Sayın Başkan!

Ekselansları, devlet ve hükümet başkanları!

Sayın doruk toplantısı katılımcıları!

Bayanlar ve Baylar!

Sizleri içtenlikle ve yürekten selamlıyor, Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü’nün 10. kuruluş yıldönümü vesilesiyle kutluyorum.

Örgütümüz 10 yıl önce Türkiye’de, İstanbul’da kuruldu. Faaliyetimizin ilk on yılının sonuçlarını değerlendirmek ve ilerideki görevleri belirlemek üzere biz bugün yeniden İstanbul’da bir araya geldik.

Fırsattan yararlanarak, Türkiye devletine ve hükümetine, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı aziz dostum Ahmet Necdet Sezer’e zirve toplantısının üst düzeyde organizasyonundan dolayı ve bize gösterilen konukseverlik için şükranlarımı sunuyorum.

Bizim ülkelerimiz çeşitli uluslararası örgüt ve kuruluşlara üye olmuştur. Onların arasında Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü’nün özel bir yeri bulunmaktadır. Çünkü bu teşkilat,öncelikli olarak, ortak bir bölgede yer alan devletleri bir araya getiriyor. İkincisi ve daha önemlisi ise, bunun bir ekonomik işbirliği örgütü olması, bölge halkları arasında toplumsal ve ekonomik gelişme ve karşılıklı işbirliğinin sağlanmasını temel amaçlarından biri olarak benimsemesidir.

Örgütün yaşı ile örgütte bir araya gelen birçok devletin yaşı arasında bir benzerlik söz konusudur. Bu da, bağımsızlık kazandıktan sonra bizim sorunlarımızı beraber çözme, ekonomik işbirliğimizi derinleştirme kararı aldığımızı ve Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü’nü kurduğumuzu gösteriyor.

Aradan geçen yıllar içinde bu kuruluşun Karadeniz bölgesinde işbirliği düzeyinden Avrupa çapında bir örgüte dönüşmesi, geniş ve kapsamlı altyapılarının oluşması anlamlıdır. Son üç yılda bu süreç daha büyük bir boyut kazanmıştır.

Çeşitli değerlere ve ekonomik gelişme düzeylerine, doğal kaynaklara ve verimli güçlere sahip olan ülkelerin bu işbirliği örgütü bölgede karşılıklı diyalogun güçlendirilmesine, ekonomik işbirliği alanında ortak yolların aranmasına zemin oluşturmaktadır.

Aynı zamanda kurum üyesi ülkeler kendi değerlerini koruyup kollama ve birbiriyle değiştirmenin yanı sıra, ortak bir yön -Avrupa ile daha yoğun entegrasyon yönünü- seçmişler ve bu yolda ilerliyorlar.

Artık örgütümüzün temel hedefleri belirlenmiştir. Bu hedefler öncelikli olarak enerji ve ulaştırma alanlarıdır. Azerbaycan, bu alanların her ikisine, hem üye olduğu Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü’ne hem genel olarak Avrupa’ya değerli katkılarda bulunmuştur. Yakın senelerde aynı sürecin daha da genişleyeceğine inanıyorum.

Biz 1993 yılından başlayarak kararlılıkla Hazar havzasının hidrokarbon kaynaklarını Batı piyasalarına ulaştırma siyasetini izliyoruz. Bölgenin sadece ekonomik değil, politik, insani ve demokratik anlamda da gelişmesine etkisini gösteren bu politika artık gerçek sonuçlar vermektedir.

1994 yılında imzalanan Asrın Anlaşması düzenli bir biçimde yaşama geçiriliyor. Bugün biz dünyanın önde gelen şirket ve konsorsiyumları ile Hazar’ın Azerbaycan’a ait bölümünde ham petrolün çıkarılması, işlenmesi ve ihracı alanında anlaşmalar imzaladık.

Hazar Denizi’nde çıkarılan petrol Bakü-Novorossisk ve Bakü-Supsa petrol boru hatları aracılığıyla ihraç ediliyor. 1999 yılında burada, İstanbul kentinde imzalanan Bakü-Tiflis-Ceyhan ana ihraç petrol boru hattı projesinin gerçekleşmesi alanında artık son aşamaya gelinmiştir. Bakü-Tiflis-Erzurum doğal gaz hattı projesi de çok kısa sürede düşünceden gerçeğe dönüşecek ve bu projelerin gerçekleşmesi, hiç kuşkusuz, bölgenin ekonomik görüntüsünü köklü bir şekilde değiştirecektir.

 Azerbaycan, Gürcistan ve Türkiye’nin, keza dünyanın bir takım önde gelen petrol şirketlerinin katılımı ile yaşama geçirilen bu önemli projeler Hazar havzası ile Karadeniz havzası arasında ekonomik işbirliğini daha da derinleştirecektir.

Tabii ki, biz ileride Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü üyesi olan diğer ülkelerin de büyük ekonomik projelere katılabileceğini düşünüyoruz.

Azerbaycan’ın jeostratejik konumu, bir takım önemli ulaştırma koridorlarının onun üzerinden geçmesi onu Avrupa ile Asya arasında güvenilir transit ülkeye dönüştürmüştür. Bizim girişimimiz üzerine 1998 yılında Bakü’de dünyanın 30’dan fazla devleti ve uluslararası kuruluşlarının katılımıyla tarihi Büyük İpek yolunun restorasyonu konulu uluslararası konferans düzenlendi.

Azerbaycan üzerinden ve örgüt üyesi bazı devletlerin üzerinden geçen tarihi İpek yolunun restorasyonu halklarımız arasında politik, ekonomik, kültürel ilişkilerin pekiştirilmesi açısından önemli bir etkendir. Karadeniz Ekonomik İşbirliği Teşkilatı üyesi bazı ülkelerin devlet ve hükümet başkanları, bu ilişkileri yeniden canlandırma amacı taşıyan bu konferansa katıldılar.

Avrupa Birliği’nin finansmanını üstlendiği Avrupa-Kafkasya-Asya ulaştırma koridoru- TRACECA projesinin yaşama geçirilmesi, büyük ulaştırma altyapısınıın oluşturulması ileriye yönelik ekonomik gelişmemiz ve karşılıklı ilişkilerimizin yoğunlaşması için önemli koşullardan biridir.

Hiç kuşkusuz, potansiyelimiz çok büyüktür. Fakat bu potansiyelin tam ve etkin kullanmı için bölgede barışın ve istikrarın sağlanması, ihtilafların ortadan kaldırılması, birbirlerinin egemenliğine ve toprak bütünlüğüne saygı duyulması, bölge devletlerinin güvenliğinin sağlanması önemli koşuldur.

Aksi takdirde ekonomik işbirliği, ortak ekonomik projelerin gerçekleştirilmesi mümkün değil. Bu Azerbaycan’ın prensip olarak tutumudur ve Ermenistan-Azerbaycan, Dağlık Karabağ sorunu adil çözümünü buluncaya kadar biz bu prensiplerden asla taviz vermeyeceğiz.

Biz örgütümüzün ilk on yılında yaptığı çalışmaların sonuçlarını kısmen bugün değerlendiriyoruz. Aynı zamanda ileriye yönelik faaliyetinin temel yönlerini belirliyoruz. Bu on yılda başarılara imza attğımızı düşünüyorum.

 Fakat her uluslararası örgütün varlığı ve başarılı faaliyeti kendisinden beklenenleri kararlılıkla yerine getirmesi, sürekli olarak yeni amaçların belirlenmesi ve onlara ulaşılması ile yakından ilgililidir. Bu anlamda ileride bizi büyük görevler bekliyor.

Karadeniz bölgesi Avrasya’nın ortasında bulunuyor. Haklı olarak Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü’nün kuruluş yeri ve başkenti olarak görülen İstanbul, Asya ve Avrupa’nın kavuştuğu yerde bulunuyor. Ben buna çok sembolik bir anlam vererek, örgütümüzün ileriye yönelik çalışmalarında kıtaların, devletlerin, halkların ve insanların bir araya getirilmesi, ekonomik kalkınma ve sosyal gelişmenin sağlanması konularının temel yer edinmesi gerektiğini düşünüyorum.

Birkez daha sizi kutlar, hepinize en iyi dileklerimi sunarım. Hepinize teşekkür ederim, sağolun.

 Çeviri 26 Haziran 2002 tarihli AZERBAYCAN Gazetesinden yapılmıştır.