Polityka ludobójstwa i agresji, prowadzonej przeciwko ludności Azerbejdżanu przez ormiańskich nacjonalistów, liczy ponad dwa wieki. Celem tej polityki było wysiedlenie Azerów z ich rodzimych ziem i tworzenie na nich fikcyjnej, wymyślonej przez ormiańskich historyków i ideologów "Wielkiej Armenii". Do zrealizowania tej nikczemnej i niebezpiecznej polityki były używane różne metody i środki, fałszowanie informacji historycznej, polityczne prowokacje na poziomie państwowym, wspieranie wojowniczego nacjonalizmu, separatyzmu i agresji wobec sąsiednich narodów. W tym celu w Armenii i niektórych obcych krajach powstały "kulturalno-narodowe", religijne, polityczne, a nawet terrorystyczne organizacje, były zmobilizowane możliwości ormiańskiej diaspory i lobby.
Dzielenie na dwie części ziem Azerbejdżanu stało wynikiem wojen, które toczyły się w pierwszej ćwierci XIX wieku między Rosją i Iranem, co rozpoczęło proces celowego masowego przesiedlenia do Karabachu Ormian z Iranu i Turcji i radykalnie zmieniło sytuację demograficzną w Karabachu. W 1905 roku ormiańscy nacjonalisci uczynili przeciwko Azerom na ich własnej ziemi rzeź, skutkiem której stało zniszczenie setek osad. W 1918 roku przy wsparciu Bakińskiej komuny, polityczne i wojskowe kierownictwo której składało się głównie z Ormian, powstał nikczemny plan, który miał na celu wysiedlenie Azerów z Bakińskiej gubernii. W rezultacie zniszczeni dziesiątki tysięcy cywilów, zburzone wsie, zabytki kultury, meczety i szkoły. Ormianie zmasakrowali ludność cywilną w Gandży, Szamachy, Guba, Lenkoran, Karabachu, Mugan oraz w innych częściach Azerbejdżanu.
Polityka ludobójstwa i deportacji wobec Azerów była kontynuowana podstępnymi metodami i w okresie radzieckim, który głosił hasła równości narodów i ludów. W tym okresie w stosunku do Azerbejdżanu podjęto wiele błędnych i niesprawiedliwych decyzji. W 20. latach Zangezur, który był obszarem Azerbejdżanu, bez żadnego powodu został przyłączony do Armenii, tym samym starożytna ziemia Azerbejdżanu - Nachiczewan - została oddzielona od reszty naszego kraju. W Górnym Karabachu powstała ormiańska autonomia. W wyniku przyjęcia kierownictwem ZSSR woluntarystcznej decyzji w 1948-1953 latach, Ormianom udało się deportować z rodzimych ziem setki tysięcy Azerów i, faktycznie, stworzyć na terytotium Armenii monoetniczną republikę.
Rozpoczęty w 1988 roku nieuzasadniony konflikt w Górnym Karabachu, szalejąca na terytoriach Azerbejdżanu ormiańska reakcja i gorzkie męki niewinnych Azerów, którzy stali ofiarą tej reakcji, niestety, spotkały się z obojętnym milczeniem rządu byłego Związku Radzieckiego i świata cywilizowanego. Ormianie wykorzystali taką sytuację i zaczęli kontynuować przeciwko Azerom politykę ludobójstwa i bezprecedensowych w historii przestępstw. Ormiańskie siły zbrojne zajęły 20 procent terytorium Azerbejdżanu, w tym 7 rejonów wokół Górnego Karabachu - Kelbadżar, Laczin, Agdam, Fizuli, Dżabrail, Zangilan i Gubadli. Ponad milion Azerów zostali brutalnie wyrzuceni z ich ojczystych ziem, dziesiątki tysięcy ludzi byli zamordowani, skaleczeni, wzięci do niewoli. Zostały zrównane z ziemią, jako ofiary bezprecedensowego wandalizmu ormiańskiego, setki domów, tysiące kulturalnych i edukacyjnych ośrodków, instytucji ochrony zdrowia, zabytków kultury i historii, meczetów, świątyń i cmentarzy.
Zbrodnie, które popełnili w pierwszych latach konfliktu ormiańscy uzbrojeni bandyci we wsiach Górnego Karabachu Kiarkidżahan, Meszali, Guszczular, Garadagły, Agdaban i innych, w których mieszkali Azerowie, i wreszcie ludobójstwo w Chodżały są przestępstwami i na zawsze pozostaną czarną plamą na sumieniu «poszkodowanych i cierpiących Ormian».
Chodżalińska tragedia jest jedną z haniebnych zbrodni XX wieku, która została popełniona przeciwko ludności Azerbejdżanu przez Ormian - autorów szowinistycznej polityki tworzenia "Wielkiej Armenii" i monoetnicznego państwa. Pod koniec XX wieku ormiańscy najeźdźcy w wyniku swojej bezkarności i ze względu na fakt, że do tej pory społeczność światowa i organizacje międzynarodowe nie uznały, nie osądziły i nie zapobiegły ich zbrodni, kontynuowali rozpoczęte w 1905 roku zajęcie ziem Azerbejdżanu, popełniając potworne zbrodnie i okrucieństwa przeciwko ludzkości.
W noc z dnia 26 lutego 1992 roku, która została zapisana w historii Azerbejdżanu krwawymi literami, ormiańskie siły zbrojne za pomocą techniki i żołnierzy 366. półku motopiechoty, który znajdował się w mieście Chankendi jeszcze w okresie ZSRR i duża część którego składała się z Ormian, zrównały z ziemią starożytne miasto Chodżały.
Na początku Chodżały było zburzone intensywnym ogniem armat i innej techniki wojskowej. W mieście wybuchł pożar. Potem z kilku różnych kierunków na miasto napadły siły piechoty, które popełniły brutalny mord ocalałych mieszkańców.
W tym dniu, w krótkim czasie, ormiańskie grupy zbrojne brutalnie, z okrutnymii torturami zniszczyły 613 cywilów, a 421 zostali inwalidami. Cywile, którym udało się uciec, zostali z okrucieństwem zamordowani w lasach przez zaczaiwszych się ormiańskich żołnierzy. Kaci zdejmowali z ludzi skalpy, odcinali różne części ciała, wykłuwali oczy niemowlętom, rozpruwali brzuchy ciężarnym kobietom, zakopywali ludzi żywcem w ziemi lub palili ich, a część trupów została zaminowana.
W tym okresie 1.275 osób zagineło i zostało wziętych do niewoli, miasto z 10.000 mieszkańców było zrujnowane, budynki zniszczone i spalone. Los 150 osób, w tym 68 kobiet i 26 dzieci, jest nieznany do tej pory. W wyniku tej tragedii ponad tysiąc osób z ludności cywilnej zostało skaleczone z powodu otrzymanych ran postrzałowych różnego stopnia ciezkosci. Wśród zabitych było 106 kobiet, 83 dzieci, 70 starców. 487 osób zostało okaleczonych, w tym 76 nastolatków.
W wyniku tego wojskowo-politycznego przestępstwa sześć rodzin były całkowicie zniszczone, 25 dzieci straciło obu rodziców, 130 dzieci straciły jednego rodzica. Wśród ofiar 56 osób spłonęło żywcem.
Prezydent Republiki Azerbejdżanu Ilham Alijew powiedział w przemówieniu do narodu Azerbejdżanu z okazji rocznicy Chodżalińskiej tragedii "bez żadnej konieczności wojskowej setki cywilów zostali zabici z niespotykanym w historii okrucieństwem, a ich ciała były sprofanowane. Zginęły dzieci, kobiety, osoby starsze, całe rodziny. Pod koniec XX wieku miała miejsce jedna z najgorszych zbrodni nie tylko przeciwko ludzi Azerbejdżanu, ale przeciwko całej ludzkości. Barbarzyństwo i okrucięństwo Chodżalińskiej tragedii zajmują wśród zbrodni przeciwko ludzkości szczególne miejsce".
Trudno sobie wyobrazić, że takie barbarzyństwa, niespotykane w historii, zostały popełnione przez ludzi w końcu XX wieku i na oczach całego świata! Na równi z przejawienem polityki terroru przeciwko niepodległości politycznej i integralności terytorialnej Azerbejdżanu, ten akt masowej i okrutnej rzezi jest zbrodnią nie tylko przeciwko Azerom, ale przeciwko całej ludzkości. Popełniwszy to ludobójstwo w Chodżały, ormiańscy nacjonalistci mieli na celu zastraszenie ludu Azerbejdżanu, który nie chce oddać najeźdźcom swoją ziemię, złamać wolę do walki i zniszczyć.
Na czele ataku na miasto Chodżały stali dowódca 2. batalionu 366-go pułku, Sejran Ohanian, dowódca 3. batalionu, Ewgenij Nabokich, szef sztabu 1. batalionu Walerij Czitczian. W operacji brały udział ponad 90 czołgów, bojowych wozów piechoty i innej techniki wojskowej. W ludobójstwie ludności cywilnej wzięli aktywny udział wojskowi pułku Slawik Arutiunian, Andrej Iszchanian, Sergej Beglarian, Mowses Akopian, Grigorij Kisebekian, Vaczyk Mirzojan, Vaczagan Ajrijan, Alexander Ajrapetian i inne, z członków ormiańskich formacji zbrojnych - Karo Petrosian, Sejran Tumasian, Valerik Grigorian i inne. Okazało się, że wśród tych, którzy popełnili brutalną masakrę cywilów w Chodżały, byli szef oddziału Spraw Wewnętrznych Chankendi Armo Abramian, szef Departamentu Spraw Wewnętrznych Askeranskiego rejonu Mawrik Gukasian, jego zastępca Szahen Barsegian, prezes Ormiańskiego Frontu Narodowego w Gornym Karabachu Witalij Balasanian, naczelnik więzienia w Chankendi Serzik Koczarian i inni.
S.Ohanian, który był w okresie ludobójstwa w Chodżały majorem, obecnie nosi stopień generała i jest Ministrem Obrony Republiki Armenii. Szereg innych uczestników zbrodni również zajmuje różne stanowiska w rządzie marionetkowym, stworzonym przez Armenię, i w organach państwowych Armenii.
Rezolucja 96 Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych z dnia 11 grudnia 1946 roku stanowi, że ludobójstwo, przez brak uznania prawa na życie grup ludzi, jest obrazą dla ludzkiej godności i pozbawia ludzkość stworzonych przez ludzi wartości materialnych i duchowych. Takie działania są całkowicie sprzeczne celom i zadaniom ONZ. Konwencja o zapobieganiu i karaniu zbrodni ludobójstwa, ktora byla przyjęta przez rezolucję 260 Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych 09 grudnia 1948 roku i weszła w życie w 1961 roku, stanowi podstawę prawną zbrodni ludobójstwa. Państwa, które dołączyły do konwencji, zobowiązały się do podjęcia działań, zmierzających do zapobiegania ludobójstwu i ukarania sprawców, uznając ludobójstwo za zbrodnię w świetle prawa międzynarodowego, zarówno w pokoju lub w czasie wojny to było zrobione. Charakter i skala potwornej zbrodni, popełnionej w Chodżały, pokazują, że podczas tego przestępstwa były popełnione wszystkie czynności, stanowiące zbrodnię ludobójstwa i znajdujące swoje odbicie w konwencji. Zaplanowany akt masowej i bezwzględnej rzezi został przeprowadzony w celu całkowitego zniszczenia ludzi, żyjących w tym obszarze, właśnie z tego powodu, że oni byli Azerami.
Fakty związane z ignorowaniem przez Armenię międzynarodowych norm prawnych, regulujących standardy postępowania w czasie wojny, nie są ograniczone tym wszystkim. Zgodnie z wymogami międzynarodowego prawa humanitarnego wojna musi być prowadzona tylko pomiędzy siłami zbrojnymi stron konfliktu zbrojnego. Cywile nie powinni uczestniczyć w walce, i ich należy traktować z szacunkiem. Zgodnie z artykułem 3 IV Konwencji Genewskiej o ochronie osób cywilnych podczas wojny, zamach na życie i bezpieczeństwo ludności cywilnej, w tym zabijanie różnymi sposobami, okaleczenia, okrutne traktowanie ludności, powodujące cierpienie i tortury, zamach na ludzką godność, obraza i upokarzające działania przeciwko ludności są zabronione. Artykuł 33 Konwencji stanowi, że żaden cywil nie może być ukarany za przestępstwo, którego nie popełnił. Jednoznacznie zabrania sie używanie przeciwko ludności cywilnej zbiorowych środków karnych, zastraszanie, akty terroru i represji przeciwko niej. Na podstawie artykułu 34 Konwencji jest zakazane również branie cywilów jako zakładników. Jednak Ormianie otwarcie wykazali pogardę dla tej zasady, biorąc jako zakładników tylko w Chodżały ponad tysiąc osób. Zignorowawszy te normy prawne, ormiańskie siły zbrojne uciekają się do brutalnych metod, by zniszczyć cywilów Chodżały. Powyżej wymienione podpada pod warunki zbrodni ludobójstwa w ramach Konwencji w sprawie o zapobieganiu i karaniu zbrodni ludobójstwa z dnia 9 grudnia 1948 roku.
Osoby, które popełniły niewypowiedziane zbrodnie przeciwko cywilnej ludności Azerbejdżanu podczas napadu na Chodżały i rażąco naruszyły wymagania Konwencji Genewskiej, artykuły 2, 3, 5, 9 i 17 Powszechnej Deklaracji Praw Człowieka, wymagania Konwencji O ochronie kobiet i dzieci w sytuacjach kryzysowych i konfliktach zbrojnych, Konwencji o zapobieganiu i karaniu zbrodni ludobójstwa, nie zostały jeszcze ukarane. Bezkarność nadal stanowi podstawę dla popełnienia nowych przestępstw.
Armenia nie wstydzi się popełnionych okrucieństw, wprost przeciwnie, bezczelnie usprawiedliwia ludobójstwo Azerów, a tych, którzy popełnili je, uważa za bohaterów narodowych. Armenia otwarcie prowadzi politykę anty-azerbejdżańską, na skalę państwową stwarzają się ideologiczne podstawy dla zajęcia nowych ziem Azerbejdżanu. Sfałszowana ormiańska historia stanowi politykę państwa i ma na celu stworzenie podstaw dla edukacji młodzieży ormiańskiej w duchu szowinizmu.
To bardzo dziwne, ale parlamentarzyści kilku krajów, przymykając oko na prawdziwe ludobójstwo, jakim jest Chodżalińska tragedia, zamienili w przedmiot dyskusji legendę o "ludobójstwie Ormian" i, zlekcewarzywszy historyczną prawdę, nawet przyjęli z tego powodu kilka niesłusznych decyzji. Właśnie to jest jedną z przyczyn, że do tej pory z winy ormiańskiej strony nie powiodły się próby uregulowania ormiańsko-azerbejdżańskiego, górno-karabachskiego konfliktu.
Mówiąc z roku na rok o wydarzeniach z 1915 roku, kiedy rzekomo miało miejsce ludobójstwo Ormian, ormiańskie historycy i politycy chcą wymazać ze świadomości publiczności światowej masakrę Azerów, która w rzeczywistości realizuje się od początku tego wieku.
Tereny Azerbejdżanu pozostają pod okupacją. Ormiańskie kaci, służąć swoim chciwym celom, bezlitośnie zniszczyli niewinnych ludzi. Obowiązkiem każdego Azera jest osiągnięcie uznania Chodżalińskiej tragedii przez społeczność międzynarodową za akt ludobójstwa i zbrodni przeciwko ludzkości. Taka zbrodnia nie powinna się powtórzyć.
Według przemówienia o tym wydarzeniu krajowego lidera Hejdara Alijewa, " Chodżalińska tragedia jest jedną z największych ludzkich tragedii XX wieku. Publiczność światowa musi poznać prawdę o ludobójstwie w Chodżały, żeby taka wyjątkowa w swoim okrucieństwie tragedia nie mogła już się powtórzyć w żadnym zakątku świata. Muszą być prowadzone poważne i celowe działania, aby wszyscy ludzie, wierni ideałom humanizmu, mogli wyrazić swoją kategoryczną i jednoznaczną opinię w sprawie tej tragedii".
Właśnie powrót do kierownictwa w czerwcu 1993 roku lidera krajowego Hejdara Alijewa stworzył możliwość dawania politycznej i prawnej oceny wielu naszym narodowym tragediom, w tym ludobójstwu w Chodżały. Z inicjatywy lidera krajowego Milli Medżylis przyjął 24 lutego 1994 uchwałę "O dniu Chodżalińskiego ludobójstwa". Dokument ten ujawnia szczegóły, dotyczące przyczyn i sprawców tragedii.
Niewątpliwie, wyłączna rola w doprowadzeniu do wiadomości publiczności światowej prawdy o Chodżały, rozpowszechnieniu wiedzy o tym, środkach, które były podjęte, żeby dać obiektywną ocenę tej tragedii, należy do Fundacji Hejdara Alijewa pod kierownictwem pani Mehriban Alijewej. Fundacja Hejdara Alijewa już który rok z rzędu prowadzi w 70 krajach akcje, zadedykowane Chodżalińskiej tragedii. Fundacja organizuje konferencje, wieczory pamięci, wydaje książki, broszury, produkuje dyski DVD, nakręca filmy.
Z roku na rok rośnie międzynarodowa kampania "Sprawiedliwość dla Chodżały", inicjatorem której jest wiceprezes Fundacji Hejdara Alijewa, przewodnicząca Azerbejdżańskiej Organizacji Młodzieżowej Rosji pani Lejla Alijewa. W ramach kampanii na całym świecie odbywają się setki akcji. Niemal we wszystkich państwach-członkach Unii Europejskiej, jak również w krajach WNP, Azji, Południowej i Północnej Ameryki odbywają się konferencje, seminary i pikiety. Dzięki tej kampanii Chodżalińska tragedia otrzymała uznanie szeregu międzynarodowych forumów. Z inicjatywy Fundacji i Forumu Młodzieżowego OKI tragedia Chodżały uznana przez parlamentarzystów z 31 krajów jako zbrodnia przeciwko ludzkości. Czołowe uniwersytety światowe w 20 krajach przeprowadzają flash moby młodzieży. Jednocześnie rozpoczął się nowy etap kampanii - rozpowszechnienie petycji i zwrotów z żądaniami uznania tej tragedii za akt ludobójstwa i zbrodni przeciwko ludzkości, które są skierowane do głów państw i rządów, Grupy Mińskiej OBWE, Zgromadzenia Parlamentarnego Rady Europy, Sekretariatu ONZ, parlamenów świata oraz organizacji międzynarodowych.
Międzynarodowa kampania informowania i agitacji "Sprawiedliwość dla Chodżały", celem której jest doprowadzenie do wiadomości światowej prawdy o Chodżalińskiej tragedii i nadanie przez społeczność światową tej tragedii oceny polityczno-prawnej i moralnej, z powodzeniem prowadzi się obecnie przez tysięcy wolontariuszy w różnych krajach świata.
Rząd azerbejdżański celowo i konsekwentne dąży do zwrócenia uwagi publiczności światowej na zbrodnie, popełnione przeciwko Azerom przez ormiańskich nacjonał-szowinistów, w tym prawdy o Chodżalińskiej tragedii i uznaniu ją za ludobójstwo.
Społeczność światowa, z kolei, już bardzo dobrze wie, co jest prawdą. Specjalna rezolucja, którą przyjęła w związku z Chodżalińskim ludobójstwem Organizacja Konferencji Islamskiej, jest pierwszym dokumentem, zaakceptowanym przez organizacje międzynarodowe, który uznał tę tragedię za "zbrodnię przeciwko ludzkości". W rezolucji, przyjętej przez 51 państwo, Chodżalińska tragedia została oceniona jako " masowe ludobójstwo cywilów, popełnione przez ormiańskie siły zbrojne" i "zbrodnie przeciwko ludzkości".
W przeciwieństwie do ormiańskich nacjonalistów, Azerbejdżan nie ma na celu uzyskania w tej kwestii żadnych dywidendów politycznych, finansowych, terytorialnych i innych. Nasz cel - przywrócenie historycznej sprawiedliwości, zdemaskowanie przestępców i pociągnięcie ich do sądu wspólnoty międzynarodowej. I dlatego zagrożenie, które stanowi dla świata separatyzm etniczny ormiańskich nacjonał-szowinistów, oraz ich ideologia nienawiści i terroru wobec innych narodów powinny być ujawnione. To jest nasz obywatelski i ludzki obowiązek przed pamięcą tych, którzy bohatersko zginęli w Chodżały.