Mga kagalang-galang na miyembro ng parliyamento, kagalang-galang na Pangulo! 

Nais kong ipabatid ang aking taos-pusong pasasalamat sa mga kasapi ng Milli Majlis, Supremong Soviet ng Azerbaijan para sa pagtitiwala sa akin, at sinisigurado kong sa pamamagitan ng paggamit ng lahat ng mga posibleng paraan at posibilidad, ako’y magtatrabaho nang may pagsusumikap upang pasanin ang hamong ito. Gagawin ko rin ang lahat upang ang lahat ng aking makakaya upang matugunan ang responsibilidad na ito nang may dangal. Nais kong ipabatid na alam ko ang kasalukuyang mahirap, komplikado at mainit na kalagayan ng Republika ng Azerbaijan. Sa pagsisimula ko ng pagtugon sa aking mga responsibilidad, aking tunay na nababatid ang aking trabaho at gagawin ko ang lahat upang magampanan ang aking trabaho sa posisyong ito. Hindi ko nais magbigay ng mahabang talumpati, ngunit may mga ilang salita akong kailangang sambitin. Bilang pinuno ng Kataas-taasang Soviet, isa sa aking mga mahahalagang tungkulin ay ang proteksyunan, palakasin at payabungin ang makasaysayang tagumpay ng bayan ng Azerbaijan-ang kalayaang pang-estado ng Republika ng Azerbaijan. Ang kasarinlan ng Azerbaijan ay dapat na masigurado base sa mga tradisyon ng Demokratikong Republika ng Azerbaijan na itinatag noong 1918 na nagbigay ng mga makabagong pamantayan na akma sa mga prosesong nagyayari sa daigdig. Magsusumikap ako sa pagtatrabaho sa direksyong ito, at tatanggalin ko ang lahat ng pag-aalinlangan na ibubuhos ko ang nalalabi kong buhay para sa pagpapaigting ng malayang Azerbaijan. Makakaasa kayong dito ko lang ibibigay ang lahat ng aking makakaya. Tungkol sa usaping ito, nais kong ipabatid na, sa aking pananaw, ano pa man ang mangyari sa hinaharap, hindi mawawala sa Azerbaijan ang kanyang kalayaan. Hindi rin ito mapapasailalim sa ano pa mang pamumuno at pananakop ng kahit ano pa mang estado. Ito ay ilan sa mga haka-haka tungkol sa pagsasaayos ng Soviet Union, at ang Azerbaijan ay makakapasok sa Unyong ito muli. Ito ay isang panaginip lamang. Hindi ko tinatanggap ang mga ideyang ito at aking hinihimok ang lahat ng ating mamamayan na huwag umasa sa mga imposibleng pangarap. 

Ang republika ay nahaharap sa mga mahahalaga ngunit mahihirap na sulirinan. Upang masiguro ang kanyang kalayaan at kasarinlan, dapat palayain ng Azerbaijan ang kanyang mga teritoryo na sakop ng Armenia. Ang kabuuan ng teritoryo ng Azerbaijan ay dapat masiguro. Ang digmaan ay dapat matigil, at ang kapayapaan ay dapat maghari. Sa pamumuhay nang mapayapa at kasaganaan, ang mga mamamayan ng Azerbaijan ay dapat magtatag ng estado, tulad ng kanilang ninanais. Kaya ito ang isa sa mga pinakamahahalagang usapin. Ang usaping ito ang pagtutuunan ng pansin ng Supremong Soviet. Sinisigurado ko iyan sa inyo. 

Ang dokumentong idineklara kahapon, na nalagdaan sa pamamagitan ng inisiyatibo ng Estados Unidos, Russia at Turkey, ay kinikilala bilang unang hakbang sa ating unti-unting pag-alpas sa digmaan. Kailangan nating gumawa ng mga mas epektibong hakbang upang maging tunay na may-ari ng mga teritoryo ang Republika ng Azerbaijan sa hinaharap. Kailangan din nating mailikas ang ating mga mamamayan mula sa digmaan. 

Bagkus, ang kalayaang pang-estado ng Republika ng Azerbaijan ay ang pinakamahalagang usapin. Ang demokrasya ay kailangang paigtingin. Ang pluralismo sa pulitika ay dapat isulong sa lahat ng mga posibleng pamamaraan. Dapat nating iwasan ang paglabag sa mga batas at sa Konstitusyon ng Azerbaijan. Ang pagtatatag ng estado at paghubong ng lipunan ay dapat naka-base sa mga prinsipyong demokratiko. Ang kasarinlan, kalayaang pantao, proteksiyon ng karapatang pantao, malayang ekonomiya, at mga prinsipyo ng ekonomiyang pang-merkado ay dapat mamayani sa pulitika at ekonomiya ng bansa. Ibig sabihin, ang ating republika ay dapat tahakin ang daan na ito, na sinimulan nating tahakin noong nagdaang taon. Ito ang tamang landas, at dapat itong sundin ng ating republika. Kayo’y maging kampante na ako’y hindi lilihis sa prinsipyong ito.

Isa sa mga pangunahing dahilan kung bakit naging komplikado ang kalagayan ng bansang ito, ay ang pangyayari noong Hunyo 4 sa Ganja. Terible ang pangyayaring iyon dahil nagkaroon ng pagdanak ng dugo at paglaganap ng krimen. Ang lahat na ito ay dapat maimbestigahan, at ang bawat indibidwal na lumabag sa batas at sumali sa krimen ay dapat maparusahan kahit saang grupo pa man sila kasapi. Ang komisyong binuo para magsagawa ng imbestigasyon ng parliyamento ang tututok sa kasong ito. Ang ating responsibilidad ay ang bawasan ang tension sa lalong madaling panahon. Nakausap ko na si Pangulong Abulfaz Elchibey kahapon. Isa pa, nakipag-usap na rin ako sa mga ilang mga tao sa Ganja. Sa aking palagay, ang ating mga hakbang ay magpapababa sa tensyon at makapupuksa sa anumang sagupaan sa hinaharap. Ngunit akin nang sinabi dati at ngayo’y aking uulitin: tutol ako sa paggamit ng armas sa ano mang pamamaraan. Ang tensyon, iringan ay dapat lunasan sa mapayapang pamamaraan, pagpayag ng parehong partido at pag-unawa at negosasyon. Sa tingin ko, ang ating pambansang karunungan, pinagsama-samang hakbang ng ating mga opisyal, ang Azerbaijani intelligentsia, nakatatanda at opisyal ng Azerbaijan ay masisigurong makakamit ang mga nasabing adhikain.

Sa pagtatatag ng isang demokratiko, malaya at sekular na estado ng Azerbaijan, dapat nating ipaglaban ang lipunang sibil sa pamamagitan ng paggamit ng mga karanasan ng daigdig at mabubuting asal pantao. Ngayon nakamit na nati ang kalayaan matapos ang mahabang panahon, dapat nating ipagmalaki ang mga makasaysayang tagumpay at pambansang tradisyon ng Azerbaijan sa buong daigdig. Sa tingin ko, sa aspetong ito, may malaking potensyal na makaluma at makabago ang mga mamamayan ng Azeribaijan para rito. Kung gagamitin natin ang lahat ng ating yaman sa maayos at mabisang pamamaraan, lalago ang Azerbaijan sa isang malaya at demokratikong estado, at ang ating lipunan ay matatatag base sa demokratiko, ligal at mabubuting asal na kinikilala ng lahat. Ang ating agham, kultura, pambansang tradisyon at ang relihiyong Islam, ang bubuo ng basehan para rito. Tungkulin nating gamitin lahat ito nang tama.

Ang tensyon sa Azerbaijan ay hindi lamang kaugnay ng mga kadahilanan ng sigalot sa Karabakh, na nagsimula dahil sa pag-atake ng Armenia sa Azerbaijan. Kamakailan, may mga nangyari sa Ganja. Sa kasamaang palad, isa sa mga dahilan ng tensyon na ito ay ang bahagyang pagkasira ng relasyon ng mga bayan at pangkat-etnikong namuhay nang sama-sama sa Azerbaijan sa loob ng mga siglo. Matagal nang nagsisilbing ina ang Azerbaijan sa mga lahing naninirahan dito sa napakahabang panahon, at mananatili ito bilang ina hanggang sa hinaharap. Ano pa man ang kanilang pinagmulan, relihiyon, at paniniwalang pulitikal, ang bawat mamamayan ng Azerbaijan ay dapat mabigyan ng pantay-pantay na karapatan. Kung tayo ay gagabayan ng mga ito at tayo’y gagawa ng mga hakbang na kaakibat sa mga konseptong ito, masisiguro natin ang buong pagkakaisa ng mga tao at bayan na namumuhay sa Azerbaijan. Ito ay isa sa ating mga pangunahing adhikain, at sa tingin ko ay makakamit natin ito. 

Noong isang taon, ang daming trabahong nagawa sa larangan ng ugnayang-panlabas. Ngunit marami pa ring dapat gawin. Sa tingin ko, bilang isang demokratikong estado, the Republika ng Azerbaijan ay dapat gumawa ng pantay na uganayan sa lahat ng estado. Dapat tayong magtatag ng maayos na relasyon sa mga bansa, anu pa man ang kanilang panloob na batas at paniniwala sa paglago. Una sa lahat, dapat magkaroon ng matatag na kultural, ekonomiko at pulitikal na ugnayan sa ating mga karatig-bansa. Mula sa pananaw na ito, pinapayagan ng bayan ang ugnayan sa Turkey. Ang ugnayan sa katabing Iran ay dapat paigtingin at pag-ibayuhin. Ang Russia, ang ating karatig-bansa sa hilaga, ay tunay na napakalawak na estado. Hindi mapagkakaila na ang relasyon base sa mga prinsipyong pang-kalayaan sa pagitan ng Azerbaijan at Russia ay dapat maging mas mabuti, malawak at kapaki-pakinabang. Ang mga ugnayan sa mga bagong tatag na malalayang bansa tulad ng Ukraine, Belarus, Georgia, mga bansa sa Gitnang Asya, Kazakhstan, mga estadong Baltic, Moldova, na dati’y bahagi ng dating Soviet Union, ay dapat paig-tingin. Ito ay napakahalaga para sa atin. Dati ay may mga malalakas na ugnayan ng ekonomiya, kultura at larangan ng pakikipag-kapwa-tao sa mga bansang ‘yon sa napakahabang panahon. Ang mga ugnayang ito ay hindi dapat masira. Bagkus, dapat itong pag-ibayuhin. Hindi ko pinagdududahan na matutulungan nito ang Republika ng Azerbaijan upang maging isang malayang estado. 

Nakatungtong na ang Azerbaijan sa pandaigdigang bulwagan. Ang malugod na pagtanggap ng Estados Unidos sa Azerbaijan sa nagdaang mga araw ay nagpapasaya sa atin, at sa aking palagay, ang mga ugnayang ito ay dapat pang palalimin at pagbutihin. Ang mga ugnayan sa mga bansa sa Europa, lalo na sa Inglatera, Pransya at Alemanya, ay dapat payabungin. Gayun din, dapat nating palawigin ang ating ugnayan sa lahat ng mga bansang Muslim, sa mga bansang nagsasalita ng Arabiko at Turko, at ang mga pakikipag-ugnayan sa kanila ay dapat mapabuti sa lalong madaling panahon. Nais kong liwanagin ang aking posisyon sa larangan ng ugnayang panlabas. Ako’y kikilos sa direksyong ito bilang Pinuno ng Supremong Soviet at aking gagawin ang lahat para sa matagumpay na pagtatrabaho ng ating pangulo, ang Supremong Soviet at ng pamahalaan. 

Ngunit ang pinakamahalaga sa ngayon ay ang mawala ang tensyon, na bunga ng mga pangyayari sa Ganja. Ngayong araw, sa pagpupulong ng Milli Majlis, mula sa lipon na ito, na nagsusumamo sa ating mga kapatid, mga anak at lahat ng mga mamamayan ng Azerbaijan, idinedeklara ko na ang ating republika ay nabubuhay sa isang mahirap na sitwasyon. Inuulit ko, ang ating pangunahing hangarin ay ang mapalaya ang mga okupadong lupain at siguraduhin ang kabuuan ng teritoryo at kalayaan ng Azerbaijan. Samakatwid, ang mga problemang panloob at pag-aalitan ay dapat nang tanggalin. Ako’y nananawagan sa mga mamamayan ng Azerbaijan, sa populasyon ng Ganja, kasapi ng parliyamento ng Republika ng Azerbaijan na si Surat Huseynov at ang kanyang mga kasamahan, inaanyayahan ko kayo sa pakikipag-ugnayang base sa karunungan at pagiging makatao. Matindi ang pangangailangan natin para rito at dapat mabatid ng bawat isa na dapat tayong magsama-sama para sa tunguhing ito. Sa kalunus-lunos na puntong ito ng Azerbaijan, tayo’y nahaharap sa isang malaking trahedya. Lahat ng mga pwersa, partidong pulitikal, istrukturang pulitikal, lahat ng mga pulitikal at panlipunang organisasyon at ang lahat ng mga mamamayan ay dapat magkaisa sa isang napakabigat na suliranin. Dapat isantabi ng lahat ang malisya at galit. Bilang isang samahan, ating pangungunahan ang pag-alpas ng Azerbaijan sa komplikadong kondisyon na ito. Sa tingin ko nama’y diringgin at susuportahan ng populasyon ng Ganja at mga karatig-rehiyon ang aking panawagan. Diringgin ni Surat Huseynov ang aking panawagan at bilang isang matalinong tao, tutulungan niya tayong wakasan ang gulo. Inaanyayahan ko kayo na makilahok at magkaisa para rito. Nananawagan ako sa inyo na wakasan ang mga pagpapalit ng kuru-kuro at tsismis. Magkakaroon tayo ng panahon para riyan, pero hindi ngayon. Magkakaroon kayo ng panahon para makaganti sa isa’t-isa. Hindi ito ang tamang panahon para rito. 

Kaakibat nito, nais kong dumako sa isa pang punto. May mga usap-usapan tungkol sa akin na kung tumangan si Heydar Aliyev ng mataas na katungkulan sa Azerbaijan, maghihiganti siya sa isang tao. May isang taong laban sa kanya o nakasamaan niya ng loob at gagawin niya rin ito sa taong ito. Aking pinaaalam sa publiko, bilang aking responsibilidad sa inyo at sa mga mamamayan ng Azerbaijan, na ako’y walang paghihiganti sa aking pagkatao. Ito ay isang kathang-isip na ginawa ng ilang mga tao hindi lamang para dumihan ang aking reputasyon, ngunit para na rin hadlangan ang ating pagkakaisa. Ako’y nangangako na hindi ako magpapasira sa kagustuhang maghiganti. Matagal ko nang napatawad ko na ang mga taong nakasamaan ko ng loob. Ni minsan at kalianman ay hindi ako magpapadaig sa mga damdaming iyon, dahil ako ay pinagkatiwalaan at inihalal sa pwestong ito. Bilang isang ordinaryong mamamayan, hindi ko ninais makaramdam ng galit sa kapwa at maghiganti sa kapwa. Hinding hindi ko gagawin ito. Ngunit, sino man sa atin na naglilingkod, walang duda, ay dapat sumunod sa batas, siguruhing mananaig ang batas at sa paglilingkod na ito, siyempre, hindi ko babaguhin ang aking mga prinsipyo. 

Hinahangad ko na kasama ang Supremong Soviet, Pangulong Abulfaz Elchibey, lahat tayo ay makaka-alpas sa sitwasyong ito. Inaanyayahan ko kayo na magkaisa para sa adhikaing ito.

Salamat.