آثار / سیاست خارجی / آذربایجان- آسیا

گفتگوی حیدر علی اف رئیس جمهوری آذربایجان با علیرضا بیکدلی سفیر ایران در باکو- ۲۴ اکتبر سال ۲۰۰۰


علیرضا بیکدلی: جناب آقای رئیس جمهور، قبل از هر چیزی، فردا عید عزیز مسلمانان- روز معراج حضرت پیامبر اسلام (ص) است.

این عید برای مسلمانان جشن بزرگی است. اجازه فرمایید تا این عید را به جنابعالی و مردم برادر آذربایجان تبریک بگویم. از شما تشکر میکنم که مرا بحضور پذیرفتید. مثل همیشه، هر وقت درخواست دیدار کره ام، جنابعالی آنرا پذیرفته اید و این بار نیز از شما سپاسگزارم.

همانطور که مستحضرید، بیش از پنج سال است که من بعنوان سفیر در آذربایجان کار مینکم. خیلی خوشبختم که فعالیت من ظرف این پنج سال در اینجا صرفاً مصادف با دوران ریاست جمهوری جناب حیدر علی اف سیاستمدار و شخصیت معروف در جهان میباشد. طی این سالها من با شما کار کردم و این امر باعث نهایت خوشحالی من است. کار ما دیپلماتها یک روز آغاز می شود و یک روز هم به پایان می رسد. ولی احساس می کنم، من باید از همین امروز کار جدید خود با آذربایجان را آغاز بکنم. زیرا پست جدیدی، یعنی ریاست اداره امور کشورهای مشترک المنافع وزارت امور خارجه ایران به من پیشنهاد شده است. انشاء الله، اینجانب مجدداً در این پست خود با جمهوری آذربایجان و مردم آذربایجان ارتباط نزدیکی خواهم داشت.

پیش از هر چیزی، از جنابعالی و همه مسئولان آذربایجان متشکرم که در این پنج سال از فعالیت من حمایت، کمک و دلسوزی شده است. در عین حال، طی این سالها ما در سایه الطاف خداوند متعال موفق به توسعه روابط دو کشور گردیده ایم. بار دیگر از جنابعالی سپاسگزارم.

هدف اصلی من، تشکر از شما و در آستانه ترک آذربایجان دیدار و گفتگو با جنابعالی بود.

حیدر علی اف: خیلی متشکرم.من هم این عید را به شما و مردم ایران و همه مسلمانان جهان تبریک می گویم. برای کشورتان و ملت ایران آرزوی سعادت، صلح و آرامش دارم. اینها اعیاد مشترک ما است. چرا که ما صاحب ریشه و دین مشترک هستیم. لذا این عید همه ما است.

دوران فعالیت شما در اینجا چنان زود گذشت که مثل اینکه پنج سال نبود. از اینرو من فکر می کردم شاید شما مدتی نیز در اینجا کار کنید. ولی میدانم، وزارت امور خارجه هر کشوری قوانین خاص خود را دارد. در بعضی از کشورها سفیر بیش ازسه سال کار نمی کند. اما خوب است که وزارت خارجه کشورتان به جمهوری آذربایجان گذشت کرده است.

شما در آذربایجان پنج سال بعنوان سفیر کار کرده اید. لیکن در عین حال آنچه که مایه خرسندی من است اینکه شما گفتید به ریاست اداره امور کشورهای مشترک المنافع ایران منصوب خواهید شد. طبیعتاً، این مقام بالاتر از سمت سفیر است. اظهار امیدواری می کنم که شما در این پست برای توسعه روابط ایران و جمهوری آذربایجان تلاش خواهید کرد.

این امر برای ما خیلی اهمیت دارد، چرا که شما مسئول امور همه کشورهای مشترک المنافع خواهید بود. ولی تا آنجایی که میدانم، شما در قزاقستان نیز فعالیت داشته اید.

علیرضا بیکدلی: جناب آقای رئیس جمهور، در مسکو نیز کار کرده ام.

حیدر علی اف: همچنین در مسکو. اما با سایر کشورها آشنایی چندانی ندارید. ولی بیشتر از همه کشورها، در آذربایجان کار کردید. آیا همینطور است؟

علیرضا بیکدلی: بله، همینطور است.

حیدر علی اف: فلذا آذربایجان برای شما در مقایسه با سایر کشورها بیشتر آشنا است. معتقدم که آذربایجان بیشتر نزدیک است و حتی می توان گفت، گرامیتر از همه است. فلذا، فعالیت شما در آن مقام خبر بسیار خوبی برای ما است. مطمئنم که شما همانند فعالیت خود در اینجا، پس از احراز آن سمت نیز تلاشهای هر چه بیشتری در راستای توسعه روابط ایران و جمهوری آذربایجان بکار خواهید گرفت.

هر دولتی مکانیزم کارکرد خود را بهتر می داند. اصول عمومی متعارف وجود دارد. گاهاً سیاستهای خارجی دولت بر اساس ابتکار یا پیشنهاد مشاوران دولت و دستگاههای آن و مطالب تحلیلی از طرف آنها تشکیل می گردد. ولی بنظرم، شما در آن سمت هرگز گزارشات اشتباه و یا بی اساس در مورد آذربایجان به مسئولین خود ارایه نکرده اید. من نمی گویم که دیگران عمداً به این کار دست می زنند. گاهاً نمی دانند. زیرا در هر حال من در این باره تجارب زیادی هم از گذشته و هم حالا دارم.

به خاطر دارم، وقتی که من در مسکو کار می کردم، بعضاً سفیران شوروی در کشورهای گوناگون گزارشاتی راجع به اوضاع همان کشور و روابط آن با اتحاد شوروی تهیه می کردند. ولی ما از منابع دیگر مطلع می شدیم که این گزارشات چندان صحت ندارد، اشتباه است، نظرات شخصی است و غیره. اکنون شما پنج سال در اینجا کار و زندگی کردید. رئیس جمهور این کشور را می شناسسید. همچنین موضع هر کسی را می دانید. برای همین، من خیلی خوشوقتم که اگر شما ناگزیر به ترک این کشور هستید، پس انتصاب شما به ریاست آن اداره برای ما فوق العاده مهم میباشد.

در این پنج سال اقدامات و تلاشها زیادی از هر دو طرف- ایران و جمهوری آذربایجان جهت توسعه روابط فیمابین بعمل آمده است. ولی نمی توانم بگویم که این تلاشها نظر ما را در سطح مورد نظر قرار داده است. بعضی ها مخالف با این بوده و یا دلایل و موانع دیگری وجود داشته است. بایستی همه چیز و واقعیت را صریحاً گفت.

ولی شما هم می دانید و فکر می کنم، حکومت ایران و رئیس جمهور این کشور هم می داند که اینجانب بعنوان رئیس جمهوری آذربایجان نسبت به روابط اهمیت ویژه ای قایلم. بر این باورم که کشورهایمان بایستی با هم دیگر دوست و برادر باشند و نباید بین این دو هیچگونه نفاق و اختلاف ایجاد شود. برای مثال، دلایلی وجود دارد، فلذا باعث نارضایتی ما و یا تهران می گردد. لیکن می توان این مشکلات را نیز مرتفع ساخت. چنانچه رفع این مشکلات امکانپذیر نیست، به هر حال می توان آنرا نیز از راه تفاهم متقابل سر و سامان داد. ولی از نظر راهبردی سیاستهای دولتی آذربایجان و سیاستهای من بعنوان رئیس جمهوری آذربایجان عبارت از این میباشد. نظر نیروها و افراد مختلف و یا محافل سیاسی و غیره در این مسأله بمثابه نظر دولت آذربایجان نیست.

امروز به من مقاله ای تقدیم کردند. یک ارمنی مقاله ای پر از شایعات در روزنامه "نِزاویسیمایا گازِتا" روسیه نوشته است. این مقاله را به شما خواهند داد، می خوانید و می بینید. این مؤلف به کدام هدف خدمت می کند، طبیعتاً به ایجاد تنش بین ایران و آذربایجان. گرچه درست است، او هم استناد می کند که گویا روزنامه "زِرکالو" آذربایجان یک نظرخواهی کرده است. اما فکر نمی کنم همه نوشته های روزنامه "زِرکالو" نیز صحیح است. این روزنامه مطالب ناصحیح و دروغ پردازی های زیادی منتشر می کند. اگر اینها- نه تنها روزنامه "زِرکالو"، بلکه سایر نشریه ها نیز- در مورد دولت و مردم کشور خود مطالب دروغ و تهمت می نویسند، پس به قصد بر هم زدن روابط ما دست به این قبیل اقداماتی نیز می زنند. ولی نمی دانم، آیا واقعاً این مقاله توسط روزنامه "زِرکالو" نوشته شده یا اینکه مؤلف ارمنی این دروغ را از خود بافته و آنرا مأخذ نشان می دهد.

یعنی، می دانید که نیروهای زیادی به توسعه روابط دو کشور در شرایط دوستی و گرم حسودی می کنند. در داخل کشور ما نیز این نیروها وجود دارد. شما ظرف پنج سال شاهد این موارد بوده اید. در سایر کشورها نیز هست. محافل زیادی نمی خواهند که روابط کشورهایمان هر چه نزدیکتر باشد و همکاریهای ما بیش از پیش گسترش یابد و ما از هم دیگر بیشتر پشتیبانی کنیم. این قبیل نیروها زیاد است.

من می توانم به شما بگویم که شاید هم این کار از طرف نیروهای مخالف جمهوری آذربایجان و ایران صورت می گیرد. بخصوص، به قصد ایجاد تنش در روابط ایران و جمهوری آذربایجان کوشش می کنند. تلاشهای زیادی در این باره بکار می برند. مؤلفان این قبیل مقالات که در روزنامه های مسکو منتشر می گردد، اغلب ارامنه هستند. طبیعتاً، آنها در راستای این هدف عمل می کنند. ولی امروز من اعلام می دارم که آنها نمی توانند به خواسته های خود برسند و هیچ کاری انجام دهند. مناسبات ما با ایران مناسبات دوستانه و برادرانه و گرم و حسنه است.

چنانچه طی مدت پنج سال فعالیت شما در اینجا موفق به تحقق آرزوها و خواسته های هر دو طرف در مورد برخی مسایل نشده ایم، بعلت آن نیست که نه شما و نه ما تمایل به این نداشته ایم. بلکه به خاطر آن است که دلایل قابل قبول مانع این کار بود. مطمئنم که ما بتدریج این موانع را برطرف خواهیم ساخت. مناسبات ما گسترش خواهد یافت و من سفر رسمی خود به ایران را حتماً انجام خواهم داد. همانطور که می دانید، این سفر بدلایلی کمی تأخیر یافت. ولی این سفر را حتماً بجا خواهم آورد. فکر می کنم که در ماه نوامبر سال جاری نشست سازمان کنفرانس اسلامی در قطر برگزار خواهد شد. حتماً، آقای خاتمی رئیس جمهور محترم ایران نیز در آن حضور پیدا خواهد کرد. ما در حاشیه این نشست فرصت دیدار و گفتگو خواهیم داشت و گامهای جدیدی در راستای توسعه روابط فی مابین خواهیم برداشت.

علیرضا بیکدلی: متشکرم، جناب آقای رئیس جمهور. من با اظهارات پر ارزش جنابعالی کاملاً موافقم. خیلی خوشحالم که مردم دو کشور از زبان شما می شنوند که خیلی ها مانع و مخالف روابط حسنه ما هستند. معتقدم که مردمان ما با توجه به این نظرات پر ارزش باید هویت این افراد و مقاصد آنها را تشخیص دهند. و متوجه شوند که آیا اینها کدام احداف پشت پرده را پیگیری می کنند.

در سیاستهای خارجی ایران دو اصل ملاک تعیین مناسبات میباشد. اولاً، برقراری ارتباط نزدیک با کشورهای همجوار، ثانیاً ایجاد روابط با کشورهای اسلامی. جمهوری آذربایجان برای ما هم کشور همسایه و هم کشور اسلامی است. فلذا ما بایستی نسبت به برقراری روابط هر چه نزدیکتری با آذربایجان مبادرت نماییم. روابط ایران و آذربایجان میبایستی در قالب کشورهای مشترک المنافع الگو باشد. شاید هم تلاش دشمنان و مخالفان این روابط از همین نقطه شروع می شود. می دانند که هم از طرف شما و هم از طرف ما به سوی این هدف حرکت وجود دارد و آنها به این حرکت مانع تراشی می کنند. زیرا می دانند که اگر روابط جمهوری آذربایجان با جمهوری اسلامی ایران گسترش پیدا کند و بالعکس، منافع آنها در بین این کشورها به حداقل خواهد رسید. برای همین قصد دارند کل سهم را خودشان اخذ کنند.

ما بارها این مطلب را بیان کرده ایم. شما، جناب حیدر علی اف نیز بارها به این مطلب اشاره فرموده اید. جنابعالی هم اینک نیز فرمودید و این مطلب برای من تحلیل ارزشمندی است. من واقعاً از سخنان شما تجلیل می نمایم.

مایلم بخشهای همکاری که ظرف پنج سال اخیر در روابط دو کشور توسعه یافته، خاطرنشان سازم. البته، جنابعالی از همه چیز آگاهی دارید. شما معمار این روابط بوده اید. همیشه گفتم که باید مناسبات ایران و جمهوری خودمختار نخجوان بعنوان جزوی از کشور آذربایجان را به سطح عالی ارتقاء دهیم تا دیگران از این الگو بگیرند. این دستاورد شما است.

ما در این پنج سال وظایف محوله را با موفقیت به انجام رسانده ایم. اولاً، ایجاد تسهیلات در روابط مردم دو کشور بود.

الحمدالله، این روابط بطور سالانه هر چه بهتر می شود و مردم دو کشور تماسهای بسیار خوبی دارند و از یک کشور به دیگری راحت رفت و آمد می کنند. اکنون آنها شاهد همه تحولات هستند و متوجه می شوند که تبلیغات منفی صحت نداشت و وضع موجود بگونه دیگری است. اکنون بیش از یک میلیون نفر بطور متقابل سفر می کنند. خیلی ها به این رقم باور نمی کنند. برای همین بایستی رفت و دید.

من هفته گذشته برای خداحافظی به جمهوری خودمختار نخجوان سفر کردم. با جناب واصف طالب اف (رئیس مجلس عالی نخجوان) ملاقات کردم. از آنها سپاسگزارم که صمیمانه از ما پذیرایی نمودند. سپس به شهرستان جلفا رفتم. با مأموران گمرک هر دو طرف (نخجوان و ایران) دیدار کردم. به من می گویند، مردم به حدی تردد می کنند که ما توان پاسخ دادن به آنها را نداریم. درخواست می کنند تا پیشنهاد افزایش تعداد مأموران ایرانی را به آقای خاتمی رئیس جمهور ایران ابلاغ کنم. خواهش آنها این است. در آنجا همه امور بشکل علنی و عادی است. منظور من این است که اگر موفق به ایجاد چنین شرایطی در جلفا شدیم، پس چرا در بیله سوار و آستارا این شرایط نباشد؟ انشاء الله، باید این کارها را انجام دهیم. اکنون شرایط رفت و آمد خیلی آسان شده و این تحول مثبتی است. خوشحالم که این کار را بعنوان اولین وظیفه خودم انجام داده ام.

وظیفه خطیری در زمینه اقتصادی در برابر سفارت ایران در جمهوری آذربایجان قرار داده بودند. برغم رکود جزئی سطح تجارت دو کشور طی این سالها، میزان سرمایه گذاریها افزایش پیدا کرده است. یعنی روابط ما تنگاتنگ شده و تعمیق یافته است. بر اساس آمار سال گذشته، هم ایرانی های مقیم ایران و هم سایر کشورها در آذربایجان بمیزان 600 میلیون دلار سرمایه گذاری کرده اند. و این سرمایه گذاریها به بخش غیر نفتی هدایت شده است.

شرکت "OİEK" ایران در بخش نفتی جمهوری آذربایجان کار و سرمایه گذاری می کند.

این سرمایه گذاری ها به رشته های داروسازی، ماشین سازی، مبلمان، راه سازی، ساختمان و سایر بخشها اختصاص یافته است. بازرگانان ایرانی با حمایتهای جنابعالی در اینجا مشغول بکار هستند. واقعاً، مراقبتهای شما و برخورد صمیمانه با تجار ایرانی باعث جلب آنها می شود. تجار خوب ما نسبت به سرمایه گذاری در جمهوری آذربایجان بتدریج علاقه مند می شوند.

ما اولویتهای فرهنگی را به ارتباط دانشمندان دو کشور داده ایم و موفق به این نیز شده ایم. همه ساله از جمهوری آذربایجان به ایران و برعکس دانشمندان زیادی رفت و آمد می کنند.

در آذربایجان ظرفیتهای بزرگ علمی وجود دارد. این ثروت نه تنها متعلق به آذربایجان، بلکه متعلق به کل جهان اسلام و کشورهای شرقی است. ما بایستی از این پتانسیل استفاده نماییم. سعی کردیم تا از این نعمت عالی در کشورتان بهره مند شویم و دانشمندان شما می توانند متضمن این باشند.

یکی دیگر از وظایف واگذر شده به ما عبارت از تداوم و توسعه روابط موجود ایران و نخجوان بود که از طرف جنابعالی پایه گذاری شده است. خداوند را شاکریم که در این زمینه نیز کارهای خوبی انجام داده ایم. هفته گذشته آقای واصف طالب اف گفت که تمامی اسناد امضا شده اجرا یافته است.

هم اکنون در جستجوی زمینه های جدیدی هستیم. در حال حاضر استانداری آذربایجان شرقی جاده جلفا و نخجوان را بازسازی می کند. این جاده قبلاً خراب بود. اکنون همکاری می کنند و این جاده را بازسازی می کنند و در سایر بخشها نیز کارهای خوبی انجام می دهند. ما باید روابط خود را در تمامی عرصه ها به این سطح برسانیم.

اقداماتی در بخش کنسولی نیز صورت گرفته است. در سالهای گذشته سه قرارداد اصلی فوق العاده مهمی منعقد گردیده است. قراردادهای امضا شده دایر بر تحویل زندانیان، مساعدتهای حقوقی و تبادل مجرمان بازداشت شده، بعنوان قانون اجرا می یابد و روابط کنسولی ایران و جمهوری آذربایجان را تنظیم می کند.

جناب آقای رئیس جمهور، همانطور که فرمودید، با وجود اینکه ظرف هشت سال اخیر کارهای زیادی انجام شده است، ولی هنوز باید کارهایی نیز صورت بگیرد. من طی این سالها چند آرزو داشتم. به خیلی از آنها دست نیافتم. اولی این بود که من بعنوان سفیر جنابعالی را در سفر رسمی به ایران همراهی کنم. این نصیب من نشد.

حیدر علی اف: به ایران رفتیم.

علیرضا بیکدلی: رفتیم، ولی سفر رسمی نبود.

حیدر علی اف: این بار موقع سفر رسمی من به ایران شما بعنوان رئیس اداره از من استقبال خواهید نمود.

علیرضا بیکدلی: بله، انشاء الله. شما آقای احد قضایی سفیر محترم جدید کشورمان را حتماً خوب می شناسید. در ایران یک شخصیت بانفوذی است و بعنوان یک آذربایجان شناس معروف میباشد. این کار به وی میسر خواهد شد. او به من گفت که خداوند متعال همراهی سفر به ایران را به سرنوشت وی نوشته است.

بعلاوه این، رفع مسأله ویزا بین دو کشور آرزوی من بود. مردم دو کشور نیز خیلی طرفدار این است. رضایت این مسأله را از آقای خاتمی رئیس جمهور و جناب خرازی وزیر امور خارجه ایران گرفتم. آرزو داریم تا در آینده یی نه چندان دور جنابعالی نسبت به این امر نظر مثبت اعلام فرمایید. باید طوری باشد که انسانها از مرز راحت تردد کنند. این خواست مردمان ایران و جمهوری آذربایجان میباشد.

سرانجام، واقعاً باید مراتب احترام و ارادت خود را به مردم آذربایجان اظهار دارم. اینجانب اولین بار در سال ۱۹۸۶ از مسکو به آذربایجان اعزام شدم. در آن زمان وقتی به آذربایجان آمدم، به آنچه که دیدم باور نمی کردم. زیرا در ایران می گفتند که در اینجا همه کمونیست هستند، یعنی خدا را نمی شناسند، دین و مذهب ندارند. و کسی هم منکر این نبود. حتی حکومت شوروی از آن حمایت می کرد.

من در زمان فعالیت در سفارت ایران در مسکو از آذربایجانی های شاغل در بازارهای مسکو سؤال می کردم که اگر شما مسلمان هستید، پس در ماه محرم برای عزاداری به کجا می روید؟ می گفتند، به باکو می رویم. می پرسیدم که آیا در آنجا مراسم عاشورا برگزار می شود؟ پاسخ می دادند که بله. سؤال می کردم، پس کمونیست ها مانع این نمی شوند؟ می گفتند، مانع می شوند، ولی ما برغم این مراسم عاشورا را برگزار می کنیم.

سپس من در سال ۱۹۸۶ به باکو اعزام شدم. باور کنید، گزارش من به حکومت خود در مورد آنچه که حین آن سفر در آذربایجان دیدم، در انتصاب من بعنوان سفیر در آذربایجان تأثیرگذار شد. از همان موقع مردم آذربایجان نسبت به من محبت پیدا کردند.

در آن وقت من یک بار با قطار به ایران سفر کردم. همانطور که مستحضرید، قطار از نخجوان از طریق جلفا به ایران حرکت می کرد. وقتی که به جلفا رسیدم، ساعت شش بود. گفتند که طرف ایران پل را بسته و من ناگزیر در این طرف ماندم. خانم من و دو دخترم همراه من بودند. یک راننده خواهش کرد تا مهمان او باشیم. اما من او را نمی شناختم. پس از التماسهای زیادی ما به خانه او رفتیم. با خیلی محبت از ما استقبال کردند. آن شب از همه دعوت کرد و برای ما گوسفند کشتند. در آن زمان من معاون سفیر ایران در مسکو بودم. ولی او نمی دانست.

منظورم این است که من هرگز این خوبی را فراموش نمی کنم. آرزو می کردم در زمان فعالیت خود بعنوان سفیر آن شخص را بشناسم. ولی نتوانستم او را پیدا کنم. یعنی وی با اینکه مرا نمی شناخت، بمن خوبی و احترام کرد. این مردم همیشه چنین بوده است.

ظرف پنج سال ما در اینجا جز خوبی چیز دیگری ندیدیم.

برای مثال، ما به آنها برادران و خواهران خطاب کردیم و آنها نیز در پاسخ جان، برادر گفتند. به خانمهای ما خواهر گفتند. اکنون چنان صمیمیتی وجود دارد که هرگز از قلب و ذهن ما بیرون نمی رود.

ملتها و فرهنگها آسمان است و سیاست ابر. سیاست رفتنی است. ولی ملت باقی است. باید ما همیشه مردمان را در نظر داشته باشیم.

من تشکر می کنم که نظر جنابعالی بعنوان نماینده این مردم نسبت به ایران صمیمانه بوده است. هیچ موقع هیچ کسی نمی تواند بگوید که جناب حیدر علی اف رئیس جمهور محترم یک سخن منفی در مورد روابط ایران و جمهوری آذربایجان ایراد کرده است. دلیلی هم به این نیست. انشاء الله، منبعد نیز در سایه مدیریت شما و آقای خاتمی موفق به تقویت هر چه بیشتر روابط فی مابین خواهیم شد. اکنون در این زمینه زمان نیز نقش خود را ایفا می کند و مردم دو کشور متوجه این است که ما بایستی پشتیبان هم دیگر باشیم و از یک دیگر انرژی و نیرو بگیریم. چنانچه ایران در کنار آذربایجان باشد و برعکس، آذربایجان در کنار ایران باشد، می توان گفت کسی نمی تواند نه به خاک کشور شما و نه به کشور ما تجاوز کند. سپاسگزارم.

حیدر علی اف: متشکرم. اینجانب نیز از بابت سخنان محبت آمیز شما در مورد روابط دو کشور و دو ملت و هم راجع به فعالیت خود در اینجا بعنوان سفیر قدردانی می کنم. قبلاً هم گفتم، همه اینها طبیعی است.

همینطور نیز باید باشد و منبعد نیز چنین خواهد بود.

معتقدم که شما طی مدت این پنج سال فعالیتهای زیادی در راستای گسترش و توسعه روابط ایران و جمهوری آذربایجان انجام داده اید. هم کشور شما از این تحسین می کند و هم ما از این تقدیر می نماییم.

بجهت عملکرد و خدمات خوب از شما تشکر می کنم.

اظهار امیدواری می کنم که شما از این پس نیز در راستای توسعه روابط ایران و آذربایجان تلاش خواهید کرد. مجدداً تکرار می کنم، شاید هم در این زمینه شما نماینده آذربایجان در ایران خواهید بود. زیرا کسی در تهران به اندازه شما به چشم خود شاهد حقایق امروز آذربایجان نبوده است. از کتابها، تلویزیون، رادیو و غیره می توان خیلی چیزها دانست. ولی وقتی انسان خودش شاهد آن می شود و احساس می کند و می بیند، برداشتهای او کاملاً بگونه دیگری می شود.

می توان گفت که اغلب صحیح و واقع بینانه می شود. برای همین، معتقدم که ما منبعد نیز همکاری خواهیم کرد.

از بابت کارهایی که تابحال انجام داده اید، بار دیگر سپاسگزارم.

علیرضا بیکدلی: جناب آقای رئیس جمهور، من در این باره به شما قول می دهم.

ترجمه شده از روزنامه "آذربایجان" مورخ ۲۵ اکتبر سال ۲۰۰۰

معلومات تاریخی عمومی

روابط آذربایجان و ایران