Azerbaycan Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev`in Bakü`de ordinaryüs Yusuf Mehmetaliyev`in anıtının açılış töreninde konuşması - 16 Eylül 1998


Sayan bayanlar ve baylar!

Bugün ben sizi, Bakü`nün güzel bir köşesinde bir aray gelen aydınları, bilim adamlarını öncelikle içten dileklerimle selamlıyor ve Azerbaycan`da, Bakü`de bugün yaşanan çok önemli bir olay vesilesiyle yürekten kutluyorum. Doğup büyüdüğümüz ülkemiz Azerbaycan kendi doğal güzelliğinin yanı sıra, insanların, Azerbaycan halkının toprağımızda yaptığı mimari eserleri, heykelleri, anıtları ile bir başka güzeldir. Azerbaycan halkının eski gelenek ve göreneklerinden dolayı bizim ülkede, genel olarak, tüm Doğuda insan heykeli pek yaygın olmamıştır. Fakat halkımız gelişmiş, dünya kültürünün güzel örneklerini kendi yaşamında uygulamaya çalışmış, dünya kültüründen yararlanmış ve 20.yüzyılda Azerbaycan toprağında, Azerbaycan`ın başkentinde çok eski, güzel mimari eserlerin yanı sıra heykeller de yapılmıştır. Bu, bizim vatanımzıın yaşamını daha da zenginleştirmiş, güzelleştirmiştir. Bunun çok güzel bir gelenek olduğunu düşünüyorum. Zira anıtlar, heykeller, genelde, insanların yaşadığı her bir yeri bayındır kılar, güzelleştirir. Zira üstelik bu anıtlar, Azerbaycan halkının önemli şahıslarına, insanlarına, kendi tarihine, bilimine, kültürüne, devletine duyduğu saygı ve sevgiyi yansıtmaktadır.

20.yüzyılda Azerbaycan`da, Bakü`de heykeller, daha ziyade yazarlar, şairler, kültür adamları ve bazen toplum ve siyaset adamlarının anısına yapılmıştır. Fakat antik dönemlerde Azerbaycan halkının evrensel uygralığa en büyük katkılarından biri halkımızın yetenekli insanlarının yaptığı bilimsel çalışmalar, uluslararası bilime sağladığı katkılar olmuştur. Biz antik dönemlerde, ortaçağda Azerbaycan halkının dünyaca ünlü seçkin bilim adamlarıyla gurur duyuyoruz. Onlar dünya bilimini, evrensel kültürü zenginleştirmişler ve aynı zamanda Azerbaycan halkını tanıtmışlar, ismini zirvelere yazdırmışlar. Biz bugün tüm Azerbyacan bilimadamlarını büyük saygı ve sevgiyle anıyoruz ve onların bıraktıkları mirası, onların çalışmalarını asla unutmayacağız.

20.yüzyılda Azerbaycan`ın yaşamında çok önemli olaylar yaşandı. 20.yüzyıl, insanlık tarihinde çok karmaşık, çelişkili, büyük değişiklikler yüzyılı oldu, devrim ve savaşların yaşandığı, bununla birlikte bilimin, kültürün büyük hızla geliştiği bir dönem olmuştur. Biz 20.yüzyılın sona ermesiyle birlikte geçtiğimiz dönemi doğru, adil bir şekilde değerlendirmeliyiz. İyiye iyi, kötüye kötü demeliyiz.

20.yüzyılın tüm bu dönüşümleri Azerbaycan halkının da hayatına yansıtmıştır. Biz 20.yüzyılda yaşadığımız faciaları, kayıplarımızı, verdiğimiz kurbanları üzüntüyle hatırlıyoruz ve asla unutmayacağız. Bununla birlikte 20.yüzyılda Azerbaycan halkının tüm bu zorlu aşamalardan geçerek aldığı büyük mesafeyi, kazandığı başarıları ve böylesine yüksek düzeylere ulaşmasını da değerlendiriyoruz. Sanırım, gelecek kuşaklar da bunu değerlendirecekler.

20.yüzyılda Azerbaycan'da bilim hızla gelişmiştir, Azerbaycan halkı toplu şekilde okuma yazma öğrenmiş, Azerbaycan halkının bilim, uygralık, uluslararası kültürü benimsemesi için cumhuriyetimizde pekçok okul, üniversite, bilimsel araştırma merkezi, enstitüler kurulmuştur. 1945 yılında Azerbaycan Bilimler Akademisi`nin kurulması Azerbaycan biliminin kazandığı büyük başarıları tüm dünyada gözler önüne sermiştir. Bugün biz 20.yüzyılda Azerbaycan halkının dünya bilimine büyük katkılarda bulunmasından dolayı gurur duyuyoruz. Azerbaycan, bilimler ülkesidir. Azerbaycan halkı derin bilgilere sahip, yüksek eğitimli bir halktır. Azerbaycan`ın yetenekli insanlarının bilimsel araştırmaları, bilimsel buluşları, büyük bilimsel çalışmaları sayesinde bunlar dünyaya duyurulmuştur.

Azerbaycan`da hem bilimadamı, hem güzel insan, hem siyaset ve toplum adamı olarak bilinen seçkin isimlerden biri Yusuf Mehmetaliyev`dir. Biz 1996 yılında Yusuf Mehmetaliyev`in 90.doğum yıldönümünü bir halk bayramı olarak kutladık. Bu, günümüz kuşağının onun hizmetlerine verdiği büyük değerin bir sembolüydü. Aynı zamanda bu yıldönümü etkinlikleri Azerbaycan halkının derin bilgisini dünyada birkez daha gözler önüne serilmesi idi. Onun için de bu, hem Yusuf Mehmetaliyev`in anısına düzenlenen bir törendi, hem de Azerbaycan biliminin bugünkü düzeyini tüm dünyaya gösteren bir etkinlikti.

Yusuf Mehmetaliyev`in hayatı, yapıtları, eserleri ve bıraktığı büyük bilimsel miras Azerbaycan halkının tarihinin önemli bir bölümünü, parçasını oluşturuyor. Bu kişi kendi zekası, geniş bilgi birikimi, yeteneği, özverisi, bilimsel buluşları, bilimsel eserleri, hem de genel olarak Azerbaycan biliminin oluşması, gelişmesi alanındaki çalışmaları ile Azerbaycan halkının tarihine geçmiştir. Onun için bugün biz Yusuf Mehmetaliyev`in hizmetlerini seve seve hatırlıyoruz ve onun parlak kişiliği, değerli anısı önünde saygıyla eğiliyoruz. Bugün Yusuf Mehmetaliyev anısına olan heykelin, anıtın burada, Bakü`nün merkezinde, Bilimler Akademisi yakınlarında yapılması da anlamlıdır ve adil bir durumdur. Zira onun Azerbaycan biliminin gelişmesine yönelik hizmetleri ve aynı zamanda Azerbaycan biliminin oluşumunda, tüm bilimlerin bağlantılı bir şekilde gelişmesine yönelik hizmetleri böyle bir kararın alınmasına neden olmuştur. Sanırım, bu anıt, Yusuf Mehmetaliyev`in kişiliğini, kimliğini yansıtan bu heykel, hem onun anısına yapılmıştır, hem Azerbaycan'da bilimin gelişmesini, geçmişini ve geleceğini konu almıştır. Bu, bizim insanlara bir de şunu gösteriyor ki, Azerbaycan`da bilime hep saygı gösterilmiştir, bugün de saygı var ve ileride de saygı olacaktır. Kendini bilimsel çalışmalara, bilime adamış insanlar ve bugün, ülkemizin karmaşık döneminde tüm zorlukları göğüsleyerek bilimle uğraşan kişiler toplumumuzda çok büyük saygıya değer kişilerdir. Ben bu fırsatı değerlendirerek, ülkemizin bilim adamlarına, tüm bilim alanı çalışanlarına birkez daha beyan ederim ki, Azerbaycan`da bilimin gelişmesi hem bugün, hem ileride devletin temel ilgi alanlarından biridir, biri olacaktır ve devlet hep bu alanı kollayacaktır. Bugün Yusuf Mehmetaliyev`in anısını anmak, bu heykelin açılışını yapmak için hepimizin burada bir araya gelmesi Azerbaycan`da bilime verilen değeri ve bilim adamlarına duyulan saygıyı gösteriyor. Yusuf Mehmetaliyev`in anısını ebedi kılmak amacıyla kabul ettiğim kararın gerçekleşmiş olması beni çok memnun etmiştir. Mimarlar, heykeltraşlar burada bu anıtı yaptılar. Bakü valiliği ve bu anıtın yapımında emeği geçen, sponsorluk yapan tüm şirketler, kuruluşlar kendi hizmetlerini sundular.

Yusuf Mehmetaliyev`in kızı burada çok güzel bir konuşma yaptı ve bu anıtın yapımında katkısı bulunan herkese teşekkür etti. Ben Sevda Mehmetaliyeva`nın şu söylediklerine katılıyorum ve bu anıtın yapımında emeği geçen herkese teşekkürümü sunarım. Çok teşekkür ederim. Sevda Mehmetaliyeva konuşma yaparken ben düşündüm: O, gerçekten babasının kızıdır. Çok güzel, anlamlı konuştu, anlaşılan Yusuf Mehmetaliyev`in eşsiz yeteneği evlatlarına da geçmiştir. Sanırım, bu eşsiz yetenek gelecek kuşaklara da geçecektir. Ben bu törende sizinle birlikte olmaktan büyük mutluluk duyuyorum. Güzel Bakü`nün, doğup büyüdüğümüz başkentimizin bir köşesinin daha bir güzelleşmiş olması, yeni bir güzellik kazanması beni memnun etti. Biz, böylece, ileriye yol alıyoruz, halkımızı ileriye götürüyoruz. Bakü kentini daha da güzelleştiriyoruz ve dünyanın en güzel kentleri sırasında yer alması için uğraşıyoruz. Ben size birkez daha en iyi dileklerimi sunar ve sizi temin ederim ki, Azerbaycan devleti hem tüm Azerbaycan`ın, hem Bakü`nün başarılarla gelişmesi için bundan böyle de kararlılıkla çalışacaktır. Teşekkür ederim.