Η πολιτική της γενοκτονίας και της επίθεσης η οποία διεξάγεται προς τον αζερμπαϊτζάνικο λαό εκ  μέρους των Αρμένων εθνικιστών έχει την ιστορία πάνω των διακοσίων χρόνων. Οι σκοποί αυτής της πολιτικής ήταν η εκδίωξη των Αζερμπαϊτζάνων από τα εδάφη  τους και η δημιουργία σ’ αυτά της «Μεγάλης Αρμενίας» που επινοήθηκε από τους Αρμένους ιστορικούς και ιδεολόγους. Για την υλοποίηση της ύπουλης και επικίνδυνης πολιτικής τους χρησιμοποιούσαν διάφορες μεθόδους και μέσα, νόθευση ιστορικών στοιχείων, πολιτικές προκλήσεις, στο κρατικό επίπεδο υποστηριζόταν ο μαχητικός εθνικισμός, οι αποσχιστικές τάσεις και η επίθεση προς τους γειτονικούς λαούς. Μ’ αυτόν το σκοπό στην Αρμενία και σε συγκεκριμένα αλλοδαπά κράτη δημιουργήθηκαν οι «εθνικές πολιτιστικές», θρησκευτικές, πολιτικές και ακόμη και τρομοκρατικές οργανώσεις, κινητοποιήθηκαν οι δυνατότητες της αρμενικής διασποράς και λόμπι.  

Με την κατάτμηση σε δύο μέρη των αζερμπαϊτζάνικων εδαφών που έγινε αποτέλεσμα των πολέμων που ήταν στο πρώτο τέταρτο του 19^ου αιώνα μεταξύ της Ρωσίας και του Ιράν, δόθηκε η αρχή στη διαδικασία της σκόπιμης μαζικής μετοίκησης στο έδαφος του Καραμπάχ των Αρμένων από το Ιράν και την Τουρκία που άλλαξε ριζικά τη δημογραφική κατάσταση του Καραμπάχ. Το 1905 οι Αρμένοι εθνικιστές ξεκίνησαν το μακελειό στη γη των Αζερμπαϊτάνων, καταστράφηκαν εκατοντάδες οικισμοί. Το 1918 με την υποστήριξη της κοινότητας του Μπακού η πολιτική και στρατιωτική διοίκηση της οποίας αποτελούνταν κυρίως από τους Αρμένους υλοποιήθηκε το σχέδιο που αποσκοπούσε στον καθαρισμό της επαρχίας του Μπακού από τους Αζερμπαϊτζάνους. Σκοτώθηκαν δεκάδες χιλιάδες ειρηνόφιλοι κάτοικοι, καταστράφηκαν οικισμοί, πολιτιστικά μνημεία, τζαμιά και σχολεία. Οι Αρμένοι εξόντωσαν τον ειρηνόφιλο αζερμπαϊτζάνικο λαό στο Γκιάντζ, Σαμάχι, Γκούμπα, Λιανκιαράν, Καραμπάχ, Μουγκάν και άλλες γωνιές του Αζερμπαϊτζάν.

Η πολιτική της γενοκτονίας και της απέλασης ως προς τους Αζερμπαϊτζάνους συνεχίστηκε με τους εκλεπτυσμένους και ύπουλους μεθόδους και κατά την περίοδο της σοβιετικής εξουσίας η οποία διακήρυττε σύνθημα για την ισότητα των εθνών και λαών. Αυτή την περίοδο ελήφθησαν πολλές λανθασμένες και άδικες αποφάσεις. Τη δεκαετία του 20 το Ζανζεγκούρ που ανήκε στο Αζερμπαϊτζάν χωρίς λόγους μεταβιβάστηκε στην Αρμενία, το αρχαίο έδαφος του Αζερμπαϊτζάν – Ναχτσιβάν – βρέθηκε αποσπασμένο από την υπόλοιπη πατρίδα μας. Στο Ναγκόρνι Καραμπάχ δημιουργήθηκε η αρμενική αυτονομία.

Ως αποτέλεσμα της ληφθείσας από την κυβέρνηση της ΕΣΣΔ βουλησιαρχικής απόφασης το 1948-1953 οι Αρμένοι κατάφεραν να πραγματοποιήσουν την απέλαση των εκατοντάδων χιλιάδων Αζερμπαϊτζάνων από τα εδάφη τους και να δημιουργήσουν στο έδαφος της Αρμενίας την μονοεθνική δημοκρατία.

Η σύγκρουση του Ναγκόρνο-Καραμπάχ που ξεκίνησε χωρίς λόγο το 1988, η αρμενική αντίδραση που επικρατούσε στα εδάφη των Αζερμπαϊτζάνων και τα πικρά βάσανα του αζερμπαϊτζάνικου πληθυσμού που έγινε θύμα αυτής της αντίδρασης, δυστυχώς, αντιμετωπίστηκαν με αδιάφορη σιωπή της κυβέρνησης της ΕΣΣΔ και του πολιτισμένου κόσμου. Εμπνευσμένοι και εκμεταλλευόμενοι τέτοια κατάσταση οι Αρμένοι προέβησαν στη σταδιακή συνέχιση της πολιτικής της γενοκτονίας κατά των Αζερμπαϊτζάνων και διέπραξαν ανήκουστα στην ιστορία εγκλήματα. Οι ένοπλες δυνάμεις της Αρμενίας κατέλαβαν τα 20% του εδάφους του Αζερμπαϊτζάν, μεταξύ άλλων και των 7 περιοχών γύρω από το Ναγκόρνο-Καραμπάχ – Κελμπαντζάρ, Λατσίν, Άγκνταμ, Φουζουλί, Τζεμπραίλ, Γκουμπνταλί και Ζανγκιλάν. Πάνω από ένα εκατομμύριο Αζερμπαϊτζάνοι εκδιώχτηκαν βαρβαρικά από τα εδάφη, δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι σκοτώθηκαν, έγιναν ανάπηροι, αιχμαλωτίστηκαν. Ισοπεδώθηκαν εκατοντάδες σπίτια, χιλιάδες πολιτιστικά, εκπαιδευτικά ιδρύματα και ιδρύματα υγείας, πολιτιστικά και ιστορικά μνημεία, τζαμιά, τόποι λατρείας, νεκροταφεία.

Οι τραγωδίες που συνέβησαν στα πρώτα χρόνια της σύγκρουσης από τους Αμένους ένοπλους συμμορίτες στους οικισμούς του Ναγκόρνο-Καραμπάχ Κιαρκιτζαχάν, Μεσάλι, Γκουστσουλάρ, Γκαρανταγκλί, Αγκνταμπάν και άλλους όπου έμειναν οι Αζερμπαϊτζάνοι και η γενοκτονία στο Χοντζάλι είναι εγκλήματα που θα μείνουν για πάντα μαύρος λεκές στη συνείδηση των «πολύαθλων και άκληρων Αρμένων».

Η τραγωδία του Χοτζάλι είναι ένα από τα πιο φρικτά εγκλήματα του 20^ου αιώνα το οποίο διαπράχτηκε κατά του αζερμπαϊτζάνικου λαού από τους Αρμένους – δημιουργούς της σοβινιστικής πολιτικής δημιουργίας της «Μεγάλης Αρμενίας» και του μονοεθνικού κράτους.  Στα τέλη του 20^ου αιώνα οι Αρμένοι κατακτητές συνέχισαν λόγω της ατιμωρησίας τους και λόγω ότι μέχρι στιγμής οι διεθνείς οργανισμοί και η κοινωνία δεν συνειδητοποίησε, δεν κατέκρινε και δεν απέτρεψε τα εγκλήματά τους, την κατάκτηση των αζερμπαϊτζάνικων εδαφών που άρχισε το 1905 διαπράττοντας φρικτά εγκλήματα και βίαιες πράξεις κατά της ανθρωπότητας.

Τη νύχτα της 26^ης Φεβρουαρίου 1992 η οποία έμεινε στην ιστορία του Αζερμπαϊτζάν με αιματηρά γράμματα οι αρμενικές ένοπλες δυνάμεις με τη βοήθεια των μηχανημάτων και των στρατιωτικών του 366^ου μοτοκίνητου συντάγματος που βρισκόταν στην πόλη Χανκένντι κατά την περίοδο της ΕΣΣΔ το μεγαλύτερο μέρος της σύνθεσης του οποίου αποτελούταν από Αρμένους ισοπέδωσαν την αρχαία πόλη Χοντζάλι.

Στην αρχή το Χοτζάλι καταστράφηκε λόγω κανονιοβολισμών. Στην πόλη άρχισαν οι πυρκαγιές. Ύστερα από διάφορες κατευθύνσεις στην πόλη εισήρθαν οι πεζικές δυνάμεις που εξόντωσαν τους επιζώντες κατοίκους.

Εκείνη την ημέρα κατά τη σύντομη περίοδο οι αρμενικές ένοπλες ομάδες βίαια με απάνθρωπα βασανιστήρια εξόντωσαν τους 613 ειρηνόφιλους κατοίκους, και τους 421 τραυμάτισαν βαριά.

Οι ειρηνόφιλοι κάτοικοι που κατάφεραν να ξεφύγουν σκοτώθηκαν με ιδιαίτερη βιαιότητα σκοτώθηκαν στα δάση από τους Αρμένους στρατιώτες που έστησαν ενέδρα. Οι εκτελεστές έκοβαν το δέρμα του κεφαλιού με τα μαλλιά, τους έκοβαν διαφορετικά μέλη του σώματος, έβγαζαν τα μάτια των βρεφών, ξέσκιζαν τις κοιλιές των εγκύων γυναικών, έθαβαν τους ανθρώπους ζωντανούς ή τους έκαιγαν, ένα μέρος των πτωμάτων ναρκοθέτησαν.

Εκείνη την περίοδο 1275 άνθρωποι αγνοούνταν και αιχμαλωτίστηκαν, η πόλη με πληθυσμό 10 χιλιάδες καταστράφηκε, οι οικοδομές κατεδαφίστηκαν και κάηκαν. Η μοίρα των 150 ανθρώπων μεταξύ των οποίων 68 γυναίκες και 26 παιδιά παραμένει άγνωστη. Λόγω της τραγωδίας πάνω από χίλιοι άνθρωποι από τον ειρηνόφιλο πληθυσμό έγιναν ανάπηροι με τραύματα από σφαίρα διαφορετικού βαθμού βαρύτητας. Ανάμεσα στους σκοτωμένους ήταν 106 γυναίκες, 83 παιδιά, 70 γέροι. 487 άνθρωποι έγιναν ανάπηροι, ανάμεσά τους 76 έφηβοι.

Λόγω αυτού του πολεμικού-πολιτικού εγκλήματος 6 οικογένειες εξοντώθηκαν εξ ολοκλήρου, 25 παιδιά έχασαν και τους δύο γονείς τους, 130 παιδιά έχασαν ένα γονιό. Από τα θύματα 56 άνθρωποι κάηκαν ζωντανοί.

Σύμφωνα με τα λεγόμενα του Προέδρου της Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν του κυρίου Ιλχάμ Αλίγιεφ που ειπώθηκαν προς τον αζερμπαϊτζάνικο λαό λόγω της επετείου της γενοκτονίας του Χοτζάλι, «χωρίς καμιά πολεμική ανάγκη οι εκατοντάδες ειρηνόφιλοι κάτοικοι σκοτώθηκαν με μια ανήκουστη βιαιότητα, οι στρατιώτες ασελγούσαν πάνω στα πτώματά τους. Εξοντώθηκαν παιδιά, γυναίκες, γέροι, ολόκληρες οικογένειες. Στα τέλη του 20^ου αιώνα συνέβη ένα από τα πιο βαριά εγκλήματα όχι μόνο κατά του αζερμπαϊτζάνικου λαού αλλά και κατά της ανθρωπότητας. Όσο αφορά το βάρος, τον βαρβαρισμό και τη βιαιότητα η τραγωδία του Χοτζάλι λαμβάνει μια ιδιαίτερη θέση ανάμεσα στα εγκλήματα που διαπράχτηκαν κατά της ανθρωπότητας.».

Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς ότι τέτοιοι βαρβαρισμοί που δεν έχουν ανάλογα στην ιστορία διαπράχτηκαν από ανθρώπους στα τέλη του 20^ου αιώνα και στα μάτια όλου του κόσμου!

Μαζί με την εκδήλωση της πολιτικής τρομοκρατίας ενάντια στην κρατική ανεξαρτησία και εδαφική ακεραιότητα του Αζερμπαϊτζάν αυτή η πράξη μαζικής και ανελέητης σφαγής αποτελεί βίαιο έγκλημα όχι μόνο κατά των Αζερμπαϊτζάνων αλλά και κατά της ανθρωπότητας. Διαπράττοντας αυτή τη γενοκτονία στο Χοτζάλι οι Αρμένοι εθνικιστές είχαν σκοπό να φοβίσουν τον αζερμπαϊτζάνικο λαό που δεν ήθελε να δώσει στους κατακτητές τα εδάφη τους, να νικήσουν τη βούλησή του για μάχη και να τους εξοντώσουν.

Την επιχείρηση της επίθεσης στην πόλη Χοτζάλι διηύθυναν ο διοικητής του 2^ου τάγματος του 366^ου συντάγματος Σεϊράν Ογκανιάν, ο διοικητής του 3^ου τάγματος Εβγκένι Ναμπόκιχ, ο διοικητής του επιτελείου του 1^ου τάγματος Βαλέρι Τσιτσιάν. Στην επιχείρηση χρησιμοποιήθηκαν 90 τανκς και άλλα πολεμικά μηχανήματα. Στη γενοκτονία του ειρηνόφιλου πληθυσμού συμμετείχαν οι στρατιωτικοί του συντάγματος Σλάβικ Αρουτιουνιάν, Αντρέι Ισχανιάν, Σεργκέι Μπεγκλαριάν, Μοβσές Ακοπιάν, Γκριγκόρι Κισεμπεκιάν, Βάτσικ Μιζογιάν, Βατσαγκάν Αϊριγιάν, Αλεξάντρ Αϊραπετιάν και άλλοι, από τους αρμενικούς ένοπλους σχηματισμούς  - Κάρο Πετροσιάν, Σεϊράν Τουμασιάν, Βαλέρικ Γκριγκοριάν και άλλοι. Έγινε γνωστό ότι ανάμεσα σ’ εκείνους που έκαναν βίαια εξόντωση του ειρηνόφιλου πληθυσμού ήταν ο προϊστάμενος εσωτερικών λειτουργιών της πόλης Χανκένντι Άρμο Αμπραμιάν, ο προϊστάμενος εσωτερικών λειτουργιών της περιοχής Ασκεράνσκι Μάβρικ Γκουκασιάν, ο αναπληρωτής του Σαγκέν Μπαρσεγκιάν, ο πρόεδρος του αρμενικού λαϊκού μετώπου στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ Βιτάλι Μπαλασανιάν, ο διοικητής της αστικής φυλακής στο Χανκένντι Σέρζικ Κοτσαριάν και άλλοι.

Ο Σ. Ογκανιάν που κατά την περίοδο της διάπραξης της γενοκτονίας στο Χοντζάλι ήταν ταγματάρχης, τώρα φοράει επωμίδες στρατηγού και είναι υπουργός άμυνας της Δημοκρατίας της Αρμενίας. Πολλοί άλλοι συμμέτοχοι αυτού του εγκλήματος έχουν διάφορες θέσεις στο καθεστώς μαριονέτων που δημιούργησε η Αρμενία και στις κρατικές αρχές της Αρμενίας.

Στην απόφαση 96 της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ από τις 11 Δεκεμβρίου 1946 αναφέρεται ότι η γενοκτονία με την έλλειψη της αναγνώρισης του δικαιώματος ζωής ομάδων ανθρώπων προσβάλλει την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, στερεί την ανθρωπότητα των δημιουργημένων υλικών και πνευματικών αξιών. Τέτοιες ενέργειες αντιτίθενται στους σκοπούς και στόχους του ΟΗΕ.  Στη σύμβαση «Περί αποτροπής του εγκλήματος της γενοκτονίας και τιμωρίας του» που ελήφθη από την Απόφαση 260 της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ από τις 9 Δεκεμβρίου 1948 που τέθηκε σε ισχύ το 1961 στερεώθηκε η νομική βάση του εγκλήματος της γενοκτονίας. Τα κράτη που προσχώρησαν στη Σύμβαση ανέλαβαν την υποχρέωση να λαμβάνουν μέτρα για την αποτροπή της γενοκτονίας και την τιμωρία των υπαίτιών της επιβεβαιώνοντας ότι η γενοκτονία αποτελεί έγκλημα που παραβιάζει τους κανόνες του διεθνούς δικαίου ανεξάρτητα από το αν διαπράχτηκε κατά τον καιρό ειρήνης ή πολέμου. Ο χαρακτήρας και οι διαστάσεις του φρικτού εγκλήματος που διαπράχτηκε στο Χοτζάλι δείχνουν ότι κατά τη διάπραξή του υπήρχαν όλες οι πράξεις που αποτελούν το έγκλημα της γενοκτονίας που αναφέρονται στην παρούσα Σύμβαση. Η προσχεδιασμένη πράξη μαζικής και ανελέητης σφαγής πραγματοποιήθηκε με σκοπό της πλήρους εξόντωσης των ανθρώπων που ζουν σ’ αυτό το έδαφος ακριβώς για το λόγο ότι ήταν Αζερμπαϊτζάνοι.

Τα γεγονότα σχετικά με την αγνόηση εκ μέρους της Αρμενίας των διεθνών κανόνων δικαίου που καθορίζουν τους κανόνες συμπεριφοράς στον καιρό πολέμου δεν περιορίζονται μ’ αυτά. Σύμφωνα με τις απαιτήσεις του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου ο πόλεμος πρέπει να γίνεται μόνο ανάμεσα στις ένοπλες δυνάμεις των πλευρών της σύγκρουσης. Ο πληθυσμός δεν πρέπει να συμμετέχει στις μάχες και πρέπει να δείχνεται σεβασμός σ’ αυτόν. Σύμφωνα με το άρθρο 3 IV της Σύμβασης της Γενεύης «Περί προστασίας πολιτών κατά τον καιρό πολέμου» απόπειρα κατά της ζωής και ασφάλειας των πολιτών, μεταξύ άλλων φόνοι με διάφορους τρόπους, πρόκληση αναπηρίας, βίαια μεταχείριση του πληθυσμού, πρόκληση βασανιστηρίων, απόπειρα κατά της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, προσβολές και πράξεις ταπείνωσης προς τον πληθυσμό απαγορεύονται. Στο άρθρο 33 της Σύμβασης αναφέρεται ότι κανένας πολίτης δεν μπορεί να τιμωρηθεί για την παράβαση που δεν διέπραξε.

Απαγορεύεται ρητά η εφαρμογή προς τον πληθυσμό των συλλογικών μέτρων τιμωρίας, η εκφόβισή του, οι τρομοκρατικές ενέργειες και καταστολές ως προς αυτόν. Σύμφωνα με το άρθρο 34 της παρούσας Σύμβασης επίσης απαγορεύεται η αιχμαλώτιση του πληθυσμού. Όμως οι Αρμένοι έδειξαν ανοιχτά την έλλειψη σεβασμού σ’ αυτή την αρχή αιχμαλωτίζοντας μόνο στο Χοτζάλι πάνω από χίλια ανθρώπους. Αγνοώντας αυτούς τους κανόνες δικαίου οι αρμενικοί ένοπλοι σχηματισμοί εφάρμοσαν βίαιες μεθόδους για την εξόντωση του ειρηνόφιλου πληθυσμού του Χοτζάλι. Τα προαναφερθέντα υπόκεινται στους όρους της διάπραξης του εγκλήματος της γενοκτονίας που προβλέπονται στη Σύμβαση «Περί αποτροπής του εγκλήματος της γενοκτονίας και τιμωρίας του» από τις 9 Δεκεμβρίου 1948.

Τα πρόσωπα που διέπραξαν αδιανόητες βιαιότητες κατά του αζερμπαϊτζάνικου πληθυσμού κατά την κατάληψη του Χοτζάλι και παραβίασαν τις απαιτήσεις της Σύμβασης της Γενεύης, των άρθρων 2, 3, 5, 9 και 17 της «Οικουμενικής διακήρυξης ανθρώπινων δικαιωμάτων», τις απαιτήσεις της Σύμβασης «Περί προστασίας παιδιών και γυναικών σε έκτακτα περιστατικά και κατά τη διάρκεια πολεμικών συγκρούσεων», της Σύμβασης «Περί αποτροπής του εγκλήματος της γενοκτονίας και τιμωρίας του» δεν τιμωρήθηκαν ακόμη. Και η ατιμωρησία συνεχίζει να δημιουργεί τη βάση για τη διάπραξη καινούριων εγκλημάτων.

Η Αρμενία δεν ντρέπεται για τις βιαιότητες που διέπραξε, αντίθετα, αδιάντροπα δικαιολογεί τη γενοκτονία που διαπράχτηκε κατά των Αζερμαπαϊτζάνων και εκείνοι που τη διέπραξαν θεωρούνται εθνικοί ήρωες. Στην Αρμενία διεξάγεται ανοιχτά η αντιαζερμπαϊτζάνικη πολιτική, σε διαστάσεις κράτους δημιουργούνται οι ιδεολογικές βάσεις για την κατάληψη καινούριων αζερμπαϊτζάνικων εδαφών. Η νοθευμένη αρμενική ιστορία ανάγεται στο βαθμό της πολιτικής του κράτους με σκοπό τη δημιουργία του εδάφους για την ανατροφή αρμενικής νεολαίας στο πνεύμα του σοβινισμού.

Όσο παράξενο κι αν ακούγεται, οι κοινοβουλευτές διάφορων χωρών κλείνοντας τα μάτια σε τέτοια πραγματική γενοκτονία την οποία αποτελεί η τραγωδία του Χοτζάλι μετέτρεψαν σε αντικείμενο συζητήσεων το θρύλο για τη «γενοκτονία των Αρμένων» και αντιμετωπίζοντας περιφρονητικά τις ιστορικές αλήθειες έλαβαν άδικες αποφάσεις σχετικά μ’ αυτό. Ακριβώς αυτό αποτελεί ένα από τους λόγους της ακαρπίας μέχρι τώρα εξαιτίας της αρμενικής πλευράς των προσπαθειών της διευθέτησης της σύγκρουσης Αρμενίας – Αζερμπαϊτζάν και Ναγκόρνο-Καραμπάχ.

Μεγαλοποιώντας κάθε χρόνο τα γεγονότα του 1915 όταν δήθεν έγινε η γενοκτονία των Αρμένων και κάνοντας προπαγάνδα αυτού οι Αρμένοι ιστορικοί και πολιτικοί προσπαθούν να παραδώσουν στη λήθη στη συνείδηση του παγκόσμιου κοινού την εξόντωση των Αζερμπαϊτζάνων η οποία πραγματοποιείται από τις αρχές του αιώνα, προσπαθώντας έτσι να το παραπλανήσει.

Τα αζερμπαϊτζάνικα εδάφη ακόμη βρίσκονται υπό κατοχή. Οι Αρμένοι εκτελεστές πραγματοποιώντας τους σκοπούς τους εξόντωσαν τους αθώους ανθρώπους. Το καθήκον του κάθε Αζερμπαϊτζάνου είναι να καταφέρει να αναγνωριστεί η τραγωδία του Χοτζάλι από τη διεθνή κοινότητα ως πράξη της γενοκτονίας και του εγκλήματος κατά της ανθρωπότητας. Τέτοιο έγκλημα δεν πρέπει να επαναληφθεί.

Σύμφωνα με τα λόγια που ειπώθηκαν σχετικά μ’ αυτό το γεγονός από τον εθνικό ηγέτη του αζερμπαϊτζάνικου λαού Γκεϊντάρ Αλίγιεφ, «η τραγωδία του Χοτζάλι αποτελεί μια από τις μεγαλύτερες ανθρώπινες τραγωδίες του 20^ου αιώνα. Οι αλήθειες για τη γενοκτονία του Χοτζάλι  πρέπει να κοινοποιηθούν στο παγκόσμιο κοινό για να μη μπορεί μια τέτοια τραγωδία να επαναληφθεί σε καμιά γωνία του κόσμου. Πρέπει να διεξάγεται σοβαρή και σκόπιμη εργασία για να μπορούν όλοι οι άνθρωποι πιστοί στα ιδανικά του ανθρωπισμού να εκφράσουν την κατηγορηματική θέση τους γι’ αυτή τη τραγωδία».

Ακριβώς μετά την επιστροφή στη κυβέρνηση της χώρας τον Ιούνιο 1993 κατόπιν επίμονης απαίτησης του λαού του εθνικού ηγέτη του αζερμπαϊτζάνικου λαού Γκαϊντάρ Αλίγιεφ έγινε δυνατή η πολιτική νομική αξιολόγηση πολλών δικών μας εθνικών τραγωδιών, μεταξύ των οποίων και η γενοκτονία του Χοτζάλι. Με την πρωτοβουλία του εθνικού ηγέτη το Μιλλί Μεντζλίς της χώρας έλαβε στις 24 Φεβρουαρίου 1994 την Απόφαση «Περί ημέρας της γενοκτονίας του Χοτζάλι». Σ’ αυτό το έγγραφο αποκαλύφτηκαν με λεπτομέρειες οι αιτίες και  κατονομάστηκαν οι υπαίτιοι της τραγωδίας.

Αναμφίβολα, ο αποκλειστικός ρόλος στη διάδοση των αληθειών για το Χοτζάλι στο παγκόσμιο κοινό, στα μέτρα που λαμβάνονται για να προσδοθεί η αντικειμενική αξιολόγηση σ’ αυτή τη γενοκτονία ανήκει στο Ταμείο του Γκαϊντάρ Αλίγιεφ με την καθοδήγηση της κυρίας Μεχριμπάν Αλίγιεβα. Το Ταμείο του Γκαϊντάρ Αλίγιεφ  επί πολλά χρόνια κάθε χρόνο διεξάγει σε 70 χώρες του κόσμου τις εκδηλώσεις αφιερωμένες στην τραγωδία του Χοτζάλι. Το Ταμείο οργανώνει συνέδρια, βραδιές αφιερωμένες στη μνήμη, εκδίδει βιβλία, έντυπα, δίσκους DVD, γυρίζει ταινίες.

Από χρόνο σε χρόνο επεκτείνεται η διεθνής καμπάνια «Δικαιοσύνη του Χοτζάλι» που κινήθηκε από τον αντιπρόεδρο του Ταμείου του Γκαϊντάρ Αλίγιεφ, τον πρόεδρο του αζερμπαϊτζάνικου οργανισμού νεολαίας της Ρωσίας την κυρία Λέιλα Αλίγιεβα. Στα πλαίσια της καμπάνιας σε όλο τον κόσμο διεξάγονται εκατοντάδες προωθητικές ενέργειες. Σχεδόν σε όλες τις χώρες – μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης καθώς και στην Κοινοπολιτεία Ανεξαρτήτων Κρατών, στην Ασία, στη Νότια και Βόρεια Αμερική διεξάγονται συνέδρια, σεμινάρια, απεργίες. Χάρη σ’ αυτή την καμπάνια η τραγωδία του Χοτζάλι αναγνωρίστηκε από πολλά διεθνή φόρουμ. Με την πρωτοβουλία του Ταμείου και του Φόρουμ της νεολαίας του Οργανισμού Ισλαμικό συνέδριο η τραγωδία του Χοτζάλι αναγνωρίστηκε από τους κοινοβουλευτές των κοινοβουλίων της 31 χώρας ως έγκλημα κατά της ανθρωπότητας. Τα κορυφαία παγκόσμια πανεπιστήμια σε 20 χώρες του κόσμου διεξάγονται τα flash mob της νεολαίας. Μαζί μ’ αυτό ξεκίνησε ένα νέο στάδιο της καμπάνιας – η διάδοση των αιτήσεων που προβάλλουν το αίτημα να αναγνωριστεί αυτή η τραγωδία ως πράξη της γενοκτονίας και έγκλημα κατά της ανθρωπότητας οι οποίες απευθύνονται στους επικεφαλής των κρατών και κυβερνήσεων, στην ομάδα του Μινσκ του Οργανισμού για την ασφάλεια και τη συνεργασία στην Ευρώπη, στην Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συμβουλίου της Ευρώπης, στη Γραμματεία του ΟΗΕ, στα κοινοβούλια και διεθνείς οργανισμούς του κόσμου.

Η διεθνής καμπάνια για την πληροφόρηση και την προπαγάνδα «Δικαιοσύνη του Χοτζάλι» που αποσκοπεί στη διάδοση στο παγκόσμιο κοινό των αληθειών για την τραγωδία του Χοτζάλι και στην πολιτική και νομική αξιολόγηση εκ μέρους του παγκόσμιου κοινού αυτής της τραγωδίας, διεξάγεται επιτυχώς αυτή τη στιγμή από χιλιάδες εθελοντές σε πολλές χώρες του κόσμου.

Το αζερμπαϊτζάνικο κράτος πραγματοποιεί σκόπιμη και διαδοχική δραστηριότητα για τη διάδοση στο παγκόσμιο κοινό των εγκλημάτων που διαπράχτηκαν κατά των Αζερμπαϊτζάνων εκ μέρους των Αρμένων εθνικιστών σοβινιστών, μεταξύ άλλων και των αληθειών για την τραγωδία του Χοτζάλι, δραστηριότητας για την αναγνώρισή της ως γενοκτονίας.

Το παγκόσμιο κοινό με τη σειρά του πολύ καλά κατανοεί ποια είναι η αλήθεια. Η Ειδική απόφαση που ελήφθη σχετικά με τη γενοκτονία του Χοτζάλι από τον Οργανισμό Ισλαμικό Συνέδριο αποτελεί πρώτο έγγραφο που ελήφθη από διεθνείς οργανισμούς, και αναγνώρισε αυτή την τραγωδία ως «έγκλημα κατά της ανθρωπότητας». Στην απόφαση στην οποία προσχώρησαν 51 χώρες η τραγωδία του Χοτζάλι αξιολογήθηκε ως «μαζική γενοκτονία του ειρηνόφιλου πληθυσμού που διαπράχτηκε από αρμενικές ένοπλες δυνάμεις» και «έγκλημα κατά της ανθρωπότητας».

Σε αντίθεση με τους Αρμένους εθνικιστές το Αζερμπαϊτζάν δεν επιδιώκει σκοπό να αποσπάσει απ’ αυτό το ζήτημα κάποια πολιτικά, οικονομικά, εδαφικά ή άλλα κέρδη. Ο σκοπός μας είναι η αποκατάσταση της ιστορικής δικαιοσύνης, η αποκάλυψη των εγκληματιών και παράδοσή τους στην κρίση του παγκόσμιου κοινού. Γι’ αυτό η απειλή για τον κόσμο των εθνικών αποσχιστικών τάσεων των Αρμένων εθνικιστών σοβινιστών που επικρατεί στην περιοχή καθώς και η δική τους ιδεολογία μίσους και τρομοκρατίας προς άλλους λαούς πρέπει να αποκαλυφθούν. Είναι το πολιτικό και ανθρώπινο καθήκον μας ενώπιον της μνήμης εκείνων που πέθανε ηρωικά στο Χοτζάλι.