خانمها و آقایان محترم.

مهمانان گرامی.

امروز در آذربایجان روز مهمی است. پنج سال است که نمایشگاه بین المللی "خزر- نفت- گاز" پی در پی در آذربایجان- باکو برگزار می شود. امروز ما بهمراه شما در افتتاحیه این نمایشگاه شرکت کرده و شاهد پیشرفت چشمگیر نمایشگاه ظرف مدت پنج سال گذشته بوده ایم. طی پنج سال تعداد شرکت کنندگان نمایشگاه از ۱۲۰ شرکت در سال ۱۹۹۴ به ۴۰۰ شرکت در سال ۱۹۹۸ افزایش یافته است. در این نمایشگاه که امروز گشایش یافته است، از ۲۹ کشور شرکتها حضور دارند. ولی موضوع تنها سر افزایش تعداد شرکتها نیست. امروز ما هنگام بازدید از آثار نمایشی غرفه ها دیدیم که طی این سالهای گذشته شرکتهای نفتی، مخصوصاً شرکتهای صنایع نفت و گاز که در این نمایشگاه حضور دارند، در زمینه ماشین آلات فنی و تکنولوژی چه قدر توسعه یافته اند.

این کارها در ماه می سال ۱۹۹۴ پایه گذاری شده است. در همان سال- سال ۱۹۹۴، یعنی چهار سال پیش آذربایجان گامهای مهم و پرجرأتی را بمنظور استفاده مفید از منابع طبیعی خود و برقراری روابط با کشورهای توسعه یافته اقتصادی جهان و استفاده مشترک و مفید از منابع نفت و گاز متعلق به کشورمان به اتفاق شرکتهای بزرگ نفتی جهان، برداشته است. چهار سال قبل، روز ۲۰ سپتامبر شرکت دولتی نفت آذربایجان قرارداد بزرگی را با کنسرسیوم ۱۱ شرکت نفتی جهان در آذربایجان- باکو- در این کاخ پرعظمت "گلستان" امضا کرده است. در آن زمان این قرارداد،"قرارداد قرن" نامیده شده است.

بر اساس این قرارداد، در بخش متعلق به آذربایجان دریای خزر به فعالیتهای مشترکی در میدانهای نفتی "آذری" و "چراغ" و در قسمت عمق میدان "گونَشلی" اقدام گردید. طی سالهای گذشته نتایج خوبی در زمینه فعالیتهای مشترک بدست آمده است. شرکت عملیاتی بین المللی آذربایجان فعالیتهای بسیار مفیدی دارد و در نتیجه، در میدان نفتی "چراغ" سکوی کامل مجهز به ماشین آلات فنی و تکنولوژی پیشرفته راه اندازی شده است. بر اثر حفاری چاههای نفتی، در ماه نوامبر سال گذشته اولین نفت استخراج گردیده است. ولی همپای راه اندازی این سکو و حفر چاهها و استخراج نفت، جهت استفاده از نفتی که استخراج می شود، خطوط لوله نفت و گاز ساخت شده، در منطقه سَنگه چال ترمینال بزرگ نفتی احداث گردیده و زیربنای بزرگی تشکیل شده است. نفت استخراج شده از میدان "چراغ" بوسیله لوله های نفتی به ترمینال سنگه چال انتقال می یابد و از آنجا هم از طریق خط لوله نفتی باکو- نووروسییسک که راه اندازی شده است، به بازارهای جهانی عرضه می شود.

کارهایی که انجام داده ایم، نتایج خیلی بهتر از پیش بینی های قبلی را نیز در پی داشته است. تا به امروز در میدان نفتی "چراغ" پنج چاه حفر شده است. از همان پنج چاه روزانه ۹ هزار تن نفت استخراج می گردد.

اینجانب بامداد امروز در جریان گشایش نمایشگاه بیان کردم که چهار چاه نفتی حفر شده است و روزانه ۷ هزار تن نفت استخراج می شود. ولی اکنون اعلام می دارم که پنج چاه نفتی حفاری شده است و روزانه ۹ هزار تن نفت استخراج می گردد. من اشتباه نمی کنم. صبح هم درست گفتم و اکنون نیز درست می گویم. سخنانی که صبح گفتم، بنابر گزارشات دیروز بود. ولی امروز ضمن بازدید از نمایشگاه و دیدار با رهبران شرکت عملیاتی بین المللی آذربایجان، آنها با نهایت خوشحالی اظهار داشتند که پنجمین چاه نفتی نیز مورد بهره برداری قرار گرفته و از همان چاه روزانه ۲ هزار تن نفت بدست می آید. من بخاطر آن می گویم که روزانه ۹ هزار تن نفت استخراج می شود. ببینید، چاههای نفتی چه قدر سریع حفاری می شود که حتی اینجانب نمی توانم در مورد حفر و بهره برداری آنها بموقع گزارش دریافت کنم. این مایه خوشحالی است.

اگر بخاطر دارید، در سال ۱۹۹۴ ما حین امضای قرارداد قرن با مخالفت کشورها و محافل مختلفی مواجه شدیم. بعضی ها نیز اعتقاد بر این داشتند که، با اینکه این قرارداد امضا شده است، ولی عملی نخواهد گردید و نتیجه ای بهمراه نخواهد داشت. زیرا، کشورهایی و کسانی خواهان موجودیت این قرارداد نبودند. برخی ها نیز به ما می گفتند که شما بیهوده از این راه می روید، خصلت شرکتهای غربی، از جمله شرکتهای آمریکایی چنین است که آنها می آیند قرارداد را می بندند و میادین نفتی را تصاحب می نمایند، ولی بعد از آن کار نمی کنند. آنها این میادین را نگه می دارند که هر موقع لازم داشته باشند، همان وقت هم مورد استفاده قرار می دهند.

ولی امروز می توان تؤام با نهایت خوشحالی بیان داشت که تمامی این اظهارات بدخواهانه جامه عمل پوشید. ما قرارداد را با جرأت امضا کردیم و بوسیله تلاشهای ثمربخش به اجرای آن موفق شدیم. امروز ما شاهد نتایج این بودیم. در زمان امضای قرارداد پیش بینی می شد که در این منابع نفتی مقدار ۵۱۰ میلیون تن نفت وجود دارد. ولی اکنون گزارش می دهند که از این منابع نفتی مقدار ۶۳۰ میلیون تن نفت پیش بینی می گردد. فکر می کنم که یک سال بعد این رقم تغییر و هر چه بیشتر افزایش پیدا خواهد کرد.

لیکن، ما ضمن اجرای این قرارداد، در عین حال با استفاده از این تجربه، بمنظور انجام فعالیتهای مشترکی به اتفاق شرکتهای بزرگ نفتی جهان در سایر میادین نفتی واقع در قسمت آذربایجانی دریای خزر نیز اقدامات لازم را بعمل می آوریم. در نتیجه، ما طی سالیان گذشته- پس از انعقاد اولین قرارداد، ۸ قرارداد دیگری را نیز به امضا رساندیم. هر کدام از این قراردادها دارای چشم اندازهای بزرگی میباشد. اکنون اقدامات عملی نسبت به اکثر آن قراردادها صورت می گیرد. برای مثال، امروز ضمن بازدید از نمایشگاه اطلاعاتی را در مورد عملکرد در میادین "شاه دنیز"، "قره باغ"، "لنکران- دنیز" و "تالیش- دنیز" به من ارایه دادند.

میزان نفت مورد پیش بینی از منابع نفتی واقع در قسمت آذربایجانی خزر هر چه بیشتر افزایش می یابد. بهمین خاطر، ما در جهت غرب پیگیر ساخت مسیر "باکو- سوپسا" بعنوان دومین خط لوله نفتی هستیم. اطمینان دارم که، در اوایل سال ۱۹۹۹ این خط لوله آماده بهره برداری خواهد بود. در این مدت ما بطور جدی مشغول امور ساخت لوله نفتی اصلی- خط لوله نفتی بزرگی هستیم. معتقدم که در ماه سپتامبر سال جاری تصمیم نهایی در این باره اتخاذ خواهد گردید. دولت و حکومت آذربایجان ضمن تحلیل همه مسیرهای ممکن بر این باور است که باکو- جیحان مناسب ترین مسیر میباشد. گمان می کنم که ما تا پایان سال جاری در این زمینه نیز به فعالیتهای عملی اقدام خواهیم نمود.

اما خیلی از منابع نفتی آذربایجان در خزر هنوز بهره برداری نشده است. خیلی از شرکتهای نفتی کشورهای جهان بمنظور فعالیتهای مشترک با شرکت دولتی نفت آذربایجان در این میادین نفتی بطور فعال به کشورمان مراجعه می نمایند. مایلم مجدداً به توجه شما برسانم که این قبیل مراجعات زیاد است. لذا، شرکت دولتی نفت آذربایجان اکنون دارای امکان برگزاری مناقصه میباشد. در نتیجه، شرکتهایی که بالاترین شاخصهای اقتصادی را پیشنهاد می کنند، حق انجام فعالیتهای مشترک در بخش آذربایجانی دریای خزر و منابع نفتی که در قسمت خشکی کشورمان واقع است، را احراز می کنند.

اینجانب با اطمینان کامل بیان میدارم که عملکرد جمهوری آذربایجان در این زمینه طی سالیان اخیر علناً نشان داده است که دریای خزر برای اقتصاد جهانی به چه اندازه حائز اهمیت است و چه قدر با منابع نفت و گاز غنی میباشد. من حساب می کنم که این بزرگترین دستاورد جمهوری آذربایجان مستقل است.

آذربایجان سرزمین کهن نفت خیز است و اولین بار در جهان نفت در کشور ما فواره زده است. آذربایجان در امر استخراج نفت و استفاده بهینه از منابع نفتی در دریا و بستر آن نیز در مقام اول قرار دارد. پنجاه سال قبل- در سال ۱۹۴۹ در دریای خزر- منطقه ای بنام نفت داشلاری میادین بزرگ نفتی گشایش یافته و مورد بهره برداری قرار گرفته است و بدینوسیله، برای جهانیان اعلام شده است که استخراج نفت و گاز از دریا و بستر آن امکانپذیر است. بار دیگر اظهار می دارم که اکنون- در پایان قرن ۲۰ آذربایجان ظرفیتهای بزرگ دریای خزر، یعنی پتانسیل منابع طبیعی و نفت و گاز آنرا کشف و برای جهانیان اعلام داشته است.

ما اطلاع کامل داریم که در سایر قسمتهای خزر نیز منابع غنی نفت و گاز وجود دارد. هر کدام از کشورهای ساحلی خزر در قسمتهای متعلق به خود می توانند از این منابع نفت و گاز استفاده و بهره وری نمایند. با احساس خرسندی یادآور می شوم که این کارها آغاز شده است. آذربایجان حیطه فعالیتهای خود را در قسمت متعلق به خود در دریای خزر گسترش می دهد و اکنون به اقدامات عملی جهت استفاده مشترک از میادینی که سابقاً اکتشاف گردیده است، مبادرت می کند.

همپای این، در مناطق خشکی آذربایجان نیز هنوز منابع نفتی بسیار غنی موجود است. معتقدیم که هنوز اکثریت مطلق محصول نفت و گاز آذربایجان از زیر زمین استخراج نشده است. برای همین، بهره برداری مشترک از منابع نفتی آذربایجان در خشکی به اتفاق شرکتهای جهانی نفتی اکنون دارای اهمیت بسزایی میباشد. ما در این زمینه نیز پیشنهاداتی را دریافت می کنیم و بر اساس آن فعالیتهایی را انجام می دهیم.

در نتیجه همه این امور، امروز ما در مراسم امضای قراردادها و اسناد مربوط به بهره برداری از سه میدان نفتی اجتماع یافته ایم. یکی از آنها شامل میدان نفتی "کورداشی" واقع در قسمت آذربایجانی خزر میباشد. این میدان نفتی بسیار غنی است. بنا بر اطلاعات اولیه، استخراج بیش از ۱۰۰ میلیون تن نفت از این میدان نفتی پیش بینی می شود. مسلماً، منابع گاز در آن وجود دارد. این میدان نفتی حدوداً در سالهای ۱۹۴۰- ۱۹۵۰ از سوی نفتگران، دانشمندان و زمین شناسان آذربایجانی اکتشاف گردیده است. زمانی در آنجا کارهایی صورت گرفته است. بعداً امکانات مالی برای ادامه این کارها نبود. خیلی از شرکتهای بزرگ نفتی جهان نسبت به این میدان نفتی اظهار علاقه کرده اند. در نتیجه بررسی و تحلیل پیشنهادات ارایه شده، شرکت دولتی نفت آذربایجان پیش نویس قرارداد این میدان نفتی را تنظیم نموده است. شرکت دولتی نفت آذربایجان به اتفاق کنسرسیوم شرکتهای "آجیپ" ایتالیا، "میتسؤی" ژاپن و "ترک پترولّاری" ترکیه بهره برداری از این میدان را بعمل خواهند آورد. بدین منظور، پیش نویس قرارداد تهیه و تنظیم گردیده و امروز در این مراسم به امضا خواهد رسید.

همانطور که اینجانب متذکر شدم، نسبت به منابع نفتی واقع در مناطق خشکی آذربایجان نیز علاقه فراوانی وجود دارد. یکی از آنها شامل منابعی است واقع در منطقه قوبوستان جنوب غربی. بر اساس پیشنهادهای ارایه شده، جهت بهره برداری مشترک از میدان "قوبوستان جنوب غربی" نیز پیش نویس قرارداد تنظیم گردیده است. در اینجا شرکت دولتی نفت آذربایجان و شرکت "یونیون تِکساس" آمریکا و شرکت "کومون وِلس اویل آند گاز" انگلیس و کانادایی در مورد فعالیتهای مشترک تصمیم گرفته اند. میدان "کورسَنگی- قره باغلی" یکی از میادین نفتی خیلی غنی آذربایجان در قسمت خشکی میباشد. شرکت دولتی نفت آذربایجان اسناد لازم را برای ایجاد کنسرسیوم و انجام فعالیتهای مشترک با شرکتهای "فرونتِرا رِسورسِس" و "آمیرادا حِس" آمریکا و "دِلتا" عربستان سعودی تهیه و تدوین کرده است.

بدیهی است که همه منابع نفتی کشورمان مخصوص مردم و دولت آذربایجان است. فلذا، همه اینها در اختیار شرکت دولتی نفت آذربایجان قرار دارد. بدون شک، صدور دستور و مجوز ویژه از طرف دولت آذربایجان بمنظور انجام چنین فعالیتهای مشترکی با شرکتهای خارجی الزامی است. من این پیشنهادها را مورد بررسی قرار داده ام و برای آذربایجان مفید می دانم. از اینرو، اینجانب تصمیمات لازم را جهت انجام فعالیتهای مشترکی بر اساس این پیشنهادات در منابع نفتی فوق الذکر صادر نموده ام.

مایلم بار دیگر به توجه شما برسانم که، سیاستهای راهبردی آذربایجان مبنی بر استفاده از منابع طبیعی خود کاملاً پاسخگوی منافع ملی آذربایجان میباشد.

ما، همکاریهای مشترک شرکتهای خارجی نفتی مختلف با شرکت دولتی نفت آذربایجان در کشورمان را مثمر ثمر می دانیم. بدون تردید، این کار برای هر دو طرف- هم برای شرکتهای مختلف خارجی که علاقه مند به فعالیت در کشورمان هستند، و نیز برای کشورهایشان و هم اینکه برای آذربایجان به طور یکسان مفید میباشد. در نتیجه، ما موفق به سرازیر شدن سرمایه گذاریهای خارجی کلانی به آذربایجان و استفاده ثمربخش از منابع طبیعی کشورمان و بکارگیری ماشین آلات و فن آوری های پیشرفته در صنایع نفت و گاز کشورمان، می شویم. همه اینها در راستای هدف عالی- بهبود شرایط رفاه مردم آذربایجان و شهروندان کشورمان عمل می کند.

اینجانب با ملاک قرار دادن این اصول، در این باره تصمیماتی را اتخاذ می نمایم. در مورد قراردادهایی که امروز در اینجا ارایه گردید، نیز تصمیم گیری کرده ام و انعقاد این قراردادها را صلاح می دانم.

بدینوسیله، ما گامهای جدیدی در زمینه توسعه روابط اقتصادی با شرکتهای نفتیبزرگ جهان، از جمله با خیلی از کشورها، بر می داریم. امیدوارم که این گامها موفقیت آمیز خواهد بود. بهمین مناسبت من به شما تبریک می گویم. سپاسگزارم.

© aliyev-heritage.org