Ekim 1991'de bağımsızlığını kazanmış olan Azerbaycan 15 Haziran 1993'e kadar krizler, kaos ve kargaşalarla yaşadı. 1992 yılı mayıs ayında Ayaz Mütellibov iktidarı devlet karşıtı politika sonucunda çöktü ve Azerbaycan Halk Cephesi (AHC) iktidara geldi. AHC iktidarı döneminde yönetimde gözlemlenen fahiş hatalar, bunun yanı sıra oluşmuş zorlu sosyoekonomik gerginlik Azerbaycan'ı iç savaş tehlikesiyle karşı karşıya bıraktı. Cephedeki yenilgiler, toprakların kaybedilmesi, ordunun kurulmasında yapılan yanlışlar yeni trajedilerin yaşanmasına neden oluyordu. Gence'de Haziran 1993'te çıkan isyan, durumu daha da kötüleştirdi. İşte bu koşullar altında halkın ve hükümetin ısrarlı talebi üzerine büyük politikacı Haydar Aliyev Bakü'ye davet edildi. 9 Haziran'da Bakü'ye gelen Haydar Aliyev bu kritik anda kurtarıcı görevini üstendi. Haydar Aliyev'in başarılı politikası sonucunda iç ve dış düşmanların hemen hemen tüm planları bozguna uğradı. O, olayların yaşandığı Gence'ye giderek iç çatışmanın daha fazla yaygınlık kazanmasını önledi.(http://www.respublika.news.az/)

Aynı yıl 15 Haziranda Haydar Aliyev oy birliği ile Azerbaycan Yüksek Sovyeti Başkanı seçildi. Aynı gün parlamentonun tarihi oturumunda Haydar Aliyev bir konuşma yaparak Yüksek Sovyet Başkanı olarak Azerbaycan halkının tarihi başarısı olan Azerbaycan Cumhuriyeti'nin bağımsızlığını savunmayı, pekiştirmeyi başlıca görevlerinden biri olarak benimsediğini vurguladı: "Azerbaycan Cumhuriyeti'nin bugünkü zorlu, karmaşık ve gergin durumunu tam anlıyorum. Bu görevi üstlenerek sorumluluğumun bilincindeyim ve tüm bunları kılavuz edinerek elimden geleni yapacağım. Azerbaycan Cumhuriyeti'nin bağımsızlığı çağdaş koşullara, dünyada yaşanan süreçlere uygun bir biçimde sağlanmalıdır. Ben hep bu alanda çalışacağım ve hayatımın geriye kalan kısmını, nerede olursa olsun sadece ve sadece Azerbaycan Cumhuriyeti'inin bağımsız bir devlet olarak gelişmesine adayacağım, kimse bundan kuşku duymasın".

15 Haziran Milli Kurtuluş Günü olarak tarihe geçti. Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisi 27 Haziran 1997 tarihli kararı ile, Haydar Aliyev'in ülke yönetimine dönüş gününü resmen Azerbaycan halkının Milli Kurtuluş günü ilan etti. (http://www.meclis.gov.az/)

O dönemki cumhurbaşkanı Ebulfez Eliçibey 18 Haziranda Bakü'yü terk etti, doğup büyüdüğü Keleki köyüne gitti. Bunun ardından Haydar Aliyev'in omuzlarına yüklenen yükün ağırlığı daha da arttı. O, 24 Haziranda Milli Meclis'in kararı üzerine cumhurbaşkanlığı vekilliğini yürütmeye başladı.

29 Ağustos 1993'te yapılan halk oylamasında oy hakkına sahip vatandaşların yüzde 97.5'i AHC iktidarına güvensizliğini ortaya koydu. Aynı yıl 3 ekimde uluslararası örgütlerin ve yabancı gözlemcilerin katılımı ile cumhurbaşkanı seçimleri yapıldı. Bu seçimlerde Haydar Aliyev yüzde 98.8 oy çokluğu ile cumhurbaşkanı seçildi. (http://www.anl.az/)

Asıl Haydar Aliyev'in siyasi iktidara dönüşünden sonra Azerbaycan kendi jeopolitik olanaklarını değerlendirmeyi başardı. Haydar Aliyev'in politikası sonucu Azerbaycan'ın uluslararası arenadan tecrit edilmesi tehlikesi engellendi, ülkemiz dünya devletleri arasında kendine özgü yeri edindi. Haydar Aliyev'in dönüşü sonucunda ülkenin sosyopolitik, sosyoekonomik, bilimsel kültürel yaşamında bir dönüşüm ortaya çıktı, uluslararası normlara uygun uygar hukuk devletinin kurulmasına başlandı. Ulusal ordunun kurulması, düzenli silahlı kuvvetlerin oluşturulması, toprakların savunulması ile ilgili önemli adımlar atıldı, ateşkes sağlandı. (http://www.az-customs.net/)

Haydar Aliyev'in gelişinden sonra bağımsızlık korunup geliştirildi, bağımsız devlet kurumlarının oluşturulması ve devletin yapılanması süreci büyük hız kazandı, idam cezası ve sansür kaldırıldı, bağımsız Azerbaycan'ın ilk Anayasası kabul edildi, milli ve manevi zenginliklerimize, dilimize, dinimize, tarihi mirasımıza devlet düzeyinde önem verildi, alfabe reformu yapıldı.

Haydar Aliyev'in politikasını devamcısı olan Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı İlham Aliyev de büyük politikacının siyasi rotasını başarıyla sürdürüyor. Azerbaycan onun önderliği altında bir dizi başarılara imza atmıştır. Başarılı iç ve dış politika, ekonomi, spor, kültür, sosyal yaşam ve diğer alanlarda sağlanan başarılar Azerbaycan'ın konumunu daha da güçlendirmiştir.(http://www.nsfm.az/)

Tarihi bilgi notu 15 Mayıs 2008'de güncellenmiştir