Γκαϊντάρ Αλίγιεφ: Παρόλο που αυτή η επίσκεψη απαίτησε πολύ χρόνο θεωρώ ότι η εργασία που πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια της επίσκεψης είναι πολύτιμη. Γνωρίζετε ότι από τη 21 Απριλίου δηλαδή από την αναχώρησή μου από το Μπακού κατά τη διάρκεια της επίσκεψης πραγματοποιήθηκε πολύ εντατική εργασία. Αυτό πρώτα απ’ όλα σχετιζόταν με την εκμετάλλευση της κάθε δυνατότητας για να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα με σκοπό την εξασφάλιση των συμφερόντων του Αζερμπαϊτζάν. Το πρώτο μέρος αυτής της επίσκεψης σχετιζόταν με την υπογραφή της Συμφωνίας για τη συνεργασία μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Υπογράψαμε αυτή τη Συμφωνία. Η τελετή της υπογραφής έγινε ένα μεγάλο γεγονός.
Όπως γνωρίζετε εκεί ήταν παρόντες οι υπουργοί εξωτερικών των κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Αυτό επίσης σχετιζόταν με την τελετή της υπογραφής της Συμφωνίας μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και άλλες δημοκρατίες Καύκασου (Γεωργία, Αρμενία) και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Για άλλη μια φορά λέω ότι είναι ένα ιστορικό γεγονός. Θεωρώ ότι η υπογραφή αυτής της Συμφωνίας ακόμα περισσότερο ενισχύει τη θέση του Αζερμπαϊτζάν ως ανεξάρτητου κράτους και επίσης αποτελεί μια απόδειξη της πραγματοποίησης των μέτρων στην εσωτερική, κοινωνική και πολιτική ζωή, στην οικονομία και σε άλλους τομείς της δημοκρατίας μας που ανταποκρίνονται στα πρότυπα της ευρωπαϊκής δημοκρατίας. Θυμάστε πως οι αντιπρόσωποι, τα μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης το υπογράμμισαν στις ομιλίες τους. Το εκτιμώ πολύ. Θεωρώ ότι είναι ένα μεγάλο γεγονός στη ζωή του Αζερμπαϊτζάν, ένα πολύ σπουδαίο βήμα προς τη συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Και φυσικά αυτό θα έχει θετικά αποτελέσματα.
Ταυτόχρονα στο Λουξεμβούργο πραγματοποιήσαμε μια σειρά άλλων συναντήσεων. Στις Βρυξέλλες διεξαγάγαμε τις διαπραγματεύσεις με τον πρόεδρο της οικονομικής επιτροπής της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ζακ Σαντέρ, με τον ανώτατο επίτροπο Βαν-Ντεν Μπρουκ για τη σημερινή κατάσταση, τις μέλλουσες προοπτικές της συνεργασίας μας. Αυτό είναι επίσης πολύ σημαντικό επειδή όλα αυτά είναι τα απαραίτητα μέτρα για την πραγματοποίηση της πολύπλευρης συνεργασίας με την Ευρωπαϊκή Ένωση. Συγκεκριμένα στις διαπραγματεύσεις μας με το Ζακ Σαντέρ και το Ντεν Μπρουκ συζητήθηκε η οικονομική μας συνεργασία, δηλαδή οι εκδηλώσεις που προβλέπονται από το πρόγραμμα TASİS, το ανθρωπιστικό πρόγραμμα υποστήριξης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και τα θέματα της υλοποίησής τους. Είναι επίσης πολύ σημαντικό. Θεωρώ ότι όλα αυτά στο σύνολο αποδεικνύουν ότι η συνεργασία μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και της Ευρωπαϊκής Ένωσης προχωράει.
Επισκέφτηκα το γενικό επιτελείο του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες, συναντήθηκα με τον Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ. Το Μάιο 1994 ήμουν εκεί και υπέγραψα το πρόγραμμα του ΝΑΤΟ «Συνεργασία στο όνομα της ειρήνης». Και ύστερα απ’ αυτό συνεχίσαμε να συνεργαζόμαστε. Για να ενισχύσουμε ακόμα πιο πολύ τη συνεργασία μας τους παρουσίασα το έγγραφο της παρουσίασης της δημοκρατίας μας στα πλαίσια αυτού του προγράμματος.
Θεωρώ ότι οι δικές μας διαπραγματεύσεις με το Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ ήταν πολύ σημαντικές. Του εξέφρασα τις σκέψεις μου για τη διατήρηση της ακεραιότητας του Αζερμπαϊτζάν. Ανταλλάξαμε τις απόψεις. Είναι πολύ σημαντικό για μας.
Ανταποκριτής: Κύριε Πρόεδρε, οι σχέσεις της δημοκρατίας μας με το ΝΑΤΟ καμιά φορά προκαλούν σε πολλούς μια γνώμη – αυτό προκύπτει επίσης από τη συγκεκριμένη επιθυμία – ότι μεταξύ του ΝΑΤΟ και του Αζερμπαϊτζάν ρυθμίστηκε μια στενή συνεργασία. Αλλά πιθανόν στην πραγματικότητα είναι οι πρώτες επαφές, τίθεται μια βάση συνεργασίας.
Γκαϊντάρ Αλίγιεφ: Ναι, τίθεται μια βάση συνεργασίας επειδή η κλήση του ΝΑΤΟ που κηρύχθηκε το 1994 «Συνεργασία στο όνομα της ειρήνης» είναι μια κλήση στο όνομα της ειρήνης. Το περιεχόμενο, η σημασία των διαπραγματεύσεών μας με το Γενικό Γραμματέα του ΝΑΤΟ είναι ότι η προσχώρηση του Αζερμπαϊτζάν σ’ αυτό το πρόγραμμα του ΝΑΤΟ και η συνεργασία μας έχει στόχο την περισσότερη ενίσχυση της ειρήνης στην Ευρώπη συμπεριλαμβανομένης και της περιοχής μας. Είναι φιλειρηνικές διαπραγματεύσεις. Θεωρώ πως έτσι και πρέπει να αντιλαμβάνονται. Αναμφισβήτητα θα συνεχίσουμε τη συνεργασία μας σ’ αυτή την κατεύθυνση.
Στο Λουξεμβούργο, στις Βρυξέλλες είχα επίσης δίπλευρες διαπραγματεύσεις. Οι διαπραγματεύσεις μας με τον υπουργό εξωτερικών της Γερμανίας τον κύριο Κίνκελ ήταν πολύ σημαντικές και ενδιαφέρουσες. Η συνάντησή μου με τον Πρόεδρο της Αρμενίας Λεβόν Τερ-Πετροσιάν στο Λουξεμβούργο ήταν πολύ σημαντική. Αυτή η συνάντηση έγινε με την πρωτοβουλία και των δύο πλευρών – και της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν. Κατόπιν αυτών των διαπραγματεύσεων, άμεσων διαπραγματεύσεων μεταξύ των προέδρων των δύο χωρών που βρίσκονται σε σύγκρουση για πρώτη φορά ανακοινώσαμε μια κοινή δήλωση. Αυτή η δήλωση είναι πολύ σημαντική επειδή, πρώτον, δηλώσαμε ότι οι δύο πλευρές στο εξής θα εξασφαλίζουν τη διατήρηση της κατάστασης παύσης πυρών. Γνωρίζετε ότι στις 12 Μαΐου θα κλείσουν τα δύο χρόνια από τη στιγμή της υπογραφής αυτής της συμφωνίας. Είναι πολύ σημαντικό ότι και πάλι δηλώσαμε για τη διατήρηση της κατάστασης παύσης πυρών και θα είμαστε ήσυχοι ότι και η Αρμενία θα την τηρεί. Η Αρμενία βέβαια είναι επίσης ανήσυχη και θέλει να ξέρει αν θα τηρήσουμε την κατάσταση παύσης πυρών ή όχι.
Δεύτερον, δηλώσαμε ότι οι δίπλευρες διαπραγματεύσεις θα συνεχιστούν και η επίλυση αυτού του ζητήματος μπορεί να γίνει μόνο με τον ειρηνικό τρόπο. Είναι επίσης πολύ σημαντικό. Δηλώσαμε ότι οι διαπραγματεύσεις για το σκοπό αυτό θα συνεχιστούν στα πλαίσια της ομάδας του Μινσκ του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη και κατ’ ευθείαν. Γνωρίζετε ότι η Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν διεξάγουν τις άμεσες διαπραγματεύσεις και αυτό επίσης θα συνεχιστεί.
Ύστερα αποφασίσαμε ότι οι αιχμάλωτοι πρέπει να απελευθερωθούν και από τις δύο πλευρές – και από τη δική τους και από τη δικιά μας. Οι αιχμάλωτοι δεν πρέπει να απελευθερώνεται βάσει αριθμού αλλά η κάθε πλευρά πρέπει να απελευθερώσει όλους. Είναι επίσης πολύ σημαντικό. Θεωρώ ότι αυτή η συνάντηση και αυτή η κοινή δήλωση χρειάζονται σ’ αυτό το στάδιο. Αυτό αποδεικνύει ακόμα μια φορά στον κόσμο ότι παρ’ όλες τις δυνατές πληγές το Αζερμπαϊτζάν ακολουθεί τη φιλειρηνική πολιτική, ακολουθεί την πορεία της ειρήνης, επιθυμεί την ειρηνική επίλυση του προβλήματος.
Στις Βρυξέλλες είχα τη συνάντηση με τον Πρόεδρο της Γεωργίας Εντουάρντ Σεβαρνάντζε. Αυτή η συνάντηση αποτελεί μια καινούρια εκδήλωση των υπαρχουσών φιλικών σχέσεων μεταξύ της Γεωργίας και του Αζερμπαϊτζάν. Το Μάρτιο επισκέφτηκα τη Γεωργία, διεξαγάγαμε τις σημαντικές διαπραγματεύσεις και υπογράψαμε πολύτιμες συμφωνίες. Ακόμα μια φορά τις εξετάσαμε. Στη συνάντηση διεξαγάγαμε πολύπλευρες διαπραγματεύσεις όχι μόνο για τις σχέσεις της Γεωργίας και του Αζερμπαϊτζάν αλλά και σχετικά με την κατάσταση σ’ όλη την περιοχή συμπεριλαμβανομένων και των παγκόσμιων προβλημάτων και των προβλημάτων της Κοινοπραξίας Ανεξαρτήτων Κρατών. Το θεωρώ πολύ σημαντικό.
Αναμφισβήτητα στις Βρυξέλλες διεξάγονται και άλλες συναντήσεις. Όπως γνωρίζετε στις Βρυξέλλες επισκέφτηκα το Κέντρο Εμπορίου και το Κέντρο Εμπορίου των ΗΠΑ. Υπήρξαν και άλλες συναντήσεις. Τις θεωρώ όλες πολύ σημαντικές. Όμως επικεντρώθηκα σε μερικά σημεία.
Στη Νορβηγία ήρθα με επίσημη επίσκεψη. Αυτή η επίσκεψη έγινε με την πρόσκληση της πρωθυπουργού της Νορβηγίας της κυρίας Μπρούντλαντ. Έχω πολύ καιρό που έλαβα αυτή την πρόσκληση και όρισα το χρόνο έτσι ώστε να συμπίπτει με την επίσκεψή μου στην Ευρωπαϊκή Ένωση για να εξοικονομήσω το χρόνο. Θεωρώ και αυτή την επίσκεψη πολύ επιτυχή.
Η συνεργασία μας με τη Νορβηγία είναι πολύ αποδοτική. Μπορώ να πω ότι μετά τις διαπραγματεύσεις και τις συναντήσεις κατά τη διάρκεια της παραμονής μου στη Νορβηγία κατέληξα στο συμπέρασμα ότι αυτή η συνεργασία είναι τόσο αποδοτική που στο Αζερμπαϊτζάν δεν μπορούν ακόμα να τη φανταστούν. Μπορεί ο λαός μας να μην ξέρει ακόμα τόσο καλά πόσο σημαντική είναι αυτή η συνεργασία για το παρόν και για το μέλλον. Πιθανόν μετά που δώσετε τις πληροφορίες γι’ αυτές τις συναντήσεις, τις διαπραγματεύσεις ο λαός μας θα το μάθει και πιστεύω θα κατανοήσει πόσο σημαντικό είναι. Θέλω να το υπογραμμίσω ιδιαίτερα.
Ήδη δύο φορές η Νορβηγία υπέγραψε με το Αζερμπαϊτζάν τις άμεσες συμβάσεις. Εμείς με την πρωθυπουργό της Νορβηγίας την κυρία Μπρούντλαντ υπογράψαμε τη δήλωση για τη συνεργασία μεταξύ της Νορβηγίας και του Αζερμπαϊτζάν. Είναι μια πολύ σημαντική δήλωση. Υπογράφτηκαν και άλλες συμβάσεις. Δηλαδή αν οι σχέσεις μεταξύ της Νορβηγίας και του Αζερμπαϊτζάν μέχρι σήμερα βρίσκονταν μόνο στο επίπεδο της οικονομίας τώρα ανέβηκαν στο επίπεδο των διακρατικών σχέσεων. Αν μέχρι σήμερα η συνεργασία μας βρισκόταν στο επίπεδο των σχέσεων των ξεχωριστών εταιρειών των δύο χωρών τώρα αυτό ανέβηκε στο επίπεδο των διακρατικών σχέσεων. Είναι πολύ σημαντικό.
Γνωρίζετε ότι η Νορβηγία είναι μια χώρα της Ευρώπης οικονομικά ανεπτυγμένη, η οποία έκανε μεγάλα επιτεύγματα στον τομέα της οικοδόμησης της οικονομίας βάσει των δημοκρατικών αρχών. Μια από τις ιδιαιτερότητες της Νορβηγίας είναι ότι η αρχή της οικονομίας ελεύθερης αγοράς σ’ αυτό το κράτος είναι πολύ στενά δεμένη με την εξέλιξη της κοινωνικής κατάστασης του πληθυσμού της χώρας. Αυτό διαφέρει από τις άλλες χώρες της Ευρώπης. Εδώ δίνουν μεγάλη προσοχή και φροντίδα στα κοινωνικά προβλήματα και υπάρχουν πολλά επιτεύγματα. Γι’ αυτό σ’ αυτό το στάδιο όταν ασχολούμαστε σοβαρά με τα κοινωνικά προβλήματα του πληθυσμού της χώρας θέλω να υπογραμμίσω τη σπουδαιότητα αυτής της εμπειρίας.
Τα επιτεύγματα στον τομέα της βιομηχανίας πετρελαίου – αερίου στη Νορβηγία είναι πολύ ενδιαφέροντα. Με ενθουσίασε αυτό που είδαμε στην πόλη Σταβάνγκερ στην πλατφόρμα μέσα στη θάλασσα, 240 χιλιόμετρα έξω από το Σταβάνκερ. Είναι πολύ σημαντικό διότι τα επιτεύγματα που έγιναν μέσα στα 25-30 χρόνια στον τομέα της παραγωγής του πετρελαίου – αερίου, της εξόρυξης του πετρελαίου – αερίου από τα βάθη της θάλασσας και η εκμετάλλευσή τους αξίζουν μια μεγάλη εκτίμηση.
Ανταποκριτής: Κύριε Πρόεδρε, βρισκόμενος στη Νορβηγία ονομάσατε αυτή την πλατφόρμα θαύμα. Ο πρόεδρος του Αζερμπαϊτζάν δηλαδή ο άνθρωπος στενά συνδεδεμένος με τη βιομηχανία πετρελαίου το ονομάζει θαύμα; Ποιο είναι ακριβώς το θαύμα;
Γαϊντάρ Αλίγιεφ: Το θαύμα είναι ότι, πρώτον, αυτή η πλατφόρμα βρίσκεται σε πολύ βαθύ μέρος της θάλασσας. Δεύτερον, αυτή η πλατφόρμα είναι μια δομή όπου υπάρχουν τα πάντα. Τρίτον, εκεί χρησιμοποιείται ο εξοπλισμός υψηλής τεχνολογίας, όλα διευθύνονται ηλεκτρονικά. Για παράδειγμα, φανταστείτε ότι στην πλατφόρμα όπου παράγονται 6 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα του αερίου το χρόνο, δουλεύουν 51 άνθρωποι που τη διευθύνουν. Είναι πολύ μεγάλο επίτευγμα.
Ανταποκριτής: Συνεπώς υπάρχουν πολλά για να μάθουμε.
Γκαϊντάρ Αλίγιεφ: Ναι, υπάρχουν πολλά καλά που μπορούμε να μάθουμε. Οι πλατφόρμες που θα κτίζουμε τώρα βάσει των υπογεγραμμένων συμβάσεων θα είναι ακριβώς έτσι. Μπορεί. Πρέπει να κτίσουμε την ίδια. Όλες οι εταιρείες έκτιζαν αυτή την πλατφόρμα μαζί με την εταιρεία «Στατόιλ» δουλεύουν στη Νορβηγία. Συναντήθηκα μ’ αυτές. Δηλαδή αυτή την πλατφόρμα κτίζει όχι μόνο η εταιρεία που παράγει το πετρέλαιο. Αυτή η πλατφόρμα δημιουργήθηκε χάρη στη κοινή εργασία πολλών εταιρειών. Είναι μια σύνθετη ενοποίηση. Γι’ αυτό έχει τόσο πολύ ενδιαφέρον για μένα, γι’ αυτό είναι ένα θαύμα.
Κάποτε εμείς επίσης δημιουργούσαμε θαύματα. Για παράδειγμα, πριν 20-30 χρόνια τις «Πέτρες πετρελαίου» επίσης αποκαλούσαν θαύμα στον κόσμο. Όμως τώρα έχουν ξεπεράσει τα επιτεύγματα που υπάρχουν στις Πέτρες πετρελαίου. Όχι μόνο οι Πέτρες πετρελαίου. Έχουμε κτίσει αυτές τις πλατφόρμες. Όμως δεν φτάσαμε ακόμα σ’ αυτό το επίπεδο. Είδα αυτές τις πλατφόρμες στον κόλπο του Μεξικού πριν 15 χρόνια. Όμως αυτές είναι πιο υψηλού επιπέδου, έχουν πλεονεκτήματα. Γι’ αυτό είναι θαύμα.
Ίσως στο μέλλον θα δημιουργήσουμε στη Κασπία θάλασσα ακόμα πιο περίφημα πράγματα. Όμως σήμερα πρέπει απλά να εκμεταλλευόμαστε αυτή την εμπειρία. Γι’ αυτό οι συναντήσεις μας στη Νορβηγία είναι πολύ σημαντικές. Οι συναντήσεις μου με τον πρωθυπουργό, με τον Πρόεδρο της Βουλής, με τον Βασιλιά και με τους υπουργούς ήταν πολύ ενδιαφέρουσες, ουσιαστικές, σημαντικές. Εκτός του Όσλο είχα συναντήσεις με πολλές εταιρείες επίσης στο Σταβάνγκερ. Χτες είχα μια λεπτομερή συζήτηση με τους επιχειρηματίες, έκανα μια ομιλία. Έδωσα πολλές πληροφορίες για τις σημερινές οικονομικές δυνατότητες του Αζερμπαϊτζάν, τους προσκάλεσα να επενδύουν στη δημοκρατία μας. Ένιωσα μεγάλο ενδιαφέρον προς το Αζερμπαϊτζάν εκ μέρους τους. Αυτό αποδεικνύει ότι οι σχέσεις μεταξύ του Αζερμπαϊτζάν και της Νορβηγίας έχουν μεγάλες δυνατότητες και προοπτικές.
Γενικώς, αυτή η χώρα μου άρεσε πολύ. Είναι η χώρα με μεγάλο έδαφος και μικρό πληθυσμό. Ταυτόχρονα αυτή είναι η χώρα που βρίσκεται στην Ευρώπη, στο παρελθόν πολύ φτωχή και σήμερα πολύ πλούσια. Δηλαδή έχει πολύ ενδιαφέρον πως σε μικρό χρονικό διάστημα να περάσει μια χώρα από τη φτώχια στο πλούτο, να αναπτύξει τη δημοκρατία, να γνωρίσει και να εκμεταλλευτεί τις υψηλές τεχνολογίες. Φανταστείτε εδώ υπάρχουν περίπου 800 υδροηλεκτρικοί σταθμοί. Η ηλεκτρική ενέργεια που χρησιμοποιείται στη χώρα παράγεται σ’ αυτούς τους σταθμούς. Βέβαια δεν έχουμε τόσους ποταμούς και δυνατότητες να κτίσουμε τόσους υδροηλεκτρικούς σταθμούς. Θέλουμε να κτίσουμε τον υδροηλεκτρικό σταθμό «Ενικέντ» στον ποταμό Κούρα. Γι’ αυτό το σκοπό πήραμε δάνειο από την Ευρωπαϊκή τράπεζα ανασυγκρότησης και ανάπτυξης. Οι νορβηγικές εταιρείες μπορούν να μας προσφέρουν μια μεγάλη υποστήριξη στην οικοδόμηση της πλατφόρμας. Εκδηλώνουν ενδιαφέρον σ’ αυτή τη συνεργασία. Δηλαδή θέλω να πω ότι μπορούμε να συνεργαστούμε όσο στην οικονομία τόσο και μεταξύ των λαών, των εθνών, των κρατών και αυτό μπορεί να είναι σημαντικό για μας.
Ένα από τα θετικά αποτελέσματα όλων των επισκέψεων και των συναντήσεών μου είναι ότι σ’ αυτές τις αναπτυγμένες χώρες της Ευρώπης - και στο Λουξεμβούργο, και στο Βέλγιο και στη Νορβηγία εκτιμούνται τα επιτεύγματα του Αζερμπαϊτζάν στον τομέα της δημοκρατίας. Σε όλες τις ομιλίες, για παράδειγμα, στις ομιλίες της κυρίας Μπρούντλαντ, του κυρίου Ζακ Σαντέρ και άλλων υπογραμμίστηκε η στάση προς το Αζερμπαϊτζάν, η οικοδόμηση του δημοκρατικού κράτους στη δημοκρατία μας και η ανάπτυξη της δημοκρατίας. Τα επιτεύγματά μας, οι πιθανές δυνατότητες στον τομέα της οικονομίας τους προσελκύουν και εκτιμούν ψηλά τα επιτεύγματά μας. Και αυτό αποτελεί μια καλή βάση για την ανάπτυξη των σχέσεων μεταξύ της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των δημοκρατικών κρατών και του Αζερμπαϊτζάν.
Γενικά είμαι πολύ ικανοποιημένος απ’ αυτή την επίσκεψη και τις συναντήσεις. Θεωρώ ότι πραγματοποιήθηκε η απαραίτητη εργασία για την ενίσχυση της θέσης του Αζερμπαϊτζάν στην παγκόσμια κλίμακα ειδικά στην Ευρωπαϊκή ήπειρο, για την αναγνώριση της δημοκρατίας μας σε ευρεία κλίμακα, και όλα αυτά μπορούν να συμβάλουν στην ενίσχυση της κρατικής μας ανεξαρτησίας. Ευχαριστώ.