آثار / سیاست خارجی / آذربایجان- آسیا

گفتگوی حیدر علی اف رئیس جمهوری آذربایجان با ریوتارو هاشیموتو ‏نخست وزیر ژاپن- مقر رسمی نخست وزیر، ۲۶ فوریه سال ۱۹۹۸‏


ریوتارو هاشیموتو:- جناب رئیس جمهور محترم. من مقدم جنابعالی را گرامی می دارم، از بابت دیدار با شما بسیار خوشحالم و از طرف مردم زاپن و خودم به شما خوش آمد می گویم. از اینکه دعوت مرا پذیرفته سفر رسمی به ژاپن انجام دادید، تشکر می کنم. ما در اینجا ملاقاتهای بسیار مفیدی خواهیم داشت و معتقدم که این سفر شما بعنوان رویداد تاریخی برای توسعه روابط بین ژاپن و جمهوری آذربایجان مرحله مهمی را تشکیل خواهد داد.

من هنوز در دوران جوانی نسبت به آذربایجان علاقه ویژه ای نشان می دادم. این احساس علاقه موجب آن می شد که حتی کوچکترین اطلاعات در مورد کشورتان را نیز با کمال افتخار بدست بیاورم. جنابعالی یک دولتمرد برجسته عصر حاضر میباشید. من با زندگی و فعالیت شما از نزدیک آشنا هستم.

در سرزمین "آفتاب تابان" که از دوران گذشته دارای روابط تجاری با آذربایجان واقع در امتداد "جاده بزرگ ابریشم" میباشد، همیشه نسبت به کشور شما علاقه وجود داشته و ملتهای ما همیشه رابطه نزدیک داشته اند.

ژاپن نسبت به توسعه بی وقفه همکاریها با جمهوری آذربایجان که در یک موقعیت ژئوسیاسی بسیار مهمی قرار دارد، اهمیت ویژه ای قایل است.

اظهار اطمینان می کنم که این سفر شما نه تنها در روابط متقابل دو کشور، بلکه در تاریخ روابط سیاسی، اقتصادی و فرهنگی کشورهای واقع در مسیر "جاده بزرگ ابریشم" سرآ؛از دوران جدید خواهد بود.

در جمهوری آذربایجان که جنابعالی راهبر آن هستید، سازماندهی تشکیل نظام دولتی و اصلاحات حقوقی، دموکراتیک و لائیک صورت می گیرد، اقدامات بزرگی انجام می شود و دستاوردهای جدیدی حاصل می گردد. همه این تلاشها از طرف حکومت و جامعه ژاپن به دقت پیگیری می شود و مورد علاقه واقع می گردد. مطمئنم که جمهوری آذربایجان در جامعه جهانی جایگاه شایسته ای بخود اختصاص خواهد داد.

حیدر علی اف: جناب ریوتارو هاشیموتو، نخست وزیر محترم ژاپن.

من از بابت سخنان محبت آمیز و مهمان نوازی شما متشکرم. جناب هاشیموتو، بجهت دعوت رسمی از من به کشور ژاپن از شما سپاسگزارم و مایلم اهمیت فراوان این سفر را بیان بدارم. ما نسبت به تعمیق و تحکیم هر چه بیشتر همکاریهای همه جانبه با ژاپن، یکی از پیشرفته ترین کشورهای جهان اهمیت بخصوصی قایل هستیم.

به استحضار می رسانم که در زمینه اوضاع سیاسی اجتماعی آذربایجان و در راستای سازماندهی تشکیل نظام دولتی اقدامات مهمی صورت گرفته و اصلاحات گسترده ای انجام شده است. در نتیجه، دستاوردهای قابل ملاحظه ای حاصل گردیده است. با وجود موفقیتهای حاصله، کشور مستقلمان با مشکلاتی نیز مواجه است.

لازم بذکر می دانم که نیروهای مسلح ارمنستان از سال ۱۹۸۸ با تجاوز به خاک آذربایجان، بیست درصد از سرزمینهای کشورمان را اشغال کرده، متجاوز از یک میلیون نفر از شهروندان ما بزور از خانه و کاشانه خود رانده شده و در شرایط اسفناکی بسر می برند.

بمنظور حل صلح آمیز مناقشه بین ارمنستان و آذربایجان بر سر قره باغ کوهستانی در قالب گروه مینسک مذاکراتی انجام شد. در نشست سران کشورهای عضو سازمان امنیت و همکاری اروپا در لیسبن در ماه دسامبر سال ۱۹۹۶ اصولی برای حل این مناقشه به توصیب رسید و روسیه، ایالات متحده آمریکا و فرانسه بعنوان رؤسای مشترک گروه مینسک در خصوص حل این مناقشه از راه صلح پیشنهاداتی مطرح ساختند. ما در این زمینه نیازمند حمایت و مساعدت شما هستیم. نسبت به حمایت ژاپن از حقانیت آذربایجان در سازمانها و مجامع بین المللی احساس نیاز می کنیم.

ما در راستای حل صلح آمیز مناقشه مابین ارمنستان- آذربایجان از هیچ اقدامی دریغ نمی کنیم، لیکن طرف ارمنستانی قطعنامه های سازمانهای بین المللی و موازین حقوق متعارف را نادیده می گیرد. ما خواهان این هسیتم که تمامیت ارضی آذربایجان و مصونیت مرزهای کشورمان برقرار شود و آوارگان جنگی ما به زادگاه خود باز گردند. بهمین دلیل آذربایجان پیشنهادات رؤسای مشترک گروه مینسک را ملاک قرار داده و تلاشهای جدی خود در جهت حل مناقشه بر پایه اصول لیسبن را ادامه می دهد.

ریوتارو هاشیموتو: ژاپن از استقلال دولتی، حق حاکمیت و تمامیت ارضی آذربایجان پشتیبانی می کند و طرفدار حل مناقشه میان ارمنستان و آذربایجان بر پایه اصول مصوب نشست لیسبن سازمان امنیت و همکاری اروپا میباشد. ژاپن از حقانیت آذربایجان دفاع می کند و تصرف سرزمین کشوری توسط کشور دیگر بوسیله توسل بزور را بشدت محکوم می نماید.

اینجانب به استحضار می رسانم که سفر شما به ژاپن در توسعه روابط دو کشور مرحله تازه ای می گشاید. و مایلم تأکید کنم که اسناد رسمی بین آذربایجان- ژاپن که فوق العاده مهم میباشد، بستر حقوقی خوبی برای گسترش مستمر همکاریهای فی مابین ایجاد می کند.

ژاپن نسبت به همکاریها با آذربایجان در تمامی زمینه ها، از جمله در بخشهای سیاسی، اقتصادی و فرهنگی توجه شایانی می دهد و در اواسط سال آینده سفارت ژاپن در باکو را تأسیس خواهیم کرد. ژاپن همواره آماده ارایه مساعدت برای توسعه بخش اجتماعی اقتصادی آذربایجان میباشد.

ژاپن بمنظور کمک به توسعه و بهبود مستمر اوضاع اقتصادی اجتماعی و تربیت متخصصین برای آذربایجان که راه اقتصاد آزاد را پیموده و اصلاحات را با موفقیت انجام می دهد، در نظر دارد، برنامه ای را مورد اجرا بگذارد. پیشنهاد می کنیم مکانیسم متضمن همکاریهای تنگاتنگ و ثمربخش بین دو کشور تشکیل گردد. حکومت ژاپن برای اجرای طرح ساخت نیروگاه برقی بخار و گاز سوز "شمال" آذربایجان با بیشترین تسهیلات وامی به مبلغ ۷/۲۰ میلیارد ین (۱۶۵ میلیون دلار) و جهت تأمین پروژه نوسازی دستگاه EP-۳۰۰ در کارخانه اتیلن- پولیئتیلن ۷۵ میلیون دلار اعتبار تخصیص داده است. وامی به مبلغ ۱۶۵ میلیون دلار برای مدت ۴۰ سال تخصیص می یابد. هم اینکه ظرف ۱۰ سال اول از طرف آذربایجان هیچگونه پرداختی صورت نخواهد گرفت و طی مدت ۳۰ سال بعدی نیز مبالغ اعتبار با ۷۵/۰ درصد سود سالانه تأدیه خواهد شد. پرداخت وام تسهیلی در حجم ۷۵ میلیون دلار نیز پس از سه سال آغاز خواهد شد و طی مدت ۱۰ سال با ۵/۲ درصد سود سالیانه استرداد خواهد شد. علاوه بر این، ژاپن بمنظور افزایش تولیدت مواد غذایی کمکهای بلا عوض به مبلغ ۴۰۰ میلیون ین (سه میلیون و ۲۵۰ هزار دلار آمریکایی) برای آذربایجان تخصیص داده است.

برای بیمارستان سل آذربایجان لوازم پزشکی به ارش ۷/۱ میلیون دلار ارسال خواهد گردید. حکومت ژاپن میزان کمکهای بشردوستانه به کشورتان را هر چه بیشتر افزایش خواهد داد، از جمله با خط کمیساریای عالی امور آوارگان سازمان ملل اقدام به ارایه کمکهای پزشکی اولیه برای آوارگان جنگی آذربایجان خواهد کرد.

ما روابط جمهوری آذربایجان با سازمانهای بین المللی مالی را مثبت ارزیابی می کنیم و از عضویت آذربایجان در بانک توسعه آسیا و سازمان تجارت جهانی حمایت می کنیم.

اخیراً نشست کشورهای مددکار به آذربایجان در توکیو برگزار گردید. این برنامه در راستای افزایش بیش از پیش کمکهای مالی برای آذربایجان تأثیر مثبت خواهد گذاشت.

طرحهایی که جهت توسعه پایدار اقتصاد کشورمان در نظر گرفته شده، از طرف ژاپن مورد حمایت قرار گرفت. من بسط و گسترش بیش از پیش روابط متقابل دو کشور بویژه در بخش انرژي را ضروری می دانم. ما در تأمین ذخایر انرژی جهان نسبت به آذربایجان بعنوان منبع جدید در بازار جهان امیدهای زیادی داریم.

جناب رئیس جمهور محترم، من بجهت شرایط مناسب ایجاد شده برای فعالیت شرکتهای ژاپنی در اجرای قراردادهای منعقده بمنظور بهره برداری مشترک از میادین آذربایجانی دریای خزر از شما سپاسگزارم و متذکر می شوم که تحکیم هر چه بیشتر روابط با کشورمان در سایر زمینه ها نیز برای هر دو طرف سودمند است.

اینجانب از امضای قرارداد واگذاری سهم الشرکه بین شرکت دولتی نفت آذربایجان و شرکت "میتسوئی" ژاپن تجلیل می کنم.

این اقدام جزوی از توسعه هر چه بیشتر مناسبات متقابل کشورهایمان میباشد.

ژاپن اجرای طرح نوسازی فرودگاه نخجوان را تحسین برانگیز می داند و همچنین در صدد ارایه کمک به تأمین مالی تکمیل ساخت مرکز سرطان شناسی باکو است.

جناب رئیس جمهور، من سفر جنابعالی به ژاپن را بار دیگر یک رویداد تاریخی تلقی می نمایم. مقامات کشورهای زیادی به ژاپن سفر می کنند. لیکن چنین علاقه عمیق جامعه و رسانه های گروهی ژاپن به این سفر رسمی شما در کشورمان به ندرت اتفاق می افتاد. من لیست دیدارها و گفتگوهای جنابعالی را در دست دارم. من از چنین فعالیت بی وقفه جنابعالی متحیر هستم.

حیدر علی اف: علاقه فراوان ژاپن به توسعه پایدار همکاریها با جمهوری آذربایجان در همه زمینه ها حکایت از چشم اندازهای موفق مناسبات دو کشور دارد. جناب نخست وزیر محترم، من از بابت توجه به کشور مستقل ما از شما متشکرم.

اینجانب مراتب نهایت رضایت خاطر از سفر به ژاپن را اظهار می دارم. جناب هاشیموتو، من با تجلیل از "دیپلماسی جاده ابریشم" که شما آنرا اعلام و بوسیله آن توسعه روابط همه جانبه با کشورهای قفقاز و آسیای مرکزی را در نظر دارید، مایلم یادآور شوم که زمانی در مسیر این جاده که مبداء آن از آسیا شروع تا مقصد اروپا امتداد داشت، ۳۳ کشور واقع بوده و ما بمنظور بررسی مسایل مربوط به آینده "جاده ابریشم" تصمیم گرفتیم کنفرانس بین المللی با حضور نمایندگان این کشورها و مشارکت اتحادیه اروپا در باکو در ماه می سال ۱۹۹۸ برگزار نماییم و آرزو می کنیم که هیأت نمایندگی ژاپن نیز در آن کنفرانس شرکت کند.

ریوتارو هاشیموتو: هیأت نمایندگی ژاپن در این کنفرانس بین المللی حضور خواهد یافت.

حیدر علی اف: اینجانب با کمال افتخار به خاطر دارم که شرکت "توشیبا" ژاپن در سالهای ۱۹۷۰ در ساخت کارخانه ساخت کولر در آذربایجان از نزدیک مشارکت می کرد. شرکت "ایتوچو" در اجرای "قرارداد قرن" برای بهره برداری مشترک از میادین نفتی آذربایجان در خزر دارای سهام هنگفتی است. شرکت "میتسوئی" برای شرکت در اجرای یک قرارداد دیگر دعوت شده است. من در این سفر رسمی مذاکرات بسیار مفیدی با شرکتهای متعدد ژاپن بعمل آورده ام.

اینجانب مطالعه و بکارگیری تجارب غنی ژاپن در آذربایجان را فوق العاده مهم می دانم و نسبت به فواید مثبت مساعدتهای ژاپن به کشورمان در زمینه تربیت متخصصین اظهار اطمینان می کنم.

ضرورت گسترش همکاریهای دو کشور در قالب سازمانهای بین المللی را بویژه مورد تأکید قرار می دهم. جمهوری آذربایجان از انتخاب شدن ژاپن به عضویت دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد حمایت می نماید.

جناب هاشیموتو، اینجانب شما را برای سفر رسمی به آذربایجان دعوت می کنم.
 

بیانیه حیدر علی اف در جمع خبرنگاران پس از مراسم امضای اسناد دوجانبه مابین ژاپن و
آذربایجان در مقر حکومت در تاریخ ۲۶ فوریه
 

جناب نخست وزیر محترم، دوستان گرامی. من به مناسبت رویداد امروزی امضای اسناد بسیار مهم- "بیانیه مشترک در خصوص روابط دوستی و مشارکت میان جمهوری آذربایجان و ژاپن" و "بیانیه مشترک دایر بر همکاریهای تجاری و اقتصادی بین جمهوری آذربایجان و ژاپن" به شما تبریک می گویم. معتقدم که با امضای بیانیه در خصوص روابط دوستی و مشارکت و همکاریهای تجاری و نیز سایر اسناد بین آذربایجان و ژاپن همکاریهای کشورهایمان وارد مرحله تازه ای می شود. اینجانب بیان می دارم که ما تمامی تعهدات خود را انجام و شرکهای معتبری خواهیم بود.

ترجمه شده از کتاب "حیدر علی اف: استقلال ما ابدی است" (سخنرانی ها، بیانات، مصاحبه ها، نامه ها، مراجعات و فرامین)- جلد ۱۴، آذرنشر، باکو- ۲۰۰۵، ص. ۳۸۳