آثار / سیاست خارجی / آذربایجان- اروپا

متن سخنرانی حیدر علی اف رئیس جمهوری آذربایجان در مراسم امضای بیانیه مشترک در خصوص مناسبات دوستی و مشارکت توسط رئیس جمهوری آذربایجان و نخست وزیر پادشاهی بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی - لندن، مقر نخست وزیر، ۲۱ ژویه سال ۱۹۹۸


آقای نخست وزیر محترم.

بنوبه اول، از بابت دعوت از من برای سفر رسمی به بریتانیای کبیر از شما تشکر می کنم. گفتگوهای همه جانبه، مفصل و پرمحتوایی که در کشورتان انجام داده ام و امروز با شما بعمل آورده ایم، زمینه های بسیار خوبی را برای توسعه روابط فی مابین ایجاد کرد.

ما ظرف چهار سال اخیر دستاوردهای خوبی را در امر توسعه روابط در تمامی زمینه ها بین پادشاهی متحده و آذربایجان حاصل کرده ایم. همه اینها باعث ایجاد چشم اندازهای بزرگی جهت همکاریهای کشورهایمان می گردد.

جناب نخست وزیر، ما به اتفاق شما مبانی آینده را پایه گذاری می کنیم. بیانیه سیاسی که هم اینک به امضا رساندیم، از اهمیت فراوانی برخوردار است و من از این تجلیل می کنم. برقراری چنین روابط و امضای یک چنین بیانیه سیاسی بین جمهوری آذربایجان و پادشاهی متحده بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی که یکی از بزرگترین دولتهای جهان است، دارای اهمیت سیاسی بسزایی برای آذربایجان میباشد.

موافقت نامه ها و اسناد اقتصادی که امروز با حضور شما و اینجانب امضا گردید، زمینه های خیلی خوبی را جهت توسعه آتی روابط آذربایجان و پادشاهی متحده ایجاد می نماید. در عین حال، همه اینها برای آذربایجان که تازه به استقلال دست یافته و راه دموکراسی، پیشرفت و اقتصاد آزاد را می پیماید، پراهمیت است.

کشور شما، ملت شما دارای تاریخ بزرگی است. کشورتان در نیمه دوم قرن ۲۰، پس از پایان جنگ جهانی دوم به پیشرفتهای چشمگیری در تمامی عرصه ها دست یافته است. ما از تجارب شما در همه زمینه ها استفاده می نماییم. ما در آذربایجان ضمن اجرای روند سازماندهی نظام دولتی قانونمدار، دموکراتیک و لائیک و ضمن تشکیل و توسعه اقتصاد آزاد، برای استفاده از تجربه های شما تلاش می کنیم.

بهره برداری مشترک از منابع غنی موجود در قسمت آذربایجانی دریای خزر و بطور کلی، از میادین نفتی واقع در اراضی آذربایجان به اتفاق شرکتهای نفتی بزرگ پادشاهی متحده، برای ما خیلی مهم میباشد.

شرکتهای بریتانیایی که دارای فن آوریهای پیشرو و تجارب غنی هستند، همچنین منابع طبیعی و کارشناسان عالی آذربایجان این کارها را در آینده باهم انجام خواهند داد.

اینجانب بیان می دارم که، ما به اجرای کلیه مفاد مندرج در بیانیه سیاسی که امروز به امضا رساندیم- بیانیه مشترک در مورد مناسبات دوستی و مشارکت بین جمهوری آذربایجان و بریتانیای کبیر و ایرلند شمالی- سعی خواهیم نمود، دوستی و همکاریهای پادشاهی متحده و آذربایجان را همواره پیش خواهیم برد.

من به شما شادباش می گویم و بجهت سخنان محبت آمیزی که در مورد آذربایجان و اینجانب ایراد کردید، از شما کمال امتنان را دارم. متشکرم.

سؤال: قراردادهایی را که امروز آذربایجان منعقد ساخته است، چگونه ارزیابی می نمایید؟ سؤال دوم- آیا روسیه در خزر برای آذربایجان متفق است یا رقیب؟

پاسخ: اولاً، اینجانب قراردادهایی را که امروز امضا شده است، بسیار ارزنده توصیف می کنم، در غیر اینصورت به امضای آنها رضایت نمی دادم. ضمناً، به توجه شما برسانم که امروز در امضای یک موافقتنامه همچنین شرکت روسی از مسکو حضور دارد. این قرارداد را از طرف شرکت نفتی مسکو آقای یوری شافرانیک وزیر نیروی سابق روسیه امضا کرد. وی در اینجا حضور دارد. خود این امر پاسخگوی سؤال دوم شما است. روسیه در دریای خزر برای آذربایجان، البته، بمنزله متفق است. روسیه در اجرای بعضی از قراردادها شرکت می کند. هم اینک، همانطور که می بینید، ما حتی در اینجا- در لندن با شرکت بریتانیایی، شرکت "آموکو" آمریکا و شرکت روسی هم قرارداد منعقد می سازیم. یعنی ما در خزر خواهان همکاری با همه، طبیعتاً، با روسیه نیز هستیم.

سؤال: سطح کنونیمشارکت بین بریتانیا و آذربایجان را چگونه ارزیابی می کنید؟ آیا می توان چنین پنداشت که پس از اسناد بسیار مهمی که امروز به امضا رسیده است، این مشارکت جنبه راهبردی بخود می گیرد؟

پاسخ: این مشارکت در سطح والایی قرار دارد. بیانیه امضا شده از سوی جناب بلر نخست وزیر محترم و اینجانب، کل مجموع مسایل دایر بر همکاری و دوستی بین پادشاهی متحده و جمهوری آذربایجان را دربر می گیرد. خود مضمون بیانیه سیاسی از اهمیت آن حکایت دارد. این بیانیه در مطبوعات درج خواهد شد، شما با آن آشنایی پیدا خواهید نمود و خودتان نتیجه گیری خواهید کرد.

سؤال: آیا در این بیانیه به مسئله قره باغ کوهستانی نیز اشاره یی شده است؟

پاسخ: آن هم نه تنها در مورد قره باغ کوهستانی. مسئله راجع به حل صلح آمیز مناقشه ارمنستان و آذربایجان بر سر قره باغ کوهستانی در گفتگوی من با نخست وزیر پادشاهی متحده جایگاه ویژه ای بخود اختصاص داده است. البته، پادشاهی متحده طرفدار تغییرناپذیری اصول سازمان ملل متحد و سازمان امنیت و همکاری اروپا و نیز حقوق بین الملل بوده است. دولت پادشاهی متحده در ماه دسامبر سال ۱۹۹۶ طی نشست لیسبن به سه اصل مبنی بر حل مسالمت آمیز مناقشه رأی داده است. امروز نخست وزیر محترم این موضع گیری پادشاهی متحده را بار دیگر تماماً مورد تأیید قرار داد و طبیعتاً، تلاشهایی را که قرار است از طرف آنها برای دستیابی به حل صلح آمیز مناقشه ارمنستان- آذربایجان بکار گرفته شود، بیان داشت.

سؤال: جناب آقای رئیس جمهور، آیا آذربایجان متیواند برای عضویت در شورای اروپا به حمایتهای انگلیس امیدوار باشد؟

پاسخ: بله، ما به حمایتهای همگان امید داریم. دولتهای زیادی جزو شورای اروپا هستند و ما به حمایت هر کدام از آنها نیاز داریم. از جمله، حمایتهای پادشاهی متحده نیز لازم است و فکر می کنم که، این حمایتها را خواهیم داشت.

سؤال: جناب آقای رئیس جمهور، نظر شما در مورد دیدارتان با ملکه چیست؟

پاسخ: من از بابت دیدار با ملکه خیلی خوشوقت شدم. ما هم در خصوص روابط بین دو کشور، هم فرهنگ کشور انگلیس، هم فرهنگ آذربایجان، در عین حال، راجع به اوضاع سیاسی- اجتماعی، مناقشه ارمنستان و آذربایجان، مناسبات و روابط اقتصادی پادشاهی متحده و آذربایجان به گفتگوی خیلی مفصلی پرداختیم. من از این گفتگو نهایت رضایت خاطر را دارم.

سؤال: جناب آقای رئیس جمهور، آیا از مسئله احیای "جاده ابریشم" نیز بحث شد؟

پاسخ: بله، اینجانب اطلاعات بسیار مفصلی به جناب تونی بلر پیرامون احیای "جاده ابریشم" و نشستی که قرار است روز ۷ - ۸ سپتامبر در باکو برگزار شود، ارایه دادم. همانطور که مطلع هستید، از ایشان نیز برای شرکت در همان نشست دعوت بعمل آمده است. جناب تونی بلر نخست وزیر نسبت به این مسئله خیلی علاقه نشان داد، سؤالات زیادی پرسید و می خواست موارد زیادی را برای خود مشخص کند. بعقیده من، آنها در این نشست در سطح عالی حضور خواهند یافت.

سؤال: آیا جنابعالی از ایشان برای سفر به آذربایجان دعوت کرده اید؟

پاسخ: بله، مسلماً. اینجانب از تونی بلر شخصاً برای انجام سفر رسمی به آذربایجان دعوت نموده ام. ایشان دعوت مرا پذیرفته اند. اینجانب قبلاً نیز جهت شرکت در نشست ۷- ۸ سپتامبر در باکو پیام دعوت برای ایشان فرستاده بودم و امروز هم این دعوت را تکرار کردم. ایشان، این دعوت را هم با کمال میل پذیرفتند. متشکرم.

"حیدر علی اف: استقلال ما ابدی است" (سخنرانی ها، بیانیه ها، مصاحبه ها، پیامها، مراجعات و فرامین)- آذرنشر، باکو- ۲۰۰۵، جلد ۱۶، ص. ۳۴۷- ۳۵۱.