جناب شهردار محترم.

خانمها و آقایان ارجمند.

اینجانب سلامهای صمیمانه خود را خدمت شما می رسانم و برای همه تان آرزوی سلامتی و سعادت دارم.

جناب آقای شهردار، از بابت ضیافت امروزی از شما قدردانی می کنم. سخنرانی شما را با کمال خوشحالی استماع کردم و نظرات شما در مورد آذربایجان، روابط آذربایجان و پادشاهی متحده و نیز همکاریهای آتی کشورهایمان باعث نهایت رضایت من شد.

از بابت حضور امشب در این تالار به همراه شما، بسیار خوشبختم. اینجانب و هیأت نمایندگی آذربایجانی همراه من حاضر در کاخ گیلدهول کاملاً متوجه هستیم که، ما در یک ساختمان تاریخی واقع در مرکز پادشاهی متحده و شهر لندن حضور داریم.

زمانی ما راجع به کشورتان، تاریخ قهرمانی این ملت، فرهنگ، ادبیات و دانش کشورتان از کتابها خیلی چیزها را فرا گرفته و خوانده ایم. اطلاعاتی که از کتب و فیلمها در خصوص کشور و ملت شما بدست آورده ایم، همواره برای ما تحسین برانگیز بوده و در مردم آذربایجان نسبت به شما و کشورتان حسن نظر فراوانی را ایجاد نموده است.

دومین بار است که، من در مراسم رسمی در این کاخ و این تالار پرعظمتی شرکت می کنم. در ماه می سال ۱۹۹۵ سران کشورهای جهان، بویژه رهبران دولت و حکومت کشورهای اروپایی و هیأتهای نمایندگی آن در این تالار به دعوت ملکه پادشاهی متحده اجتماع یافته بودند و ما پنجاهمین سالگرد پیروزی در جنگ جهانی دوم را باهم جشن می گرفتیم.

ملتهای اروپایی قربانیهای زیادی در جنگ جهانی دوم داده اند. از جمله، مردم آذربایجان نیز متحمل قربانیهای بزرگی شده است. هر ملتی، منجمله مردم آذربایجان نیز خدمات و سهمی از پیروزی در جنگ سال ۱۹۴۵ داشته است. فلذا اینجانب رئیس جمهور آذربایجان در آن مراسم بعنوان میهمان کامل الحقوق شرکت می کردم.

در سال ۱۹۹۵ مراسم و شکوهی که، با حضور ملکه پادشاهی متحده و رهبران دولت کشورهای اروپایی در این تالار برگزار شده بود، امروز هم در خاطر من است.

ولی امروز من بیشتر با هیجان هستم. زیرا ضیافت امروز صرفاً به افتخار جمهوری آذربایجان مستقل، هیأت نمایندگی رسمی و رئیس جمهور آن ترتیب یافته است. ما متوجه این هستیم و تجلیل می کنیم.

واقعاً، در اینجا همه چیز حکایت از تاریخ قهرمانی بریتانیای کبیر دارد. سازندگان این کاخ در قرون وسطی چه قدر معماران و ساختمان سازان ماهر، فداکار و فقط شهروندان عادی بوده اند. آنها میراث بزرگی را برای نسلهای امروزی بریتانیای کبیر و پادشاهی متحده از خود به ارث گذاشته اند. شما به حق به این دستاوردهای تاریخی خود افتخار می کنید. ما هم مانند کسانی که نسبت به کشورتان احترام و محبت فراوانی دارند، به اتفاق شما خوشحال هستیم.

دو روز است که، اینجانب در سفر رسمی در کشور شما بسر می برم. این سفر رسمی که با دعوت جناب تونی بلر نخست وزیر کشورتان تحقق یافته است، از اهمیت فوق العاده یی برای توسعه روابط بین پادشاهی متحده و آذربایجان برخوردار میباشد. طی دو روز گذشته ما دیدار و گفتگوهای متعددی را انجام داده و اسناد- قراردادها و موافقت نامه هایی حایز اهمیت فراوان برای همکاریهای امروز و آینده کشورهایمان را به امضا رسانده ایم.

چهار سال قبل، در ماه فوریه سال ۱۹۹۴ اینجانب بعنوان رئیس جمهور آذربایجان نخستین بار برای سفر رسمی به کشورتان آمده بودم. در آن زمان اولین قراردادها و اسناد بین کشورها و حکومتهایمان امضا گردیده است. در سالهای بعدی نیز اسنادی منعقد گردیده و بدینوسیله، زمینه حقوقی کافی برای ایجاد همکاریها و برقراری روابط بین کشورها و حکومتهایمان فراهم شده است.

ما بسیار خوشحالیم که، ظرف سالهای اخیز روابط کشورهایمان مدام توسعه و گسترش یافته و اکنون در سطح عالی قرار دارد. دیروز ما در جلسه اعضای جامعه بریتانیا- آذربایجان در هتل "Claricis" حضور داشتیم. در آنجا صدها نفر اجتماع یافته بودند. تا آنجا که من میدانم، افراد زیادی آرزوی شرکت در آن مراسم را داشته، ولی مسئولین جامعه امکان آنرا نداشته اند.

لیکن در سال ۱۹۹۴ این امکان اصلاً موجود نبود و در کشور شما شناخت محدودی از آذربایجان داشتند. طی این مدت تاریخی کمی در اینجا یک جامعه بزرگ ما تشکل یافته و رهبری این جامعه را شخصیتهای خیلی معروف کشورتان که، سالهای مدیدی عهده دار سمتهای رسمی بوده و از احترام فراوانی برخوردار هستند، بر عهده دارند.

اتاق بازرگانی مشترک کشورهایمان تأسیس گردیده و اکنون فعالیت عملی دارد و نتایج خوبی را بدست می آورد. در آذربایجان بیش از ۱۰۰ شرکت بریتانیایی فعالیت می کنند.

تنها شرکت "بی- پی" کشورتان بمنظور اجرای قراردادهای منعقده بمیزان ۲۶۰ میلیون دلار در آذربایجان سرمایه گذاری کرده است. شرکتهای متعلق به پادشاهی متحده که مشغول اجرای نخستین قرارداد منعقده در سال ۱۹۹۴ میباشند و با سفارشات شرکت بین المللی عملیاتی آذربایجان کار می کنند، سفارشاتی را به مبلغ ۳۵۰ میلیون دلار گرفته و انجام می دهند.

اینجانب می توانم به خیلی از ارقام دیگری نشانگر سطح کنونی روابطمان نیز اشاره کنم. ولی معتقدم که، گفته های من تصورات گسترده یی را در هر کسی در مورد روابط فی مابین ایجاد می کند.

دیروز و امروز ما گامهای مهم تازه یی را در راستای توسعه آتی روابط بین کشورهایمان بر اساس دیدارهای انجام شده و اسناد منعقده، برداشته ایم. ملاقاتهای ما در اینجا در جو دوستی صورت می پذیرد و میهمان نوازی بسیار گرمی از ما بعمل می آید.

امروز اینجانب با ملکه پادشاهی متحده دیدار و گفتگوی بسیار جالبی انجام داده ام. این امر را برای خودم و مردم آذربایجان رویداد تاریخی تلقی می نمایم.

دیدار و گفتگوهای من با جناب تونی بلر نخست وزیر محترم کشورتان در شرایط بسیار کاری و گرم برگزار گردیده و خیلی پراهمیت بوده است. ما روابط فی مابین را مورد تحلیل قرار دادیم و تصمیمات مشترکی را در مورد همکاریهای آینده گرفتیم. جناب نخست وزیر نسبت به آذربایجان، منطقه قفقاز و ساخت آزادراه اروپا- قفقاز- آسیا علاقه فراوانی نشان داده است. در نتیجه این مذاکرات، مناسبات صمیمانه یی بین ما ایجاد شده و من از این تحسین می کنم و بر این باورم که، این عامل بلحاظ توسعه آینده کشورهایمان حایز اهمیت بسزایی میباشد.

جناب تونی بلر نخست وزیر محترم و اینجانب بیانیه سیاسی مربوط به توسعه روابط دوستی و همکاریهای حکومتهایمان را به امضا رساندیم. در این بیانیه همه رشته های این همکاری ملاحظه گردیده است. در بیانیه مزبور مفاد لازم در خصوص همکاریهای سیاسی، اقتصادی، علمی، فرهنگی و انسانی تبلور یافته است. در جریان این مذاکرات، ما هم نسبت به همکاریهای فی مابین توجه زیادی کرده و اتفاق نظر خود را در مورد گسترش و توسعه همکاریهای سیاسی نیز اعلام داشته ایم.

همزمان با این موارد، در اقامتگاه نخست وزیر چهار قرارداد و سند بزرگی بین کشور شما و آذربایجان امضا شده است. قرارداد منعقده بین شرکت "بی- پی" و شرکت دولتی نفت آذربایجان بسیار آینده دار میباشد. قرارداد منعقده در خصوص فعالیتهای مشترک شرکت "بی- پی" و شرکت دولتی نفت آذربایجان در سه میدان بزرگ متعلق به آذربایجان در دریای خزر، مجدداً تکرار می کنم که، بسیار آتیه دار است. قراردادهای تاکنون امضا شده میان شرکت "British Petroleum" و آذربایجان، بنظرم، ضامن همکاریهای اقتصادی ما تا پایان قرن ۲۱ خواهد بود.

اینجانب خیلی خوشحالم که، همپای شرکت بزرگ "بی- پی"، شرکت تازه تأسیس "Monument" نیز جایگاه منحصر بخود را در آذربایجان گرفته و قرارداد بسیار مهمی میان آن شرکت و شرکت دولتی نفت آذربایجان به امضا رسیده است. شرکت "Ramco" اکنون در حال فعالیت در آذربایجان میباشد، ولی آنها ضمن اینکه این کار را در دریا انجام می دهند، جهت بهره برداری مشترک از میدان "مرادخانلی" که میدان قدیم و بسیار آینده دار آذربایجان در خشکی محسوب می شود، مراجعه نموده و امروز قراردادی را با شرکت دولتی نفت آذربایجان در این باره امضا کرده اند.

همانطور که مطلع هستید، در آذربایجان برنامه خصوصی سازی بطور سریع اجرا می یابد. روند تشکیل بخش خصوصی اکنون خیلی سریع پیشرفت می کند. از این لحاظ، امضای موافقت نامه یی بین شرکت "موریسون" کشورتان و شهرداری باکو در خصوص ساخت هتل بزرگ و مرکز تجاری در آذربایجان- باکو نیز دلیل روشنی بر این امر است.

ضمن سخن از نفت مایلم یادآور شوم که، آذربایجان کشور بسیار کهن نفت خیز است و در اوایل قرن حاضر۹۰ درصد نفت جهان در آذربایجان استخراج می شد. اینجانب در جریان ملاقات دیروز با نماینده شرکت "شِل"، وی اطلاعاتی راجع به تاریخ صدساله این شرکت به من ارایه داد و کتاب خیلی ارزشمندی را به من هدیه کرد. در آن کتاب نقشه یی را به من نشان داد که، هنوز در سال ۱۸۹۲ شرکت "شل" برای اولین بار نفت را از باکو از طریق دریای سیاه و بوسیله تانکر به اروپا حمل کرده است.

آذربایجان در زمان حاکمیت شوروی خدمات خود را در زمینه پیروزی بر نازیها در جنگ سالهای ۱۹۴۱ تا ۱۹۴۵ انجام داده است. در آن سالها ۷۰ درصد نفت حاصله در سراسر اتحاد شوروی، از میادین آذربایجان استخراج می شد. در جهان استخراج نفت از دریا نیز در سال ۱۹۴۹ اولین بار در آذربایجان آغاز گردیده است.

ولی اکنون ما نیازمند ماشین آلات فنی و تکنولوژی پیشرفته و سرمایه گذاری هستیم. برای همکاری با کشورتان و سایر کشورها تصمیماتی راجع به بهره برداری مشترک از میادین نفت و گاز مخصوص آذربایجان اتخاذ می کنیم. معتقدم که، این تصمیمات برای هر دو طرف مفید است.

ما طی این روزها تمامی این مسایل را مذاکره کرده ایم، روزهای آینده نیز بررسی و اقدامات مقتضی را جهت توسعه هر چه سریع روابط کشورهایمان در آینده، به انجام خواهیم رساند.

کشور شما از سنتهای کهن و بسیار ارزشمندی برخوردار میباشد. درست است، گاهاً شما از این رسم و رسوم خود ناراضی هستید و درصدد تغییر آن در می آیید. این کار مربوط به خود شما است. لیکن ما نسبت به همه ارزشهای شما احترام فراوانی قایلیم و مایلیم از بین آنها ارزشهای مفیدی برایمان را اخذ و در آذربایجان نیز پیاده کنیم.

ما در آذربایجان روند سازماندهی دولت قانونمدار، دموکراتیک و لائیک را انجام می دهیم. در آذربایجان اقتصاد آزاد را برقرار و توسعه می بخشیم و برنامه خصوصی سازی را اجرا می کنیم. ما اقداماتی را در این زمینه انجام داده و به نتایج مطلوبی دست یافته ایم. اکنون اقتصاد در کشورمان در حال توسعه میباشد. ولی هنوز بایستی کارهای زیادی را نیز انجام دهیم. بهمین خاطر سعی به استفاده هم از تجارب سیاسی- اجتماعی و هم اقتصادی شما داریم. فلذا این دیدار و مذاکرات برای ما حایز اهمیت بسزایی است.

کشورهای ما از نظر فاصله ارضی از هم دیگر دور هستند. ولی فعالیتهای سالهای اخیر از هر دو طرف، باعث نزدیکی زیاد ما بهم شده است. ما از این تحسین می کنیم، خواهان برقراری روابط نزدیکتری با شما هستیم و از تلاشهای خود در این زمینه منبعد نیز دریغ نخواهیم کرد.

در پیش روی کشور شما نیز مشکلات عدیده قرار دارد. حکومت جدیدی که در سال گذشته تشکیل شده است، کارهای زیادی در این زمینه انجام داده است. ما ضمن مطالعه کشورتان، با این مسایل آشنا می شویم و دستاوردهایتان را به شما تبریک می گویم. تردیدی ندارم که، در آینده نیز تمام مشکلات خود را حل و فصل خواهید کرد.

پادشاهی متحده یکی از کشورهای قدرتمند جهان است و در ردیف پیشرفته ترین کشورهای اقتصادی جهان قرار دارد. شما از تاریخ و دستاوردهای بزرگی برخوردار هستید. آرزو می کنم، کشورتان هر چه بیشتر توسعه یابد.

برای تک تک شما آرزوی توفیقات روزافزون در زندگی را دارم. برای کشور و مردم شما آرزوی صلح و آرامش دارم. توسعه هر چه سریع روابط پادشاهی متحده و آذربایجان را آرزومندم.

تقاضا دارم، قدح ها را به افتخار پادشاهی متحده و مردم این کشور برداریم. به افتخار ملکه و حکومت پادشاهی متحده. به افتخار توسعه آینده روابط پادشاهی متحده و آذربایجان. به افتخار شهردار لندن و خانم وی. دوستان محترم، به افتخار شما. سپاسگزارم. مجدداً برای شما سلامتی و سعادت آرزومندم.

"حیدر علی اف: استقلال ما ابدی است" (سخنرانی ها، بیانیه ها، مصاحبه ها، پیامها، مراجعات و فرامین)- آذرنشر، باکو- ۲۰۰۵، جلد. ۱۶، ص. ۳۷۵

© aliyev-heritage.org