Azerbaycan-Fransa ilişkileri hakkında genel bilgi notu


Fransa Azerbaycan'ın bağımsızlığını 3 Ocak 1992 tarihinde tanıdı, iki ülke arasında diplomatik ilişkiler ise 21 Şubat 1992 tarihinde kuruldu. 16 Mart 1992'de Fransa Azerbaycan'da, Azerbaycan ise 20 Ekim 1994 tarihinde Fransa'da büyükelçilik açtı.

Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev, ilk yurtdışı gezisini Fransa Cumhurbaşkanı François Mitterrand'ın daveti üzerine 19-22 Aralık 1993 tarihleri arasında Fransa'ya yaptı. Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev ve Fransa Cumhurbaşkanı François Mitterrand Paris'in Elysee Sarayı'nda görüşmeler yaptı. Ziyaret sırasında "Azerbaycan Cumhuriyeti ile Fransa Cumhuriyeti arasında dostluk, karşılıklı anlayış ve işbirliği anlaşması" imzalandı. Azerbaycan Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev, aynı zamanda burada AGİK'in (şimdiki AGİT) temel belgelerinden biri olan "Yeni bir Avrupa için Paris Şartı"na Azerbaycan'ın katılmasına ilişkin belgeyi de imzaladı.

Fransa Cumhurbaşkanı François Mitterrand, Haydar Aliyev ile görüşmesinde Fransa'nın, Karabağ anlaşmazlığının giderek daha da büyümesini endişeyle izlediğini ve orada sivillerin sıkıntı ve acı çekmesinden üzüntü duyduğunu belirtti. O, sorunun şiddet yoluyla giderilmesinden yana olmadığını söyledi.

21 Aralıkta Haydar Aliyev Fransa Dışişleri Bakanı Alain Juppe ile görüştü. Görüşmede Fransa ile Azerbaycan arasındaki ilişkilerin gelişmesi ve pekiştirilmesi konusu masaya yatırıldı.

22 Aralıkta Lüksemburg Sarayı'nda Haydar Aliyev'e Fransa Senatosu'nun onursal nişanı verildi.

1994-1997 yılları arasında Azerbaycan Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev, dört kez - 8 Mayıs 1995 tarihinde Faşizme Karşı Zaferin 50.yıl kutlama törenlerine, 1995 yılının Aralık ayında Paris'te yapılan "Azerbaycan'ın yatırım olanakları" konulu uluslararası konferansa, 10-11 ocak 1996 tarihlerinde Fransa Cumhurbaşkanı F. Mitterand'ın cenaze törenine katılmak için, son olarak, 13-15 ocak 1997 tarihleri arasında ikinci resmi gezi için - Fransa'da bulundu.

8 Mayıs 1995 tarihinde Haydar Aliyev, Paris'te Fransa Cumhuriyeti'nin yeni seçilmiş Cumhurbaşkanı Jacques Chirac ile bir araya geldi. Jacques Chirac, yüksek konuğunu Faşimze karşı zaferin 50.yıldönümü vesilesiyle kutlayarak, Azerbaycan önderinin Paris'te yapılan törenlere katılmasından sevinç duyduğunu bildirdi. Görüşme sırasında Fransız şirketlerinin Azerbaycan ekonomisine yatırım yapmasının ülkeler arasında ilişkilerin yaygınlık kazanmasında önemli rol oynadığı belirtildi.

Fransa Dışişleri Bakanı Herve de Charret'in 11 Ekim 1996 ve 1 Nisan 1997'de Bakü'yü ziyaretleri iki ülke arasında siyasi ilişkilerin gelişmesine hız kattı.

Haydar Aliyev, 13-15 Ocak 1997 tarihleri arasında Fransa'ya yaptığı ikinci resmi gezisi kapsamında 13 Ocak tarihinde Elysee Sarayı'nda Jacques Chirac ile biraraya geldi. Görüşmede Minsk Grubu'nun etkin bir üyesi olarak Fransa'nın, diğer devletlerle birlikte faaliyetini daha da genişleteceği ve kendi nüfuzunu kullanarak Ermenistan-Azerbaycan sorunun kısa sürede çözüme bağlanması için çabalarını artıracağı bildirildi.

Elysee Sarayı'nda SOCAR ile Fransa'nın Elf Aquitaine ve Total petrol şirketleri arasında Lenkeran-Talış deniz petrol yataklarının ortak işlenmesine ilişkin, yatırım değeri 1.5 milyar dolar olan ve 350 milyon varil petrol çıkarılmasını öngören anlaşma imzalandı.

13 Ocak tarihinde ise Haydar Aliyev Fransa Dışişleri Bakanı Herve de Charret ile bir araya geldi. Görüşme sırasında Fransa-Azerbaycan ilişkilerinin gelişmesi, Dağlık Karabağ sorunun barışçıl yoldan çözümlenmesi konuları ele alındı.

Azerbaycan Cumhurbaşkanı'nın ziyareti sırasında genel hatlarıyla şu belgeler imzalandı:

1. Hava ulaşımı ile ilgili Sözleşme Protokolü;

2. Kültürel ilişkilerle ilgili ortak Bildiri;

3. Serbest Dolaşımla ilgili Sözleşme. (http://www.mfa.gov.az/)

23-27 Ocak 2001 tarihleri arasında Azerbaycan Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev Fransa'ya üçüncü resmi gezisini yaptı. Gezi sırasında Haydar Aliyev, Fransa Parlamentosu'nun "Ermeni soykırımı" yasasını onaylamasını kınadı ve bunun uluslararası ilişkileri negtaif yönde etkileyeceğini bildirdi.

2003 yılında cumhurbaşkanı seçilen İlham Aliyev de ilk yurtdışı gezisini Fransa'ya yaptı. 23 Ocak 2004'te Elysee Sarayı'nda, Fransa Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Jacques Chirac'ın, ulusal liderimiz Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev'i ödüllendirdiği "Commandeur Dans L'ordre de la Legion D'Honneur" Fransız Liyakat Nişanının Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'e verilmesi töreni yapıldı. (http://www.azerbaijan.news.az/)

7-9 Eylül 2004 tarihleri arasında Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı İlham Aliyev Fransa'ya çalışma ziyaretinde bulundu. Ziyaret sırasında Cumhurbaşkanı İlham Aliyev Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac, AGİT Minsk Grubunun Fransız Eşbaşkanı Henry Jacquelyn, Senato Başkanı Christian Ponselet, UNESCO Genel Direktörü Koichiro Matsuura ile bir araya geldi. UNESCO Genel Merkezi'nde Azerbaycan Cumhurbaşkanının eşi Mihriban Aliyeva'ya UNESCO iyi niyet elçisi unvanıyla ödüllendirildi.

21 Haziran 2005'te Fransa Dışişleri Bakanlığı, Dağlık Karabağ bölgesinde 19 Haziran 2005'te bölücü rejim tarafından yapılan "seçimleri" yasadışı olarak değerlendirdiği yönünde açıklamada bulundu.(http://www.mfa.gov.az/)

28-30 Mayıs 2006'da Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, NATO Parlamenter Asamblesinin ilkbahar dönem toplantılarına katılmak için Fransa'ya çalışma ziyareti yaptı. Ziyaret sırasında Cumhurbaşkanı İlham Aliyev Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac, Senato Başkanı Christian Ponselet ile görüşmeler yaptı. Bunun yanı sıra Azerbaycan Cumhurbaşkanı Fransa'dakı Azerbaycan Büyükelçiliği'nin yeni binasının açılışını yaptı. (http://www.mfa.gov.az/)

Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in 29-31 Ocak 2007 tarihleri arasında Fransa'yı resmi ziyareti iki ülke arasında siyasi ilişkilerin en üst düzeyde olduğunu gösterdi. İlham Aliyev Cumhurbaşkanı Jacques Chirac, Başbakan Dominique de Villepin, Ulusal Meclisi Başkanı Jean-Louis Debre, Fransa Senatosu Başkanı Christian Ponselet ve Paris Valisi ile bir araya gelerek iki ülke arasındaki işbirliği konularını görüştü. Ziyaret sırasında Azerbaycan Cumhuriyeti Hükümeti ve Fransa Cumhuriyeti Hükümeti arasında çeşitli alanlarda işbirliğine dair 8 belge imzalandı.

Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı ve Fransa Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı'nın Ortak Bildirisi, sivil savunma ve güvenlik alanında işbirliği ve yardım Sözleşmesi, turizm alanında işbirliği Sözleşmesi, Azerbaycan Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Fransa Cumhuriyeti Kültür ve İletişim Bakanlığı arasında müze çalışmaları alanında işbirliği Protokolü, Azerbaycan Cumuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Fransa Cumhuriyeti Kültür ve İletişim Bakanlığı arasında İşbirliği Anlaşması, Fransa Ulusal Bilimsel Araştırmalar Merkezi ve Azerbaycan Ulusal Bilimler Akademisi arasında Bilimsel İşbirliği Sözleşmesi, Azerbaycan Cumhuriyeti Aile, Kadın ve Çocuk Sorunları Devlet Komitesi ve Fransa Cumhuriyeti Çalışma, Sosyal İlişkiler ve Dayanışma Bakanlığı arasında karşılıklı işbirliği Mutabakat Zaptı, Milli Kütüphaneler arasında işbirliği Anlaşması.

29 Ocak 2007'de Fransa Cumhurbaşkanı Jacques Chirac, Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'e Paris'te Fransa'nın "Commandeur Dans L'ordre de la Legion D'Honneur" Liyakat Nişanını verdi.

Aynı gün, 29 Ocak 2007 tarihinde Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Fransa Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Jacques Chirac'ı, Fransa ile Azerbaycan arasında dostluk ve işbirliğinin geliştirilmesindeki özel hizmetlerinden dolayı "Haydar Aliyev Nişanı" ile onurlandırdı.

19-20 Kasım 2007 tarihlerinde Cumhurbaşkanı İlham Aliyev Fransa'ya çalışma ziyareti yaptı. Cumhurbaşkanı İlham Aliyev Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy ve Fransa Senatosu Başkanı Christian Ponselet ile bir araya geldi. Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in Paris gezisinin ikili ilişkilerin gelişmeisne katkıda bulunacağından emin olduğunu söyledi. Görüşmede ülkelerimiz arasında siyaset, ekonomi ve çeşitli alanlarda ilişkilerin başarıyla geliştiği vurgulandı. Görüşmede Ermenistan-Azerbaycan, Dağlık Karabağ sorunu da ele alındı. Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev Ermenistan'ın Azerbaycan'a karşı askeri saldırısını anlattı ve etnik temizlik politikası sonucunda 1 milyonun üzerinde yurttaşımızın göçmen ve mülteci durumuna düştüğünü belirtti. Devlet başkanı, bu sorunun yalnız ve yalnız ülkemizin toprak bütünlüğünün sağlanması koşulu altında çözümünün gerekliğini vurguladı.

Genel bilgi notu 3 aralık 2008'de düzenlendi.