Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev`in, Pakistan İslam Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Faruk Ahmet Han Legari tarafından onuruna verilen resmi yemekte konuşması - İslamabad, 9 Nisan 1996


Sayın Cumhurbaşkanı Ahmet Han Leqari!


Sayın bayanlar ve baylar!

Ben bu fırsattan yararlanarak Size ve sizin şahsınızda tüm Pakistan halkına bağımsız Azerbaycan Cumhuriyeti halkının, vatandaşlarının samimi selamlarını iletiyorum.

Sayın Cumhurbaşkanı! Ben davetiniz üzerine Pakistan'a resmi ziyarette bulunuyorum. Ben ve benimle beraber Pakistan toprağına bugün ayak basan Azerbaycan temsilcileri sıcak bir misafirperverlik gördük ve görüşmelerimiz çok samimi bir ortamda yapılmaktadır. Beni Pakistan'a davet ettiğiniz için, beraberimdeki heyeti içten bir sıcaklıkla karşılayıp ağırladığınız için ve bugün yaptığımız verimli çalışma ve çok önemli görüşmeler için Sizlere yürekten teşekkür ediyorum.

Sayın Cumhurbaşkanı, geçen sene Ekim ayında Sizin Azerbaycan'a resmi ziyarette bulunmanız, ülkelerimiz arasında yapılan görüşmeler, imzalanmış belgeler, cumhuriyetimizin yaşamı ile yakından ilgilenmeniz ve yaptığımız toplantılar Pakistan-Azerbaycan ilişkilerinin geliştirilmesi açısından çok önemli bir aşamayı oluşturuyor. Pakistan ile Azerbaycan'ın ilişkilerinin muazzam bir geçmişi vardır. Halklarımız yüzyıllar boyunca birbiriyle yakın ilişkiler kurdular ve tarihi geçmişimiz, geleneklerimizin birbirine benzerliği, dilimizin yakınlığı ve aynı dine mensup olmamız bizi hep birbirimize yakın kıldı, yoğun ilişkiler kurmamıza neden oldu.

Sayın Cumhurbaşkanı, bugün siz büyük Azerbaycan şairi, 12.yüzyılda yaşayan, tüm Doğu dünyasının çok ünlü ismi olan ve dünya kültürüne büyük katkılarda bulunan Nizami Gencevi’nin anavatanını ziyaret ettiğinizi hatırlattınız. Nizami Gencevi gibi insanlar daha 800 yıl önce Pakistan ve Azerbaycan halklarına birbiriyle yakın ilişkiler kurma çağrısında bulunmuşlar. Bizim bugünkü ilişkilerimiz işte bu temel, köken üzerine kuruldu. Azerbaycan Cumhuriyeti bağımsızlığını kazandığında cumhuriyetimizin bağımsızlığını tanıyan ilk devletlerden birinin Pakistan olması asla bir tesadüf değildir.

Pakistan, bağımsızlığını 50 yıl önce elde etti. Bağımsızlık yolunun izlenmesi konusunda büyük tecrübeniz vardır. Bağımsızlığınızın epey bir yaşı vardır. Oysa Azerbaycan Cumhuriyeti, henüz bağımsızlığının beşinci yılını yaşıyor. Önümüzde çok büyük zorluklar, sorunlar bulunuyor ve bağımsızlığımızı güçlendirme ve pekiştirme yolunda önümüze çok büyük engeller çıkıyor. Bu nedenle bize yakın dost olan devlet ve ülkelerle işbirliği yapmaya çok ihtiyacımız var. Bu bakımdan çok önemli ülkelerden biri Pakistan’dır. Sayın Cumhurbaşkanı, sizinle geçen sene Ekim ayında Azerbaycan'da bu konuyu çok detaylı olarak görüştük. Bugün İslamabad'da başlanan görüşmelerde de biz bu konulara çok yer ayırdık.

1994-1995 yıllarında uluslararası kuruluşların toplantılarına katıldığımız sırada biz Pakistan Başbakanı Sayın Benazir Bhutto ile bir araya gelerek bu konular üzerine pekçok görüşme yaptık. Sayın Benazir Bhutto ile bugün yaptığımız görüşmeler önceki görüşmelerin devamı niteliğine oldu ve ben bunlardan çok memnun kaldığımı belirtmek istiyorum. Umarım, bugün birlikte yaptığımız çalışmalar, görüşmeler, yarın yapacağınız istişareler ve İslamabad'da imzalayacağımız belgeler Pakistan ile Azerbaycan arasında tüm alanlarda ilişkilerin hızla gelişmesi için çok sağlam bir temel oluşturacaktır.

Bu görüşmelerin başarıyla tamamlanması için kendi adımıza elimizden geleni yapacağımızı belirtmek isterim. Ben bu görüşme ve toplantıların gelecek çalışmalarımız adına çok büyük olanaklar sunacağına inancım tamdır.

Biz bugün sabahtan beri İslamabad’dayız ve sizin güzel ülkenizi tanımaya çalışıyoruz. Başkentiniz İslamabad bizde çok güzel izlenimler bıraktı. Pakistan'ın iklim ve doğasının Azerbaycan'a benzerliği, birbiriyle uygunluğu bizim yakın olduğumuzu bir kez daha kanıtlamaktadır. Pakistan dünyanın, Asya'nın büyük ülkelerinden biridir. Pakistan'ın eskilere dayanan tarihi ve güzel gelenekleri vardır. Bağımsızlık yolunda ve uluslararası alanda Pakistan halkının elde ettiği başarılar dost bir ülke olarak bizi çok sevindiriyor. Bağımsızlık yolunda Pakistan'ın elde ettiği başarılar, bu ülkede yaşanan büyük değişiklikler, yapılan reformlar, demokrasinin gelişmesi, demokratik ilkeler temelinde devletin kurulması ve toplumun biçimlenmesi Pakistan'ın güzel geleceğe, Pakistan halkının mutlu geleceğe güvenle bakması konusunda umut vadediyor. Aziz dostlar, size bu yolda başarılar diliyorum, Pakistan halkının mutlu geleceğine dair güvenim tamdır.

Pakistan, ayrıca uluslararası kurumlarda hakettiği yeri alarak uluslararası süreçlerin gelişiminde söz sahibidir. Azerbaycan Cumhuriyeti, uluslararası kuruluşlarda Pakistan ile her zaman işbirliği yapıyor ve biz bu işbirliğine çok önem veriyoruz. Belirttiğim üzere, Azerbaycan Cumhuriyeti, bağımsızlık yolunda bir çok sorun ve engellerle karşılaştı. Bildiğiniz gibi, 8 yıl önce Azerbaycan Cumhuriyeti'ne Ermenistan silahlı kuvvetleri silahlı saldırısına uğradı. Bu saldırı sonucunda Azerbaycan topraklarının yüzde 20'si işgal edildi. Bu topraklardan bir milyonun üzerinde Azerbaycan vatandaşı zorla kovuldu. Bunların çoğu çadırlarda çok zor durumda yaşıyor. Azerbaycan halkı, topraklarını savunmak, toprak bütünlüğünü, bağımsızlığını, egemenliğini sağlamak uğruna cesaretle savaştı, kayıplara uğradı, şehitler verdi. Azerbaycan topraklarının bir kısmı bazı nedenler yüzünden işgal edildi. Azerbaycan, büyük kayıplar vermesine rağmen, sorunun barışçıl çözümü için Mayıs 1994’te ateşkes antlaşmasını imzaladı.

Malumunuz üzere, son yıllarda dünyanın farklı kıtalarında, bölgelerinde ülkeler, halklar, milletler arasında şiddetli silahlı çatışmalar yaşanıyor. Son yıllarda Kafkasya bölgesini de silahlı çatışmalar sardı. Azerbaycan, tüm silahlı çatışmalara karşıdır. Azerbaycan, silah ve şiddet kullanarak bir devletin başka bir devletin toprağını ele geçirmesine karşıdır. Azerbaycan bölücülüğe, teröre karşıdır. Biz tüm sorunların barışçıl yoldan çözümünden yanayız. İşte bu yüzden biz Ermenistan-Azerbaycan sorununun barış yoluyla çözüme bağlanması için uğraşıyor ve bu konuda yapıcı adımlar atıyor, çok çaba harcıyoruz. AGİT Minsk Grubu çerçevesinde, büyük devletlerin ABD, Rusya, Türkiye ve diğer devletlerin arabuluculuğu ile barış görüşmeleri yapıyoruz. İşgal altındaki topraklarımızı barışçıl yoldan  kurtarmaya çalışıyoruz. Kafkasya'da ve özellikle Ermenistan ile Azerbaycan arasında bulunan çatışmanın barışçıl yoldan son bulmasını istiyoruz. Bu haklı davamızda bize yardım eden tüm devletlere teşekkürlerimi sunuyorum. Pakistan devletine bilhassa teşekkür ediyorum.

Pakistan devleti, Ermenistan'ın Azerbaycan'a yönelik silahlı saldırısını her zaman kınadı, Ermenistan'ı saldırganlıkla suçladı. BM Güvenlik Konseyi’nde bu konu tartışıldığında Pakistan temsilcisi Azerbaycan'a yönelik çok adil bir yaklaşım sergilemiş ve yardımcı olmuştur. Ben bu fırsattan yararlanarak tüm bunlardan dolayı Pakistan devletine şükranlarımı sunuyorum.

Asya kıtasında, özellikle Pakistan’ın bulunduğu bölgede Pakistan'ın barış ve huzur adına yaptığı faaliyetleri ben takdir ediyorum. Bu arada hem Afganistan'da , hem Tacikistan'da bu sorunların barışçıl çözümü için Pakistan devletinin gösterdiği çabalar, bence, büyük bir takdiri hak ediyor. Pakistan’ın en büyük sorunu olan Keşmir konusunun çözümü alanında biz Pakistan'ın çabalarını hep destekledik. Uluslararası kurumlarda Pakistan'ın haklı ve adil yaklaşımını hep savunduk ve bugün de savunmaya devam ediyoruz.

Pakistan ile Azerbaycan arasında ilişkilerin hızla gelişmesi için çok uygun bir ortamın sağlandığını memnunlukla belirtmek isterim. Biz Azerbaycan'da demokratik değişiklikler yapıyoruz, demokratik hukuk devletini kuruyoruz. Demokratik ilkeler temelinde ilk parlamento seçimleri yapıldı, bağımsız Azerbaycan'ın ilk Anayasası kabul edildi. Azerbaycan ekonomisinde büyük dönüşümler süreci yaşanıyor. Biz eski sosyalist ekonomi düzeninden piyasa ekonomisine geçiş yapıyoruz, bunun için ekonomik reformlar uyguluyoruz. Muazzam bir özelleştirme programı uygulanmaktadır. Tüm bunlar Azerbaycan’ın dünya ekonomisine entegre olması için çok elverişli bir ortamı sunmakatdır.

Azerbaycan, çok büyük doğal kaynaklara, ekonomik potansiyele sahip bulunuyor. Biz bunları temel alarak dünyanın tüm ülkeleri ile işbirliği yapmak istiyoruz. Azerbaycan, kapılarını yabancı yatırımcılara açtı, bu sermayenin ülkemize gelmesi için tüm koşulları sağladı. Sanırım, biz bu alanda Pakistan ile daha geniş ve derin işbirliği yapabiliriz.

Azerbaycan petrol yataklarının ortak işletilmesi için biz dünyanın büyük petrol şirketleri ile anlaşmalar imzaladık. Bu çalışmaya bundan sonra da devam edeceğiz. Yineliyorum, Azerbaycan, tüm devletlerle işbirliği yapmak için geniş olanaklara sahiptir. Nitekim Pakistan işadamlarını da Azerbaycan'a davet ediyor, ülkemizin petrol yataklarına yatırım yapma çağrısında bulunuyorum. Azerbaycan'da ortak iş yapmak için güzel fırsatlarla karşılaşacağınıza inanın.

Eski Pakistan toprağına, Pakistan halkına bir kez daha saygı ve sevgilerimi sunuyorum. Pakistan Devleti’ne, Hükümeti’ne önlerindeki sorunların çözümünde başarılar diliyorum. Pakistan Cumhurbaşkanı Sayın Dostum Ahmed Han Legari’ye, tüm Pakistan halkına, buraya toplanmış bulunan Pakistan devlet ve hükümet adamlarına saygı ve sevgilerimi sunuyorum. Hepinize sağlık, mutluluk, gelecek çalışmalarınızda başarılar diliyorum. Teşekkür ederim, berhudar olun.

Kısa inceleme yazısı

DIŞ POLİTİKA

Genel tarihi bilgiler

Azerbaycan - Asya

Bilgi notu

DIŞ POLİTİKA