Ομιλία του Προέδρου της Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν Γκαϊντάρ Αλίγιεφ στην πανδημοκρατική τελετή αφιερωμένη στη μνήμη των σεχίντ (αυτός που σκοτώθηκε για το δίκαιο έργο) στις 20 Ιανουαρίου - 19 Ιανουαρίου 2000


scotch egg
scotch egg
scotch egg
scotch egg
scotch egg
scotch egg
temp-thumb
temp-thumb
temp-thumb
temp-thumb
temp-thumb
temp-thumb

Αγαπητοί συμπατριώτες! Αξιότιμοι κυρίες και κύριοι!

Αυτές οι μέρες είναι η μέρες της θλίψης του αζερμπαϊτζάνικου λαού. Εορτάζουμε τη δέκατη επέτειο της αιματηρής τραγωδίας του Ιανουαρίου. Σήμερα ακόμα μια φορά σκύβω το κεφάλι μου στη μνήμη των σκοτωμένων εκείνη τη φρικτή νύχτα για την Πατρίδα, την ελευθερία και την ανεξαρτησία.

20 Ιανουαρίου 1990 είναι η πιο τραγική μέρα στην ιστορία του Αζερμπαϊτζάν. Όμως ταυτόχρονα εκείνη τη νύχτα, εκείνη την ημέρα ο ζερμπαϊτζάνικος λαός έδειξε στον κόσμο τον ηρωισμό, τη γενναιότητα και την αυταπάρνησή του. Γι’ αυτό αυτή την ημέρα πάντα θρηνούμε. Όμως ταυτόχρονα νιώθουμε μεγάλη υπερηφάνεια επειδή ο λαός μας είναι ένας ηρωικός και ακλόνητος λαός.

Στην ιστορία του αζερμπαϊτζάνικου λαού συγκεκριμένα στον 20ο αιώνα συνέβησαν πολλά τραγικά γεγονότα: οι εξοντώσεις των Αζερμπαϊτζάνων το 1918 από τους Αρμένιους, η γενοκτονία. Τα μέτρα καταπίεσης, η τρομοκρατία που εφαρμόστηκαν κατά του λαού και του έθνους μετά την καθιέρωση της σοβιετικής εξουσίας. Τα μαζικά μέσα καταπίεσης κατά του λαού μας τα 1937-1938. Η έναρξη της σύγκρουσης του Νακγόρνο-Καραμπάχ το 1988 με σκοπό την πραγματοποίηση της στρατιωτικής επίθεσης κατά του Αζερμπαϊτζάν και το θάνατο των γιών μας.

Όμως εκτός απ’ αυτά το πιο μεγάλο χτύπημα που έπληξε το αζερμπαϊτζάνικο λαό, η πιο μεγάλη επίθεση και η τρομοκρατία ήταν η τραγωδία του 20 Ιανουαρίου 1990. Τα τραγικά γεγονότα που ανέφερα, όλα τα τραγικά γεγονότα τα οποία ίσως δεν μπορώ τώρα να θυμηθώ απευθύνονταν κατά των ξεχωριστών προσώπων, των ξεχωριστών ομάδων, για παράδειγμα, η γενοκτονία που διέπραξαν το 1918 οι Αρμένιοι, οι αρμένο-αζερμπαϊτζάνικες σχέσεις αποσκοπούσαν στην κατάληψη των εδαφών των Αζερμπαϊτζάνων και στην εξόντωση των Αζερμπαϊτζάνων. Όμως τα γεγονότα του Ιανουαρίου, η τραγωδία του Ιανουαρίου διαφέρουν απ’ όλες αυτές τις τραγωδίες και τα δυστυχήματα με το γεγονός ότι αυτή τη νύχτα το σοβιετικό κράτος υπό την εξουσία του οποίου ήμασταν επί πολλά χρόνια, η σοβιετική εξουσία και η αζερμπαϊτζάνικη κομμουνιστική εξουσία διέπραξαν τη μαζική επίθεση κατά του λαού του Αζερμπαϊτζάν. Δηλαδή η επίθεση που διέπραξε το κράτος, η κυβέρνηση, η εξουσία κατά του δικού τους λαού φυσικά είναι η πιο φρικτή, η πιο τραγική και διαφέρει από την πολιτική άποψη απ’ όλες τις άλλες.

Βλέποντας την ιστορία μπορούμε να πούμε ότι στην ΕΣΣΔ από τη στιγμή της καθιέρωσης της σοβιετικής εξουσίας και μέχρι τα γεγονότα του Ιανουαρίου εκ μέρους της σοβιετικής εξουσίας ποτέ και πουθενά δεν έγινε παρόμοια στρατιωτική επίθεση κατά του λαού της, των πολιτών της. Εναντίον κανενός λαού. Δεν έγινε εναντίον καμιάς δημοκρατίας, κανενός έθνους. Και έγινε εναντίον εμάς, εναντίον του αζερμπαϊτζάνικου λαού. Ήταν η επίθεση, η τρομοκρατία όχι μόνο της κυβέρνησης της ΕΣΣΔ αλλά και του σοβιετικού κράτους μαζί με την αζερμπαϊτζάνικη εξουσία που τότε ήταν ενωμένοι και προσπαθούσαν να συντρίψουν το δικό τους λαό.

Μετά το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο η κυβέρνηση της ΕΣΣΔ διέπραξε τις επιθέσεις κατά μιας σειράς χωρών. Το 1956 τα σοβιετικά στρατεύματα μπήκαν στην Ουγγαρία επειδή ο ουγγρικός λαός δεν υποστήριξε την σοβιετική ιδεολογία, ήθελε να ακολουθήσει το δικό του δρόμο, και για να το συντρίψουν τα σοβιετικά στρατεύματα μπήκαν στην Ουγγαρία και χύθηκε πολύ αίμα. Υπήρξαν πολλά θύματα. Η σοβιετική ιδεολογία στερέωσε εκεί την εξουσία της.

Το 1968 οι διεργασίες που υπήρχαν στην Τσεχοσλοβακία οδήγησαν στον κίνδυνο της εξόδου της από τις σοσιαλιστικές χώρες. Και τότε η κυβέρνηση της ΕΣΣΔ εισήγαγε τα στρατεύματα στην Τσεχοσλοβακία και πρόλαβε το κίνημα εκεί, ενίσχυσε την εξουσία της.

Το 1979 η ΕΣΣΔ εισήγαγε μεγάλες στρατιωτικές μονάδες στο Αφγανιστάν με σκοπό την υποστήριξη των δυνάμεων που επιθυμούσαν να δημιουργήσουν την κυβέρνηση βάσει της σοβιετικής ιδεολογίας, χύθηκε το αίμα.

Γιατί αναφέρω όλα αυτά; Γιατί σ’ όλες αυτές τις περιπτώσεις η σοβιετική εξουσία, το σοβιετικό κράτος διέπρατταν τέτοια επίθεση με σκοπό την καθιέρωση και την ενίσχυση της εξουσίας τους.

Αλλά ο αζερμπαϊτζάνικος λαός πάνω από 70 χρόνια ζούσε ως μέλος αυτού του κράτους, ήμασταν οι πολίτες αυτής της χώρας, βρισκόμασταν υπό την εξουσία αυτής της κυβέρνησης. Συνεπώς ο λαός μας έπρεπε να ήταν γι’ αυτή την εξουσία, για την κομμουνιστική εξουσία ο δικός της λαός. Όμως δεν ήταν έτσι και γενικά ήταν κατά κάποιον τρόπο αποτέλεσμα της στάσης ως προς τον αζερμπαϊτζάνικο λαό. Αυτό βέβαια είχε σχέση με την επίθεση της Αρμενίας εναντίον του Αζερμπαϊτζάν που άρχισε τα 1987-1988.

Στα τέλη του 1987 - αρχές του 1988 η εξουσία στην Αρμενία, οι εθνικιστικές δυνάμεις προσπάθησαν να προσχωρήσουν το Ναγκόρνο-Καραμπάχ στην Αρμενία. Τέτοιες προσπάθειες έλαβαν χώρα και προηγουμένως. Δηλαδή από το 1923 μετά τη δημιουργία της αυτόνομης περιοχής του Ναγκόρνο-Καραμπάχ ως μέρους του Αζερμπαϊτζάν σε διάφορους καιρούς υπήρχαν προσπάθειες της προσχώρησης του Ναγκόρνο-Καραμπάχ στην Αρμενία. Όμως αποτράπηκαν. Αποτράπηκαν γιατί η κυβέρνηση του Αζερμπαϊτζάν ήταν σε θέση να υπερασπίσει τη δημοκρατία της και γιατί το σοβιετικό κράτος θεωρούσε η αλλαγή της κρατικής οργάνωσης επικίνδυνη. Όμως το 1987 ίσως και νωρίτερα στην Αρμενία άρχισε να συζητείται το ζήτημα για την απόσπαση του Ναγκόρνο-Καραμπάχ από το Αζερμπαϊτζάν και για την προσχώρησή του στην Αρμενία. Ύστερα και εδώ άρχισε το κίνημα, εμφανίστηκε το διπλό πρότυπο δηλαδή η διαφορετική στάση της σοβιετικής κυβέρνησης, των στελεχών του κομμουνιστικού κόμματος προς το Αζερμπαϊτζάν και την Αρμενία.

Φυσικά εκείνη την περίοδο όταν το σοβιετικό κράτος ήταν ακόμα πολύ ισχυρό αν οι επικεφαλής της ΕΣΣΔ ήθελαν θα μπορούσαν να το προλάβουν, και αν οι επικεφαλής του Αζερμπαϊτζάν ήταν πιστοί στο λαό, στην πατρίδα και στη γη τους και αυτοί θα μπορούσαν να το προλάβουν. Όμως αυτοί που βρίσκονταν στη Μόσχα δεν θέλησαν να το αποτρέψουν αντίθετα δημιούργησαν τις συνθήκες γι’ αυτό. Οι επικεφαλής του Αζερμπαϊτζάν απλά αδρανούσαν και κατά συνέπεια το Φεβρουάριο 1988 συνέβη το επεισόδιο του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Κατόπιν αυτού στο Αζερμπαϊτζάν άλλαξε η κυβέρνηση - δήθεν για να λυθεί η αρμένο-αζερμπαϊτζάνικη διαφορά, με σκοπό την ενίσχυση της κυβέρνησης εδώ. Όμως η καινούρια κυβέρνηση όχι μόνο έδειξε ανικανότητα ή αναρμοδιότητα αλλά μπήκε στο δρόμο της προδοσίας. Αυτή η προδοσία, η προδοσία από τους επικεφαλής του Αζερμπαϊτζάν του λαού τους και η αδιάφορη στάση των επικεφαλής της ΕΣΣΔ προς το Αζερμπαϊτζάν, θα έλεγα αρνητική στάση, μετέτρεψε το επεισόδιο του Ναγκόρνο-Καραμπάχ σε πόλεμο και το Αζερμπαϊτζάν υπέστη ένα μεγάλο χτύπημα. Φυσικά 20 Ιανουαρίου έγινε ένας σημαντικός κρίκος αυτής της πολιτικής, αυτής της αλυσίδας.

Όντως ο λαός μας εκείνη την εποχή σηκώθηκε για να υπερασπίσει τα εδάφη του, την κυριαρχία του. Ο κύριος λόγος για τον οποίον ο λαός σηκώθηκε ήταν η στάση των επικεφαλής της σοβιετικής κυβέρνησης προς το Αζερμπαϊτζάν και το ότι οι επικεφαλής του Αζερμπαϊτζάν δεν έλαβαν τα μέτρα προστασίας των εδαφών, του έθνους και του λαού τους. Όλα αυτά σήκωσαν το λαό στο Αζερμπαϊτζάν και ο λαός έδειξε τη δύναμή του. Ο λαός βγήκε στις πλατείες, βγήκε στους δρόμους.

Για να τιμωρηθεί όλος ο λαός, για να συντριφθεί και έτσι να λυθεί το ζήτημα του Ναγκόρνο-Καραμπάχ υπέρ της Αρμενίας το Αζερμπαϊτζάν έπρεπε να καταφέρει το χτύπημα, και το χτύπημα καταφέρθηκε. Διαπράχτηκε η στρατιωτική επίθεση εναντίον του Αζερμπαϊτζάν. Το Αζερμπαϊτζάν δέχτηκε ένα «σωματικό» χτύπημα. Το Αζερμπαϊτζάν δέχτηκε το πολιτικό χτύπημα. Το Αζερμπαϊτζάν δέχτηκε το ηθικό χτύπημα. Οι υπαίτιοι αυτού ήταν οι επικεφαλής της ΕΣΣΔ και οι επικεφαλής του Αζερμπαϊτζάν. Στα έγγραφα που κοινοποιήθηκαν εδώ σήμερα όλα φαίνονται ξεκάθαρα.

Οι αντιπρόσωποι των αξιοσέβαστων μας διανοουμένων που μίλησαν στην τελετή, η μητέρα του σεχίντ, η κόρη του σεχίντ, οι άνθρωποι που ακρωτηριάστηκαν εκείνη τη νύχτα 20 Ιανουαρίου, μίλησαν πολύ ειλικρινά. Πρέπει να σας πω ότι από την αρχή αυτής της βραδιάς έως τώρα, πιστεύω όπως και εσείς, έχω πολύ ταραγμένα συναισθήματα διότι η παρακολούθηση αυτών των ιστορικών χρονικών, η προβολή αυτών των φρικτών γεγονότων και οι σκέψεις, τα λόγια αυτών που μίλησαν εδώ έχουν μεγάλη επίδραση. Γι’ αυτό είμαι πολύ ταραγμένος και μιλάω ταραγμένα. Γενικά η διεξαγωγή αυτής της βραδιάς για πρώτη φορά σε τέτοια μορφή θεωρώ την απόδειξη της δικής σας απέραντης αγάπης στην ιστορίας, το έθνος και το λαό μας. Ευχαριστώ όλους που ετοίμασαν αυτή τη βραδιά και μίλησε εδώ.

Αυτό έχει μεγάλη πολιτική και ηθική σημασία.

Διότι, πρώτον, δεν πρέπει ποτέ να ξεχνάμε και να διαστρεβλώνουμε την ιστορία μας. Η ιστορία είναι ιστορία και πρέπει να γράφεται όπως είναι και να μεταδίδεται από γενιά σε γενιά.

Από την τραγική νύχτα του Ιανουαρίου πέρασαν 10 χρόνια. Μέσα σ’ αυτά τα δέκα χρόνια στο Αζερμπαϊτζάν γεννήθηκαν παιδιά. Τα παιδιά που γεννήθηκαν το 1990 είναι σήμερα 10 χρονών. Με πληροφόρησαν ότι εκείνη τη νύχτα του Ιανουαρίου 135-136 πολίτες του Αζερμπαϊτζάν έγιναν σαχίντ, σκοτώθηκαν, πολλοί τραυματίστηκαν. Όμως εκείνη τη νύχτα στο Αζερμπαϊτζάν γεννήθηκαν 500 παιδιά. Αυτό σημαίνει ότι ο λαός ζει, το έθνος ζει, μεγαλώνει, αναπτύσσεται, και καμιά επίθεση, καμιά τρομοκρατία, καμιά προδοσία δεν μπορεί να σταματήσει την ανάπτυξη του λαού μας.

Όμως είμαστε ζωντανοί μάρτυρες εκείνων των ημερών. Τα δεκάχρονα παιδιά θα το μάθουν μόνο από μας. Ακόμα και η εικοσάχρονη νεολαία που τότε ήταν 10 χρονών πιθανόν δεν αντιλάμβανε και δεν μπορούσε να αντιληφθεί όλα όπως είναι. Γι’ αυτό με την πάροδο του χρόνου πρέπει να θυμόμαστε όσο τις ένδοξες σελίδες, επιτυχείς σελίδες της ιστορίας μας τόσο και τις τραγικές σελίδες, να το μεταδίδουμε από γενιά σε γενιά. Συνεπώς η τραγωδία της 20ης Ιανουαρίου και ο ηρωισμός, η γενναιότητα και η ενότητα του λαού πρέπει να γίνουν παράδειγμα για όλους - για τη σημερινή και για τις μελλοντικές γενιές. Αυτό το γεγονός πρέπει να γίνει μάθημα για όλους.

Από τα έγγραφα που επιδείχθηκαν εδώ, από τις ομιλίες και τις κινηματογραφικές εικόνες προκύπτει σε πόσο δύσκολη κατάσταση βρισκόταν το Αζερμπαϊτζάν τη νύχτα 19-20 και 20-21 Ιανουαρίου. Όταν στο Αζερμπαϊτζάν σε τέτοια πόλη όπως Μπακού εισάγονται τόσες πολλές μονάδες στρατού, τόσα πολλά άρματα μάχης ο άνθρωπος φυσικά δεν μπορεί να είναι ήσυχος, και το Μπακού, όχι μόνο το Μπακού, αλλά και όλο το Αζερμπαϊτζάν ήταν σε αναστάτωση. Τι έδειξε η ανάλυση εκείνων των ημερών που κάναμε εδώ σήμερα; Έδειξε ότι ο λαός υπέστη μεγάλες ζημιές αλλά δεν συντρίφτηκε, δεν λύγισε. Όμως οι επικεφαλής του λαού μέχρι το τέλος έμειναν προδότες.

Ας υποθέσουμε πως πέθανε αγαπημένος για κάποιους άνθρωπος. Οι συγγενείς, οι φίλοι, οι συνάδελφοι οπωσδήποτε έρχονται στην κηδεία του, στο μνημόσυνο, μοιράζονται τη λύπη με την οικογένειά του. Εδώ διαπράχτηκε η επίθεση εναντίον του αζερμπαϊτζάνικου λαού, ο λαός μας υπέστη σοβαρές ζημιές. Το έθνος, ο λαός ενωμένοι εκφράζουν το μίσος στους υπαιτίους αυτής της τραγωδίας, χαιρετούν τους σεχίντ πριν το τελευταίο τους ταξίδι. Όμως οι επικεφαλής του Αζερμπαϊτζάν δεν ανακατεύονται, δραπετεύουν, κρύβονται. Και μόνο αυτό το γεγονός δείχνει ποιος είναι ποιος.

Η ομάδα των βουλευτών συγκάλεσε τη συνεδρία του Ανώτατου Συμβουλίου έχοντας ξεπεράσει μεγάλα εμπόδια και ο επιφανής ποιητής του Αζερμπαϊτζάν Μπαχτιγιάρ Βαγκαμπζάντε - σ’ όλη του τη ζωή δεν έχει διεξάγει καμιά συνέλευση διότι πάντα έγραφε ποιήματα και ανέπτυσσε την ποιητική τέχνη του Αζερμπαϊτζάν, δηλαδή δεν έχει πείρα σ’ αυτό όμως έχει τη γενναία καρδιά και αγαπάει το λαό του - δεν έμεινε στην άκρη, δεν φοβήθηκε τίποτα. Και αυτό επίσης γιατί πάντα κοιτούσε τους ανθρώπους στο πρόσωπο χωρίς φόβο, δεν πρόδωσε ποτέ κανέναν.

Το ίδιο και ο μακαρίτης Ισμαήλ Σιχλί και άλλοι διανοούμενοι. Εδώ είδαμε τις κινηματογραφικές εικόνες. Κρίμα που δεν διασώθηκαν όλες. Όμως οι κινηματογραφικές εικόνες που είδαμε δείχνουν ποιος είναι ποιος. Πως έγινε ότι ο ποιητής Μπαχτιγιάρ Βαγκαμπζάντε, ο συγγραφέας Ισμαήλ Σιχλί και άλλοι διανοούμενοι ή η ομάδα των βουλευτών του Ανώτατου Συμβουλίου μαζεύτηκαν στην αίθουσα και συζήτησαν το θέμα και οι επικεφαλής του Αζερμπαϊτζάν δραπέτευσαν, κρύφθηκαν; Έτσι έχασαν κάθε δικαίωμα να διευθύνουν το λαό.

Οι αποφάσεις και οι ομιλίες αυτού του συνεδρίου έχουν ιστορικό χαρακτήρα. Πρέπει να το εκτιμούμε ψηλά. Εγώ προσωπικά έτσι αξιολογώ αυτά τα έγγραφα. Όμως όταν μετά από μερικές μέρες αυτοί οι άνθρωποι που δραπέτευσαν και κρύφθηκαν και πάλι επέστρεψαν στην εξουσία στο Αζερμπαϊτζάν όλα αυτά τα έγγραφα ξεχάστηκαν, βρέθηκαν στην άκρη και κρύφθηκαν από τα μάτια του λαού. Σχετικά μ’ αυτό εδώ σήμερα αναφέρθηκαν τα συγκεκριμένα γεγονότα, δεν είναι ανάγκη να τα επαναλαμβάνουμε.

Συνεπώς αν πριν τις 20 Ιανουαρίου όσο η κυβέρνηση της ΕΣΣΔ τόσο και η εξουσία του Αζερμπαϊτζάν διέπραξαν την επίθεση εναντίον του λαού του Αζερμπαϊτζάν ύστερα και οι δύο πλευρές προσπάθησαν να το δικαιολογήσουν. Στη Μόσχα κυριαρχούσε η ατμόσφαιρα σαν να μην έχει συμβεί τίποτα. Και στο Αζερμπαϊτζάν ένας δραπέτευσε, άλλος πήρε τη θέση του, και έτσι ξέχασαν για το λαό, ξεχάστηκε και η τραγωδία, όλα ξεχάστηκαν και καταβαλλόταν η προσπάθεια με συνέπεια να ξεχαστεί αυτό το θέμα. Οι προδότες, οι άνθρωποι που έχασαν κάθε δικαίωμα να διευθύνουν, και πάλι έβαλαν τα δικά τους συμφέροντα πάνω από τα συμφέροντα του λαού, του έθνους. Όλα αυτά είναι μια ιστορική πραγματικότητα.

Όμως σήμερα μπορούμε να είμαστε υπερήφανοι ότι ο λαός μας έδειξε τη γενναιότητα και την τόλμη.

Δεν μπορούμε χωρίς ταραχή να παρακολουθούμε σ’ αυτές τις κινηματογραφικές εικόνες την τελετή της κηδείας των σεχίντ. Πιστεύω, εν πάση περιπτώσει όλοι μας γνωρίζουμε την ιστορία, στο Αζερμπαϊτζάν δεν υπήρξε ποτέ τόσο πολυάνθρωπη και εντυπωσιακή τελετή της κηδείας. Την υψηλή εκτίμηση αξίζει και η δραστηριότητα του σέιχ ουλ-ισλάμ Αλλαχσουκιούρ Πασαζάντε εκείνη την εποχή, η ομιλία του προς τον Γκορμπατσιόβ και η στάση του σ’ αυτό το ζήτημα, δηλαδή το μίσος προς αυτούς που διέπραξαν αυτό το έγκλημα, και η διεξαγωγή της κηδείας. Οι επικεφαλής όλων των τομέων της εξουσίας στο Αζερμπαϊτζάν δεν ανακατεύτηκαν. Βλέπετε, δεν υπάρχει μεγαλύτερη ηθική αμαρτία και ίσως μεγαλύτερη ηθική προδοσία.

Όμως ο λαός δεν φοβήθηκε τίποτα. Ο λαός δεν φοβήθηκε ότι αυτά τα τανκς μπορούν να τον πατήσουν. Στην πλατεία Αζαντλίγκ, σε όλους τους δρόμους μέχρι το πάρκο Ναγκόρνο ήταν πάρα πολύς κόσμος.

Δεν ήμουν τότε στο Αζερμπαϊτζάν. Αμέσως έδειξα τη στάση μου. Πρέπει να ξέρετε ότι τότε ήμουν άρρωστος. Βρισκόμουν στο νοσοκομείο και ύστερα στο θεραπευτικό ίδρυμα στην περιφέρεια της Μόσχας για αποκατάσταση. Παρόλα αυτά ήρθα με τα παιδιά μου και εξέφρασα τη στάση μου. Δεν μπορούσα να κάνω κάτι άλλο. Και σήμερα εκφράζω την ευγνωμοσύνη σ’ εκείνους τους πολίτες του Αζερμπαϊτζάν, σ’ εκείνα τα πρόσωπα που πολύ σωστά επέλεξαν το χώρο για την ταφή των σεχίντ και τους έθαψαν στο πάρκο Ναγκόρνο. Και εδώ κατά κάποιον τρόπο εξέφρασαν τη στάση τους στην προδοσία του παρελθόντος.

Το 1918 λόγω του μακελειού που ξεκίνησαν οι Αρμένιοι εκεί κάνατε το νεκροταφείο, θάφθηκαν οι άνθρωποι. Τη δεκαετία του 1930 καταστράφηκε, δημιουργήθηκε το πάρκο Ναγκόρνι και ανεγέρθη το μνημείο στον Κίροβ. Η αλήθεια της ιστορίας είναι ότι η προδοσία που έγινε εκείνη την εποχή ενάντια στους τάφους τώρα ανακαλύφθηκε και εδώ θάφθηκαν οι σεχίντ.

Εκτελώντας το καθήκον μου από την αρχή αυτού του γεγονότος - από τις 21 Ιανουαρίου 1990 έως τώρα - προσπαθούσα, προσπαθώ και θα προσπαθήσω να το αποκαλύψω εξ ολοκλήρου. Θα προσπαθήσω να κάνω τους υπαίτιους να φέρουν την ευθύνη τους και κανείς δεν θα μπορέσει να αποφύγει την ευθύνη για το έγκλημα που διέπραξε κατά του λαού. Ακόμα κι αν καταφέρει να αποδράσει απέναντι στην ιστορία θα μείνει πάντα εγκληματίας.

Στη ψυχή μου υπήρχε η επιθυμία να δημιουργηθεί το μνημείο «Αιώνια Φλόγα» στο Σεχιντλιάρ χιγιαμπάνι (οδός των σεχίντ). Αυτό επίσης ήταν το καθήκον μου ως προέδρου του Αζερμπαϊτζάν. Σήμερα βρίσκω κάποια παρηγοριά στο γεγονός που εκπλήρωσα αυτό το καθήκον και πραγματικά όπως ειπώθηκε εδώ αυτό το μέρος έγινε το μέρος της ορκωμοσίας, της πίστης, έγινε το πιο τιμητικό ιερό. Ήδη μερικές μέρες βλέπουμε πως οι άνθρωποι με την κλήση της καρδιάς τους με τα λουλούδια επισκέπτονται τους τάφους, σκύβουν το κεφάλι μπροστά στην «Αιώνια Φλόγα», μπροστά στους τάφους. Πιστεύω ότι και στο εξής αυτό το μέρος για πάντα θα μείνει το μέρος της ορκωμοσίας της νεολαίας μας, της ορκωμοσίας στην πίστη στο λαό της, στο έθνος, στη γη, στην πατρίδα. Και ταυτόχρονα θα είναι το μέρος της ορκωμοσίας στην πίστη του ενός στον άλλον της νεολαίας μας που δημιουργεί νέες οικογένειες.

Ταυτόχρονα η τραγωδία έδωσε ώθηση για την πραγματοποίηση μεγάλων διεργασιών στη χώρα μας. Το Αζερμπαϊτζάν απέκτησε την κρατική ανεξαρτησία. Ήδη για το ένατο έτος ο αζερμπαϊτάνικος λαός ζει στο ανεξάρτητό του κράτος.

Στην καθημερινότητα έχουμε να κάνουμε με πολλές δυσκολίες και πολλά προβλήματα. Όλους μας κάνει να υποφέρουμε το πρόβλημα της κατοχής των εδαφών μας από τις Ένοπλες Δυνάμεις του Αζερμπαϊτζάν και της εκδίωξης απ’ αυτά τα εδάφη πάνω από ένα εκατομμύριο των πολιτών μας και της διαμονής τους στις σκηνές. Υπάρχουν και άλλα προβλήματα. Όμως ξεπερνάμε και θα ξεπεράσουμε αυτή τη δύσκολη περίοδο. Τα κατεχόμενα εδάφη θα απελευθερωθούν, οι πολίτες μας θα επιστρέψουν στα πάτρια εδάφη, η κυριαρχία του Αζερμπαϊτζάν θα εξασφαλιστεί διότι σήμερα το Αζερμπαϊτζάν είναι ένα ανεξάρτητο κράτος και κανένα άλλο κράτος δεν έχει νομική βάση για την εξαπόλυση της επίθεσης εναντίον του Αζερμπαϊτζάν.

Το πιο μεγάλο μνημείο για τη μνήμη των δικών μας σεχίντ είναι η κυριαρχία του Αζερμπαϊτζάν, το ανεξάρτητο Αζερμπαϊτζάν, κράτος δικαίου, κοσμικό κράτος και οι θετικές διεργασίες στο Αζερμπαϊτζάν. Ας αναπαυθούν εν ειρήνη όλοι μας οι σεχίντ και όχι μόνο οι σεχίντ της 20ης Ιανουαρίου αλλά και οι υιοί μας που έγιναν σεχίντ στις μάχες για την Πατρίδα, τη δική μας γη, διότι τα οράματα και τα όνειρά τους υλοποιήθηκαν, το Αζερμπαϊτζάν απέκτησε την κρατική ανεξαρτησία.

Σήμερα στη μνήμη των σεχίντ ορκίζομαι ότι κανένας ποτέ δεν θα μπορέσει να επιβουλευτεί την ανεξαρτησία του Αζερμπαϊτζάν, δεν θα γίνουμε ποτέ υποτελείς κάποιου κράτους. Η κρατική ανεξαρτησία του Αζερμπαϊτζάν θα ζει και θα αναπτύσσεται παρ’ όλες τις δυσκολίες και την πίεση που ασκείται σε μας. Το ανεξάρτητο δημοκρατικό Αζερμπαϊτζάν, το κράτος δικαίου, το κοσμικό κράτος του Αζερμπαϊτζάν θα γίνει ένα μεγαλοπρεπές μνημείο στους σεχίντ.

Ακόμα μια φορά εκφράζω την ευγνωμοσύνη σε όλους που ετοίμασαν αυτή την πένθιμη βραδιά και σ’ αυτούς που μίλησαν εδώ. Ας αναπαύσει ο θεός τις ψυχές των σεχίντ.

Στην ελληνική γλώσσα το κείμενο μεταφράστηκε από τη ρωσική γλώσσα βάσει της εφημερίδας «Εργάτης του Μπακού», 20 Ιανουαρίου 2000