حیدر علی اف: به آذربایجان خوش آمدید. ما اهمیت فراوانی نسبت به روابط و همکاریهای سازمان UNISEF و جمهوری آذربایجان قایل هستیم. بطور کلی، ایجاد یک سازمان همچون UNISEF در چارچوب سازمان ملل متحد، طبیعتاً، رویداد خیلی مهمی است. فعالیتهای آن فوق العاده حائز اهمیت میباشد.

آذربایجان همکاریهای خود با UNISEF را از سال ۱۹۹۳ آغاز کرده است. به خاطر دارم، اینجانب در سال ۱۹۹۴ موقع حضور در مجمع مل سازمان ملل متحد در نیویورک، سندی را بین UNISEF و آذربایجان به امضا رساندم. طی سالهای اخیر این سازمان در آذربایجان مساعدتهایی را برای خیلی از مسایل، بویژه، جهت جلوگیری از بیماریهای دیفتری و پولیمیئتیلین و سایر بخشهای اختصاص داده است. من از این فعالیت UNISEF نیز تجلیل می کنم.

UNISEF هنوز از امکانات بزرگی برای همکاریهای ثمربخشتر و مفیدتری با آذربایجان برخوردار میباشد. فکر میکنم، شما در جریان این سفرتان ضمن آشنایی با اوضاع کشورمان، می توانید صحت این نظرات مرا هم مورد تأیید قرار دهید.

ما خواهان این هستیم که، همکاریهای UNISEF و آذربایجان هر چه گسترده تر باشد. زیرا نیاز بزرگی به این وجود دارد. مخصوصاً، در رابطه با شرایط کودکان پناهنده و آواره که در چادرها بسر می برند.

بفرمایید.

فیلیپ اُبرایان: حضرتعالی، متشکرم. امروز از حضور در اینجا افتخار بزرگی را دارم. شما در انجام مأموریت UNISEF در خیلی از رشته ها در کشورتان به این سازمان مساعدت فرموده اید. من قبل از هر چیزی، مایلم به مناسبت دو چیز به جنابعالی تبیرک بگویم.

اولاً، گرامیداشت نهمین سالگرد استقلال کشورتان را شادباش می گویم. خیلی خوشحال شدم که، حین برگزاری جشن استقلال من هم کشورتان حضور پیدا کرده ام.

دومین تبریک من در ارتباط با دستیابی آذربایجان به مقام خوبی در بازیهای المپیک میباشد.

حیدر علی اف: تشکر میکنم.

فیلیپ اُبرایان: میدانم که، در اجرای خیلی از طرحهای این سازمان در آذربایجان شخص جنابعالی مشارکت فرموده اید. ما شریک نگرانی های شما از بابت وجود تعداد بی شمار کودکان آواره در آذربایجان هستیم.

اینجانب همچنین بجهت فعالیتهای مثبت دفتر نمایندگی جمهوری آذربایجان در سازمان ملل متحد در سمت معاون رئیس شورای مدیران UNISEF نیز مایلم از طرف مسئول اجرایی سازمان UNISEF از جنابعالی قدردانی نمایم. وقتی که شنیدم آذربایجان برای عضویت دایمی در کمیته دایم این سازمان که پیگیر حمایت از حقوق کودکان میباشد، مراجعه نموده است، بی نهایت خوشحال گشتم.

حضرتعالی، همانطور که مستحضر هستید، قرار است UNISEF در ماه سپتامبر سال آینده در چارچوب سازمان ملل متحد نشستی را در مورد حمایت از حقوق کودکان برگزار نماید. دبیر کل سازمان ملل متحد از جنابعالی برای شرکت در این نشست دعوت بعمل آورده است. من هم بنوبه خود از تکرار مجدد و ابلاغ این دعوت به شما از جانب مدیر اجرایی سازمان UNISEF احساس خرسندی دارم. معتقد هستیم که، این نشست فرصت خوبی برای انجام تبادل نظر بلحاظ حفظ هر چه بهتر حقوق کودکان و تأمین هر چه بهتر شرایط زندگی آنان در قرن ۲۱ خواهد بود. امیدوارم که، ظرف چند سال آینده در سمت کنونی خودم تماسهای تنگاتنگتری را با آذربایجان برقرار خواهم ساخت و امکان آشنایی نزدیکتر با کشورتان آذربایجان را بدست خواهم آورد.

حیدر علی اف: متشکرم. اولاً، از بابت تبریکات شما بمناسبت جشن روز استقلال و نیز دستاوردهای آذربایجان در بازیهای المپیک تشکر می کنم. واقعاً، آذربایجان برای اولین بار در بیست و هفتمین بازیهای تابستانی المپیک به اینچنین مقام عالی دست یافته است. بدون شک، این امر در سایه توجه به کودکان و جوانان در آذربایجان میسر شده است. زیرا شرکت کنندگان المپیک و مخصوصاً، تمامی احراز کنندگان دستاوردهای موفق جوانان هستند. ما از دریافت دو مدال طلا و یک مدال برنز افتخار داریم. در بین ۱۹۹ کشور مقام ۳۴ را اخذ نموده ایم. ما از خیلی از کشورهایی که هم بلحاظ وسعت زمین، هم تعداد جمعیت و هم شرایط اقتصادی از آذربایجان قویتر هستند، سبقت گرفته ایم. آقای وقار علی اکبراف مشت زن ما که مدال برنز دریافت کرده است، جمعاً ۱٩ سال دارد. دریافت کنندگان مدال طلا نیز جوانان هستند. بنابراین، در آذربایجان نسبت به جوانان توجه و مراقبت وجود دارد و جوانان نیز می توانند امکانات خود را به نمایش بگذارند.

در عین حال، همانطور که شما اطلاع دارید، در نتیجه تجاوز نظامی ارمنستان به خاک آذربایجان ۲۰ درصد از سرزمینهای کشورمان از طرف ارتش ارمنستان اشغال گردیده است. بیش از یک میلیون شهروند آذربایجانی از سرزمینهای اشغالی بزور رانده شده و در شرایط خیلی سختی، اکثرشان هم خیلی وقت است، ۷- ۸ سال است که در چادرها بسر می برند. تصور کنید، قرن ۲۰ به پایان می رسد، ولی قسمتی از انسانهای ما در چادرها زندگی می کنند، کودکان در چادرها به دنیا می آیند، در چادرها جوانان رشد می کنند، در چادرها تحصیل می بینند و خانواده تشکیل می دهند. بخاطر همه اینها وضع کودکان در آذربایجان از شرایط کودکان در خیلی از کشورهایی که توسط سازمان شما تحت پوشش قرار می گیرد، بمراتب سختتر است.

ما می دانیم، در آفریقا و آسیا چنان کشورهایی هست که در آنجا هم بزرگسالان و هم کودکان دچار بیماریهای خیلی شدیدی می شوند و مشکلاتی را طی می کنند. اینها برای ما معلوم است. لیکن این شرایط در خاک یک کشوری همچون آذربایجان که در قاره اروپا واقع میباشد، غیر قابل تحمل است. فلذا سازمان شما، یعنی UNISEF نباید با یک دید به همه کشورها بنگرد، بلکه بایستی مطابق وضعیت هر کشوری با آن برخورد کند و ارایه کمک نماید.

من خیلی آرزو می کنم تا، شما سه- چهار ساعت وقت صرف کنید که می توان این کار را بوسیله هلیکوپتر انجام داد، از یکی از اردوگاههای اسکان موقت آوارگان دیدن نمائید. در آن صورت شما وحشت زده خواهید شد. اکنون می بینید، در کوچه باران می بارد و این، روز اول نیست. فردا برف خواهد بارید. سپس در فصل تابستان گرمای شدیدی شروع خواهد شد. برای انسانهای ساکن چادرها هر فصلی مشکلات خاص خود را دارد. زندگی زیر باران در چادر و موقع خروج از چادر، حرکت در لجن برای بزرگسالان سخت است، ولی برای کودکان بمراتب سختتر است!

من می دانم که، شما از امکاناتی در حل این مشکلات برخوردار نیستید. ولی توجه و مراقبت ویژه و افزایش کمک به کودکانی که در شرایط پناهندگی و در چادرها زندگی می کنند، بنظرم برای شما امکانپذیر میباشد.

آرزومندم تا شما و بطور کلی UNISEF در برنامه های خود مربوط به آذربایجان بخاطر این دلایلی که من ذکر کردم، تغییراتی را انجام دهند.

همانطوری که شما بیان داشتید، در سپتامبر سال ۲۰۰۱ برگزاری نشست سازمان ملل متحد در رابطه با کودکان بسیار تحسین برانگیز میباشد. من این دعوت را می پذیرم و حتماً در آن نشست حضور پیدا خواهم کرد. زیرا ما سخنانی داریم که باید در آنجا ایراد نمود. با توجه به همه اینها، مجدداً تکرار می کنم، امروز حضور شما در آذربایجان و آشنایی هر چه نزدیکتر با کشورمان برای ما فوق العاده مهم است. فقط آرزو می کنم تا، این سفر شما، با لحاظ سخنان اینجانب، متضمن گسترش دیدگاههای شما، یعنی مساعدتهایتان به آذربایجان و فعالیتهای کاری شما در اینجا باشد. من این آرزوهای خود را به شما می رسانم.

فیلیپ اُبراهان: حضرتعالی، من این آرزوهای شما را با کمال میل به مدیر اجرایی سازمان ما ابلاغ خواهم نمود. مایلم همچنین یادآور شوم که، سخنان خیلی صمیمانه شما، بویژه در مورد شرایط تحمل ناپذیر کودکان آواره در آذربایجان در ما خیلی اثر گذاشت. ایراد همین سخنان از طرف شما دال بر آن است که، جنابعالی نسبت به امر بهبود شرایط آن کودکان پایبند هستید. معتقدم که، شما این پایبندی خود را در نیویورک با امضای دو سند پیرامون همکاری با این سازمان بار دیگر به تأیید رسانده اید.

حضرتعالی، آرزو می کنم که، من بعنوان دیر منطقه ای UNISEF چنان قدرت و نیرویی را داشتم تا به همه این مناقشات پیان می دادم. ولی درست فرمودید که، انجام تمام این کارها در حد امکانات من نمی باشد. آثار جنگ در وضعیت کودکان نمایان است و این باعث نگرانی ما است.

شما درست بیان داشتید. در واقع، نه سازمان UNISEF و نه ما با یک دید به کشورهای گوناگون و حتی گکودکان نمی نگریم. یکی از عوامل نشانگر قدرت این سازمان صرفاً عبارت از آن است که ما به کودکان نیازمند دست کمک دراز می کنیم. نمایندگان سازمان در اینجا و همکاران من ضمن برقراری تماسهای فشرده ای با حکومت شما، در امر بررسی نیازهای کودکان آواره و ارایه کمک به آنها تلاشهای جدی بکار می برند. مایلم به جنابعالی اطمینان دهم که، ما از طرف خود همه اقدامات مقتضی را برای یافتن منابع اضافی و ارایه کمکها به آذربایجان با هدف حل و فصل مشکلات سنگین و جدی که توسط جنابعالی مطرح شد، به انجام خواهیم رساند.

اطمینان دارم که، مسئول اجرایی سازمان UNISEF و دبیر کل سازمان ملل متحد از خبر مبنی بر پذیرفتن شما دعوت برای شرکت در نشست مزبور راف تحسین خواهند نمود. من هم خیلی خوشحالم که جنابعالی این دعوت را پذیرفته اید. زیرا همانطورکه اکنون در اینجا با با درد دل و حساسیت به من گفتید و وضع کودکان آواره آذربایجانی را تصویر نمودید، اگر در آن نشست نیز بهمان شکل سخنرانی کنید، مطمئنم که به برنامه عمومی ما تحفه خواهید بخشید. مجدداً تکرار می کنم که دفتر UNISEF در باکو ضمن همکاری با حکومت آذربایجان و سازمانهای غیر دولتی، خواهان پیشرفت زندگی کودکان آذربایجانی و نوآوری در حیات آنان میباشد. من هم به شما اطمینان می دهم که، شخصاً از نزدیک پیگیر این مسایل خواهم بود. متشکرم.

حیدر علی اف: تشکر می کنم. این سخنان شما در من امید ایجاد می کند. آرزومندم تا این امیدها جامه عمل بپوشد.

طبیعتاً، شما گفتید که آرزو می کنید که مناقشات حل گردد و به مناقشات پایان داده شود. از همه بیشتر ما بعنوان آذربایجان خواهان این هستیم. چرا که در نتیجه تجاوز نظامی ارمنستان تمامیت ارضی آذربایجان نقض شده است.

همانطور که اشاره کردم، ۲۰ درصد از سرزمینهای کشورمان تحت اشغال قرار دارد و ویران گشته است. یک میلیون انسان از زاد و بوم خویش رانده شده است. ما خواستار پایان دادن به اینها هستیم و مصمم به دستیابی به صلح با ارمنستان میباشیم. خواهان تأمین تمامیت ارضی آذربایجان هستیم. خواستار بازگشت آوارگان و پناهندگان به مناطق خویش هستیم. ولی متأسفانه، ارمنستان در این باره موضع بسیار مبهم و متجاوزانه ای را اتخاذ کرده است. همچنین مایلم به شما بگویم که، موقعی که ارمنستان سرزمینهای آذربایجان را بشک گسترده اشغال می کرد، یعنی در سالهای ۱۹۹۲- ۱۹۹۳ شورای امنیت سازمان ملل متحد بارها این مسایل را مورد مذاکره قرار داده و چهار قطعنامه صادر نموده است. متأسفانه، قطعنامه های شورای امنیت که خواستار خروج فوری و بدون هیچ قید و شرط نیروهای مسلح ارمنستان از مناطق اشغالی میباشد، تاکنون از طرف ارمنستان رعایت نمی شود. اینجانب در مورد وضعیت غیر قابل تحمل اخیرا، هفتم سپتامبر در نیویورک از تریبون سازمان ملل متحد مجدداً حرف آذربایجان را گفتم و از سازمان ملل متحد و شورای امنیت آن انتقاد کردم که، آنها در تأمین اجرای قطعنامه های تصویبی خود ناکام هستند. سازمان ملل متحد، طبعاً، یک سازمان دارای اهمیت تاریخی میباشد. ما به این اعتقاد داریم. ولی در صورتی که تصمیمات و قطعنامه های آن از طرف کشوری اجرا نمی شود، این سازمان بایستی امکاناتی را بدین منظور پیدا کند. خواهشمندم، این سخنان مرا هم ابلاغ کنید.

اینجانب در ماه سپتامبر سال آینده خواهم آمد. خدا کند که، تا آن موقع ما بتوانیم به مناقشه ارمنستان- آذربایجان پایان دهیم. چنانچه موفق به این شویم، بعد از آن هنوز چند سال هم لازم است تا آوارگان و پناهندگان به مناطق خویش باز گردند. ولی در سرزمینهای آنها همه چیز ویران شده است. مناطق مسکونی و منازل مسکونی باید مجدداً ساخته شود. هنوز ما چه وظایف خطیری در پیش رو داریم. من حتماً خواهم آمد.

فیلیپ اُبراهان: حضرتعالی، من از این خیلی خرسند هستم. متشکرم.

حیدر علی اف: سپاسگزارم.

روزنامه آذربایجان مورخ ۲۱ اکتبر سال ۲۰۰۰