آثار / اقتصاد / روابط اقتصادی با کشورهای اروپایی

سخنرانی حیدر علی اف رئیس جمهوری آذربایجان در دیدار با نمایندگان محافل کاری لهاستان در اطاق بازرگانی این کشور - ۲۷ اوت سال ۱۹۹۷


رئیس جمهور محترم!

خانمها و آقایان ارجمند!

صبح تان بخیر!

نخست خدمت شما سلام عرض می کنم و مایلم مراتب قدردانی خود را اظهرا دارم که، ضمن سفر رسمی من به جمهوری لهستان اجازه ملاقات با بازرگانان، کارفرمایان و مسؤلان شرکتها لهستانی داده شده است.

همانگونه که آگاهی دارید، من به دعوت جناب کواسنوسکی رییس جمهور به کشورتان سفر کرده ام. این، اولین سفر رسمی رئیس جمهوری آذربایجان مستقل و دارای حاکمیت به لهاستان می باشد. منظور من این است که، برنامه دیروز از لحاظ محتوای مناسبات لهستان و آذربایجان بسیار پربرکت بود.

ما گفتگوهای مفیدی انجام دادیم و مستندات مهم مشترک بین ممالک را به امضا رساندیم. هم جناب کواسنوسکی رئیس جمهور محترم وهم من، این امر را بمنزله رویداد تاریخی در مناسبات آذربایجان و لهستان ارزیابی می نماییم. مرحله جدیدی در مناسبات فی ما بین متقابل گشایش می یابد و ما بمنظور همکاری در تمامی زمینه ها قرارداد- زمینه حقوقی خوبی را ایجاد می کنیم.

سند امضا شده توسط رؤسای جمهور لهستان و آذربایجان، یعنی بیانیه توسعه هر چه بیشتر دوستی و همکاری بین لهستان و آذربایجان، اهمیت بسزایی دارد. همین بیانیه پایه گذار همکاری مان در همه زمینه ها می باشد. بدیهی است که، همکاری در زمینه اقتصاد طی این سند و دیگر توافقنامه هایی که به امضا رساندیم، از اهمیت فراوانی برخوردار است.

معتقدم که، امکانات زیادی جهت گسترش و تعمیق همکاری اقتصادی فی ما بین هست و ما تاکنون نتوانستیم از این امکانات استفاده کنیم. دیشب من و جناب کواسنوسکی به شواهد حاکی از وجود روابط اقتصادی و تجاری میان لهستان و آذربایجان طی قرنهای سابق اشاره کردیم. بعنوان مثال، گفتیم که، در قرون وسطی- قرنهای ١۵ و ١۶ از آذربایجان قالی های زیبای دست باف، پمبه، ابریشم و خیلی از محصولات دیگر به لهستان ارسال می شد. از لهستان نیز محصولات زیادی وارد آذربایجان می گردید. این موارد دلالت بر وجود ریشه های عمیق روابط اقتصادی و بازرگانی فی ما بین دارد.

ولی متاسفانه، در دوران ما هنوز به این سطح نرسیده ایم، حال اینکه، امکانات هم لهستان و هم آذربایجان نسبت به چند قرن پیش بیشتر است. لذا یکی از وظایف من موقع سفر به لهستان عبارت از این است که، به توسعه مناسبات اقتصادی و تجاری میان لهستان و آذربایجان جهش دهم.

اکنون بدین منظور همه شرایط و امکانات وجود دارد. کشور لهستان از قید خیلی از زنجیرها آزاد شده، این زنجیرها در دوره استقلال و حاکمیت لهستان هم، بویژه پس از دوران جنگ جهانی دوم نیز در آن موجود بود.

اکنون لهستان زندگی خود را تشکیل می دهد، انتخاب راه، تشکیل اقتصاد و بازرگانی و طرفهای تجاری را بصلاحدید خود مشخص می نماید. البته، این، در مقایسه با شرایط ۱۵-۱۰ سال پیش اصولاً وضعیت جدیدی است. من آن دوران را هم بخاطر دارم، لذا در این باره حرف می زنم.

آذربایجان نیز در اواخر سال ۱٩٩١ به استقلال خود دست یافت، پس از ده ساله ها و صد ساله ها، نهایتاً کشوری مستقل و دارای حاکمیت شد. این کشور سرنوشت خود را بصلاحدید خود تعیین می نماید، مسایل خود را خودش حل می کند و بتصمیم خود با دیگران ایجاد مناسبات می نماید. استقلال و آزادی کامل که، نظام دولتی اجتماعی و زندگی هم لهستان و هم آذربایجان را تبیین می نماید، مبانی ی ست که، برای ما امکان می دهد تا، همکاری فی ما بین در تمامی زمینه ها و از جمله در زمینه اقتاصادی و تجاری را توسعه دهیم و در باره آن سخن بگوییم.

آنچه که مربوط به مساله چگونگی و شیوه انجام این کار است، این امر، البته، چندان مشکل نیست. ما فقط بایستی اقدامات لازم را در این زمینه انجام دهیم. دیروز من بیان کردم که، آذربایجان صاحب پتانسیل بزرگ اقتصادی است. شما می دانید که، آذربایجان از قدیم الایام مملکت نفت و گاز می باشد. اکنون آذربایجان در پیشرفت صنعت نفت خود مرحله ثانوی را طی می کند.

ظرف سه سال اخیر ما خیلی از قراردادهای عظیمی را با شرکتهای نفتی سراسر ملی پیشرو جهان درخصوص بهره برداری مشترک از معادن نفت و گاز در قسمت متعلق به آذربایجان در دریای خزر منعقد نموده ایم.

درست در سایه تلاشهای آذربایجان اکنون حوضه خزر منابع زیرزمینی خود و امکانات بزرگ در استخراج نفت و گاز را کشف می نماید، می توان گفت توجه تمام کشورهای دنیا را جزب می کند. ۱۷ تن از شرکتهای نفتی متعلق به ۱۱ کشور جهان در قراردادهایی که، امضا کردیم، مشارکت دارند.

منابع نفت موجود در قسمت مخصوص آذربایجان دریای خزر، بنابه محاسبات، برابر با میلیاردها تن می باشد. در دیگر قسمتهای دریای خزر نیز، بعنوان مثال، در بخش متعلق به قزاقستان و ترکمنستان هم منابع بزرگی هست. لذا اکنون اقدامات جامع نه تنها جهت بهره برداری و استخراج منابع نفت و گاز، بلکه همچنین بمنظور انتقال محصول بسیار غنی به بازارهای جهانی بعمل می آید.

در منطقه ما کریدور حمل و نقل اروآسیا ایجاد شده است که، بین شرق و غرب منطقه آسیای مرکزی را با اروپا در جهت مسیر جاده قدیم ابریشم بوسیله دریای خزر و آذربایجان اتصال می دهد. این همان رشته ای ست که، می تواند برای لهستان، بازرگانی لهستان و کارفرمایان این کشور جالب توجه باشد. در آذربایجان مجتمع عظیم صنعت شیمیایی در زمینه نفت و گاز موجود است. بنظرم، ما در این زمینه هم می توانیم همکاری نماییم.

صنعت آذربایجان چند رشته ای ست. در کشور ما صنعت فلزات سیاه و رنگین، ماشین سازی و نساجی بزرگ وجود دارد. بنابراین، ما می توانیم به امکانات عظیمی جهت همکاری دست یابیم.

مجتمع کشاورزی آذربایجان نیز دارای جنبه چند رشته ای ست. همانند قرنهای سابق، باز هم مبادرت به تولید و صدور پمبه می کنیم. در آذربایجان ابریشم نیز هست. قالیهایی که، قرنها پیش به اینجا فرستاده شده، در آذربایجان امروز هم به تولید می رسد، آن هم قالیهای بهتر از آن هم بافته می شود.

در بخش کشاورزی صنعت شراب سازی و تولید انگور و محصول شراب، جایگاه مهمی دارد. آذربایجان با میوه، تره جات و خیلی از نعمتهای طبیعی غنی می باشد. فقط لازم است تا ما تشکیل همکاری دهیم، و پس از این امکانات زیادی در جریان کار آشکار خواهد شد. بنده مایل نیستم حوادث را پیش بینی کنم و از این امکانات فقط حرف بزنم.

با لحاظ تمام این موارد، رئیس شرکت دولتی نفت آذربایجان و مسؤل شرکت صنعت شیمیایی آذربایجان را هم جزو هیات همراه من قرار داده ام. آنها در اینجا حضور دارند. بهمین جهت طرف لهستانی امکان تماس مستقیم، برقراری روابط و انجام مذاکرات با آنها دارد. من این امکان را در نظر می گیرم که، این، آغاز همکاری فعال فی ما بین می باشد و اولین آشنایی بین لهستان و آذربایجان پس از دستیابی آذربایجان به استقلال خود است. همانطور که گفتم، این، نخستین سفر رئیس جمهور آذربایجان به لهستان است. بنابراین، این ابتدای کار است و بنده بر این باورم که، متعاقب این خیلی از کارهای خوبی قابل اجرا ست.

مایلم بیان نمایم که، تحولات مهمی در اقتصاد آذربایجان رخ می دهد. ما از سیستم اقتصادی ی که، در دوران نظام سوسیالیسم در گذشته در کشورمان موجود بوده، امتناع ورزیده ایم. اکنون اقتصاد آذربایجان بر پایه اقتصاد بازار تشکیل می گردد. ما در تمامی زمینه ها اصلاحات اقتصادی انجام می دهیم، سرمایه های خارجی جزب می کنیم، اعلام کرده ایم و امروز هم اعلام می کنم که، درب آذربایجان به روی جهانیان برای سرمایه گذاری های خارجی باز است.

ما اصلاحات ارضی انجام می دهیم. مطابق قانون مصوب، زمین جهت مالکیت شخصی به کشاورزان واگذار می شود، خصوصی سازی اموال در تمامی زمینه ها بصورت گسترده صورت می پذیرد، اقدامات مشخص بمنظور آزادسازی اقتصاد و بازرگانی خارجی انجام گرفته، شرایط مساعد برای کارفرمایی و ابتکار شخصی فراهم گردیده است. در اثر همه این امور ما موفق شدیم جریان تنزل در رشته تولید و اقتصاد را که، حدوداً از سال ۱٩۸٩ آغاز شده است، متوقف سازیم. ما در سال گذشته تا حدودی موفق به رشد در همه رشته های اقتصاد گردیده و طی ماههای گذشته سال جاری نیز این رشد حاوی ارقام ماهوی بوده است. ما موفق شدیم جلوگیری از تورم بعمل آوریم. در صورتی که نرخ تورم ۱۶۰۰ درصد در سال ۱٩٩۴ بود، پارسال این رقم تا میزان ۶ درصد افت داشته و امسال نیز در حد صفر می باشد.

نرخ ارز ملی- منات تقویت می یابد که، پارسال نسبت به دلار آمریکایی ۱۰ درصد گرانتر شده است. میزان محصول ناخالص داخلی درآذربایجان ظرف ماههای گذشته سال جاری ٨/۵ درصد افزایش داشته، در زمینه تولید محصولات کشاورزی هم رشد مشاهده می شود. پارسال حجم تجارت خارجی ۳۰ درصد افزایش داشته است. ما برای بار اول سالدو مثبت در گردش تجارت خارجی بدست آورده ایم. درآمد حکومت از مالیات، بشکل عادی و طبق برنامه انجام می گیرد. در این زمینه ما مشکل بخصوصی نداریم.

البته، مشکلات اقتصادی داریم. می دانید که، در اثر تجاوز نظامی ارمنستان برعلیه آذربایجان، واحدهای مسلحانه ارمنستان۲۰ درصد از سرزمینهای آذربایجان را به اشغال درآورده اند. در نتیجه این، متجاوز از یک میلیون نفر از ساکنان آذربایجان از این مناطق آواره شده و اکثر آنان در شرایط بسی دشوار در چادرها بسر می برند. همه این موارد موجب پیچیده شدن اوضاع اقتصادی و مخصوصاً حل مسایل اجتماعی می گردد و طبعاً تعداد بیکاران را افزایش می دهد. با وجود این، ما در سال گذشته و امسال در زمینه اجتماعی نیز موفق به نهایت پیشرفت فراوان مثبت گردیده ایم. دست مزد حقوق و سطح زندگی مردم مدام ارتقاء می یابد. ما همکاری فعالانه با مراکز مالی جهانی همچون صندوق بین المللی ارز و بانک جهانی داریم. ما خوشبین هستیم و معتقدیم که، بطور مدام انجام اصلاحات اقتصادی و همه اقداماتی که، مشخص کرده و خواهیم کرد، موجب ارتقای مستمر سطح زندگی مردم خواهد بود و طبیعتاً، تامینگر رشد در اقتصاد خواهد گردید.

همانگونه که گفتم، ما سرمایه های خارجی را بطور فعالانه جزب آذربایجان می کنیم. منظور من این است که، قوانین زیادی به تصویب رسانده ایم و این قوانین وجود شرایط مساعد برای سرمایه های خارجی در آذربایجان را تامین می نماید.

بر این باورم که، همه این اقدامات، بنیه خوبی برای همکاری فی ما بین می باشد. لذا با ارایه این گزارش کوتاه می خواهم بگویم که، ما مصمم به ایجاد زیربنای محکم جهت همکاری اقتصادی میان لهستان و آذربایجان هستیم.

بخاطر ملاقات امروزی از اطاق بازرگانی لهستان تشکر می کنم و امید دارم که، این اطاق نقش مهمی در برقراری مناسبات اقتصادی فی ما بین ایف خواهد کرد.

از توجه تان سپاسگزارم.

آنژی آرندارسکی: جناب رئیس جمهور، از بابت سخنرانی ببسیار جال تان از شما قدردانی می کنم. مایلم بیان نمایم که، ما در اوایل ماه دسامبر هیات نمایندگی بازرگانی تشکیل خواهیم داد که، عازم باکو خواهد شد. جناب رئیس جمهور دیروز قول داد که، ما را بحضور خواهد پذیرفت. همکاران مان- تجار آذربایجانی هم وعده دادند تا، شرکتهای مربوطه تشکیل خواهند داد، لذا اکنون از تمامی علاقه مندان دعوت به این هیات می نمایم.

جناب رییس جمهور کمی هم وقت دارند، هر کسی سؤالی دارد، می تواند بپرسد.

سؤال: جناب رئیس جمهور محترم، خانمها و آقایان. من از قدانسک آمدم. اسم من تادئوس استوکووسکی است و مشغول تعمیرات کشتی و تحویل ماشین آلات کشتی می باشم. روز دوشنبه من در باکو با آرماتورها به گفتگو خواهم پرداخت. سؤال من این است: آیا در آذربایجان برنامه ی دائر بر تعمیرات کشتی هست، یا اینکه این کار بستگی به آرماتورها دارد؟ این سؤال را به این خاطر می پرسم که، در کشور شما کشتی های خیلی زیادی وجود دارد که، سابقاً در لهستان تولید شده است. این کشتی ها جهت توسعه برنامه استخراج نفت برای شما لازم است. بحث در مورد تانکرها و کشتی های بی شمار یدک است. بهمین خاطر این سؤال را پرسیدم.

حیدر علی اف: مایل نیستم بطور جامع به این سؤال پاسخ بدهم. فقط این را می گویم که، کشور آذربایجان دارای کشتی های فراوانی در خزر می باشد. در دوران اتحاد شوروی مساله کشتی رانی در خزر عمدتاً از باکو صورت می گرفت، خیلی از کشتی ها وظایف تانکر ها را انجام داده و مشغول حمل نفت و محصولات نفت می گردند. منظور من این است که، حجم این مراسلات در سالهای بعدی افزایش خواهد یافت. بعنوان مثال، در حال حاضر تانکر های ما بمنظور انتقال نفت از طریق راه آهن به دریای سیاه و ترکیه آن را از معدن تنگیز به باکو حمل می کنند. مراسلات از طریق کریدور حمل و نقل اروآسیا، از بندر کراسنوودسک تا بندر آذربایجان بوسیله دریای خزر انجام می پذیرد. در آنجا گذرگاه کستی وجود دارد. ما چند فروند کشتی گذاره داریم. همه اینها دلالت بر آن دارد که، چشمندازهای بزرگی جهت گسترش و توسعه صنعت کشتی رانی در آذربایجان وجود دارد، فلذا از حضورتان در آذربایجان استقبال می کنم. اعتقاد دارم که، پس از آمدن تان به آذربایجان می توانید مسایل همکاری با اداره کشتی رانی خزر و سایر نهادهای دولتی کشورمان بطور جامعتر مورد مذاکره قرار دهید. قبلاً می توانم بگویم که، این امر، هم برای شما و هم آذربایجان مفید واقع خواهد گردید.

سؤال: من نماینده گروه "اِلاکتریم" هستم. ما نیروگاههای برقی احداث می کنیم. نفر دوم هستم که، سخنرانی می نمایم و روز سه شنبه در آذربایجان خواهم بود. ما نیروگاههای برقی زیادی در ترکیه می سازیم. در همین ارتباط بعنوان همسایه مایلیم در آذربایجان نیز حضور پیدا کنیم. تصمیم دارم بهمراه گروهی از صنعتگران ترک عازم آن کشور شوم. همه چیز مرتبط با انرژی- دیگ، توربینها، دستگاههای جرسقیل، آرماتور و کابل برای تجهیزات انرژی برقی و همچنین دستگاههای صنعت شیمیایی، مورد علاقه مان می باشد. مایلیم دیدار و در همین موضوع به گفتگو بپردازیم.

حیدر علی اف: روز سه شنبه در آذربایجان منتظر شما خواهند بود. وزیر امور اقتصاد در اینجا حضور دارد. شما می توانید با وی گفتگو و توافق حاصل نمایید.

سؤال: می خواهم یک سؤال بپرسم. می بینم که، در اینجا نمایندگان زیادی از صنعت عمل آوری میوه حضور دارند. خیلی از شرکتهای ما، بویژه بزرگترین شرکتهای کشورمان علاقه مند به همکاری در این زمینه هستند. آیا می توانم از جناب رئیس جمهور سؤال کنم که، ما چگونه می توانیم در این زمینه به همکاری مبادرت نماییم؟

حیدر علی اف: من بیان کردم که، صاحب امکانات بزرگی هستیم. در کشور ما میوه، انگور خیلی زیاد است، صنعت پرورش انگور و انواع مختلف تره جات وجود دارد. در ضمن، در جنگلها و کوههای آذربایجان میوه های زیاد وحشی نیز می رسد. می دانم که، این میوه جات توجه اروپا را همیشه جلب می کند. فقط لازم است این مساله را دقیقتر مذاکره کرد. بنظرم، ما امکاناتی برای همکاری خواهیم یافت.

آنژی آرندارسکی: خیلی ممنون، جناب رئیس جمهور. متاسفانه، سفر جناب رئیس جمهور به پایان می رسد. جناب رئیس جمهور خیلی لطف کردند و رضایت دادند تا، صورت جلسه تفاهم با حضور ایشان به امضا برسد. هدف از این صورت جلسه، پایه گذاری اطاق صنایع و بازرگانی می باشد. این صورت جلسه را از طرف آذربایجان وزیر اقتصاد و از طرف ما هم بنده امضا خواهم نمود.