maar aan de andere kant heeft dit gebied zich tot \"een onafhankelijke staat\" uitgeroepen, hoewel geen enkele staat zijn onafhankelijkheid erkent. Maar sommige politici bezoeken Nagorno Karabach en erkennen hem, zulken feiten zijn bekend.

Vandaag werd ik geïnformeerd dat volgens de Armeense mass media 46 afgevaardigden van het Amerikaanse Congres verklaard hebben dat zij Nagorno Karabach erkennen. Zij feliciteren Arkadiy Gusiakin en Nagorno Karabach met de verkiezingen, die daar plaatsgevonden zijn, en verklaren dat het een absoluut \"democratisch land\" is. Ook verzoeken zij andere landen om de onafhankelijkheid van Nagorno Karabach te erkennen.

Enkele dagen geleden was ik geïnformeerd dat in het Verenigd Koninkrijk, ik weet niet precies waar, ik denk, in het Hogerhuis of ergens anders, op voorstel van enkele leden van het Hogerhuis gepland is om de vraag over de onafhankelijkheid van Nagorno Karabach te bespreken.

Als ik daarover spreek, wil ik niet dat u denkt dat ik de Verenigde Staten verwijten maak. Ik zeg dat omdat u mij misschien zou kunnen uitleggen waarom de afgevaardigden van het VS-Congres op deze manier handelen. Ik begrijp: wat kunt u me nou zeggen? Ik zeg dat omdat Armenië en Nagorno Karabach deze omstandigheden kunnen accepteren. Azerbeidjan kan dat daarentegen niet. Daarin ligt het verschil. Om die reden hebben we respect zelfs voor een kleine kracht die ons kan helpen om dit probleem op te lossen. We moeten deze situatie overwinnen. Of moet het probleem op een vreedzame manier opgelost worden, of moet het volk de oorlog opnieuw beginnen en zijn landen bevrijden. Er is geen derde weg. Wij wijzen de oorlog af en beschouwen hem als onmogelijk. Dat wil zeggen dat alleen één weg blijft: de vreedzame weg. Maar wat kan men nog meer op de vreedzame manier doen? Welke maatregelen moeten nog genomen worden? Ons gesprek gaat precies erover.

John Ordway: Meneer de President, vooral wil ik u graag zeggen dat de buitenlandse politiek van de Verenigde Staten van Amerika niet door het Congres bestemd wordt, maar door de President. President Bush is niet van plan om de structuur met de naam Nagorno Karabach te erkennen. U weet ook dat Nagorno Karabach door geen land als onafhankelijk erkend is.

Heidar Alijev: Meneer de ambassadeur, ik heb gezegd dat ik er niet bezorgd over ben. Het is me bekend dat President Bush en alle andere landen nooit Nagorno Karabach zullen erkennen. Wat dat betreft ben ik niet bezorgd. Ik spreek daarover om duidelijk te maken dat Nagorno Karabach en Armenië in deze omstandigheden kunnen leven. Wat de politiek betreft dan weet ik goed welk beleid in de VS gevoerd wordt, maar het is bij voorbeeld de President niet gelukt om het Congres te overtuigen om het artikel 907 af te schaffen. Over de toerekeningen wordt er ook door het Congres besloten. In dit jaar heeft het Congres weer financiële hulp aan Nagorno Karabach verleend, en de President heeft dat goedgekeurd. Eindelijk, ook u - de ambassadeuren van de Verenigde Staten van Amerika in het buitenland, worden door zowel de President als het Congres gekozen. Dat wil zeggen dat het Congres niet uitgesloten is van de buitenlandse politiek. Daarmee geef ik u gewoon een antwoord. Maar ik stel voor dat wij niet langer daarover spreken en direct op onze hoofdvraag ingaan.

De Krant \"Bakinskiy rabotsiy\", 31 oktober 2002.