حیدر علی اف: جناب آقای اُوئن، مهمانان ارجمند.

سلامهای خود را به صندوق بین الملی پول می رسانم، به آذربایجان خوش آمدید.

همکاریهای صندوق بین المللی پول و آذربایجان بخش اعظم فعالیتهای مار تشکیل می دهدکه تا بحال صورت گرفته و در آینده نیز دبنال گرفته خواهد شد. معتقدم که، همکاریهای تابحال صندوق بین المللی پول و جمهوری آذربایجان موفقیت آمیز بوده و امیدواریم که در آینده موفقتر از این هم خواهد بود. شما مسایل مالی و اقتصادی ما را مورد تحلیل و بررسی قرار می دهید و همیشه نظرات مستقلی را بیان می دارید و بوسیله پیشنهادات و نظرات خود ما را خیلی یاری می کنید. فکر می کنم، شما در جریان سفرکنونی تان نیز اقداماتی را در این زمینه انجام داده اید. برای همین، مایلم به سخنان شما گوش دهم.

دِوید اُوئِن: جناب آقای رئیس جمهور، از اینکه فرصتی برای دیدار امروز فراهم ساخته اید، از شما تشکر می کنم. پیشنهاد می کنم تا دیدار امروز را دیر هم شده، با شادباش گفتن خدمت جنابعالی آغاز کنم. انتخاب جنابعالی را به مقام ریاست جمهوری کشور، دیر هم شده، شادباش می گویم.

حیدر علی اف: خیلی ممنون، متشکرم.

دِوید اُوئِن: همانطور که جنابعالی فرمودید، روابط صندوق بین المللی پول و کشور آذربایجان در سطح خوبی قرار دارد. من حتی مایلم متذکر شوم که، در سطح عالی میباشد. اطمینان دارم که، پس از انتخاب شما به ریاست جمهوری، در سایه رهبری جنابعالی روابط فی مابین هر چه بیشتر توسعه پیدا خواهد کرد، اصلاحاتی در زمینه اقتصاد کلان و در سایر رشته ها در کشورتان هر چه سریعتر صورت خواهد گرفت. اینجانب مایلم به مناسبت انجام اصلاحات کلان در کشور هم خدمت جنابعالی و هم به تیم اقتصادی شما تبریک بگویم.

ما شاهد رشد اقتصاد هستیم، تورم در کشور در سطح مطلوبی است و بطور کلی، در زمینه اقتصادی به دستاوردهایی رسیده اید. نرخ منات (پول ملی آذربایجان) همچنان در حال تثبیت میباشد. آذربایجان علیرغم دو شوک بیرونی که از کنترل و اراده خود خارج بود، ناخودآگاه از همه این پدیده ها مصون مانده و موفق به تثبیت اوضاع اقتصادی در کشور بوده است. دومین شوک نیز مربوط به وضع بحرانی است که روسیه دچار آن شده است.

بطور قطعی نمی توان گفت که، این شوک ها هیچ تأثیری در کشورتان نداشته است. متأسفانه، این عوامل تا اندازه یی تأثیرگذار بوده است. این هم یک مورد اجتناب ناپذیری میباشد. فلذا، این امر به درآمدهای بودجه تأثیری داشته است. همچنین بعلت اینکه روسیه در تجارت خارجی دارای جایگاه مشخصی است، در تجارت خارجی نیز تأثیرگذار بوده است.

لیکن، در عین حال، اینجانب وضع سایر جمهوری های شوروی سابق با آذربایجان را مقایسه کرده ام. شاهد این بوده ام که، در مقایسه با دیگر جمهوری های شوروی سابق، این بحران عملاً در آذربایجان اتفاق نیفتاده است. آذربایجان در واقع موفق شده است به تمامی پیامدهای این بحران فایق آید. توانایی دوام آوردن در مقابل این فشارها و استفاده کمتر از منابع موجود در زمان بحران موجب آن شده است تا آذربایجان در قلمروی اتحاد شوروی سابق عملاً در ردیف یکی از جمهوری های دارای بالاترین شاخصهای اقتصادی قرار بگیرد. آذربایجان بلحاظ شاخصهای خود در حال حاضر می تواند با کشورهای ماورای بالتیک مقایسه شود.

حیدر علی اف (به مترجم): شما کمی درست ترجمه نکردید. نه در مقیاس شوروی، بلکه در بین کشورهای جزو اتحاد شوروی سابق.

دوید اُوئِن: این مطلب حکایت از آن دارد که بغیر از آذربایجان و کشورهای ماورای بالتیک، در سایر کشورهای شوروی سابق نرخ پول ملی تا ۴۰ درصد افول کرده است.

این امر دلالت بر آن دارد که آذربایجان هم اصلاحات اقتصاد کلان را بموقع انجام می دهد و هم اینکه نظارت بر بودجه در حد لازم صورت می گیرد.

از اقداماتی که در زمینه تغییر ساختار بانکها انجام داده اید، نیز حمایت کامل را داریم و مایلم پیشرفت های حاصله در این کار را مورد اشاره قرار دهم. اخیراً دستور جنابعالی در مورد خصوصی سازی بانک بین المللی را خواندم و ما از این اقدام ستایش نمودیم. بنظرم، این اقدام ضروری است. در عین حال مایلم اطمینان پیدا کنم که، این فقط گام اولیه است و بطور کلی، در راستای تغییر سیستم بانکی کارهای مهمتری انجام خواهد گرفت.

حالا، اگر اجازه فرمایید، مایلم راجع به سفر کنونی خود به کشور آذربایجان سخن بگویم. طی مدت این سفر همکاریهای خوبی با همکاران آذربایجانی خود داشته ایم و تبادل نظر مفیدی انجام گرفته است. در عین حال، سیاستهای مالی برای سال ۱۹۹۹ را مورد مذاکره قرار داده و به توافق هایی دست یافته ایم. می خواهم دیدار و گفتگوهای مطلوب انجام شده در هیأت وزیران را نیز خاطرنشان سازم. در جریان این مذاکرات برنامه اصلاحات ساختاری را به تصویب رسانده ایم. فکر می کنم، شما ضمن اجرای چنین سیاستی، به دستاوردهای بالاتری از شاخص های اقتصادی که ظرف سالهای گذشته بدست آورده اید، خواهید رسید.

حیدر علی اف: اینجانب مراتب رضایت خاطر خود را از شما اظهار می دارم و تشکر می کنم. اظهارات شما در باره وضع مالی- اقتصادی آذربایجان و نظرات صندوق بین المللی پول باعث نهایت خوشحالی اینجانب میباشد. مستحضرید که آذربایجان درسابق جزو اتحاد شوروی بوده و اکنون در کنار سایر کشورهای تازه استقلال یافته شوروی سابق با مشکلات و سختی های یکسان مواجه می گردد. حتی مشکلات ما از مشکلات خیلی از کشورهای همسود بمراتب بیشتر است. در وهله اول منظور من اشغال قسمتی از اراضی آذربایجان بر اثر تجاوز ارمنستان و زندگی بالغ بر یک میلیون آذربایجانی رانده شده از سرزمینهای اشغالی در شرایط پناهندگی وخیم در چادرها، میباشد.

همپای این، مصوبه تبعیض آمیز کنگره ایالات متحده آمریکا نسبت به آذربایجان- اصلاحیه ۹۰۷ وجود دارد و شش سال است که آذربایجان از کمکهای مالی ایالات متحده آمریکا که به تمامی کشورهای تازه استقلال یافته اتحاد شوروی سابق ارایه می گردد، محروم مانده است. همانطور که مطلع هستید، همسایگان ما ارمنستان و گرجستان از حکومت ایالات متحده آمریکا بطور سالیانه مبلغ بیش از صد میلیون دلار کمک مالی دریافت می کنند. ایالات متحده آمریکا به سایر کشورها نیز کمک می کند. ولی آذربایجان از حق دریافت این کمکها نیز محروم مانده است. من این موارد را بدین جهت بیان می دارم که، ما بلحاظ وضع اقتصادی- مالی خود از سایر کشورهای مشترک المنافع در شرایط سختتری قرار داریم.

در یک چنین شرایطی، بویژه نظرات شما و صندوق بین المللی پول بعنوان مرکز مالی بزرگ جهان در خصوص وضع اقتصادی امروز آذربایجان، بدون شک و تردید، بیانگر نتایج بارز عملکرد ما است. از آن حکایت دارد که در صورت انجام مستمر اصلاحات اقتصادی، هر چه قدر مشکلاتی هم باشد، رسیدن به دستاوردهای اقتصادی امکانپذیر میباشد. ما هم،- اعلام می دارم- مثل سابق، منبعد نیز اصلاحات اقتصادی را تداوم خواهیم بخشید. اینجانب در آغاز این دیدار نیز گفتم که، ما در این کارها هم به توصیه ها و رهنمودها و هم کمکهای مالی صندوق بین المللی پول تکیه می کنیم. فلذا بار دیگر متذکر می شوم که، همکاریهای ما موفقیت آمیز بوده است. اینجانب مجدداً مراتب احترام و ارادت دولت آذربایجان را به صندوق بین المللی پول اظهار می دارم.

از بابت کمکهایی که تاکنون به آذربایجان ارایه شده و بجهت همکاریهای مفید، تشکر می کنم. اطمینان داشته باشید که، ما این همکاریها را استمرار خواهیم بخشید. اولاً بدلیل اینکه ما شاهد نتایج این هستیم. در عین حال، این امر از خارج به ما تحمیل نمی گردد. ما خودمان- دولت آذربایجان انجام اصلاحات اقتصادی را بعنوان محور استراتژیکی سیاستهای اقتصادی خود قرار داده ایم. فقط، ما در این زمینه اتفاق نظر داریم و اختلافی در دیدگاههای ما نسبت به این مسایل وجود ندارد. بر عکس، ما همکاریهای خوبی داریم و شما هم با مشاهده موفقیت آمیز بودن این همکاریها، در راستای کمکهای هر چه بیشتر به ما، تلاش می کنید.

نظرات شما راجع به دستور اینجانب مبنی بر خصوصی سازی بانک بین المللی باعث خوشحالی من است. من توسیه های شما را نیز می پذیرم که بایستی در رابطه با سایر بانکها نیز تحولات جدی بعمل آوریم. یعنی، توصیه های شما در زمینه سیستم بانکی را کاملاً مورد تأیید قرار می دهیم و به اتفاق شما این کارها را عملی خواهیم ساخت.

بطور کلی، ما برنامه خصوصی سازی را منبعد نیز به انجام خواهیم رساند. با وجود اینکه خصوصی سازی علاوه بر نتایج مثبت، برای ما مشکلات زیادی را هم ببار آورده است، ولی فکر می کنم، ما بهمراه شما به حل این مسایل نیز موفق خواهیم گردید.

شما نظرات خود را مبنی بر تأثیر بحران مالی روسیه به سایر کشورها اظهار داشتید. همانطور که کاملاً مطلع هستید، این بحران روی سیستم اقتصادی- مالی کشورمان نیز تأثیرگذار بود. ولی ما در سایه تدابیر انجام شده موفق به جلوگیری از این تأثیر شدیم.

شما مسأله کاهش شدید بهای نفت در بازار جهانی را نیز مورد اشاره قرار دادید. همانطور که آگاهی دارید، درآمدهای نفتی بخش اعظمی از اقتصاد آذربایجان را تشکیل میدهد. کاهش شدید بهای نفت تأثیر بسیار منفی دراقتصاد کشورمان دارد. ما از این پدیده ها نیز جلوگیری می نماییم. ولی مشکلاتی نیز داریم و شما در جریان هستید.

در سال ۱۹۹۹ بمنظور رفع این مشکلات، به همکاریها و کمکهای شما امید داریم. هم اکنون در آذربایجان بودجه دولتی را تهیه و تدوین می کنند که هیأت وزیران پیش نویش آنرا به من ارایه داده است. معتقدم که، ظرف این ماه آن را مورد رسیدگی قرار داده به مجلس ملی ارجاع خواهیم نمود. آرزو می کنم تا پایان سال بودجه تصویب گردد.

ولی دو عاملی که به شما معلوم است- بحران مالی در روسیه و کاهش بهای نفت، باعث مشکلات بزرگی هم در تدوین بودجه ما و هم در اجرای آن در آینده می شود. ما در این زمینه هم به کمکهای شما امیدوار هستیم.

اگر به خاطر دارید، یکی دو سال پیش در صندوق بین المللی پول و بانک جهانی چنین برداشتی بود که در آذربایجان تولید نفت با مشارکت شرکتهای خارجی آغاز گردیده، فرآورده های نفتی آذربایجان افزایش می یابد و برای همین، آذربایجان از نظر اقتصادی غنیتر می شود و بایستی کمکهای صندوق بین الملی پول و بانک جهانی را به آذربایجان کاهش داد. لیکن مدت پیش بینی های صندوق بین المللی پول و بانک جهانی در این باره درست مشخص نشده است. ما در آن موقع نیز به شما می گفتیم و اکنون نیز می بینید که، برای اینکه سود فراوانی فعالیتهای مشترک با شرکتهای خارجی عاید آذربایجان گردد هنوز نیاز به وقت داریم. متأسفانه، این مورد را هم شما، هم بانک جهانی و هم کمیسیون اقتصادی اتحادیه اروپا مد نظر قرار نداد. ولی اکنون می بینید که، هنوز ما به اتفاق شرکتهای خارجی نفت زیادی را تولید نکرده ایم، بهای نفت حاصله نیز دوبرابر کاهش یافته است. حتماً شما هم نمی توانستید یک چنین وضعی را پیش بینی نمایید.

ولی بر خلاف شما، ما یک چیز را دقیقاً می دانستیم که هنوز آذربایجان در سالهای آتی از قراردادهای نفتی سودی نخواهد داشت. همانطور که اطلاع دارید، یک سال قبل ما با اولین کنسرسیوم اقدام به استخراج نفت از میدان نفتی "چراغ" نموده ایم. دو میلیون تن نفت استخراج گردیده و به بازار جهانی عرضه شده است. ولی هیچ سودی از این به بودجه آذربایجان وصول نگشته است. زیرا همانطور که می دانید، بنابه شروط قرارداد، درآمد حاصله هنوز بایستی به بازپرداخت هزینه های انجام شده اختصاص داده شود.

بنابراین، اتحادیه اروپا با این دیدگاههای ناصحیح خود زمانی، در سال ۱۹۹۴ اعتباراتی را که به ما پیشنهاد کرده بود که ما اصلاً متوجه نمی شویم که این مبلغ را بعنوان اعتبار و یا بعنوان کمکهای مالی در اختیار ما قرار می دهند، در سال گذشته بازپرداخت آن مبلغ را مطالبه کرد و ما ناچار به پرداخت ۵۷ میلیون دلار به اتحادیه اروپا شدیم. حال اینکه گرجستان و ارمنستان نیز بهمان مبلغ از این اعتبار دریافت کرده بودند. ولی آنها این اعتبارات را بازپرداخت نکرده اند. چرا که هم اتحادیه اروپا و هم شما بر این باورید که گرجستان و ارمنستان امکانات مالی برای بازپرداخت آنرا ندارند، ولی آذربایجان کشور نفت خیز است و امکان پرداخت آنرا دارد. بهمین خاطر، ما ۵۷ میلیون دلار به اتحادیه اروپا بازپرداخت کردیم.

و اکنون نیز بوسیله امکانات خود از تأثیر بحران مالی روسیه جلوگیری نمودیم. ولی شما اظهار می دارید که بجز کشورهای ماورای بالتیک و آذربایجان، این بحران در سایر کشورها تأثیرگذار بوده و موجب ایجاد مشکلاتی در آنها شده است. می توان چنین پنداشت که شما باز هم اقدام به ارایه کمکهای مالی خود به آنها خواهید نمود، لیکن به آذربایجان کمک نخواهید کرد. می توان چنین استنباط نمود که برای دریافت کمکهای قابل ملاحظه یی باید خوب کار نکنی. به آنهایی که خوب کار می کنند، کمک ارایه نمی دهند. من می بینم، اکنون صندوق بین المللی پول سعی می کند به روسیه چه قدر کمک کند و همه روزه مذاکراتی با صندوق بین المللی پول صورت می گیرد. مسلماً، ما اعتراضی به این نداریم. ولی می خواهم که نسبت به ما هم به این قدر توجه مبذول شود.

بدون شک و تردید، اینجانب با این سخنان خود منکر توجه و مراقبت و کمکهای صندوق بین المللی پول به آذربایجان نیستم. بر عکس، می خواهم بدینوسیله مجدداً بیان دارم که ما همکاریهای جدی با شما داریم و فعالیتهای صندوق بین المللی پول را ارزنده توصیف می نماییم. معتقد هستیم که بطور کلی، صندوق بین المللی پول نقش مهمی را در حل مشکلات مالی جهان ایفا می نماید. امیدواریم تا همکاریهای ما در آینده هر چه موفقتر باشد.

کتاب "حیدر علی اف: استقلال ما ابدی است" (سخنرانی ها، بیانیه ها، مصاحبه ها، پیامها، گزارشات، مراجعات و فرامین)- جلد ۱۸، ص. ۳۱۷

© aliyev-heritage.org