Ομιλία του Προέδρου της Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν Γκαϊντάρ Αλίγιεφ στην 49η συνεδρία της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ – Νέα Υόρκη, 29 Σεπτεμβρίου 1994

Αξιότιμε κύριε Πρόεδρε!‎

Αξιότιμε κύριε Γενικέ Γραμματέα!‎

Κυρίες και κύριοι!‎

Πρώτα απ’ όλα επιτρέψτε μου να συγχαίρω με την εκλογή στη θέση του προέδρου της 49ης συνεδρίας της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ τον κύριο Αμάρ Εσσί και να του ευχηθώ επιτυχίες στις δραστηριότητές του. Επίσης θέλω να ευχαριστήσω τον πρόεδρου της προηγούμενης συνεδρίας τον κύριο Σαμουέλ Ινσανέλλι για την εργασία που πραγματοποίησε. ‎

Εκφράζω μια βαθιά ευγνωμοσύνη στην Εξοχότητά του στον κύριο Μπουτρός Γκαλί, τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ για τις ακούραστες προσπάθειές του που αποσκοπούν στην ενίσχυση της ειρήνης και της ασφάλειας σ’ όλο τον κόσμο. ‎

Του είμαι ιδιαίτερα ευγνώμων για την μεγάλη προσοχή στα προβλήματα του νέου μας κράτους που περνάει μια δύσκολη περίοδο της ιστορίας του. ‎

Κυρίες και κύριοι!‎

Με το αίσθημα ταραχής και υπερηφάνειας μιλάω σε σας από την εξέδρα του πιο σπουδαίου διεθνούς φόρουμ. Για πρώτη φορά ο Πρόεδρος του ανεξάρτητου Αζερμπαϊτζάν παρουσιάζει στην παγκόσμια κοινότητα την χώρα του η οποία αναγνωρίστηκε απ’ αυτήν την κοινότητα και προσχώρησε σ’ αυτή με τα δικαιώματα ίσης μεταξύ ίσων. ‎

Ο αζερμπαϊτζανικός λαός εδώ και πολλούς αιώνες επιδίωκε την ελευθερία. Μετά τη διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης απέκτησε την εθνική ανεξαρτησία. Η δημοκρατία μας μπήκε σταθερά στην πορεία της οικοδόμησης του κράτους δικαίου, δημοκρατικού και πολιτισμένου κράτους. Όλα αυτά είναι μια δύσκολη διαδικασία που δεν θα πάρει μια μέρα όμως εμείς με συνέπεια προχωράμε στο στόχο μας και σε μια βραχέα περίοδο κάναμε αρκετά, δημιουργήθηκαν όλες οι προϋποθέσεις για τη διαμόρφωση της δημοκρατικής κοινωνίας δικαίου. Στη δημοκρατία μας ήδη υπάρχει το πολυκομματικό σύστημα, θεσπίστηκαν γερά οι αρχές του πολιτικού πλουραλισμού, της ελευθερίας προσωπικότητας, λόγου, τύπου, συνείδησης, προστασίας των ανθρώπινων δικαιωμάτων και κυριαρχίας του νόμου. Όλοι οι πολίτες του πολυεθνικού Αζερμπαϊτζάν ανεξαρτήτως του χρώματος του δέρματος, της θρησκείας και της γλώσσας έχουν ίσα δικαιώματα.

Οι αλλαγές στην πολιτική, η δημοκρατικοποίηση της χώρας δημιούργησαν τις προϋποθέσεις για την διεξαγωγή των βαθιών οικονομικών μεταρρυθμίσεων οι οποίες εξασφαλίζουν τη μετάβαση στις σχέσεις ελεύθερης αγοράς. Υποστηρίζουμε με κάθε τρόπο την εξέλιξη της ελεύθερης επιχειρηματικότητας, την ιδιωτική πρωτοβουλία, αρχίζουμε την υλοποίηση του ευρέος προγράμματος της ιδιωτικοποίησης εκμεταλλευόμενοι την παγκόσμια εμπειρία στηριζόμενη στις πανανθρώπινες αξίες, την εμπειρία των προχωρημένων χωρών του κόσμου που ήδη κατάφεραν πολλά στην οικοδόμηση της πολιτισμένης ανθισμένης δημοκρατικής κοινωνίας.  ‎

Βρισκόμενοι στη σημαντική γεωπολιτική ένωση της Ευρώπης και της Ασίας που προκαλεί μεγάλο ενδιαφέρον των μεγάλων κρατών, έχοντας μεγάλους φυσικούς πόρους και αρκετό βιομηχανικό δυναμικό, στηριζόμενοι στη δυνατή βούληση και πίστη του αζερμπαϊτζανικού λαού ακολουθούμε αυτή τη στρατηγική πορεία προς την ενίσχυση της ανεξαρτησίας μας και την πραγματοποίηση των δημοκρατικών μεταρρυθμίσεων ελεύθερης αγοράς. Και σήμερα απ’ αυτή την υψηλή εξέδρα δηλώνω με σιγουριά ότι κανείς δεν θα αναγκάσει τον αζερμπαϊτζανικό λαό να εγκαταλείψει την πορεία που ακολουθεί και βλέπουμε με αισιοδοξία στο μέλλον της χώρας μας. ‎

Η αισιοδοξία μας επίσης συνδέεται και με εκείνες ιστορικές διαδικασίες που λαμβάνουν χώρα στον κόσμο, με τις σοβαρές αλλαγές στο σύστημα των διεθνών σχέσεων. Τη μέλλουσα βάση της αναμφισβήτητα θα αποτελέσει η παγκόσμια τάξη ίσων δικαιωμάτων η οποία ήδη αντικαθιστά τον στρατιωτικό ανταγωνισμό και ιδεολογική αντίθεση. Οι βασικές αρχές της καινούριας παγκόσμιας τάξης γίνονται ο συνεταιρισμός, η σταθερή ειρήνη και η ασφάλεια για όλους σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο, τις αρχές και τις διατάξεις του Καταστατικού του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών. Βλέπουμε το φως στο βάθος της σήραγγας που οδηγεί έξω από τον κόσμο της εχθρότητας που στηρίζεται στη δύναμη στην εποχή της συνεργασίας και της άνθισης, και είμαστε έτοιμοι να ακολουθούμε αυτό το δρόμο μαζί, χέρι με χέρι με όλες τις χώρες και τους λαούς του κόσμου.  ‎

Όμως οι κίνδυνοι που απειλούν την ανθρωπότητα δεν εξαλείφτηκαν τελείως. Ακόμα υπάρχουν τα παλιά στερεότυπα, δεν ξεπεράστηκαν τα πολλαπλά προβλήματα που συσσωρεύτηκαν για δεκαετίες της αντίθεσης ειδικά στον τομέα του αφοπλισμού, της καταστροφής των όπλων μαζικής καταστροφής.  Από της αρρώστιες του παρελθόντος ακόμα πάσχουν οι σχέσεις των κρατών με διαφορετικές οικονομικές δυνατότητες. Ο χρόνος μας κάνει καινούριες προκλήσεις σχετικές με τις οικολογικές απειλές και τα προβλήματα του πληθυσμού και της ανάπτυξης. ‎

Την πραγματικότητα της διάλυσης της παλιάς παγκόσμιας τάξης αποτελούν επιθετικός εθνικισμός και αυτονομισμός που προκαλούν τις συγκρούσεις στον Καύκασο, στα Βαλκάνια και σε άλλα σημεία της γης που έγιναν θερμές ζώνες από τα πυρά και το αίμα που χύθηκε. Αυτές οι συγκρούσεις όχι μόνο επιβραδύνουν την εξέλιξη των ανεξάρτητων κρατών και αποτελούν την άμεση απειλή για την ύπαρξη των δημοκρατιών που δεν στερεώθηκαν ακόμη αλλά και αποτελούν κίνδυνο για την κοινή ειρήνη και ασφάλεια. ‎ ‎

Γι’ αυτό η ιδιαίτερη ευθύνη στον κόσμο μετά τον ανταγωνισμό αποκτούν οι σημαντικοί διεθνείς οργανισμοί, τα μεγάλα κράτη τα οποία εκμεταλλευόμενα την πολιτική τους σπουδαιότητα, τις οικονομικές και στρατιωτικές δυνατότητες πρέπει πιο ενεργά να διευθύνουν το δυναμικό τους για την επίλυση των συγκρούσεων, την ενίσχυση της ειρήνης, της σταθερότητας και της ασφάλειας σ’ όλα τα σημεία της γης. ‎

Αναμφισβήτητα ο σημαντικότερος ρόλος στην οικοδόμηση της καινούριας παγκόσμιας τάξης ανήκει στα Ηνωμένα Έθνη τα οποία θα εορτάσουν του χρόνου την 50η επέτειό τους, στο Συμβούλιο Ασφαλείας το οποίο έχει εμπειρία της επίλυσης της σειράς των συγκρούσεων και των κριτικών καταστάσεων. Όμως το Συμβούλιο Ασφαλείας θα έχει μια δύσκολη δοκιμή: να αποδείξει στην διεθνή κοινότητα την αποδοτικότητά του υπό τις καινούριες συνθήκες. Σήμερα όπως ποτέ από το Συμβούλιο Ασφαλείας απαιτείται μια μεγάλη επιμονή στην επίτευξη της εγγυημένης εκτέλεσης των αποφάσεών του. Ελπίζουμε ότι η διερεύνηση της σύνθεσης του Συμβουλίου θα συμβάλλει στην ενίσχυσή του.

Δίνουμε μεγάλη σημασία στο ρόλο της Γενικής Συνέλευσης στο να εξασφαλίσει την πιο στενή συνεργασία των κρατών κατά τη λήψη των αποφάσεων που θα βασίζονται στους συμβιβασμούς και στην ισορροπία των συμφερόντων. ‎

Υπό τις σημερινές συνθήκες αυξάνεται και η σημαντικότητα της αποδοτικής χρήσης των αρμοδιοτήτων από τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ όπως επίσης και της υποστήριξης την οποία πρέπει να του παρέχουν τα κράτη-μέλη του οργανισμού που μοιράζονται μ’ αυτόν την ευθύνη στην ενίσχυση της διεθνούς ειρήνης και της ασφάλειας.

Συνολικά η Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν αξιολογεί με αισιοδοξία τις προοπτικές του ΟΗΕ στο μέλλον και είναι πολύ αποφασιστική και στο εξής να υπερασπίζεται τις υψηλές αρχές των Ηνωμένων Εθνών, να προσπαθεί να πετύχει την αύξηση του κύρους και της αποδοτικότητας του οργανισμού.

Αξιότιμοι κυρίες και κύριοι!‎

Αν για πολλούς από σας οι έννοιες «πόλεμος», «ένοπλη σύγκρουση» ευτυχώς συνδέονται με την ιστορία ή με τα γεγονότα που συμβαίνουν μακριά από το σπίτι σας, για το λαό μου αυτό αυτές οι έννοιες αποτελούν τη σκληρή πραγματικότητα, την αιματηρή καθημερινότητα. ‎

Εδώ και έξι χρόνια στο έδαφος του Αζερμπαϊτζάν καίει η φλόγα του πολέμου. Η Δημοκρατία της Αρμενίας με την πρόφαση την υλοποίηση του δικαιώματος του αυτοπροσδιορισμού της εθνικής ομάδας των Αρμένιων που ζει στην περιοχή Ναγκόρνο-Καραμπάχ του Αζερμπαϊτζάν υλοποιεί ανοιχτά τα σχέδια της προσάρτησης των εδαφών του κράτους μας, της βίαιης αλλαγής των συνόρων του κράτους και του εκπατρισμού του αζερμπαϊτζανικού πληθυσμού από τα πάτρια εδάφη.

Όλα αυτά με την πρόφαση της ελεύθερης ερμηνείας του δικαιώματος των λαών για τον αυτοπροσδιορισμό ως δικαιώματος οποιασδήποτε εθνικής κοινότητας να κηρύσσει από μόνη της την ανεξαρτησία της και να γίνεται μέλος άλλου κράτους. Μια τέτοια ερμηνεία του δικαιώματος του αυτοπροσδιορισμού αντιπαρατίθεται με τις αρχές της κυριαρχίας και της εδαφικής ακεραιότητας του κράτους. Οποιεσδήποτε προσπάθειες που αποσκοπούν στο να γίνει αυτό το δικαίωμα απόλυτο οδηγούν στις σοβαρές συγκρούσεις γεγονός του οποίου γίναμε μάρτυρες στην περιοχή μας και σε άλλα σημεία του πλανήτη μας. ‎ ‎

Την ανησυχία γι’ αυτό το θέμα εξέφρασε ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ ο κύριος Μπουτρός Γκαλί: «Αν η κάθε εθνική, θρησκευτική ή γλωσσική ομάδα απαιτήσει την κρατική υπόσταση δεν θα υπάρχουν τα όρια του διαχωρισμού και η ειρήνη, η ασφάλεια και η οικονομική ευημερία στον κόσμο θα είναι ακόμα πιο δύσκολα να επιτευχθούν».

Συμφωνώ απόλυτα με τη γνώμη του αξιότιμου κυρίου Μπουτρός Γκαλί και με το ότι «δεν πρέπει να επιτρέψουμε ο αυτοπροσδιορισμός των λαών και η κρατική κυριαρχία, η εδαφική ακεραιότητα και η ανεξαρτησία των κρατών στα πλαίσια του υπάρχοντος διεθνούς συστήματος – το ίδιο πολύτιμες και σημαντικές – να έρθουν σε αντιπαράθεση».

Γνωρίζοντας ότι το παγκόσμιο κοινό δεν είναι πληροφορημένη αρκετά και σε κάποιες περιπτώσεις πληροφορημένη μονόπλευρα για τα γεγονότα στην περιοχή μας θα ήθελα να σας παρουσιάσω σύντομα την πραγματική κατάσταση. Έχοντας δημιουργήσει τη δυνατή ένωση στρατευμάτων στο έδαφος της περιοχής Ναγκόρνο-Καραμπάχ του Αζερμπαϊτζάν η Δημοκρατία της Αρμενίας άρχισε πολεμικές ενέργειες κατά της δημοκρατίας μας. Μετά την κατάληψη της πόλης Σούσα και της περιοχής Λάτσινσκι ολοκληρώθηκε η προσάρτηση του Ναγκόρνο-Καραμπάχ από το οποίο διώχτηκαν περίπου 50 χιλιάδες των Αζερμπαϊτζάνων που έμειναν εκεί. Χρησιμοποιώντας τον τόπο στρατευμάτων στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ οι αρμενικές ένοπλες δυνάμεις κατέλαβαν έξι άλλες περιοχές του Αζερμπαϊτζάν – Κιαλμπαντζάρσκι, Αγκντάμσκι, Φιζουλίνσκι, Ντεμπραίλσκι, Ζανγκιλάνσκι και Γκουμπαντλίνσκι εκτός συνόρων του πρώην αυτόνομου Ναγκόρνο-Καραμπάχ το έδαφος των οποίων υπερβαίνει τέσσερις φορές το έδαφός του. ‎

Ως αποτέλεσμα της επίθεσης πάνω από τα 20% των εδαφών του Αζερμπαϊτζάν βρέθηκαν στην κατοχή από τις ένοπλες δυνάμεις της Δημοκρατίας της Αρμενίας. Πρέπει να πω για τις φρικτές απώλειες της αζερμπαϊτζάνικης πλευράς: σκοτώθηκαν πάνω από 20 χιλιάδες άνθρωποι, περίπου 100 χιλιάδες άνθρωποι τραυματίστηκαν, 6 χιλιάδες αιχμαλωτίστηκαν, πάνω από ένα εκατομμύριο Αζερμπαϊτζάνοι – 15% του πληθυσμού της χώρας – έγιναν πρόσφυγες και μένουν στις κατασκηνώσεις. Στην πατρίδα τους έχασαν τη στέγη τους και πάσχουν από τη ζέστη, το κρύο και τις επιδημίες, έχουν ανάγκη τα πιο βασικά πράγματα. Στα κατεχόμενα αζερμπαϊτζάνικα εδάφη καταστράφηκαν 700 πόλεις και χωριά στα οποία πυρπολήθηκαν και λεηλατήθηκαν σχεδόν όλα τα σπίτια, τα σχολεία, τα νοσοκομεία, καταστράφηκαν τα μνημεία του αρχαίου πολιτισμού.

Πιστεύω πως δεν χρειάζεται να αποδείξω ότι σ’ αυτή την περίπτωση έχουμε να κάνουμε όχι με «την υλοποίηση του δικαιώματος του αυτοπροσδιορισμού» αλλά με την παράβαση του διεθνούς δικαίου, με την επίθεση κατά της κυριαρχίας, της εδαφικής ακεραιότητας και της πολιτικής ανεξαρτησίας του κράτους-μέλους του ΟΗΕ. ‎

Ο πόλεμος δημιουργεί τις ανυπόφορες συνθήκες για το λαό μου, αυξάνει την κοινωνική ένταση, εμποδίζει την πραγματοποίηση των οικονομικών και πολιτικών μεταρρυθμίσεων που αποσκοπούν την δημοκρατικοποίηση της αζερμπαϊτζάνικης κοινωνίας.

Ο πόλεμος προκάλεσε μια μεγάλη υλική ζημιά που μετριέται σε δισεκατομμύρια αμερικάνικα δολάρια. Η ηθική βλάβη που προκλήθηκε στις ανθρώπινες μοίρες και ζωές, η θλίψη και ο πόνος δεν μπορούν να συγκριθούν με τίποτα.

Το αίμα σήμερα χύνεται όχι μόνο στο Αζερμπαϊτζάν αλλά και σε άλλες θερμές ζώνες του κόσμου. Και οι λαοί δεν πρέπει να μένουν αδιάφοροι στα τραγικά γεγονότα που συμβαίνουν εκεί που είναι ο πόλεμος. Πρέπει με κοινές προσπάθειες να κάνουμε τα πάντα για να μην επιτρέψουμε την κλιμάκωση των ένοπλων συγκρούσεων, να πετύχουμε τη δίκαια και σταθερή διευθέτησή τους.

Κυρίες και κύριοι!‎

Λόγω της κατοχής από τις ένοπλες δυνάμεις της Δημοκρατίας της Αρμενίας των εδαφών του Αζερμπαϊτζάν μέσα στα δύο τελευταία χρόνια το Συμβούλιο Ασφαλείας ψήφισε 4 ψηφίσματα και δέχτηκε 6 αιτήσεις από τον πρόεδρό του.

Σε όλα τα ψηφίσματα το Συμβούλιο Ασφαλείας επιβεβαιώνει την κυριαρχία και την εδαφική ακεραιότητα της Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν, τονίζει το απαράδεκτο της εφαρμογής της δύναμης για την κατοχή των εδαφών, απαιτεί την άμεση και ανεπιφύλακτη έξοδο όλων των δυνάμεων από τις κατεχόμενες περιοχές του Αζερμπαϊτζάν και την επιστροφή των προσφυγών στους τόπους της μόνιμης διαμονής τους. ‎

Όμως όλες αυτές οι αποφάσεις μέχρι τώρα αγνοούνται πλήρως από τη Δημοκρατία της Αρμενίας. Εκτός τούτου η Δημοκρατία της Αρμενίας συνεχίζει να δυναμώνει τη στρατιωτική της παρουσία στα κατεχόμενα εδάφη του Αζερμπαϊτζάν.

Από την άλλη μεριά το Συμβούλιο Ασφαλείας δεν χρησιμοποίησε το μηχανισμό της εκτέλεσης των ψηφισμάτων που ψηφίστηκαν. Προκύπτει το ερώτημα κατά πόσο το Συμβούλιο Ασφαλείας είναι συνεπές και αποφασιστικό και με τι ορίζεται ο βαθμός της εφαρμογής των αρμοδιοτήτων του σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση;

Η  μη εκτέλεση των αποφάσεων του Συμβουλίου Ασφαλείας λειτουργεί κατά του ΟΗΕ και μπορεί να κλονίσει την πίστη στην ικανότητά του να πραγματοποιεί τον βασικότερό του στόχο – την διατήρηση της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας.

Η συσσωρευμένη εμπειρία της διευθέτηση των περιφερειακών συγκρούσεων δείχνει ότι οι προσπάθειες της εκτέλεσης των ψηφισμάτων έχουν επιτυχία μόνο όταν ενισχύονται με τα αποφασιστικά μέτρα που προβλέπονται από το Καταστατικό του ΟΗΕ.

Ο διεθνής οργανισμός έχει υποχρέωση απέναντι στην παγκόσμια κοινότητα να λάβει τα δραστικά μέτρα ως προς το κράτος που δεν σέβεται τους κανόνες του διεθνούς δικαίου.

Στις προσπάθειες της διευθέτησης της σύγκρουσης της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν βασιζόμαστε και σε τέτοιο οργανισμό με κύρος όπως Οργανισμός για την ασφάλεια και τη συνεργασία στην Ευρώπη. Η ομάδα του Μινσκ που δημιουργήθηκε από τον Οργανισμό για την ασφάλεια και τη συνεργασία στην Ευρώπη για τη διευθέτηση της σύγκρουσης της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν επίσης βασίζεται στην ανάγκη της απελευθέρωσης όλων των κατεχόμενων εδαφών και της εξόδου των δυνάμεων εκτός συνόρων του Αζερμπαϊτζάν, του σεβασμού της κυριαρχίας του, της εδαφικής ακεραιότητας και των διεθνώς αναγνωρισμένων συνόρων.

Όμως οι πολλαπλές προσπάθειες του Οργανισμού για την ασφάλεια και τη συνεργασία στην Ευρώπη λόγω της έλλειψης των απαραίτητων μηχανισμών δυστυχώς δεν οδήγησαν μέχρι τώρα σε κάποια απτά και συγκεκριμένα αποτελέσματα. Σήμερα έχουμε μόνο το πρώτο θετικό αποτέλεσμα: χάρη στις μεγάλες προσπάθειες και ενεργή μεσολαβητική αποστολή της Ρωσικής Ομοσπονδίας και της Ομάδας του Μινσκ του Οργανισμού για την ασφάλεια και τη συνεργασία στην Ευρώπη επιτεύχθηκε ο τερματισμός πυρών στη ζώνη της σύγκρουσης. ‎

Πάνω από τέσσερις μήνες δεν ακούγονται οι πυροβολισμοί, δεν χύνεται το αίμα. Το εκτιμάμε πολύ. Όμως η κατάσταση παραμένει πολύ δύσκολη και η ανακωχή – πολύ εύθραυστη.

Η Δημοκρατία της Αρμενίας θέτει τους παράνομους όρους της ανταλλαγής των αζερμπαϊτζάνικων εδαφών με την ιδιότητα της ανεξαρτησίας της περιοχής του Ναγκόρνο-Καραμπάχ της Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν. Απαιτεί τη διατήρηση της στρατιωτικής της παρουσίας στην περιοχή του Αζερμπαϊτζάν και του ελέγχου της πόλης Σούσα και της περιοχής Λάτσινσκι του Αζερμπαϊτζάν που ουσιαστικά σημαίνει την καθιέρωση της προσάρτησης των εδαφών μας. ‎

Η Αρμενία αποκλείει τελείως την αποκατάσταση της δημογραφικής εικόνας στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ η οποία δημιουργήθηκε τη στιγμή της έναρξης της σύγκρουσης και την επιστροφή εκεί του αζερμπαϊτζάνικου πληθυσμού επίσης σε ένα από τα αρχαιότερα κέντρα του αζερμπαϊτζάνικου πολιτισμού  - Σούσα. ‎

Υπό αυτές τις συνθήκες η Αρμενία μη εκτελώντας τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ προτείνει να τοποθετηθούν στην περίμετρο της κατεχόμενης απ’ αυτήν περιοχής του Αζερμπαϊτζάν οι διεθνείς διαχωριστικές δυνάμεις προσπαθώντας να τους μεταμορφώσει στο εργαλείο της διατήρησης της κατάστασης, να τους κάνει ομήρους της δικής της πολιτικής προσάρτησης.

Η θέση της Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν πάντα ήταν εποικοδομητική και έχει φιλειρηνικό χαρακτήρα. Παρ’ όλη τη ζημιά που υποστήκαμε προτείνουμε στην αρμενική πλευρά την ειρήνη βάσει του διεθνούς δικαίου, της δικαιοσύνης και του ανθρωπισμού. Είμαστε έτοιμοι να δώσουμε την εγγύηση για την ασφάλεια στον αρμενικό πληθυσμό του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Είμαστε υπέρ της αποκατάστασης στην κοινή βάση της κανονικής λειτουργίας των συγκοινωνιών στην περιοχή συμπεριλαμβανομένου του ανθρωπιστικού διαδρόμου μεταξύ του Ναγκόρνο-Καραμπάχ και της Δημοκρατίας της Αρμενίας. Συμφωνούμε στην περίπτωση της σύγκρουσης αν χρειαστεί να τοποθετηθούν οι διεθνείς ειρηνευτικές δυνάμεις στη ζώνη της σύγκρουσης. Είμαστε έτοιμοι να συζητήσουμε και την ιδιότητα του Ναγκόρνο-Καραμπάχ στη σύνθεση του αζερμπαϊτζάνικου κράτους. ‎

Όμως υπάρχουν οι αρχές και οι κανόνες που για μας είναι ακλόνητες. Είναι η κυριαρχία και η εδαφική ακεραιότητα του Αζερμπαϊτζάν, η απελευθέρωση των κατεχόμενων εδαφών, η επιστροφή των προσφυγών στα πάτρια εδάφη συμπεριλαμβανομένης και της επιστροφής των 50 χιλιάδων Αζερμπαϊτζάνων προσφυγών στην πατρίδα τους, στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ. ‎

Η Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν παραμένοντας πιστή στην ειρηνική διευθέτηση της σύγκρουσης πιστεύει ότι μόνο έχοντας εξαλείψει τις επιπτώσεις της επίθεσης μέσω των ψηφισμάτων του Συμβουλίου Ασφαλείας είναι δυνατόν να διεξάγεται μια σταθερή και εποικοδομητική διαδικασία διαπραγματεύσεων με σκοπό την καθιέρωση της σταθερής και μακρόχρονης ειρήνης και την εξασφάλιση της ασφάλειας όλου του πληθυσμού της περιοχής. ‎

Ταυτόχρονα υπολογίζουμε την υποστήριξη της παγκόσμιας κοινότητας στην εξασφάλιση της υλοποίησης των συμφωνηθεισών ειρηνικών αποφάσεων με την επιφύλαξη της ύπαρξης της εντολής στους ειρηνευτές σύμφωνα με τους διεθνείς κανόνες. ‎

Εκτιμώντας τη συμφωνία για τον τερματισμό των πυρών καταλαβαίνουμε ότι αυτό δεν είναι ακόμη ειρήνη όμως δημιουργεί τις απαραίτητες συνθήκες για τη γρηγορότερη επίτευξή της. Κατ’ επανάληψη δηλώναμε για την αποφασιστικότητά μας να τηρούμε την κατάσταση παύσης πυρών μέχρι να καταλήξουμε στην ειρηνική συμφωνία και τον πλήρη τερματισμό της ένοπλης σύγκρουσης. Σήμερα ακόμα μια φορά το δηλώνω από την υψηλή εξέδρα του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών.

Υποστηρίζοντας την ειρηνευτική δραστηριότητα της Ομάδας του Μινσκ του Οργανισμού για την ασφάλεια και τη συνεργασία στην Ευρώπη και της Ρωσικής Ομοσπονδίας είμαστε υπέρ της ένωσης των προσπαθειών και κατά του οποιουδήποτε ανταγωνισμού για την πρωτιά στη διευθέτηση της σύγκρουσης. Αυτός ο ανταγωνισμός μπορεί μόνο να εμποδίσει την επίτευξη της ειρήνης την οποία έχουν ανάγκη το ίδιο οι λαοί του Αζερμπαϊτζάν και της Αρμενίας.

Οι απαιτήσεις μας για την πλήρη απελευθέρωση των κατεχόμενων αζερμπαϊτζάνικων εδαφών είναι νόμιμες και ανταποκρίνονται πλήρως στα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ. Οι προσπάθειες της προσάρτησης οποιωνδήποτε περιοχών είναι απαράδεκτες και αντιπαρατίθενται στους κανόνες του διεθνούς δικαίου. ‎

Εξ’ αιτίας του πολέμου που μας επιβλήθκε στη δημοκρατία δημιουργήθηκε μια δύσκολη ανθρωπιστική κατάσταση. Ο κάθε έβδομος στη χώρα των εφτά εκατομμυρίων κατοίκων είναι πρόσφυγας που δεν έχει στέγη, δουλειά, μέσα διαβίωσης. Υποφέροντας από τις ανεπανόρθωτες απώλειες οι πρόσφυγες και οι μετανάστες βρίσκουν στέγη στις κατασκηνώσεις. Οι δύσκολες συνθήκες του χειμώνα, η έλλειψη αρκετής ποσότητας τροφίμων, φαρμάκων δημιούργησαν την απειλή της επιδημίας και της πείνας μέσα σ’ αυτή την ευάλωτη ομάδα πληθυσμού. Το να ξεπεραστεί αυτή η ακραία κατάσταση έγινε μια από τις βασικότερες μέριμνες του αζερμπαϊτζάνικου κράτους. ‎

Στην επείγουσα κλήση της δημοκρατίας μας ανταποκρίθηκαν οι διεθνείς οργανισμοί, μια σειρά κρατών και εκφράζουμε μια πολύ ειλικρινή ευγνωμοσύνη στις κυβερνήσεις της Σουηδίας, της Μεγάλης Βρετανίας, της Γερμανίας, της Ιαπωνίας, της Ελβετίας, της Ολλανδίας και της Δανίας που έγιναν οι μεγαλύτεροι δότες των προγραμμάτων του ΟΗΕ για την παροχή της ανθρωπιστικής βοήθειας στο Αζερμπαϊτζάν. ‎

Είμαστε ευγνώμονες επίσης στις κυβερνήσεις της Τουρκίας, του Ιράν, της Σαουδικής Αραβίας και άλλων χωρών που παρέχουν μια σημαντική ανθρωπιστική βοήθεια στο Αζερμπαϊτζάν μέσω γραμμής των δίπλευρων σχέσεων.

Επίσης είμαστε ευγνώμονες στην Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους πρόσφυγες, στη Διεθνή Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού, στο Παιδικό Ταμείο του ΟΗΕ, στον οργανισμό «Γιατροί χωρίς σύνορα», σε πολλούς μη κυβερνητικούς οργανισμούς που παρείχαν ανεκτίμητη βοήθεια. ‎

Αξιότιμοι κυρίες και κύριοι!‎

Ένα χαρακτηριστικό αποτύπωμα στο ρόλο και στη θέση της δημοκρατίας μου στο σύστημα των διεθνών σχέσεων βάζουν οι ιδιαιτερότητες του Αζερμπαϊτζάν που προκύπτουν από τη γεωγραφική θέση, τον κοινωνικό-πολιτικό προσδιορισμό και ιστορικές και πολιτιστικές παραδόσεις της χώρας μας όπου ενώθηκαν ο ανατολικός και ο δυτικός πολιτισμός.

Κατανοώντας τις ιδιαιτερότητές μας και λαμβάνοντας υπ’ όψη τις προκλήσεις των αλλαγών βήμα με βήμα ανεγείρουμε την κατασκευή της συνεργασίας με τον εξωτερικό κόσμο.

Από τη στιγμή της διεθνούς αναγνώρισης της Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν δημιουργήσαμε τις ίσες ισορροπημένες σχέσεις με τις περισσότερες χώρες και προσχωρήσαμε σε πολλούς παγκόσμιους και περιφερειακούς οργανισμούς, καταβάλαμε σοβαρές προσπάθειες για τη διερεύνηση των διεθνών μας σχέσεων, της αποκατάστασης των σχέσεων που εξ’ αιτίας συγκεκριμένων συνθηκών χάθηκαν.  ‎

Δίνοντας ιδιαίτερη σημασία στις ιστορικές, γεωγραφικές, οικονομικές και ανθρωπιστικές σχέσεις με τα ανεξάρτητα κράτη που ιδρύθηκαν στο έδαφος της πρώην ΕΣΣΔ είμαστε υπέρ της ίσης συνεργασίας μ’ αυτά ειδικά με τη Ρωσία όσο βάσει των δίπλευρων σχέσεων τόσο και στα πλαίσια της Κοινοπραξίας Ανεξαρτήτων Κρατών.

Με επιτυχία εξελίσσονται οι φιλικές σχέσεις του Αζερμπαϊτζάν με τις Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής, το Ηνωμένο Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας, με τη Γαλλία και την Κίνα. Οι στενοί δεσμοί γειτόνων μας συνδέουν με τις χώρες της περιοχής μας και των κοντινότερων περιοχών όπως η Τουρκία, το Ιράν, η Σαουδική Αραβία, το Αίγυπτο, το Πακιστάν με τις οποίες συνεργαζόμαστε στενά στα πλαίσια του οργανισμού Ισλαμικό συνέδριο. ‎

Ένα σπουδαίο γεγονός στην πολιτική ζωή του Αζερμπαϊτζάν αποτέλεσε η προσχώρηση το Μάϊο αυτού του έτους  στο πρόγραμμα του ΝΑΤΟ «Συνεργασία για την ειρήνη».  Σ’ αυτό το πρόγραμμα μας προσελκύει η συνεργασία και η αλληλοεπίδραση για την κοινή ασφάλεια. Εγκρίνω την προσχώρηση σ αυτό το πρόγραμμα των πρώην μελών της σύμβαση της Βαρσοβίας. Αυτό δίνει την ελπίδα σ’ όλη την Ευρασιατική ήπειρο ότι στο μέλλον την περιμένει η ειρηνική συνεργασία η οποία θα εξασφαλίσει την ασφάλεια, την πρόοδο και την άνθηση όλων των λαών, θα εξαλείψει για πάντα τη δυνατότητα της εμφάνισης των καινούριων μπλοκ αντίστασης. Ελπίζουμε ότι η συμμετοχή στο πρόγραμμα του ΝΑΤΟ θα αυξήσει το ρόλο της χώρας μας στη δημιουργία της καινούριας αρχιτεκτονικής της ευρωπαϊκής ασφάλειας.  

Φέτος η Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν απέκτησε την ιδιότητα του παρατηρητή στο Κίνημα της μη προσχώρησης που μας παρέχει μεγάλες δυνατότητες για την ανάπτυξη των δίπλευρων επαφών σε διαφορετικούς τομείς και την προσέγγιση των θέσεων με τις χώρες-μέλη αυτού του κινήματος. ‎

Το σημαντικότερο στάδιο στη διαδικασία της διαμόρφωσης του νέου αζερμπαϊτζάνικου κράτους αποτέλεσε η προσχώρησή του ως ισοδύναμο μέλος στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών τον Ιανουάριο 1992. Από τότε αυξάνονται οι κλίμακες της συνεργασίας μας με πολλούς διεθνείς οργανισμούς που είναι μέλη του ΟΗΕ. Ιδιαίτερα σημαντική για μας είναι η συνεργασία με το Διεθνές Συναλλαγματικό Ταμείο, την Παγκόσμια τράπεζα, τη Διεθνή Τράπεζα Αναδόμησης και Ανάπτυξης. Χάρη στην πρακτική εργασία στο Αζερμπαϊτζάν των ειδικών απ’ αυτά τα μεγάλα οικονομικά ινστιτούτα του κόσμου καθορίστηκαν τα συγκεκριμένα σχέδια που έχουν μεγάλη σημασία για την κοινωνική-οικονομική ανάπτυξη της χώρας μας. ‎

Πιστεύουμε ότι για την καρποφόρα συνεργασία μας με τα διεθνή οικονομικά ινστιτούτα υπάρχουν μεγάλες δυνατότητες. Κατανοούμε την επιφύλαξη και την ανησυχία που δείχνουν οι επικεφαλής του Διεθνούς Συναλλαγματικού Ταμείου και της Παγκόσμιας Τράπεζας λόγω της κατάστασης πολέμου στον οποίο ενεπλάκη η Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν. Όμως ταυτόχρονα το διεθνές συναλλαγματικό ταμείο παρείχε μια πίστωση σταθεροποίησης στη Αρμενία που πολεμάει με μας. Θεωρούμε ότι η δικαιοσύνη απαιτεί τουλάχιστον μια ανάλογη προσέγγιση σ’ αυτό το ζήτημα. ‎

Περιμένουμε πολλά από το Πρόγραμμα Ανάπτυξης του ΟΗΕ και του Προγράμματος του ΟΗΕ για το Περιβάλλον όσο αφορά την τεχνική υποστήριξη κατά την εκπόνηση των εθνικών προγραμμάτων της διαμόρφωσης της υποδομής της οικονομίας ελεύθερης αγοράς, της προώθησης της χώρας στο σύγχρονο επίπεδο διοίκησης, της υιοθέτησης των καινοτομικών τεχνολογιών.

Την ιδιαίτερη σημασία δίνουμε στη διεθνή συνεργασία και εγώ με αίσθημα βαθιάς ικανοποίησης θέλω να σας πληροφορήσω ότι η Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν στις 20 Σεπτεμβρίου υπέγραψε τη συμφωνία με την κοινοπραξία μια σειράς μεγάλων παγκόσμιων εταιρειών για την κοινή εκμετάλλευση των κοιτασμάτων πετρελαίου στον αζερμπαϊτζάνικο τομέα της Κασπίας θάλασσας για 30 χρόνια που ήταν το αποτέλεσμα των μακρών και επίμονων διαπραγματεύσεων.

Αυτή η μεγάλη οικονομική προωθητική ενέργεια αποτελεί την πιστοποίηση της ανοιχτής για όλο τον κόσμο πολιτικής μας, της πολιτικής της ελευθέρωσης της οικονομίας, της προσέλκυσης των ξένων επενδύσεων. ‎

Η υπογραφή της παρούσας μοναδικής συμφωνίας θα συμβάλλει στην ενίσχυση της συνεργασίας, στην προσέγγιση των λαών και των χωρών που συμμετέχουν στην υλοποίησή της – του Αζερμπαϊτζάν, των ΗΠΑ, της Ρωσίας, του Ηνωμένου Βασιλείου Μεγάλης Βρετανίας, της Τουρκίας, της Νορβηγίας, της Σαουδικής Αραβίας. Μιλώντας γι’ αυτό θέλω να τονίσω ξανά ότι η Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν στοχεύει στην πλήρη ενσωμάτωση στην παγκόσμια κοινότητα και έχει όλες τις δυνατότητες γι’ αυτό. Συνεπώς τη βάση της πολιτικής της αποτελεί η επιδίωξη της ειρήνης και θέτουμε μεγάλες ελπίδες της επίτευξής της στο Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών. ‎

Αξιότιμοι κυρίες και κύριοι!‎

Ο Αζερμπαϊτζάνικος λαός μου έδειξε μεγάλη εμπιστοσύνη έχοντας εκλέξει εμένα Πρόεδρο του νέου ανεξάρτητου κράτους του και σήμερα έχω την τιμή να σας μεταφέρω τις πιο αδήλωτες προσδοκίες του.

Εγκαταλείπω αυτή την υψηλή εξέδρα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ με την ελπίδα ότι η φωνή του λαού μου θα ακουστεί από σας, θα βρει το δρόμο προς την καρδιά σας.

Σας ευχαριστώ για την προσοχή.