سؤال: جناب آقای رئیس جمهور، می گویند که، در زمان حکومت برژنو در آذربایجان مردم در رفاه بوده است. آیا این واقعاً چنین بود؟ پس از انتخاب شما به مقام ریاست جمهوری آذربایجان و امضای قراردادهای نفتی می گویند که، آذربایجان مثل کویت کشور ثروتمندی خواهد بود. نظر جنابعالی در این باره چیست؟

حیدر علی اف: نه در زمان حکومت برژنو، بلکه در دوران رهبری حیدر علی اف به آذربایجان در جمهوری ما مردم در رفاه بوده است. زیرا رهبری آذربایجان را برژنو بر عهده نداشت. در آن موقع رهبر آذربایجان حیدر علی اف بود، برژنو هم در مسکو نشسته بود. مدیریت کارها در آذربایجان توسط خود رهبری آذربایجان انجام می گرفت. در آن دوران واقعاً هم فراوانی بود و زندگی خیلی خوب بود. ولی از نیمه های دوم سال ۱۹۸۸ اقتصاد آذربایجان لطمه می دید. بخصوص، پس از آغاز تجاوز ارمنستان به خاک آذربایجان، در کشورمان اقتصاد پیشرفت نداشت و تولید کاهش یافت.

در نتیجه اصلاحات اقتصادی ما در آذربایجان، طی دو سال اخیر، بدون شک، در سایه اجرای سیاستهای اقتصاد آزاد، اعطای آزادی به انسانها، آزادسازی تجارت خارجی و گسترش روابط تجارت خارجی با کشورهای خارجی، اکنون در کشور ما اقتصاد رونق می یابد. چنانچه از سالهای ۱۹۸۸ و ۱۹۸۹ تا سال ۱۹۹۵ در آذربایجان اقتصاد، تولیدات صنعتی و کشاورزی همه ساله افول داشت، اکنون ما از این جلوگیری بعمل آورده ایم و در سال ۱۹۹۶ شاهد رشد در این زمینه بوده ایم. در سال ۱۹۹۷ افزایش تولید محصولات بیشتر شده است.

این رشد عبارت از چه چیزی است؟ اقتصاد دانان می دانند، شاید شما هم بدانید- تولیدات ناخالص داخلی شاخص تعیین کننده وضع اقتصاد میباشد. در آذربایجان تولیدات ناخالص داخلی در سال جاری نسبت به سال قبل پنج درصد رشد داشته است. در زمینه تولیدات صنعتی تنزل در کار نبوده و حدودا یک درصد افزایش یافته است. درآمدهای تقدی مردم 50 درصد بالا رفته است. تورم بکلی از بین رفته است. در سال ۱۹۹۴ در کشورمان نرخ تورم ۱۶۰۰ درصد تشکیل می داد. در سال ۱۹۹۵ ۸۴ درصد و در سال ۱۹۹۶ شش درصد بوده است. اکنون میزان تورم صفر است. اینها یکی از اصلی ترین شاخصهای تعیین کننده وضع اقتصاد و شرایط مالی میباشد. اخیراً ارزش منات (پول ملی) به تناسب دلار افزایش می یابد. این هم نمودار خیلی خوبی است.

ما فراوانی خواربار را تأمین کرده ایم. زمانی بود که، کمبود مواد غذایی در کشور احساس می شد. حتی در زمان اتحاد شوروی نیز، برای مثال، در سالهای ۱۹۸۱ و ۱۹۸۲ نیز با کمبود بعضی از مواد غذایی مواجه بودیم. من در سال ۱۹۸۲ برای ماموریت عازم مسکو شدم. ولی اکنون فراوانی است. چرا که ما بخش کشاورزی را خصوصی سازی کرده ایم. دام پروری را کاملاً خصوصی سازی نموده ایم و اغنام و احشام را در اختیار روستائیان قرار داده ایم. روستائیان در مقایسه با فعالیتهایشان در کالخوزها (مؤسسات کشاروزی و دام پروری دولتی) در زمان شوروی، اکنون بهتر به دام می رسند. در آن زمان هم به دام بهتر نمی رسیدند، هم محصول را می دزدیدند. ولی حالا هم گاو، هم گوسفند و هم بز متعلق به خود روستایی است. می داند که، هر چه قدر به حیوان مواد خوراکی بدهد، خوب پرورش دهد، به همان اندازه بیشتر شیر، گوشت و درآمد حاصل خواهد کرد. بدین ترتیب، گوشت، شیر افزایش خواهد یافت. این کار نتایج مثبت خود را می دهد.

ما زمینها را در میان مردم توزیع کردیم. زمین قبلاً در اختیار دولت بود، به انسانها تعلق نداشت. در آن مناطقی که زمین را به مردم توزیع کردیم، در آنجا انسانها از زمینها بطور مفیدتر استفاده می کنند و سود بیشتری را بدست می آورند. در عین حال، گندم و سایر محصولات را تولید و عرضه می کنند و منجر به وفور نعمتها میگردید. برای همین، در کشور ما محصولات کشاورزی هر چه بیشتر افزایش پیدا می کند و در این زمینه فراوانی وجود دارد. درست است، همه مردم از امکان خرید این محصولات برخوردار نمیباشد. برای مثال، در آذربایجان یک میلیون آواره جنگی موجود هستند. آنها از سرزمینهای اشغالی توسط ارتش ارمنستان آواره گشته اند، اشتغال ندارند، در چادرها زندگی می کنند و شرایط این افراد وخیم است. بطور کلی، در کشورمان هنوز انسانهای فقیر زندگی می کنند. این هم طبیعی است. علیرغم اینکه، در ایران نه کالخوز و نه ساوخوز وجود داشته، در خود ایران نیز قشر فقرا زندگی می کنند. ولی همانطور که می بینید، اکنون یک سیستم را عوض می کنیم، از یک نظام سیاسی و اقتصادی به دیگری منتقل می شویم. در نتیجه اینها نیز اکنون در اقتصاد کشورمان رشد مشاهده می شود. این رشد هم بتدریج افزایش می یابد. اینها همه نتایج ناشی از امکانات موجود در کشورمان میباشد.

شما به مسأله تولید نفت نیز اشاره کردید. بله، ما بهمراه شرکتهای خارجی شروع به استخراج نفت و گاز از خیلی از معادن واقع در دریای خزر نموده ایم. از جمله، شرکت "OIEC" ایران در اجرای دو قرارداد امضا شده برای بهره برداری مشترک از معادن موجود در قسمت متعلق به آذربایجان دریای خزر مشارکت دارد. در اجرای این قراردادها شرکتهای روسی، فرانسوی، انگلیسی، آمریکایی و سایر کشورها مشارکت می کنند. بدون شک، بعد از چند سال از این معادن بمقدار هنگفت نفت و گاز حاصل خواهد شد. وقتی که ما این نفت و گاز را در بازار جهانی به فروش خواهیم رساند، سود ما افزایش خواهد یافت. با افزایش سودمان نیز، ما برخی مشکلات موجود در کشورمان را مرتفع خواهیم ساخت و امکان سرمایه گذاری در سایر بخشهای اقتصاد را هم خواهیم داشت. حال اینکه، اکنون ما از امکانات مالی برای سرمایه گذاری در این بخشها برخوردار نیستیم. موقع سرمایه گذاری در این بخشها، از آنجا نیز درآمد خواهیم داشت و بدینوسیله، آینده آذربایجان بسیار درخشان خواهد بود.

سؤال: جناب آقای رئیس جمهور، در ترانه های آذربایجانی عشق میهن همیشه در درجه اول اهمیت قرار می گیرد. پس، با ارمنی ها چه کار خواهید کرد؟

حیدر علی اف: ارتش ارمنستان را حتماً از سرزمینهای اشغالی آذربایجان اخراج خواهیم کرد. ما هرگز اجازه نخواهیم داد که سرزمینهایمان تحت اشغال ارمنستان بماند. درست است، سه سال و نیم گذشته است که، ما آتش بس اعلام کرده ایم. چرا؟ همانطوری که آگاهی دارید، از سال ۱۹۸۸ تا ۱۹۹۴ شش سال جنگ ادامه یافت. این جنگ برای آذربایجان سودی نیاورد، بلکه مصیبتهایی را برای کشورمان به بار آورد- انسانها شهید شدند، سرزمینهای ما اشغال گردید. به چه دلیل؟ بدلیل اینکه، کشورهای زیادی از ارمنستان پشتیبانی می کنند و به ارمنستان اسلحه و مهمات می دهند. روسیه پایگاههای نظامی خود را در ارمنستان مستقر کرده است. ارتش روس در ارمنستان حضور دارد. در یک چنین شرایطی، در صورت نیاز، باز هم می توان با ارمنستان جنگید. ولی ما چنین تصمیم گرفتیم که، حل صلح آمیز مسأله درستتر است. فلذا ما آتش بس اعلام کردیم و پیمان آتش بس را امضا نمودیم. اکنون مذاکرات صلح را انجام می دهیم. این مذاکرات هم عبارت از آن میباشد که، ارتش اشغالگر ارمنستان باید از سرزمینهای اشغالی خارج شود، آوارگان ما به مناطق خویش باز گردند و تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان مجدداً برقرار شود. ارامنه مقیم قره باغ کوهستانی نیز در قلمروی دولت آذربایجان از نظام خودمختاری عالی برخوردار خواهند گشت.

سؤال: بازگشت ابوالفضل الچیبک به باکو بعلت چیست؟

حیدر علی اف: هر شهروند آذربایجانی در هر جا بخواهد، می تواند زندگی کند. ابو الفضل الچیبک در سال ۱۹۹۳ مقام ریاست جمهوری و مردم را بحال خود گذاشته و به روستای کوهستانی کَلَکی فرار کرده، در آنجا قایم شده، وظیفه خود را انجام نداده و فرار کرده است. در آنجا چهار و نیم سال زندگی کرده است. سپس وی قصد آمدن به باکو را داشت و آمد. به هر جا بخواهد- به گنجه، سومقائیت، لنکران می تواند برود. یعنی نه در فرار کردن و نه بازگشت وی به باکو ما دست نداریم.

سؤال: جنابعالی بزرگترین سیاستمدار جهان هستید. شما را بعنوان یکی از سه شخصیت بزرگ سیاسی جهان می دانند. شما با امضای قرارداد نفتی، آذربایجان را بار دیگر در جهان معروف ساختید. کمی پیش فرمودید که، زمینها را خصوصی سازی کرده اید. آیا این زمینها به مردم مجانی داده شده است؟

حیدر علی اف: بله، زمین را به مردم و روستائیان مجانی داده ایم. آنها همانطور که دلشان می خواهد، از زمین استفاده خواهند کرد. می توانند این زمین را بفروشند یا در اختیار بستگان خود قرار دهند. آنها صاحب زمین خویش هستند. معتقدم که، آنها یا این زمین را بفروشند یا به دیگری واگذار کنند، فرقی ندارد- از زمین بطور ثمربخش استفاده خواهند کرد. کشور ما در کشت و کار از امکانات بزرگی برخورداراست. ما زمینهای بسیار حاصلخیز و عالی داریم و می توان محصولات بیشتری را از آن زمینها بدست آورد. در کشور محصول افزایش خواهد یافت. در صورت افزایش محصول نیز وفور نعمتها را خواهیم داشت.

سؤال: پس از پایان هفتمین نشست سازمان کنفرانس اسلامی روابط آذربایجان و ایران چگونه خواهد بود؟ این کشورها دارای مناسبات حسنه یی میباشند. آیا بهتر از این هم خواهد بود یا نه؟

حیدر علی اف: هفتمین نشست سازمان کنفرانس اسلامی چندان ربطی به این مسأله ندارد. همانطور که مطلع هستید، نمایندگان ۵۵ کشور، از جمله آذربایجان در این نشست حضور دارند. امروز من با جناب آقای خاتمی رئیس جمهوری اسلامی ایران دیدار خواهم کرد. ما مسأله نحوه پیشرفت آتی روابط دوجانبه را مورد مذاکره قرار خواهیم داد. آرزو و خواست من این است که، ایران و آذربایجان روابط دوستی و برادری داشته باشند، از امکانات بزرگ کشورهایمان در راستای توسعه همکاریهای فی مابین، منجمله همکاریهای اقتصادی استفاده شود.

سؤال: جناب آقای حیدر علی اف، تاکنون در تبریز بوده اید؟

پاسخ: اینجانب موقع اقامت در نخجوان به تبریز سفر کرده بودم. ولی در سال ۱۹۹۴ در جریان سفر رسمی خود به ایران بعنوان رئیس جمهوری آذربایجان فرصت دیدن از تبریز را نداشتم. آرزوی رفتن مجدد به تبریز را دارم، حتماً خدا نصیب من خواهد کرد.

خبرنگار: انشاء الله. خیلی متشکر، جناب آقای رئیس جمهور.

© aliyev-heritage.org