آثار / سیاست خارجی / آذربایجان- ایالات متحده آمریکا

سخنان حیدر علی اف رئیس جمهوری آذربایجان در دیدار با بِنجامین گیلمان رئیس کمیته روابط خارجی کنگره ایالات متحده آمریکا و اعضای کمیته - واشنگتن، کاپیتولی ۳۰ ژویه سال ۱۹۹۷


جناب آقای گیلمان.

خانمها و آقایان محترم.

اینجانب در وهله اول بجهت دیدار صمیمانه و گرم و سخنان محبت آمیز از جناب گیلمان و اعضای کمیته روابط خارجی قدردانی می کنم و وظیفه خودم می دانم تا، با کمال رضایت از توسعه کنونی روابط آذربایجان و ایالات متحده آمریکا سخن بمیان آورم.

با نهایت خوشحالی متذکر می شوم، اکنون که ضرورت نزدیکی هر چه بیشتر مناسبات بین کنگره ایالات متحده آمریکا صاحب سنن تاریخی بزرگ و جمهوری آذربایجان پدید آمده است، رئیس کمیته روابط خارجی و اعضای آن علاقه فراوانی نسبت به روند دموکراتیک و عملکرد در زمینه سازماندهی نظام دولتی قانونمدار و انجام اصلاحات از خود نشان می دهند. واقعاً، در جمهوری آذربایجان کارهای بزرگی هم در زمینه تثبیت اوضاع سیاسی- اجتماعی، انتخاب قطعی راه اقتصاد آزاد و سازماندهی نظام دولتی دموکراتیک و قانونمدار انجام پذیرفته و می پذیرد. همانطوریکه، در جریان دیدار و گفتگوها با بیل کلینتون رئیس جمهور و سایر مقامات عالی رتبه ایالات متحده آمریکا که، طی سالیان اخیر روابط دوستی شخصی با آنها داریم، در مورد این موضوع اطلاعات مفصلی ارایه داده ام، در دیدار با شما نیز مایلم مجدداً به این نقطه اشاره نمایم.

به اطلاع می رساند که، دردناکترین مشکل فرا روی کشور مستقلمان- مناقشه ارمنستان- آذربایجان میباشد که، بر اثر تجاوز نظامی ارمنستان بوجود آمده و تابحال به حل خود نرسیده است. در نتیجه تجاوز نظامی که از سال ۱۹۸۸ آغاز شده و تاکنون ادامه دارد، خسارتهای کلانی وارد کشورمان گردیده، ۲۰ درصد از سرزمینهای آذربایجان توسط ارتش ارمنستان اشغال شده و بیش از یک میلیون نفر از شهروندان کشورمان از زاد و بوم خویش پناهنده شده و در شرایط وخیم در چادرها بسر می برند.

ضمناً، طرف ارمنستان متجاوز همچنان نسبت به اجرای اصول مصوب در حاشیه نشست لیسبن سران دولت و رئیسان حکومت کشورهای عضو سازمان امنیت و همکاری اروپا بی اعتنایی نشان می دهد. بیانیه مشترک رؤسای جمهور- بیل کلینتون، بوریس یلتسین و ژاک شیراک در خصوص حل مسالمت آمیز مناقشه ارمنستان- آذربایجان که در شهر دِنوِر به امضا رسید و نیز ابتکارات صلح کشورمان، مسلماً می تواند در راستای حل هر چه سریع این مناقشه عمل کند، لیکن متأسفانه، طرف ارمنستان بوسیله ادعاهای بی اساس مختلف خود، اهمیت مواد بیانیه مشترک و ابتکارهای صلح آمیز ما را از بین می برد.

با نهایت تأسف بیان می دارم که، با تصویب اصلاحیه ۹۰۷ در سند "حمایت از آزادی" از سوی کنگره ایالات متحده آمریکا علیه آذربایجان که در معرض تجاوز قرار گرفته است، کشورمان از امکان دریافت کمکهای مالی از کانال دولتی از ایالات متحده آمریکا نیز سلب شده است. مجدداً بیان می کنم که، در لغو این اصلاحیه که، مانع بهبود روابط آذربایجان- آمریکا میباشد، بستگی زیادی به اعضای کنگره دارد و امید بر این است که، آنها از تلاشهای خود در این راه دریغ نخواهند کرد.

مایلم پاسخ مبتنی بر شواهد را جهت تشریح نظرات آقای پالونی عضو کنگره حاضر در این جلسه، مبنی بر اینکه، گویا در زمان فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی ماده یی در قانون اساسی در مورد حل تعیین سرنوشت خود توسط قره باغ کوهستانی وجود داشت، بدهم. منطقه قره باغ کوهستانی همیشه سرزمین آذربایجان بوده است. در سال ۱۹۲۳ در قلمروی آذربایجان خودمختاری قره باغ کوهستانی تأسیس گردیده است. در سال ۱۹۸۸ حین آغاز این مناقشه، ۷۰ درصد از تعداد ۱۷۰ هزار اهالی مقیم قره باغ کوهستانی عبارت از ارامنه، ۳۰ درصدشان نیز آذربایجانی ها بودند. هم اکنون آذربایجانی ها از آنجا رانده شده و ناگزیر در شرایط پناهندگی در کشورشان بسر می برند. همانطور که یادآور شدم، قره باغ کوهستانی جزو کشور آذربایجان میباشد. در سال ۱۹۸۸ در زمان اتحاد شوروی، شورای عالی ارمنستان بدون هیچ اساس قانونی تصویبنامه یی راجع به الحاق منطقه قره باغ کوستانی به ارمنستان صادر نموده و پس از این، مناقشه آغاز و خونریزی شده است. این نقشه، تصور روشنی در باره اینکه، ارتش ارمنستان پس از اشغال کامل قره باغ کوهستانی، ۷ ناحیه دیگر حومه آن مخصوص آذربایجان را نیز به اشغال درآورده است. در پایان سخنانم، از اعضای کنگره که، اولین سفر رسمی رئیس جمهوری آذربایجان به ایالات متحده آمریکا را رویداد تاریخی نامیدند، صمیمانه تشکر می کنم و جهت مشاهده عینی عملکرد بزرگ در زمینه دموکراسی، سازماندهی نظام دولتی قانونمدار و انجام اصلاحات، از آنان به آذربایجان دعوت بعمل می آورم. تشریف بیاورید و حقایق محض آذربایجان را به چشم خود ببینید.

"حیدر علی اف: استقلال ما ابدی است" (سخنرانی ها، بیانیه ها، مصاحبه ها، پیامها، مراجعات و فرامین)- آذرنشر، باکو- ۲۰۰۳. جلد ۱۱، ص. ۱۵۹ تا ۱۶۱.