Interview van de President van de Republiek Azerbeidzjan Heidar Alijev in een vliegtuig bij zijn terugkeer uit Brussel naar zijn vaderland - 18 april 1995


Heidar Alijev: De Europese Unie is een organisatie die een zeer groot gezag heeft in de internationale arena. Zij heeft grote mogelijkheden. De Unie bestaat uit 15 ontwikkelde landen. Voor de uitvoering van haar activiteiten maakt de Europese Unie gebruik van de mogelijkheden van deze landen.

De Europese Unie heeft een zeer grote invloed op de wereldpolitiek, de economie en de ontwikkelingen in de internationale arena. Daarom is het in alle opzichten nuttig en behulpzaam om banden te creëren tussen de Europese Unie en Azerbeidzjan.

Het belangrijkste doel van mijn bezoek aan Brussel was dat Azerbeidzjan de mogelijkheid zou krijgen om nauwere banden met de Europese Unie te ontwikkelen. Elke zes maanden is één land aan de leiding van de Europese Unie, terwijl de leiders van de continu bestaande structuren om de vijf jaar worden gekozen. De heer Santer is voor een vijfjarige termijn gekozen als voorzitter van de Commissie van de Europese Unie.

Tijdens het bezoek hadden we erg vruchtbare gesprekken, lezingen en discussies met de heer Santer, de heer Van den Broek en anderen.

Ik heb iedereen breed geïnformeerd over de economische en sociale situatie van ons land, over de processen die gaande zijn in ons land, de situatie waarin Azerbeidzjan is beland als gevolg van de oorlog met Armenië, over de delen van ons land onder de bezetting en over het wonen in barre omstandigheden van meer dan een miljoen vluchtelingen; ik heb verslag uitgebracht over de werkzaamheden van ons land op dit gebied.

Ik heb ook de democratische transformaties vermeld, de processen in onze Republiek, de lopende werkzaamheden op het gebied van de staatsopbouw, economie, politiek, onder andere de verwezenlijking van economische hervormingen, de goedkeuring van de democratische beginselen, politiek pluralisme, de eerbiediging van de menselijke vrijheden, vrijheid van meningsuiting en de bescherming van de mensenrechten.

In oktober van dit jaar zullen in onze Republiek parlementsverkiezingen plaatsvinden. Verwijzend naar de democratische verkiezingen, heb ik de Europese Unie uitgenodigd om als waarnemer deel te nemen aan deze verkiezingen. Dit jaar zijn wij van plan de nieuwe democratische grondwet op te stellen en goed te keuren. Ik heb de Europese Unie daarover geïnformeerd.

Dat zijn uiterst belangrijke kwesties. De Europese Unie is zeer geïnteresseerd in het doorvoeren van democratische transformaties en hervormingen en helpt onze Republiek in dit verband.

Op hetzelfde moment heb ik mijn waardering uitgesproken voor de hulp, de bijstand die de Europese Unie tot nu toe aan onze Republiek heeft verleend. We hebben ook bijeenkomsten gehouden over de werkzaamheden die in de toekomst moeten worden ondernomen. De Europese Unie heeft een groot potentieel op dit gebied. De Unie is in verschillende richtingen actief en biedt bijstand aan de voormalige Sovjetrepublieken.

Helaas hebben we pas sinds kort geprobeerd om deze mogelijkheden van de Europese Unie te gebruiken. Eerder waren deze mogelijkheden niet bekend in onze Republiek, of Azerbeidzjan kon niet de noodzakelijke contacten leggen in die richting vanwege zijn passieve houding. Nochtans is in de afgelopen jaren - ongeveer vanaf de tweede helft van 1994 en begin 1995 - onze samenwerking met de Europese Unie geactiveerd.

Onlangs heeft het kabinet van ministers een groot werk verricht op dit gebied. Ik beoordeel dat werk positief. Als gevolg van deze werkzaamheden is de economische bijstand, verleend door de Europese Unie aan ons land, toegenomen. Er zal bijvoorbeeld door de Europese Unie besloten worden om tot 300.000 ton graan en meel naar onze Republiek toe te sturen. Bovendien werd al 2000 ton vlees en 2000 ton olie gedoneerd. Zoals u weet, heeft de Europese Unie destijds een krediet voor 66 miljoen ecu aan Azerbeidzjan toegewezen. Een deel van deze lening werd gebruikt. Nu is besloten om ook de rest van de lening te gebruiken. We hebben besloten hoe we het resterende deel van dat krediet gaan gebruiken.

De Europese Unie heeft ook een aantal andere programma`s. Bijvoorbeeld op basis van het EKNO programma, biedt de Europese Unie humanitaire hulp aan behoeftige mensen, vluchtelingen en mensen die in moeilijke omstandigheden leven in Azerbeidzjan. Deze bijstand werd ook in het afgelopen jaar verleend. Maar de bedragen van deze steun kunnen nog hoger zijn. In Brussel hebben we ook onderhandelingen gehad om ervoor te zorgen dat deze bijstand zelfs effectiever wordt georganiseerd.

De Europese Unie beschikt ook over het TACIS-programma. Dit is een zeer uitgebreid programma. Azerbeidzjan had op basis van dit programma zeer succesvolle gezamenlijke activiteiten kunnen uitvoeren. Maar helaas was al dit werk niet onder controle. Als gevolg van de passiviteit van de Republiek en sommige organisaties en de bureaucratie op vele gebieden, zijn enkele initiatieven vervaagd. Nu heb ik uitgebreide informatie over het TACIS-programma gekregen, en ik geloof dat wij op vele punten van dit programma kunnen samenwerken.

Daarnaast werd een overeenkomst bereikt over de verstrekking van gratis voedselhulp aan Azerbeidzjan in het tweede halfjaar van 1993 en in 1996. We hebben de Europese Commissie op de hoogte gebracht van onze behoeften en hebben hun akkoord gekregen voor wat betreft de bevrediging daarvan.

De Europese Unie heeft bovendien een zeer voordelige lening. Wij willen deze lening krijgen. Ik heb onderhandelingen gevoerd in dit verband. Indien mogelijk zal in mei een delegatie van de Europese Unie naar Azerbeidzjan komen, die de in Azerbeidzjan verrichte werkzaamheden zal bestuderen, zoals de situatie met betrekking tot de verwezenlijking van economische hervormingen, en die zal kennisnemen van de voortgang van de democratische processen. Ze willen gewoon alles bestuderen.

In de Europese Unie zijn ze bekend met de situatie in onze Republiek. Ze zijn tevreden met de informatie die ik aan hen heb verstrekt. We hadden zeer zinvolle en vruchtbare onderhandelingen. Nadat de delegatie van de Europese Unie het bezoek aan onze Republiek zal hebben gebracht eind mei, zullen deze kwesties worden besproken in de Raad van Europa, en wordt de zaak voorgelegd aan de staatshoofden. Vervolgens zal de verzending van de genoemde bijstand naar ons land beginnen.

Ik vind dat dit alles brede perspectieven voor onze Republiek opent, en in de loop van de onderhandelingen waren we in staat om een goede basis te leggen. Ik denk dat het resultaat van onze onderhandelingen niet alleen dit is. Het belangrijkste is dat de betrekkingen tussen de Europese Unie en de President van Azerbeidzjan zijn gelegd, dit gaat ons helpen in ons toekomstige werk. Ik ben ervan overtuigd dat onze samenwerking met de Europese Unie nog verder zal uitbreiden.

Ik heb hier net een vergadering gehad. Ik sprak met de personen die mij tijdens het bezoek hebben begeleid ik gaf hen instructies met betrekking tot de resultaten van ons werk. Ik denk dat voor een beter georganiseerde uitvoering van de activiteiten er voor elke sector een verantwoordelijke groep moet worden ingesteld, die zich verantwoordt aan een centrum. In dat centrum moeten deze activiteiten gecontroleerd worden, en moet bijzondere aandacht worden besteed aan de organisatie van deze activiteiten.

Kortom, ik ben zeer tevreden, tevreden over de bijeenkomsten en over de onderhandelingen met de Europese Unie. Ik denk dat dit alles een goede basis zal creëren voor de samenwerking met de Europese Unie.

Vraag: Mijnheer de President, de situatie in onze Republiek is zeker zwaar, en humanitaire hulp is nodig. Maar zal het krediet dat we ontvangen van de Europese Unie genoeg zijn om het budgettair tekort ten minste op het huidige niveau te dekken en om een verdieping van de inflatie te voorkomen, of zullen er toch nog aanvullende maatregelen nodig zijn?

Antwoord: Weet u, dat hangt van ons af. Door middel van leningen en inkomsten die we ontvangen van de Europese Unie en vanuit andere plaatsen kunnen we, waarschijnlijk, tot op zekere hoogte het begrotingstekort dekken. Om de begroting op een normaal niveau te houden, moeten we normale financiële activiteiten uitvoeren en de productie verder ontwikkelen, en daarvoor moeten we de nodige maatregelen nemen. Zoals u weet, voert men aan de ene kant hervormingen door om de productie in de agrarische sector vast te stellen, maar aan de andere kant heb ik onlangs een grote bijeenkomst gehouden om de huidige activiteiten te versnellen. Er zullen specifieke taken worden uitgevoerd. Ik denk dat ze samen met de hervormingen, de nodige resultaten zullen geven. Om de productie in de industriële sector te verhogen moeten ook aanvullende maatregelen worden genomen. Ten eerste, denk ik dat de bestaande mogelijkheden van onze industriële bedrijven niet op het juiste niveau worden gebruikt.

Het lijkt mij dat mensen die aan de leiding zijn van de structuren in de industriële sector, leiders van de fabrieken en bedrijven, nalatig zijn bij het vervullen van hun plichten. In de nabije toekomst ga ik deze activiteit in de gaten houden. Degenen die hebben bewezen nalatig te zijn, zullen streng worden gestraft. Sommigen van hen zullen uit hun ambt worden ontslagen. Onlangs heb ik bijvoorbeeld het hoofd van het staatsbedrijf ‘Metaalindustrie` ontslagen. Aan de ene kant, gingen de zaken slecht en werden de mogelijkheden van dit bedrijf slecht benut, aan de andere kant, heeft hij een misdaad begaan door misbruik te maken van zijn officiële taken, en moet hij verantwoordelijk worden gehouden voor deze misdaad. De anderen moeten ook een les krijgen. Hoe lang kunnen sommige mensen van deze misdaad leven, misbruik maken van hun officiële taken?

Als gevolg van dit alles ontstond in de economie van de Republiek een gespannen situatie. Er zijn echter ook andere objectieve redenen, wegen zijn gesloten, en de economische banden zijn verstoord.

Maar tegelijkertijd wordt het bestaande potentieel in ons land niet effectief gebruikt. Dus, ministers en leidinggevenden van bedrijven moeten een conclusie trekken, de industriële bedrijven moeten werken.

Als de bestaande mogelijkheden effectief zullen worden gebruikt, zal de omvang van de productie stijgen, wat de voorwaarden voor een gezonde begroting gaat creëren.

Vraag: Meneer de President, zoals op de vergadering met onze landgenoten werd gezegd, werkt de President van Azerbeidzjan elke dag ongeveer 19-20 uur, maar zijn omgeving niet. U hebt over deze kwestie gesproken tijdens de recente vergadering en er werd gezegd dat het zo niet door kan gaan. We verwarren vaak democratie met anarchie. Er wordt wel gezegd dat, om dit te voorkomen, er een ernstige behoefte is aan de ijzeren hand van Heidar Alijev. Is dat waar?

Antwoord: Weet u, de waarheid is dat mensen die niet begrijpen wat democratie is, onder het motto ‘democratie`, anarchie in de Republiek hebben veroorzaakt. Democratie moet prevaleren, de economie moet zich ontwikkelen. Wij hebben het hier over een gezonde, echte democratie. Er is geen plaats in onze samenleving voor diegenen die, onder het mom van democratie, bezig zijn met smerige zaken. Wij moeten in deze richting werken. Er is geen plaats in de maatschappij voor diegenen die onder de vlag van ‘democratie` een misdaad begaan tegen onze staat. Voortaan zullen dit soort zaken niet meer voorkomen, zullen zulke mensen worden gestraft. De recente gebeurtenissen hebben aangetoond dat niets en niemand ongestraft zal blijven.

Maar tegelijkertijd is het merendeel van de ambtenaren in de afgelopen jaren gewend geraakt aan de onverantwoordelijkheid. Sommigen van hen maken onverantwoordelijk misbruik van hun officiële taken, begaan misdrijven maar blijven op hun post. Ze geloven dat dit de manier is om te leven. Welke schade veroorzaken zij voor onze samenleving?

Aan de ene kant is er de arme massa, aan de andere kant zijn er sommige ambtenaren die op een illegale, criminele manier rijk zijn geworden, dit is oneerlijk. Ik kan dit onrecht niet tolereren, de mensen kunnen dit ook niet tolereren en zullen het ook niet tolereren.

Ik heb al gewaarschuwd dat ik dit niet zal dulden.

Als degenen die rijk zijn geworden door crimineel handelen, die zich bezig houden met omkoperij, die hun positie gebruiken voor persoonlijk gewin, denken dat ze met deze rijkdom verder kunnen leven, dan hebben ze ongelijk. Zo zullen ze niet leven! Onze samenleving zal die mensen laten zitten. Het zal gezonder worden, het niveau van de moraal in de samenleving zal toenemen en in de samenleving zal er geen plaats meer zijn voor zulke mensen. Laat deze mensen op het juiste pad komen, voordat het te laat is.

Vraag: Meneer de President, zelfs degenen die een stevige oppositie tegen u en uw beleid voeren, kunnen uw succes in de internationale arena niet ontkennen, maar ze bekritiseren wel uw binnenlandse beleid. Wat is uw houding tegenover deze kwestie?

Antwoord: Weet u, ze begrijpen niet wat ze zeggen. In feite weten ze niet wat anders te zeggen. Ik vraag me af of ze begrijpen wat ‘interne politiek` is? Ze begrijpen het niet. Is het gemakkelijk om wetgevingen inzake economische hervormingen door te voeren? Ik vraag me af wie hun heeft belemmerd om deze economische hervormingen door te voeren? De macht was in de handen van de mensen die nu schreeuwen, dus waarom hebben zij deze hervormingen niet doorgevoerd? Ze hebben niks uitgevoerd, maar nadat ze de macht hebben verloren, zeggen ze wat ze willen. Mensen van hier en daar, met tegenstrijdige belangen, roepen nu, zoals gezegd, in koor, spelen dezelfde melodie, dat er dit is en dat ontbreekt.

In Azerbeidzjan lopen er economische hervormingen en democratische processen, en deze zullen blijven doorgaan. Hier en daar blijven ze schreeuwen, wanneer de verkiezingen zullen plaatsvinden. In februari vervallen de bevoegdheden van het Parlement. Wat is het nut om nu te schreeuwen? Ze gingen daar naartoe, hier naartoe, ze zeggen dat men in de Republiek geen verkiezingen wil houden. Hoe is het mogelijk dat er geen verkiezingen zijn? De verkiezingen zullen worden gehouden. Er zijn nu voorbereidingen gaande voor de wetgeving over de verkiezingen. De datum van de verkiezing zal drie maanden van te voren aangekondigd worden. Maar om deze mensen tot rust te brengen, wil ik nogmaals zeggen dat de verkiezingen in oktober zullen worden gehouden. Ik neem die beslissing niet. Maar misschien wordt er in zekere mate rekening gehouden met mijn mening. We weten dat het leven in het land niet gemakkelijk is. Gedurende het afgelopen anderhalf jaar waren er in Azerbeidzjan drie pogingen om de regering omver te werpen. In welk land is dat mogelijk? In juni 1993 hebben we Azerbeidzjan gered van een grote ramp. In die tijd was Azerbeidzjan aan het afbrokkelen, aan het vervallen. In plaats van hun conclusies te trekken, zijn de mensen die Azerbeidzjan in zo`n catastrofale situatie hebben gebracht, zodra de dreiging boven hun hoofden was opgeklaard, teruggekeerd tot het oude.

Of neem de mensen die een functie hebben gekregen. Was deze functie niet genoeg? Nee, nu blijkt dat ze nog hogere functies nodig hadden. In oktober vorig jaar hebben zij een nieuwe staatsgreep voorbereid.

Wij vernietigden een deel van degenen die deze staatsgreep hebben geprobeerd te plegen, en voor een deel hebben we ze genade gegeven, om voor rust in onze Republiek te zorgen.

Maar er is geen rust gekomen. Deze oppositie werd rond de speciale politie-eenheid OPON verzameld. Er was echter gebrek aan intelligentie bij degenen die bij OPON waren. Nogmaals, ik verval in herhaling, de tegenstrijdige krachten hebben geprobeerd om deze OPON elk voor hun eigen doeleinden te gebruiken. De leiders van het team dachten ook dat OPON de staat omver kon werpen. Ze kwamen en lieten bloed vergieten. Ook deze staatsgreep werd verhinderd. Zoals ik al zei, heeft Azerbeidzjan gedurende anderhalf jaar drie keer een tragedie vermeden. Is het mogelijk om daar geen rekening mee te houden?

Na de eerste poging tot staatsgreep begon het proces dat onvoltooid is gebleven. Na de tweede poging werden er mensen gearresteerd en is er nu een onderzoek begonnen. Ook na de derde poging werden er mensen gearresteerd, maar tegelijkertijd ontsnapte er een aantal. Na de gebeurtenissen van oktober renden sommigen ook weg en verstopten zich. Zij moeten worden gezocht, gevonden en bestraft.

Zien de mensen die schreeuwen over de binnenlandse politiek dit allemaal? Immers, zij creëren deze spanning. Aan de ene kant geven ze door deze spanning te creëren geen mogelijkheid om te kunnen werken, aan de andere kant roepen ze "er zijn tekortkomingen in de binnenlandse politiek." Er is niets van aan.

Alles gaat en zal gewoon doorgaan. Laat iedereen weten dat de democratie in Azerbeidzjan een voorbeeld zal zijn voor alle republieken van de voormalige Sovjet- Unie. Laat niemand dit betwijfelen. Laat hen weten dat het genoeg is, laat hen opzij gaan, laat hen hun plaats kennen!

Wij hebben al drie keer bewezen aan degenen die Azerbeidzjan willen vernietigen dat hun een sterke kracht weerstaat. Dat is in de allereerste plaats de kracht, de wil van het volk. Ik heb me, vanaf de dag van mijn aankomst hier als President, gebaseerd op de wil van het volk, ik vertrouw daarop, en zal daarop blijven vertrouwen. Dit geeft mij een miljoen keer meer kracht.

In Brussel had ik een vruchtbare bijeenkomst en een zeer belangrijk gesprek met de premier van België. België is een groot land in Centraal-Europa. Daar zijn de hoofdkantoren van vele internationale organisaties. België is een zeer goed ontwikkeld land, zowel in economische termen als op het gebied van de staatsopbouw.

Dit was niet de eerste keer dat ik een ontmoeting had met de eerste minister van dit land. We ontmoetten elkaar ook in Boedapest, Kopenhagen en Davos. Vandaag hebben we een meer gedetailleerd gesprek gehad over de bilaterale betrekkingen. Ik nodigde hem uit voor een officieel bezoek aan Azerbeidzjan. Hij nodigde mij uit voor een officieel bezoek aan België.

De eerste minister zei: "U komt hier naartoe voor een ontmoeting met hoofden van internationale organisaties, maar komt u nu ook naar België voor een officieel bezoek."

Ik ben van mening dat deze onderhandelingen zinvol zullen zijn voor ons land. We kunnen rechtstreekse banden met België ontwikkelen. Dat is de reden waarom ik een ambassadeur van Azerbeidzjan in België heb benoemd. Hij is in Brussel achter gebleven en zal de werkzaamheden daar verrichten. Ik stelde hem ook voor aan de eerste minister. Dit zal bijdragen om de betrekkingen met internationale organisaties te bevorderen, maar ook helpen om de relaties tussen ons land en België te ontwikkelen.

Vraag: In vele landen van de voormalige Sovjet-Unie, met name in Centraal-Azië en Kazachstan, willen de presidenten, wier ambtstermijn afloopt, hun gezag uitbreiden middels een referendum. President Alijev heeft altijd gesteund op het volk. Tijdens de poging tot staatsgreep in oktober zijn er, nadat u één keer had opgeroepen, een miljoen mensen op het plein bijeengekomen. Alleen al de hoofdredactie van één tv-nieuwszender ontving duizenden telegrammen ter bescherming van de President. Sommigen vragen de uitbreiding van uw ambtstermijn, ondanks het feit dat deze nog 4 jaar duurt.

Antwoord: Laat hen niet ongerust worden. Ik heb nog een lange termijn van bevoegdheden. Als deze termijn verstreken is, zullen er verkiezingen plaatsvinden. Als het volk dat wil, zal ik opnieuw verkozen worden. Ik veronderstel dat het volk geen afscheid van mij gaat nemen.

Vraag: Dus, u gaat naar de verkiezingen?

Antwoord: Ja, ja.