‎"Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev'in Azerbaycan Cumhuriyeti Silahlı ‎Kuvvetleri Personeline kutlama mesajı" (25 Haziran 2002 yılı, Bakü) - belgesine ilişkin tarihi ‎vesika

Azerbaycan'ın ordu kuruculuğu süreci zor ve çelişkili dönemlerden geçmiştir. Azerbaycan Milli Ordusu'nun - Müstakil Azerbaycan Kolordusu'nun temeli daha Azerbaycn Halk Cumhuriyeti'nin (1918-1920 yıllarında) kurulduğu dönemlerde, 26 Haziran 1918 yılında temeli atılmıştır. Cumhuriyetin varlığını sürdürdüğü dönemlerde generaller Samet bey Mehmandarov, Aliağa Şıhlinski (Çarlık Rusyası'nda A. Şıhlinski'ye "topçuların tanrısı" derlerdi) ve öteki profesyonel askeri kişilerin önderliği altında yüksek disipline ve askeri eğitime sahip, savaş kabiliyetli milli ordu birlikleri oluşturulmuştur.

SSCB'nin yönetiminde olduğu dönemlerde Azerbaycan'ın milli subay kolordusunun oluşturulmasının, Azerbaycanlıların yüksek askeri görevlerde bulunmasının önüne çeşitli yapay engeller çıkarılmıştır. Haydar Aliyev cumhuriyete başkanlık ettiği dönemlerde, geçen yüzyılın 70'li yıllarında büyük zorluklar pahasına olsa bile Bakü'de Cemşit Nahçıvanski adına askeri okulu yaptırmayı başardı. Günümüzde askeri lise olarak faaliyetini sürdüren bu okulun o sıralarda yaptırılması ülkede subayların eğitim düzeyinin yükselmesine, askerlik mesleğine olan ilginin artmasına ivme kazandırmıştır.

Azerbaycan 1991 yılında bağımsızlığına yeniden kavuştuktan sonra devletin önünde duran en önemli konulardan biri de ordu kuruculuğu ile ilgiliydi. Bu alanda kritik bir dönüşüm 1993 yılı sonrasında ortaya çıkmıştır. 1993 yılında Azerbaycan'da yeniden iktidara dönen Haydar Aliyev'in çabaları sonucunda cumhuriyette düzenli ulusal ordu kurulmuştur. Halihazırda Azerbaycan Milli Ordusu'nun asker ve subayları NATO'nun Barış için Ortaklık Programı çerçevesinde yapılan etkinliklere, gelişmiş dış ülkelerin ordusu ile birlikte teröre karşı uluslararası operasyonlara katılıyorlar. Milli ordu birliklerinin görev yaptığı bölgelerden Kosova ve İrak'ı örnek olarak gösterebiliriz.

Azerbaycan Cumhuriyeti'nin 27 Kasım 1995 yılından itibaren yürürlükte olan Anayasasının "Silahlı Kuvvetler" başlıklı 9. maddesinde şunlar belirtilmektedir:

1. Azerbaycan Cumhuriyeti kendi güvenliğini ve savunmasını sağlamak amacıyla Silahlı Kuvvetler ve diğer türlü silahlı birlikler oluşturuyor.

2. Azerbaycan Cumhuriyeti öteki devletlerin bağımsızlığına tecavüz aracı ve uluslararası anlaşmazlıkların çözüm yöntemi olarak her türlü savaşa karşı çıkıyor.

Azerbaycn Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev'in 22 Mayıs 1998 tarihli kararı uyarnıca Elahidde (müstakil) Azerbaycan Kolordusu'nun oluşturulduğu tarih - 26 Haziran Azerbaycan Cumhuriyeti Silahlı Kuvvetleri günü ilan edilmiştir. Ve işte bugün her yıl cumhuriyette resmi bayram olarak kutlanmaktadır.

Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev Silahlı Kuvvetler günü dolayısıyla 25 Haziran 2002 yılında Silahlı Kuvvetlerin personeline gönderdiği kutlama mektubunda ordunun güçlü ve kudretli olmasının ülkenin barış görüşmelerindeki konumunu daha da güçlendirdiğini vurgulamıştır.

Tarihi vesika 5 Ocak 2005 yılında düzenlenmiştir