خانمها و آقایان محترم.

مهمانان ارجمند. 

امروز- چهارم ژوئن ۱۹۹۶ به روز تولید نفت و گاز و صنعت نفتی جمهوری آذربایجان اختصاص دارد. ما از بامداد امروز در آذربایجان- باکو نمایشگاه بین المللی بزرگ نفت و گاز را دایر نموده ایم. پیوسته و مدام سه سال است که در آذربایجان چنین نمایشگاه بزرگ نفت و گاز تشکیل می گردد، گشایش می یابد و بر تعداد شرکت کنندگان نمایشگاه همه ساله افزون می شود و مقیاس نمایشگاه هر چه بیشتر گسترش پیدا می کند.

همه ما امروز به توافق رسیدیم که نمایشگاه بین المللی نفت و گاز منبعد در آذربایجان همه ساله گشایش و فعالیت خواهد داشت و این امر به یک رسم تبدیل خواهد شد. این علاقه به کشورمان برای بهره برداری از میادین نفت و گاز غنی در آذربایجان در آینده نیز خواهد بود، در عین حال، یک ارزش زیادی نسبت به آذربایجان بعنوان کشور نفتی میباشد. همچنین، این یک رویداد مهمی نشانگر برقراری روابط مستقل جمهوری آذربایجان با کشورها و شرکتهای جهانی است.

در آذربایجان نفت از دوران قدیم استخراج می شود. آذربایجان از قرن سابق بعنوان کشور نفتی در جهان شهرت یافته است. لیکن تا سالهای اخیر در کشورمان چنین نمایشگاهی دایر نشده بود.

امروز ما در عین حال به مناسبت یک رویداد مهمی در این تالار مجلل "گلستان" حضور داریم. در مراسم امضای قراردادی بین شرکت دولتی نفت آذربایجان و تعدادی از شرکتهای بزرگ جهان در خصوص بهره برداری مشترک از میدان نفت و گاز "شاه دنیز" واقع در قسمت آذربایجانی دریای خزر در این مراسم شرکت می کنیم.  

طی دو سال اخیر سومین بار است که ما قرارداد نفتی مهمی را منعقد می سازیم. سومین بار است که به مناسبت این رویداد مهم در این تالار "گلستان" جمع می شویم. قرارداد نفتی منعقده در تاریخ ٢٠ سپتامبر ۱۹۹۴ در باکو- قراردادی که میان جمهوری آذربایجان و شرکتهای بانفوذ جهان امضا شده، اکنون در حال اجرا است و بهره می دهد. این قرارداد موسوم به "قرارداد قرن" بمنظور بهره برداری مشترک از میادین "آذری"، "چراغ" و "گونشلی" در بخش آذربایجانی دریای خزر امضا شده است.

شرکت دولتی نفت آذربایجان در ماه نوامبر سال گذشته جهت استفاده مشترک از میدان نفتی "قره باغ" در قسمت آذربایجانی دریای خزر با چند ین شرکت نفتی بزرگ جهان قرارداد دومی را امضا کرده است. این قرارداد نیز در حال اجرا و فعال میباشد و امیدوارم که مثمر ثمر واقع خواهد گردید.

قراردادی که امروز امضا خواهد شد، بمنظور بهره برداری و استفاده مشترک از میدان نفت و گاز "شاه دنیز" آذربایجان لحاظ شده است. میدان "شاه دنیز" یکی از میادین بسیار غنی که از طرف زمین شناسان، دانشمندان و متخصصین نفتی آذربایجانی کشف شده، میباشد. این میدان ١٠ سال پیش برای زمین شانسان و دانشمندان کشورمان معلوم بوده و در سالهای ۱۹۸٠ گشایش یافته است. سرانجام، ما برای استفاده عملی از این میدان گام بزرگی را برداشته ایم.

گفته می شود، حدوداً در سال ۱۹۹٠ شرکت دولتی نفت آذربایجان با هدف تأمین گاز آذربایجان حفاری این میدان گاز "شاه دنیز" را آغاز کرده، بنابر گزارشات موجود، تقریباً تا عمق دو هزار متر حفر شده، ولی بعلت فقدان وسایل و امکانات لازم این کار ادامه نیافت و نیمه کاره گذاشته شد.  حکومت آذربایجان در ماه سپتامبر سال ۱۹۹٢ با هدف بهره برداری از میدان "شاه دنیز" با شرکتهای "BP" بریتانیا و "Statoil" نروژ قرارداد بسته است. در این قرارداد اختیارات ویژه ای به دو شرکت فوق جهت انجام مذاکرات برای بهره برداری مشترک از این میدان و تهیه مقدمات بهره برداری از میدان اعطا گردیده است. این دو شرکت با تأسیس کنسرسیوم آغاز بکار کردند، سپس شرکت نفتی "TPAO" ترکیه نیز به این کنسرسیوم پیوست و آنها این امور را در قالب امکانات خود انجام داده اند.

شرکت دولتی نفت آذربایجان در سالهای اخیر با هدف توسعه اقتصاد کشورمان اقدامات لازم را جهت استفاده مفید از ذخایر نفت و گاز و میادین موجود جمهوری آذربایجان به عمل آورده است. شرکت دولتی نفت آذربایجان، دانشمندان، زمین شناسان و متخصصان نفتی کشورمان طی سالهای اخیر در میدان "شاه دنیز" تحقیقات و فعالیتهایی را انجام داده اند. در نتیجه، شرکت دولتی نفت آذربایجان در ماه اکتبر سال ۱۹۹۵ بهره برداری مشترک از میدان "شاه دنیز" به اتفاق شرکتهای نفتی بزرگ جهان را ضروری دانسته و در این باره پیشنهاد ارایه داده است. من بر اساس این پیشنهاد برای انجام کار در این زمینه به آنها اختیارات و دستورات لازم را داده ام. شرکت دولتی نفت آذربایجان پیش نویس قراردادی در خصوص بهره برداری و استفاده مشترک از میدان "شاه دنیز" به اتفاق برخی شرکتهای نفتی خارجی را تنظیم و به من ارایه داده است.

شرکت دولتی نفت آذربایجان موقع تنظیم پیش نویس این قرارداد و انجام اقداماتی برای استفاده عملی از میدان "شاه دنیز"، علاوه بر حضور شرکتهای نفتی "BP"، "Statoil" و "TPAO"، در مورد جذب سایر شرکتهای نفتی خارجی برای بهره برداری از این میدان نفتی پیشنهادهایی را ارایه نموده و به اجرای این پیشنهادات موفق شده است. بدینوسیله، شرکتهای نفتی "LUKoyl" فدراسیون روسیه، "Elf Akiten" فرانسه و شرکت نفتی جمهوری اسلامی ایران نیز به اجرای طرح بهره برداری از این میدان نفت و گاز پیوسته اند. قرارداد تنظیم شده مربوط به فعالیتهای مشترک بین شرکت دولتی نفت آذربایجان و شرکتهای نفتی فوق میباشد.

اینجانب مایلم به برخی مشخصات این میدان نفت و گاز، همچنین این قرارداد نیز اشاره کنم. طبق گزارشات موجود، پیش بینی می شود از میدان "شاه دنیز" مقدار ۴٠٠ میلیارد متر مکعب گاز، ٢٠٠ میلیون تن گاز میعانی و ۱٠٠ میلیون تن نفت استخراج گردد. بدینوسیله، این میدان نفت و گاز دارای ذخایر عظیمی میباشد و بهره برداری و استفاده از یک چنین میدان، مسلماً، هم برای جمهوری آذربایجان و هم شرکتهای حاضر در اجرای این قرارداد و کشورهای متبوعه این شرکتها سود هنگفتی بهمراه خواهد داشت.

قرار است، بمنظور اجرای قرارداد مبلغ چهار میلیارد دلار آمریکا سرمایه گذاری شود و این قرارداد برای مدت ٣٠ سال اجرایی خواهد شد. لذا، این قرارداد هم برای جمهوری آذربایجان و هم شرکتهای نفتی فعال در اجرای قرارداد و کشورهای متبوعه این شرکتها از نظر اقتصادی خیلی مقرون به صرفه است.

اینجانب با توجه به همه این مشخصات، قرارداد حاضر را تأیید و در خصوص امضای آن بر اساس طرح مذکور دستور صادر نموده ام. صرفاً در نتیجه اینها، امروز ما در مراسم امضای این قرارداد شرکت می کنیم.

من مایلم با احساس خرسندی یادآور شوم که حکومت پادشاهی بریتانیا و شرکت "بریتیش پترولیوم" این کشور که چند سال است در استفاده از میدان جدید نفت و گاز آذربایجان با ما همکاری می کند، باز هم در کنار ما است. از این رو، من به جناب تیم اِگار وزیر نیرو و صنایع انگلستان بویژه سلام می گویم و از خدمات وی در این امور تحسین و تقدیر می نمایم. اینجانب بویژه خاطرنشان می سازم که ما ضمن آغاز به این کار- از زمان امضای اولین قرارداد تاکنون جناب تیم اِگار با ما همکاری می کند و امروز هم در این مراسم حضور دارد.

همکاریهای آذربایجان و نروژ نیز بسیار پایدار میباشد. شرکت "Statoil" نروژ در نخستین قرارداد نفتی بزرگ آذربایجان مشارکت می نماید و امروز هم مجدداً عضو فعال این قرارداد است. بهمین مناسبت، اینجانب از توجه و علاقه حکومت نروژ نسبت به جمهوری آذربایجان و حضور جناب استولتنبرگ وزیر صنایع و انرژی دولت نروژ در اینجا بویژه تجلیل می کنم. او در نمایشگاه نفت و گاز شرکت کرد و بعلت مسایل ضروری باید به کشورش مراجعت کند. ولی او در کنار ما است. مقامات شرکت "Statoil" و نمایندگان وزارت صنایع و انرژی نروژ نیز اکنون در این مراسم حضور دارند و در امضای این قرارداد شرکت می کنند. من به آنها خوش آمد می گویم.

ما بهنگام آغاز روند بهره برداری مشترک از میادین نفت و گاز متعلق به آذربایجان از دریای خزر به اتفاق شرکتهای خارجی از همان ابتدا تابحال با فدراسیون روسیه همکاری می کنیم. جناب یوری شافرانیک وزیر سوخت و نیرو روسیه در رأس هیأت گسترده ای در اکتبر سال ۱۹۹٣ به آذربایجان سفر کرده است. در آن زمان ما توافقنامه ای را بین حکومت جمهوری آذربایجان و حکومت فدراسیون روسیه در خصوص بهره برداری مشترک از میادین نفتی متعلق به آذربایجان در دریای خزر را امضا کرده ایم. فدراسیون روسیه و شرکت نفتی بزرگ "لوک اؤیل" این کشور در اجرای کلیه قراردادهایی که تاکنون منعقد ساخته ایم- قرارداد امضا شده در ماه سپتامبر ۱۹۹۴ و قرارداد بهره برداری مشترک از میدان نفتی "قره باغ" منعقده در ماه نوامبر ۱۹۹۵- مشارکت دارد. شرکت "لوک اؤیل" روسیه همچنین عضو قرارداد بهره برداری مشترک از میدان "شاه دنیز" نیز میباشد. من این پدیده مثبت را بعنوان علامت همکاریهای اقتصادی مابین آذربایجان و روسیه تلقی می کنم. اینجانب به این مناسبت به هیأت نمایندگی روسیه و بویژه جناب ولادیمیر کوستیونین معاون اول وزیر سوخت و نیرو روسیه خیر مقدم می گویم.

یکی دیگر از ویژگیهای قرارداد امروز عبارت از آن میباشد که ما به همکاریها با کشورهای جدید در زمینه صنعت نفت و گاز مبادرت می نمائیم.  یکی از این کشورها فرانسه و شرکت "الف آکیتن" آن است. اینجانب همکاریهای کشورمان با فرانسه در این زمینه را مثبت ارزیابی می کنم و مایلم مراتب خوشحالی خود از این امر را اظهار بدارم. به جناب گی آرلت سرپرست هیأت فرانسوی و معاون وزیر صنایع و نیرو جمهوری فرانسه و جناب فیلیپ ژوفرن رئیس شرکت "الف آکیتن" بجهت سفر به آذربایجان و شرکت در این مراسم تشکر می کنم.

اینجانب متذکر شدم و مایلم بار دیگر یادآور شوم که شرکت "ترک پترولّاری" (TPAO) جمهوری ترکیه در زمینه صنایع نفت و گاز با کشورمان همکاریهای نزدیک دارد. این شرکت چند سال است که به اتفاق شرکتهای "BP" و "Statoil" در تهیه و تنظیم قرارداد مبنی بر استفاده مشترک از میدان "شاه دنیز" مشغول به کار هستند. صرفاً در نتیجه این تلاشها، شرکت "TPAO" در اجرای قرارداد حاضر بطور فعال شرکت می کنند. همواره از ترکیه هیأتهای بلند پایه به جمهوری آذربایجان سفر می کنند. سفیر محترم ترکیه امروز بیان داشت که وزیر انرژی این کشور بعلت مسایل داخلی ترکیه امروز در این مراسم شرکت نمی کند. ولی ما او را نیز در اینجا حساب می کنیم. امروز اینجانب مشارکت جمهوری ترکیه و شرکت "TPAO" آن در این قرارداد را بخصوص متذکر می شوم. به هیأت نمایندگی ترکیه، جناب صدقی سنجر رئیس شرکت "TPAO" و همه مهمانان ترک در این مراسم خوش آمد می گویم.

ایران همسایه و دوست نزدیک آذربایجان است و همکاریها بین آذربایجان و ایران توسعه روزافزون دارد. اکنون ما همکاریها با ایران در زمینه صنعت نفت و گاز را نیز بسط و گسترش می دهیم. باید خاطرنشان سازم که ما این همکاریها را انجام می دهیم. متخصصان بخش نفتی آذربایجان در مورد حفر دو چاه نفتی واقع در در بخش ایرانی دریای خزر سفارش گرفته اند و در آن منطقه مشغول فعالیت هستند. ما این امر را بمنزله نمونه ای از همکاریهای کشورمان با ایران حساب می کنیم. ایران در دریای خزر بخش متعلق به خود را دارا میباشد. ولی در عین حال، اینجانب جذب شرکت ایرانی برای بهره برداری از میدان "شاه دنیز" آذربایجان دریای خزر را نیز مثبت تلقی می کنم. به نظرم، این کار موجب توسعه هر چه بیشتر همکاریهای ما خواهد بود. در قراردادی که امروز به امضا می رسد، شرکت OİEK جمهوری اسلامی ایران نیز مشارکت می نماید. من به میهمانان ایرانی و مخصوصاً به جناب سید علی اکبر هاشمی معاون اول شرکت ملی نفت ایران خیر مقدم می گویم.

قرارداد امروز بر اساس فعالیتهای مشترک شرکتهای متعلق به هفت کشور خارجی تشکیل شده است: جمهوری آذربایجان، بریتانیا، نروژ، ترکیه، روسیه، فرانسه و ایران. این رویداد بسیار مهمی است.

من به مناسبت این رویداد به یادماندنی، امضای قرارداد نفتی جدید به همه مردم آذربایجان صمیمانه تبریک می گویم و اظهار امیدواری می کنم که این اقدام بزرگ در راستای همکاریهای اقتصادی و توسعه اقتصاد برای رفاه مردم آذربایجان دستاوردهای تازه ای بهمراه خواهد داشت.

سلامهای صمیمانه خود را به مهمانان خارجی، سفیران کشورهای خارجی در جمهوری آذربایجان، نمایندگان سازمانهای بین المللی در کشورمان و همه میهمانان که به مناسبت امضای این قرارداد در این تالار حضور دارند، می رسانم و اظهار امیدواری می کنم که ما در آینده مجدداً شاهد چنین رویدادهای مهمی خواهیم بود.

مجدداً به همه شما تبریک می گویم و معتقدم که می توان امضای قرارداد را آغاز کرد.

روزنامه «آذربایجان» مورخ ششم ژوئن ۱۹۹۶

© aliyev-heritage.org