مصاحبه حیدر علی اف رییس جمهوری آذربایجان با گزارشگر رادیوی ملی ارمنستان - تهران، ۱۱ دسامبر سال ۱۹۹۷
سؤال: آقای حیدر علی اف، نظر شما در مورد امکان مشارکت کشورهای اسلامی، از جمله ایران بعنوان میانجی بین ارمنستان و آذربایجان چیست؟
پاسخ: می دانید، ما دیگر میانجی گران را داریم. آن هم سه کشور بزرگ جهان- روسیه، ایالات متحده آمریکا و فرانسه بطور جدی مشغول این مساله هستند. اکنون انصراف از این کارها و جستجوی میانجی گرانی دیگر، صرفاً به صلاح نیست. من میانجی گری هیچ کشوری را منتفی نمی دانم. ولی اکنون- موضوع سر موقع مشخصی است- هیچ ضرورتی به این ندارد.
سؤال: یعنی شما معتقید که، روند مینسک امید بخش است و اهمیت فراوانی دارد؟
پاسخ: قطعا. به روند مینسک اطمینان دارم و مطمئنم که، سران کشورهای روسیه، ایالات متحده آمریکا و فرانسه که، در ماه ژوئن سال جاری در دنور بیانیه مشترک صادر کردند، از تلاشهای خود برای حل صلح آمیز مناقشه ارمنستان و آذربایجان دریغ نخواهند کرد.
سؤال: جناب حیدر علی اف، حتما، برای شما این امکان کم پیش می آید تا، شنوندگان رادیوی ارمنستان شما را بشنوند. در ارمنستان شما را بخاطر دارند و حتما، شما هم حرفی برای گفتن به آنها دارید. آیا چه می خواستید به آنها بگویید؟
حیدر علی اف: آیا کلاً، در کشورتان به رادیو و تلویزیون ما گوش می دهند؟
گزارشگر: نه خیر. می دانید، ما برنامه های تلویزیونی شما را نمی گیریم، امکان نیست. ولی هر کسی که، امکان گرفتن برنامه رادیوی شما را دارد، مسلما، گوش می دهد. این مصاحبه از رادیوی ملی ارمنستان پخش خواهد شد.
حیدر علی اف: در این صورت، این برای من امکان خوبی است.
گزارشگر: جناب حیدر علی اف، به همین خاطر سعی می کنم با شما زیاد صحبت کنم.
حیدر علی اف: با خطاب به مردم ارمنستان، نیروهای سالم ارمنستان و آذربایجان را به اتحاد برای ایجاد صلح بین کشورهای مان فرا می خوانم. شما گفتید که، در ارمنستان مرا بخاطر دارند. باید هم بخاطر داشته باشند. زیرا من طول سالهای مدیدی برای تحکیم دوستی میان ملتهای ارمنی و آذربایجانی تلاش کرده ام. در آنجا هر چه می خواهند بگویند، بعد از مدتی تاریخ دقیقا مشخص خواهد کرد که، چه کسی، در چه زمانی چه کرده است. من خدمات زیادی برای توسعه اقتصادی اجتماعی منطقه قره باغ کوهستانی و تقویت دوستی بین ملتهای ما انجام داده ام. من در ارمنستان دوستان زیادی داشتم. در قره باغ کوهستانی هم از احترام فراوان و نفوذ زیادی برخوردار بودم. و همه اش بدان جهت که، معتقد بودم و امروز هم معتقدم که، تقدیر خدا و سرنوشت این است که، ما بایستی در کنار هم، همسایه باشیم. نه ارمنی ها و نه آذربایجانی ها به هیچ جا کوچ نخواهند کرد. همسایگان باید اختلافات و نزاع های کوچک، جنجال های بزرگ و حتی دشمنی را نیز همواره رفع کنند تا، دست کم حسن همجواری داشته باشند. و بهتر از همه- دوستی مان که، تا به حال بوده است، موجود باشد.
سؤال: آقای حیدر علی اف، آیا معتقدید که، هم در ارمنستان و هم آذربایجان این قبیل نیروهای سالم هستند و ما می توانیم به خونریزی پایان دهیم؟
پاسخ: بله، هستند. در ارمنستان نیز نیروی سالمی وجود دارد. در رأس نیروهای سالم در آذربایجان من قرار دارم و نظر من این است که، در ارمنستان آقای تر-پتروسیان رییس جمهور موضع صحیحی اتخاذ کرده است. بیانیه اخیر وی با جراید مسکو و هم ارمنستان، نشانه برخورد بسیار عاقلانه نسبت به حل مسئله است. بعد از این، من با او هم در استراسبورگ و هم کیشینف دیدار کردم و ما در مورد این موضوع به گفتگو پرداختیم. به عقیده من، نیروهای سالم در ارمنستان باید از مواضع صحیح لوون تر- پتروسیان رییس جمهوری حمایت بعمل آورند. در آنجا نیروهای سالم هستند. من گفتم، اکنون لوون تر- پتروسیان موضع درستی اتخاذ می نماید. به نظرم، من همیشه موضع درستی داشتم. ما که از ارمنستان چیزی نمی خواهیم. هیچ چیز. حاضر شدیم تا بالاترین حق خودمختاری را به قره باغ کوهستانی در قلمرو آذربایجان اعطا کنیم. دیگر چه لازم است؟
گزارشگر: ولی آذربایجان، طبق قانون اساسی، دولت یکپارچه است.
حیدر علی اف: اما در دولت یکپارچه هم چنین ساختار ممکن است. در جهان نمونه های این زیاد است. یعنی این امر امکان پذیر می باشد. شما ابلاغ کنید که، ما دشمنی لازم نداریم. بایستی به این پایان داد. لازم است که، گامهای متقابل برداشت و بسوی صلح رفت.
گزارشگر: خیلی ممنون.