Szanowne Panie i Szanowni Panowie!

Drodzy bracia i siostry!

Składam Państwu serdeczne życzenia z okazji wielkiego święta, święta narodu azerbejdżańskiego, święta kultury i muzyki - 110 rocznicy urodzin Uzeira Hadzibejowa.

Uzeir Hadzibejow był jedną z najwybitniejszych osobowości naszego narodu. Posiadał wyjątkowy talent, doskonałe wykształcenie, prowadził działalność społeczno-polityczną, należał do awangardy koryfeuszy światowych.

Uzeir Hadzibejow urodził się w jednym z najpiękniejszych zakątków Azerbejdżanu - w Agdżabedi. Wykształcenie powszechne otrzymał w Szuszy w atmosferze świętej Szuszy, świata Natawan, sztuki i myśli muzykologa Mir Mochsuma Nawwaba. Wykształcenie wyższe zdobył w Seminarium Goryjskim, a później ukończył konserwatorium w Sankt-Petersburgu. W ten sposób wstąpił na drogę wielkiej, wybitnej twórczości. Godnie przeszedł swoją drogę twórczą i zajął wybitne miejsce w historii narodu azerbejdżańskiego.

Od najmłodszych lat Uzeir Hadzibejow dzięki swojemu ogromnemu talentowi i wielkiej pracowitości starał się zdobyć gruntowną wiedzę. Przestudiował historię Azerbejdżanu, poznał historię kultury i muzyki naszego narodu, przejawiał wielki zapał do muzyki. Wchłonąwszy to wszystko, wykorzystując bogatą muzyczną skarbnicę narodu azerbejdżańskiego, w wieku 22 lat napisał operę "Lejli i Madżnun", dzięki której zdobył uznanie na całym świecie i zyskał sławę wielkiego kompozytora.

Historia sztuki operowej w Azerbejdżanie zaczyna się od opery "Lejli i Medżnun". Naród azerbejdżański posiada wielką i bogatą historię teatru. Twórcą teatru był Mirza Fatali Achundow. Natomiast twórcą azerbejdżańskiej sztuki operowej oraz teatru operowego jest Uzeir Hadzibejow. W Azerbejdżanie dzięki jego twórczości j w wyniku jego niespożytej energii zaczęła się rozwijać wielka sztuka operowa, teatr opery i baletu, i dzisiaj mamy znaną na całym świecie sztukę operową, teatr opery i baletu.

Uzeir Hadzibejow napisał szereg wspaniałych utworów muzycznych. Zasłynął przede wszystkim dzięki swoim wielkim utworom - operetkom "Arszyn mał ałan", "O ołmasyn bu ołsun". Dalszą swoją działalność poświęcił rozwojowi muzyki i kultury azerbejdżańskiej. Wielkim osiągnięciem muzycznym Uzeira Hadzibejowa była opera "Lejli i Medżnun". Wykorzystując muzykę mugamu, folklor, muzykę ludową po raz pierwszy zapisał za pomocą nut wielki poemat Muhammada Fizuliego, i również po raz pierwszy zapisał nutami bogatą muzykę Azerbejdżanu, wykonanie której powierzył wielkiej orkiestrze symfonicznej dyrygowanej przez niego.

Kultura, nauka, literatura i architektura Azerbejdżanu jest bardzo bogata. W wielowiekowej literaturze mamy Nizami, Chagani, Fuzuli, Nasimi, Wagifa i innych geniuszy. Mamy starożytne pomniki architektury. Mamy starożytne przykłady dzieł sztuki. Naród azerbejdżański wniósł wielki wkład do skarbnicy cywilizacji światowej.

Najwybitniejsze pośród nich miejsce zajął Uzeir Hadzibejow, który stworzył utwory muzyczne, rozpowszechnione we wszystkich zakątkach świata, usystematyzował i zaprezentował światu muzykę Azerbejdżanu. Całe swoje życie, aż do ostatniego dnia, Uzeir Hadzibejow poświęcił rozwojowi kultury, muzyki Azerbejdżanu, kształceniu, oświacie ludzi. Był i pisarzem, publicystą, i uczonym, krzewicielem oświaty, filozofem, działaczem społeczno-politycznym, aktywnie uczestniczył w życiu politycznym kraju.

W 1918 roku wziął czynny udział w tworzeniu pierwszej demokratycznej republiki Azerbejdżanu. Uzeir Hadzibejow był jednym z aktywnych uczestników zachodzących w owym czasie procesów społeczno-politycznych. Będąc wybitną osobistością, miał wpływ na kierunek procesów zachodzących w tym trudnym okresie, bardzo dużo zrobił dla podniesienia poczucia własnej godności naszego narodu.

Dużo zrobił dla rozwoju pierwszej republiki demokratycznej Azerbejdżanu. Dołożył wszelkich starań w celu zapewnienia zwartości terytorialnej Azerbejdżanu, o czym świadczą jego zalecenia, rady i wskazówki udzielone przedstawicielowi Azerbejdżanu na Konferencji Wersalskiej w Paryżu, w której uczestniczył także młodszy brat Uzeira Hadzibejowa, - Dżejchun. Jako redaktor pierwszej gazety niezależnego Azerbejdżanu, Uzeir Hadzibejow zasłużył się zarówno swoimi artykułami jak i sposobem jej kierowania.

W późniejszym okresie Uzeir Hadzibejow zawsze znajdował się w centrum życia społecznego Azerbejdżanu. Przedsięwziął energiczne kroki, żeby ocalić naród azerbejdżański od analfabetyzmu, podnieść poziom kulturalny narodu, rozwijać kulturę. Dzięki jego działalności w Azerbejdżanie powstała szkoła muzyczna, szeroko zaczęła rozwijać się sztuka oraz powstało wyższe szkolnictwo muzyczne.

Szkoła Uzeira Hadzibejowa wpłynęła na powstanie w Azerbejdżanie plejady kompozytorów. Mogę powiedzieć, że Uzeir Hadzibejow jest pierwszym kompozytorem w historii Azerbejdżanu.

Wszyscy następni kompozytorzy Azerbejdżanu byli jego uczniami, wszystkie następne pokolenia wykształciły się, wyrosły i dołączyły do sztuki kompozytorskiej oraz tworzyły wciąż nowe utwory muzyczne pod wpływem jego utworów, jego twórczości.

W utworach Uzeira Hadzibejowa wielkiego znaczenia nabiera nie tylko muzyka, ale i jej treści społeczno-polityczne oraz moralne. Wszystkie utwory kompozytora opiewają wolność człowieka, jego czystość, szczerość, wzajemne stosunki międzyludzkie. Wartości te odnajdujemy w "Lejli i Medżnun" i w "Arszyn mał ałan", i w "Meszedi Ibad", i wreszcie w arcydziele Uzeira Hadzibejowa "Kiorogłu", oraz w innych utworach. Jedną z właściwości twórczości Uzeira Hadzibejowa jest to, że nie tylko tworzył muzykę, ale jednocześnie wyszukiwał tematykę do swoich utworów. Tematy, o których rozmyślał; muzyka, którą tworzył; utwory sceniczne, które wybierał - nie miały charakteru przypadkowego. Opera "Lejli i Medżnun" powstała tak samo nieprzypadkowo. Humanitarne, życzliwe uczucia, wolnomyślność, świetlana miłość człowieka do człowieka w poemacie naszego wielkiego poety Muhammada Fuzuliego, napisanym na podstawie legendy "Lejli i Medżnun", na tyle zainteresowała Uzeira Hadzibejowa, że zwrócił się do twórczości poety, wybrał jego poemat dla swojej pierwszej opery i stworzył nieśmiertelne dzieło. Na azerbejdżańskiej scenie opera ta wystawiana jest już od 87 lat i jesteśmy pewni, że przetrwa wieki.

Tworząc operetki: "Arszyn mał ałan", "O ołmasyn, bu ołsun" Uzeir Hadzibejow miał zamiar nie tylko sprawić ludziom przyjemność muzyką, rozśmieszyć ich ,rozweselić. Dążył do zdemaskowania przy pomocy najmocniejszego środka oddziaływania - muzyki - negatywnych cech naszego narodu - zgnuśniałości, ignorancji ,zacofania, niektórych obyczajów przeszkadzających naszemu narodowi kroczyć naprzód, podwyższać kulturę i moralności. Oczywiście, lepiej to się udaje za pomocą muzyki.

A propos, chcęwypowiedzieć taką swoją myśl. Każde dzieło sztuki wpływa na ludzi i, niewątpliwie, wpływa pozytywnie, wywiera duży wpływ na kształtowanie, rozwój ich charakterów, wzrost poziomu kulturalnego. Jednak wpływ wywierany przez utwór muzyczny jest silniejszy niż przez inne dzieła sztuki. Jeżeli mamy na uwadze, że na początku naszego wieku większość ludności nie umiała ani czytać, ani pisać, a książek w ogóle było mało; nie istniało kino, telewizja, nie było innych środków komunikacji, mogą Państwo sobie wyobrazić, jak znaczne zasługi położył Uzeir Hadzibejow dla ludzi, przekazując im za pośrednictwem muzyki operetek "Arszyn mał ałan", "O ołmasyn, bu ołsun" i innych, swoje myśli, słowa Muhammada Fuzulego, mających wpływ na moralny i kulturalny rozwój naszego narodu.

Jak już powiedziałem, we wszystkich swoich utworach Uzeir Hadzibejow opiewał wolność człowieka, wolność narodów, buntował się przeciwko despotyzmowi, przemocy, tyranii. Wielkim wydarzeniem w historii, kulturze, życiu artystycznym Azerbejdżanu jest zainteresowanie Uzeira Hadzibejowa wielkim eposem naszego narodu "Kiorogłu".

Przekazywany z pokolenia na pokolenie epos "Kiorogłu" dotrwał do dzisiaj. Epos "Kiorogłu" zawsze nawoływał ludzi do bohaterstwa, odwagi. Wywoływał w ludziach bohaterski, śmiały nastrój patriotyczny. Epos "Kiorogłu" zawsze wzywał ludzi do wolności, do walki przeciwko przemocy. Epos jest bardzo lubiany, ponieważ zawiera w sobie najcenniejsze dla życia i przyszłości narodu myśli. Powtarzam jeszcze raz, że stworzenie opery "Kiorogłu" w celu skuteczniejszego dotarcia eposu nie tylko do naszego narodu, ale i do całej społeczności światowej, jest wielkim, prawie rewolucyjnym, wydarzeniem w naszej kulturze.

Do dnia dzisiejszego Uzeir Hadzibejow znany jest jako wielki kompozytor, muzyk, uczony. Podczas uroczystości jubileuszowych zawsze szeroko podkreślaliśmy te dziedziny jego twórczości.

Z poczuciem głębokiego zadowolenia chcę zauważyć, że i w przeszłości byłem jednym z organizatorów i uczestników obchodów jubileuszowych Uzeira Hadzibejowa. Naród nasz nigdy nie zapominał Uzeira Hadzibejowa, który był lubiany za życia i po śmierci takim pozostał. Naród na zawsze zachowywał go w swoich sercach, a nasza kultura rozwijała się, wchłaniając jego twórczość. Dlatego co roku obchodzimy dzień urodzin Uzeira Hadzibejowa.

Pamiętam, bardzo uroczyście obchodziliśmy jubileusz 90 rocznicy urodzin Uzeira Hadzibejowa. W 1975 r. zarówno w Azerbejdżanie, jak i, w miarę możliwości, w stolicy Związku Radzieckiego, a także w innych republikach oraz na świecie zorganizowaliśmy obchody 90 rocznicy urodzin Uzeira Hadzibejowa. W Azerbejdżanie, w Baku, dom, w którym mieszkał Uzeir Hadzibejow, stał się pierwszym domem-muzeum działacza kulturalnego. W 1975 roku, 20 lat temu, został otwarty dom-muzeum Uzeira Hadzibejowa. Wszyscy cieszymy się, że już 20 lat ten dom-muzeum służy rozwojowi i wzrostowi kultury narodu azerbejdżańskiego. Od dnia powstania kieruje nim bliski współpracownik Uzeira Hadzibejowa - Ramazan Chaliłow. Podpisałem dekret o jego odznaczeniu za wielkie zasługi najwyższym orderem Azerbejdżanu - orderem "Chwała".

Ramazan Chaliłow jest bardzo szczęśliwym człowiekiem, ma 95 lat, ale nadal jest aktywny. Ramię w ramię szedł z Uzeirem Hadzibejowem, pozostaje dla nas jego symbolem. Dlatego jest dla nas tak drogi. Na szczęście nadal żyje. Myślę, że będziemy świętować jego setne urodziny.

W 1985 r. bardzo uroczyście obchodziliśmy setną rocznicę urodzin Uzeira Hadzibejowa i w Azerbejdżanie, i w Moskwie - stolicy ówczesnego Związku Radzieckiego. Gdy obchodziliśmy ten jubileusz w jednej z największych sal Moskwy - w Sali Kolumnowej, przedstawiciele wszystkich republik Związku Radzieckiego podzielili się swoimi wspomnieniami o Uzeirze Hadzibejowie. Słuchając ich opowieści i uczestnicząc w uroczystościach, doświadczyliśmy wielkiej dumy.

Wreszcie dzisiaj obchodzimy jubileusz 110 rocznicy urodzin Uzeira Hadzibejowa. Osobiście jestem szczęśliwy, że byłem kierownikiem i organizatorem obchodów 90, 100 i 110 rocznicy urodzin Uzeira Hadzibejowa.

Przemówienia naukowców, studiujących dzieła Uzeira Hadzibejowa, zwłaszcza przemówienia na ceremoniach jubileuszowych, były poświęcone jego działalności muzycznej. Nie jest przypadkowe, że na tych spotkaniach jubileuszowych zawsze występowali muzykolodzy, kompozytorzy, muzycy. Być może, prezydent Azerbejdżanu po raz pierwszy przemawia na jubileuszowej ceremonii. To nie jest rzeczą przypadku, bo Uzeir Hadzibejow był wielkim kompozytorem, muzykiem i jednocześnie wielkim uczonym, filozofem, krzewicielem oświaty. Utwory Uzeira Hadzibejowa i jego działalność odegrały dużą rolę w powstaniu, kształtowaniu, rozwoju uczuć odrodzenia narodowego, przebudzenia świadomości narodowej. Azerbejdżanie - nasza młodzież, obywatele porwani utworami Uzeira Hadzibejowa jeszcze mocniej pokochali naszą Ojczyznę; słuchając jego muzyki, ulegając wpływowi jego myśli zawartych w utworach, poczuli, w jakim stopniu Ojczyzna, kraj, naród są drogie dla każdego człowieka.

Uzeir Hadzibejow był wielkim obywatelem. Zaznaczę jeszcze raz, że w latach 1918-1920 - w ciężkim okresie istnienia niezależnej republiki azerbejdżańskiej -twórczość Uzeira Hadzibejowa była niezastąpiona. Jego działalność pozostała znaczącą i niezastąpioną i w późniejszym okresie.

Jak widać z historii, Uzeir Hadzibejow żył w okresie trzech rządów. Urodził się i zaistniał w Azerbejdżanie jako działacz kulturalny jeszcze za czasów Rosji carskiej. W 1918 r. w Azerbejdżanie powstała pierwsza republika demokratyczna. Przetrwała prawie dwa lata jako niezależna Republika Azerbejdżańska. Następnie w Azerbejdżanie została ustanowiona władza radziecka, która przetrwała do 1991-1992 roku. Uzeir Hadzibejow zawsze służył swojemu narodowi niezależnie od charakteru, formy władzy. Dzisiaj są podstawy, żeby twierdzić, że myślał w następujący sposób : człowiek, nie zwracając uwagi na nic, niezależnie od władz - powinien wiernie służyć swojemu narodowi i dbać o jego postęp. Uzeir Hadzibejow był właśnie takim człowiekiem.

W przeszłości, mówiąc o życiu i twórczości Uzeira Hadzibejowa, wspominano o stworzonych przez niego utworach, lecz nigdy nie nawiązywano do jego działalności społeczno-politycznej prowadzonej od początku wieku do 1920 r. Czasami skrycie napomykano, że Uzeir Hadzibejow był członkiem rządu Musawata itd. , ale nie należy tego podkreślać. Później, od 1920 roku aż do śmierci, do 1948 roku, Uzeir Hadzibejow żył w czasach rządów władzy radzieckiej. Ten okres działalności Uzeira Hadzibejowa był tak samo bardzo owocny, płodny, cenny i znaczący dla naszego narodu.

Teraz, po zmianie w naszej republice systemu społeczno-politycznego, tak samo nie należy chorować na starą chorobę - rozdmuchiwać jeden okres i ukrywać drugi. Od urodzenia do śmierci, od 1885 r. do 1948 r. pozostawał wybitnym synem narodu azerbejdżańskiego, służył ludowi azerbejdżańskiemu w każdym systemie, za każdego rządu prowadził swój naród do przodu wykorzystując własne możliwości.

Mówiąc o działalności Uzeira Hadzibejowa do roku 1920 jednocześnie należy wysoko oceniać jego późniejszą działalność. Uzeir Hadzibejow odegrał niezastąpioną rolę w rozkwicie kultury Azerbejdżanu - dzisiaj możemy powiedzieć z dumą: tak, w XX wieku po roku 20 naszego wieku w naszej republice rozwijała się kultura, powstała wielka armia kulturalna, naród nasz otrzymał wykształcenie, podniósł się jego poziom kulturalny. W tym wszystkim widać niezastąpioną rolę Uzeira Hadzibejowa.

W 1937 r. Uzeir Hadzibejow zaprezentował światu operę "Kiorogłu". Powiem jeszcze raz, że w historii i kulturze naszego narodu było to wielkie, rewolucyjne wydarzenie. Kultura Azerbejdżanu weszła do stolicy ówczesnego Związku Radzieckiego - Moskwy poprzez utwór "Kiorogłu". Związek Radziecki był wielkim państwem. Uzeira Hadzibejowa przyjęto z wielkim szacunkiem i poważaniem na Kremlu, w stolicy Rosji. W swoim czasie Uzeir Hadzibejow, jako student, otrzymał wykształcenie w konserwatorium Petersburskim, w 1937 r. zaś został przyjęty z wielkim szacunkiem w najwspanialszym pałacu carów rosyjskich - Pałacu Kremlowskim. To wszystko jest wielką historią. Niczego z tego nie możemy zapomnieć.

Podczas Wielkiej Wojny Ojczyźnianej - w latach 1941-1945 - Uzeir Hadzibejow napisał wyśmienite utwory - marsze, pieśni - celem podniesienia ducha patriotycznego naszego narodu, a także na własny koszt zakupił samolot i wysłał na front. To ciągle ten sam Uzeir Hadzibejow.

I na początku wieku, i w latach 1918-1920, i od 1920 do 1948 r. Uzeir Hadzibejow brał udział w życiu społeczno-politycznym Azerbejdżanu. Był wtedy członkiem parlamentu Azerbejdżanu, parlamentu Związku Radzieckiego. Związek Radziecki był wielkim państwem i miał swój parlament, jednak jak go oceniać - to już zupełnie inna sprawa. Uzeir Hadzibejow był członkiem tych parlamentów i uważał to za wielki zaszczyt dla siebie. Nie należy też tego pomijać. Całą swoją istotą, swoją twórczością Uzeir Hadzibejow jest nasz.

Jedną z największych zasług Uzeira Hadzibejowa jest to, że to on napisał pierwszy hymn Republiki Azerbejdżańskiej. Później ten hymn został odrzucony. W 1945 r. Uzeir Hadzibejow napisał nowy hymn dla Socjalistycznej Republiki Radzieckiej. Wreszcie, po uzyskaniu niezależności Azerbejdżanu odtworzyliśmy napisany w 1919 roku przez Uzeira Hadzibejowa i lubiany przez nas hymn państwowy. Wszystko to jest historią Azerbejdżanu. Wszystko to, to okresy drogi życiowej, twórczości Uzeira Hadzibejowa.

Każdy przeżyty przez Uzeira Hadzibejowa dzień jest dla nas drogi. Każdy utwór, każdy arkusz nutowy jest dla nas cenny. Działalność społeczno-polityczna Uzeira Hadzibejowa jest dla nas cenna od początku do końca. Wszystko to służyło odrodzeniu narodu azerbejdżańskiego, rozwojowi kultury, tożsamości narodowej. Nigdy nie mogą zostać zapomniane te wszystkie zasługi. Te zasługi są niezastąpione.

Twórczość Uzeira Hadzibejowa jest bogactwem narodowym narodu azerbejdżańskiego. PostaćUzeira Hadzibejowa jest chlubą narodu azerbejdżańskiego, naszą dumą narodową.

Uzeir Hadzibejow spędził młodość w Szuszy. Szusza to święte, drogie miasto dla każdego Azerbejdżanina. Uzeir Hadzibejow zawsze walczył o zwartość terytorialną Azerbejdżanu. Czytając jego artykuły napisane w latach 1918-1920, dostrzegamy, że nie straciły na swojej aktualności. Dzisiaj znów powstała taka sama sytuacja jak wtedy. Agresja Armenii przeciwko Azerbejdżanowi, próba zagarnięcia naszych ziem i obrona naszego państwa przez naszych patriotów - wszystko to już było. I wtedy Uzeir Hadzibejow walczył o zwartość terytorialną, i dzisiaj, niestety, historia się powtarza. Wszyscy staramy się zachować niezależność Azerbejdżanu, jego zwartość terytorialną idąc drogą, którą przebyli tacy ludzie jak Uzeir Hadzibejow.

Chociaż cały Azerbejdżan jest ojczyzną Uzeira Hadzibejowa, młodość jednak spędził w Szuszy - wobec tego, w jego kraju rodzinnym został otwarty dom-muzeum. Pewnie niektórzy z obecnych tu zwiedzali go. Ja także zwiedzałem go niejednokrotnie. W Szuszy został także odsłonięty pomnik Uzeira Hadzibejowa. Powstał tam również pomnik naszego koryfeusza Biul-Biula, wybitnej postaci Natawan i inne pomniki.

W maju 1992 r. Szusza była okupowana przez Ormian. Okupanci dokonali dużych zniszczeń, w tym również pomników naszej kultury. Zniszczyli nie tylko pomniki Uzeira Hadzibejowa, Biul-Biula, Natawan; strzelali do pomników, wykazując się wyjątkowym bestialstwem. Z wielkim trudem, i przy wydatnej pomocy Gruzji, udało się odzyskać te pomniki i sprowadzić je do Azerbejdżanu; obecnie eksponowane są w Muzeum Sztuk Pięknych. Zwiedzający muzeum widzą, ile strzałów z automatów i karabinów pozostało na pomniku Uzeira Hadzibejowa. W swoim czasie ci sami wrogowie strzelali do Uzeira Hadzibejowa, ale to im się nie udało. Teraz strzelają do pomnika. Dla nas są to ciężkie i bolesne wydarzenia ukazujące prawdę, do czego może doprowadzić dzikość. Faszyzm i bestialstwo nie mają granic. Właśnie na to wskazują akcje armeńskich najeźdźców.

Ale niech armeńscy najeźdźcy nie myślą, że te kule mogą zachwiać twórczość Uzeira Hadzibejowa, Biul-Biula, Natawan, nie! Niech nie myślą, że te kule mogą zachwiać moralność narodu azerbejdżańskiego, nie! Niech nie myślą, że okupacja może trwać wiecznie! Nie, to nie może być!

Dzisiaj, obchodząc 110 rocznicę urodzin Uzeira Hadzibejowa, wyrażamy przekonanie, że jego spuścizna będzie żyła; wszystkie miejsca, gdzie mieszkał, staną się miejscami pielgrzymki. Jesteśmy pewni, iż ziemie azerbejdżańskie będą wyzwolone spod armeńskiej okupacji. Jesteśmy pewni, że Szusza będzie wolna. Jesteśmy pewni, że cały Karabach i wszystkie nasze ziemie zostaną wyzwolone, niezależny Azerbejdżan stanie się gospodarzem swoich ziem, swoich granic.

Są ku temu podstawy. Szesnaście miesięcy trwa przerwanie ognia w wojnie między Armenią i Azerbejdżanem. W ten sposób staramy się na drodze pokojowej wyzwolić nasze ziemie i zapewnić zwartość terytorialną. Świadczą o tym podjęte kroki, działalność organizacji międzynarodowych, nasza działalność w ramach organizacji międzynarodowych i konsekwentnie realizowana polityka.

Największe państwa na świecie także dokładają starań w celu pokojowego rozwiązania tej sprawy, organizacje międzynarodowe działają w ramach Grupy Mińskiej. Pewien jestem, że w przyszłości nasilą swoją działalność, bo żadne państwo nie powinno aprobować separatyzmu. Żadne państwo nie powinno aprobować agresji. Jeśli jak jest , jeśli istnieje sprawiedliwość, jeśli międzynarodowe normy będą i w przyszłości umacniane w świecie, wtedy nasza sprawa będzie słuszna, osiągniemy rozwiązanie tej sprawy słuszną drogą.

Twórczość Uzeira Hadzibejowa wcześniej i dzisiaj wzywa ludzi do patriotyzmu. Jeżeli dzisiaj składamy hołd jego pamięci, wysoko oceniamy jego twórczość, powinniśmy rozwijać w sobie uczucia patriotyczne będące szczytem tej twórczości. Z tymi uczuciami powinniśmy przygotowywać się do przyszłości.

Powinniśmy być gospodarzami swoich ziem. Powinniśmy rozwiązywać sprawy na drodze pokojowej. Za wszelką cenę. Dzięki woli narodu azerbejdżańskiego, dzięki śmiałości bohaterskich synów Azerbejdżanu i Szusza, i Karabach, i wszystkie nasze okupowane ziemie bezwzględnie zostaną wyzwolone, zwartość terytorialna Azerbejdżanu zostanie przywrócona.

Z tymi życzeniami, z tymi myślami życzę Państwu, całemu narodowi azerbejdżańskiemu pomyślności, szczęśliwego życia. Chylę głowę przed pamięcią wielkiego Uzeira Hadzibejowa. Dzisiaj cały naród azerbejdżański chyli głowę przed jego pamięcią. Wyrażając swój szacunek dla jego pamięci, dzisiaj znów wzywam nasz naród do jedności, bohaterstwa, patriotyzmu w imię zachowania spuścizny Uzeira Hadzibejowa, w imię zachowania naszej kultury, moralności. Dziękuję Państwu.