حیدر علی اف: حال شما خوب است؟ آیا توانستید با شرایط آذربایجان خو بگیرید یا نه؟

راس ویلسون: خیلی خوب هستم و بی نهایت خوشحالم که، امروز موقع غروب هم شده فرصت پیدا کردید مرا به حضور پذیرید.

سه هفته است که، با برنامه فشرده ای کار می کنم. با اعضای حکومت آذربایجان و نمایندگان مردمی دیدارهای متعددی انجام داده ام. در همه این دیدارها شاهد رفتار بسیار صمیمانه و گرمی نسبت به خود بوده ام. برای همین احساس خیلی عالی دارم و از جنابعالی اظهار تشکر می کنم.

حیدر علی اف: بسیار خوب.

راس ویلسون: ادعا نمی کنم که در کشورتان همه چیز را کاملاً و تا آخر متوجه می شوم، ولی خیلی خوب سرعت گرفته ام و امیدوارم که، سرآغاز خوب موجب فعالیتهای موفق اینجانب خواهد شد.

حیدر علی اف: البته، موجب همین خواهد شد.

راس ویلسون: جناب آقای رئیس جمهور، طی چند هفته آینده جنبه کاری مناسبات آمریکا و آذربایجان افزایش پیدا خواهد نمود. بدین معنی که، نمایندگان زیادی از کشورمان به آذربایجان سفر خواهند کرد. ما در جریان این سفر مذاکرات و رایزنی های خود پیرامون استراتژی های انرژی ایالات متحده آمریکا در مورد خزر را تداوم خواهیم بخشید. گفتگوهای آغاز شده بین نظامیان ما و نظامیان آذربایجانی ادامه خواهد یافت. در عین حال، ما مذاکرات راجع به مناقشه قره باغ کوهستانی را استمرار خواهیم داد.

در هفته قبلی به اتفاق جنابعالی شاهد یک رویدادی بعنوان مرحله بزرگی در امر بهره برداری مشترک از منابع سوختی آذربایجان و صدور آن به بازارهای جهانی بودیم. این هم جزوی از استراتژی های انرژی ما در مورد آذربایجان و خزر میباشد. آقای بیل کلنیتون رئیس جمهور هم ضمن شنیدن این خبر بی نهایت خرسند گشت. وی بمنظور اظهار مراتب رضایت خود پیامی را به شما فرستاده است. من امروز برای تقدیم این پیام خدمت شما آمده ام.

آقای کلینتون امضای موافقتنامه های اخیر در مورد ساخت خط لوله نفتی باکو- تفلیس- جیهان را به جنابعالی و مردم آذربایجان شادباش می گوید. جناب بیل کلینتون در این پیام خود اظهار می دارد که، آن مراتب خوشحالی همگان در استانبول در سال گذشته را خوب بخاطر دارد و نسبت به آینده خط لوله باکو- تفلیس- جیهان امیدهای زیادی می بندد. رئیس جمهور کشورمان در پیام خود می نویسد: "امضای موافقتنامه هایی با حکومتهای کشورهای صاحب اراضی ترانزیت، مرحله مهمی نشانگر پایبندی آذربایجان، گرجستان و ترکیه، همچنین چند تن از شرکتهای پیشرو نفتی جهان برای تبدیل یک ایده الهام بخش به واقعیت میباشد". آقای کلینتون در این پیام خود رهبری و مدیریت شما را بویژه مورد اشاره قرار می دهد.

وی می نویسد: "بجهت رهبری مدبرانه جنابعالی که بارها بعمل آورده اید، اعم از اقدامات شخص شما در بهار سال جاری در راستای تأمین مشارکت گرجستان نیز در این پروژه، بویژه از شما سپاسگزارم. رئیس جمهور طی نامه خود به شما همچنین بیان می دارد که، ما هنوز کارهای خیلی بزرگی را در آینده با شما داریم. مخصوصاً نیاز به مساعی مشترکمان جهت تشویق و ترغیب قزاقستان برای پیوستن آن به این طرح وجود دارد.

رئیس جمهور کشورمان در این پیام اعلام می کند که، ایالات متحده آمریکا همچنان نسبت به خط لوله نفتی باکو- تفلیس- جیهان کاملاً پایبند میباشد و منبعد نیز مصمم به تداوم مشارکت خود با شما در زمینه هایی که همراه با جنابعالی ترجیح می دهیم و نیز در زمینه سایر مسایل، است.

جناب آقای رئیس جمهور، اجازه فرمایید من هم مراتب تبریک خود را به تبریکات آقای بیل کلینتون رئیس جمهور محترم اضافه کنم و به شما بیان کنم که، از دیدار با افرادی که مستقیماً روی این پروژه کار کرده اند، خوشحال شدم. ما مصمم به تداوم مساعی مشترکمان جهت اجرای موفقیت آمیز این طرح میباشیم.

حیدر علی اف: خیلی متشکرم. این پیام در دست من خواهد ماند یا در دست شما؟

راس ویلسون: نه خیر، به شما خواهد رسید.

حیدر علی اف: سپاسگزارم. اولاً، اینجانب مراتب تجلیل جناب آقای بیل کلینتون از عملکردمان را رخداد مهمی تلقی می کنم.

همانطور که مستحضرید، در ماه سپتامبر سال ۱۹۹۴ وقتی که آذربایجان نخستین قرارداد را منعقد می ساخت، ما در مورد صدور نفت حاصله به بازارهای جهانی می اندیشیدیم و در آن قرارداد مسأله احداث خط لوله باکو- جیهان که، اکنون باکو- تفلیس- جیهان نامیده می شود، در نظر گرفته شده است. ما در آن زمان پس از امضای این قرارداد، آقای بیل کلینتون رئیس جمهور محترم به من پیام تبریک فرستاده بود. وی در اولین پیام خود این قرارداد را "قرارداد قرن" نامیده بود. بدین ترتیب، مؤلف نامگذاری این قرارداد بعنوان "قرارداد قرن" جناب آقای بیل کلینتون میباشد. از آن زمان تاکنون ما با ایالات متحده آمریکا همکاریهای تنگاتنگی در این زمینه داشته ایم و همکاری می کنیم. به خاطر دارم، پس از راه اندازی خط لوله باکو- نووروسییسک ما با جناب بیل کلنیتون رئیس جمهور محترم به تبادل نظر مفصلی پیرامون یک مسیر دیگری- ساخت خط لوله نفتی باکو- سوپسا پرداختیم. خط لوله نفتی باکو- سوپسا را نیز احداث نمودیم. در سال ۱۹۹۷ ما اقدام به صدور نفت بوسیله دو خط لوله کردیم.

بدینوسیله، استراتژی جدید نفتی دولت آذربایجان پدید آمد و اجرای آن بطور مستمر تأمین گشت. جناب کلینتون در نامه خود که، شما خواندید و من هم چنین متوجه می شوم، می گوید که، اقدام به بهره برداری مشترک از منابع نفت و گاز حوزه خزر صرفاً از سوی آذربایجان تحفه بزرگی برای استراتژی های نفتی جهانی ایالات متحده آمریکا بوده است. ولی از سال ۱۹۹۴ ساخت خط لوله نفتی باکو- جیهان، می توان گفت، به مشکل بزرگی تبدیل شده بود. خیلی ها به این کار مانع تراشی می کردند و اطمینان نداشتند. طبیعتاً، برای ما مشکلات گوناگونی ایجاد می کردند. ولی ما- آذربایجان نسبت به این کار همواره پایبند بودیم. پایبندی خود را در ماه نوامبر سال گذشته در استانبول در امضای موافقت نامه ای در خصوص خط لوله نفتی باکو- تفلیس- جیهان به نمایش گذاشتیم.

شما می گویید که، از نوامبر سال گذشته تابحال کارهای خیلی سخت و سنگینی جهت تحقق این پروژه انجام گرفته است.

اینجانب خوشحالم که، آقای بیل کلنیتون رئیس جمهور در پیام خود اشاره به این مورد را نیز فراموش نکرده است که، در حالی که گرجستان هم پیمان ما بود، در عین حال خواستار تعرفه های بسیار غیر عملی می شد و این هم مانع اجرای طرح بود. من برای عملی شدن این پروژه، می توان گفت تعرفه های آذربایجان را به گرجستان هدیه کردم. ما پایبندی خود را تا آخر نشان دادیم و در باکو- آذربایجان موافقت نامه ای به امضا رسید. سپس موافقت نامه در تفلیس و آنکارا هم منعقد شد. هم اکنون ما اقدام به کار عملی می نماییم.

امروز من نهایت احساس افتخار را دارم که، مؤلف این رخداد بزرگ تاریخی صرفاً آذربایجان میباشد. در عین حال همکاریهای ما با جمهوری ترکیه و سیاست مستمر حکومت ترکیه، بویژه جناب آقای سلیمان دمیرال نهمین رئیس جمهور این کشور در این زمینه هم به ما خیلی کمک کرد.

گرجستان با ما کشور دوست، همسایه و کشوری ترانزیت برای این خط لوله است. تلاشهای آنها و خدمات آقای شواردنادزه رئیس جمهور این کشور در این راستا نیز از طرف اینجانب مورد تحسین و تجلیل قرار می گیرد.

اگر به خاطر داشته باشید، موقع امضای قرارداد در این زمینه اینجانب بیان داشتم که، چنانچه توجه، مراقبت و حمایت دایم ایالات متحده آمریکا و شخص بیل کلینتون رئیس جمهور نبود، اجرای این پروژه برای ما خیلی سخت می شد. فلذا من از ایالات متحده آمریکا و بخصوص جناب بیل کلینتون رئیس جمهور مجدداً تشکر می کنم. اینجانب به وی نیز شادباش می گویم. بعد از این پیام ایشان، من هم به جناب بیل کلینتون پیام تبریک خواهم فرستاد.

قزاقستان قرارداد ما را در استانبول به امضا رسانده است. همانطور که در پیام جناب بیل کلینتون مورد اشاره قرار گرفته است، جذب قزاقستان بصورت عملی به این کار خیلی ضروری میباشد. در این باره ما امیدهای بیشتری به ایالات متحده آمریکا و آقای کلینتون رئیس جمهور داریم. ما هم از طرف خود اقداماتی را انجام می دهیم و خواهیم داد.

بدین ترتیب، عملکرد ما ظرف ۶ سال اخیر نتایج خوبی را بهمراه دارد. این واقعیت روز است. این، نمونه عالی دوستی و همکاریهای ایالات متحده آمریکا با آذربایجان میباشد. من بار دیگر اظهار تشکر می کنم.

راس ویلسون: ما از این پروژه حمایت می کنیم و بدون شک، ابتدا بجهت آن حمایت می نمائیم که، این امر با منافع ایالات متحده آمریکا سازگار است و در راستای منافع آن عمل می کند. علاقه و منافع ایالات متحده آمریکا نیز در آن است که، آذربایجان به یک دولت درخشان و قوی تبدیل شود. گسترش راهیابی کشورتان به بازارهای بین المللی موجب این خواهد شد که آذربایجان دولت مقتدری باشد و به یک کشور درخشانی مبدل گردد. ما از این پس نیز فعالیتهای خود روی این پروژه را تداوم خواهیم بخشید.

جناب آقای رئیس جمهور، من منتظر مساعی مشترک مستمرمان با شما هستم. مجدداً به شما تبریک می گویم.

حیدر علی اف: سپاسگزارم. من هم به شما تهنیت عرض می کنم.

روزنامه آذربایجان مورخ ۲۸ اکتبر سال ۲۰۰۰

© aliyev-heritage.org