Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev’in, “Vatan’a, Devlet’e, halka sadakat yemini” minyatür kitabı tanıtım sergisinde konuşması - M.F. Ahundov Azerbaycan Devlet Kütüphanesi, 3 Haziran 1995


Sayn Bayanlar ve Baylar, Sayın dostlar! Bugün biz burada - Azerbaycan Cumhuriyeti'nin kültür merkezlerinden biri olan Mirza Feteli Ahundov Devlet Kütüphanesi'nde bir araya geldik. Kütüphane, halk, ulus için, toplum için kutsal bir yer, ahlak, bilgi, zeka kaynağıdır. Bu yüzden kütüphaneye  saygı her zaman halkımızın kültürünü gözler önüne seren faktörlerden biridir.

Bir zamanlar ben bu kütüphaneye sık sık gelirdim. Fakat bugün kütüphaneye girerken beni çok saygı ve sevgi duyguları sardı. Kütüphaneye, burada çalışan insanlara saygı ve sevgimi ifade etmek istiyorum. Bugünkü olay çok önemlidir. Burada Azerbaycan minyatür kitaplarının sergisi düzenleniyor. Zannedersem, Azerbaycan'da bu türden sergiyi ilk kezdir yapıyoruz.

Azerbaycan'da matbaacılık tarihi eskilere uzanıyor. Geçenlerde Azerbaycan Cumhuriyeti, bunun 400.yılını kutladı. Önceki dönemlerde  içerik ve biçim itibariyle çeşitli, çok ilginç nefis kitaplar basıldı. Ayrıca bu yayınlar dünyanın birçok ülkesinde Azerbaycan'ı temsil ediyor, hakkında bilgi veriyor. Ancak Azerbaycan'da minyatür kitap baskısının tarihi çok kısadır. Bugün Azerbaycan'da yazarlarımızın, şairlerimizin ve siyaset, toplum adamlarının kitaplarının minyatür baskısı beni çok memnun etti. Kuşkusuz ki, bu, kültürümüz, kitap yayınımız açısından çok önemli bir olaydır, büyük bir başarıdır. Bu vesileyle serginin organizatörlerini, Azerbaycan Cumhuriyeti Kitap Derneği’ni, buraya toplananları kutlar ve bu çalışmanın, girişimin gelecekte de süreceğinden emin olduğumu belirtmek isterim.

Burada benim Azerbaycan Cumhurbaşkanlığı görevine başlarken yaptığım yemin konuşması metninin minyatür baskısı sergilenmektedir. Bugün o kitabı bana sundular. Ben buna çok sevindim. Gerçekten, ben bu konuşmaları yapıyorum, fakat bunların kitap halinde basılmasını pek beklemiyorum, bir yerlerde yayınlandığını biliyorum. Ancak şimdi böyle bir girişimde bulunmuşlar.

Ülkemiz, cumhuriyetimiz için, keza benim için çok önemli olan yemin töreni konuşmasınn nefis bir şekilde basıldığını düşünüyorum ve bu, benim için manidar bir olaydır. Bu çalışmaya önayak olan, kitabı yayınlayan kişilere - öncelikle Azerbaycan Cumhuriyeti Kitap Derneği ve onun Başkanı Zarife Salahova’ya teşekkür ediyorum. Bunun yanı sıra Amerika'nın Stark Enterprises şirketinin bu konudaki çalışmalarını, girişimlerini takdir ediyor ve teşekkürlerimi sunuyorum.

Burada Zarife hanım hoş sözler söyledi ve temennilerini iletti. Sanıyorum, bunlar bizim ortak dileklerimizdir. Ve biz hepimiz bu arzuların gerçekleşmesi, Azerbaycan'da matbaacılığın gelişmesi, minyatür kitap koleksiyonunun genişlemesi için gayret etmeliyiz. Stark Şirketi temsilcisi, yurttaşımız Sayın Nisanov’un konuşmasında beni sevindiren husus şu oldu ki, Azerbaycan vatandaşları, burada doğup büyümüş, yaşamış, onunla bir bağı olan insanlar Azerbaycan'ı unutmuyorlar ve şimdi buradan uzaklarda olsalar bile ülkemize yardım ediyor, Azerbaycan ile temaslarını sürdürüyorlar.

Nisanovlar ailesi, Bakü'de ünlü bir ailedir. Onlann birkaç kuşağını hatırlıyorum. Sanırım, siz de Nisanovlar ailesinin üyesisiniz. Ben bu ailenin geçmişini bilyorum, kendilerini tanıyorum. Şimdi anladığım kadarıyla, Nisanovlar’dan birisi Amerika Birleşik Devletleri'nde yaşıyor, ancak öz Vatanı Azerbaycan'ı unutmamıştır ve çalıştığı şirket ile birlikte ülkemize yardım ediyor, ekonomik ve diğer ilişkiler kuruyor. Ben bu girişimi beğeniyor ve bu çalışmanın devam edeceği, Azerbaycan'da doğup büyüyen, şimdi yurt dışında bulunan kişilerin Azerbaycan'ı unutmayacağı, her zaman anavatanı olarak görüp ülkemizle ilişkilerini genişleteceği konusunda inancımı belirtmek istiyorum.

Bu, şimdi bizim için çok önemlidir. Çünkü biz Azerbaycan'ı dünyaya açtık. Bugün Azerbaycan'ın hem toprağı, ekonomisi, hem entelektüel potansiyeli dünyaya açıktır. Ekonomik ve ticari ilişkilerimizde mutlak açıklığı teşvik ediyoruz ve bunu genişletmeye çalışacağız. Demin belirttiğim adımlar büyük olmasa bile dış ülkelerle, dünya ekonomisi, dünya kültürü ile bütünleşmeye, ilişkileri geliştirmeye yönelik eğilimlerimize katkıda bulunuyor. O yüzden de ben bu girişimi takdir ediyor ve bunun gelecekte de devam edeceğini düşünüyorum.

Kitap yayını, her ülkenin, halkın kültüründe, genel olarak manevi, sosyal yaşamında çok önemli bir yer işgal etmektedir. Biz hepimiz ilk başta ancak kitap aracılığıyla eğitim, bilgi edindik, hayatta yaşamak, çalışmak için hazırlandık. Bu nedenle hepimiz kitaplara borçluyuz. Hem kitapları yazmak, hem de onları yayınlamak temel görevlerimizden biridir. Bunun için tüm olası çalışmaları yapmalıyız. Ben bir cumhurbaşkanı olarak bunu başlıca görevlerimden biri olarak değerlendiriyorum.

Doğru, bugünkü zorlu sosyo-ekonomik kriz döneminde, ülke ekonomisinde çıkan zorluklar nedeniyle ve başka ülkelerle ilişkilerimizin kısıtlandığı bir dönemde matbaacılık da çok sıkıntılar yaşıyor. Bu, doğaldır. Ancak biz bu zorlukların önüne geçmeli, bunun için yeni yollar aramalıyız. Hayatımız değişiyor, her şey değişiyor. Biz bu değişiklikler sürecinin içindeyiz. Önceleri yayıncılık, devletin elindeydi, devlet tarafından finanse ediliyordu ve bu sebepten dolayı Azerbaycan'da bu alan çok gelişti. Bugün devletin olanaklarının kısıtlandığı, serbest ekonomi, piyasa ekonomisinin uygulandığı bir dönemde, özel sektöre fırsatlar sunduğumuz ve Azerbaycan'da, küçük bile olsa, özel sektörün oluştuğu bir dönemde biz onun bütün imkanlarını yayıncılık işinin canlılık kazanması, geliştirilmesi, özellikle kitap basımının genişletilmesi yönünde değerlendirmeliyiz. Bu konuda başka ülkelerde, özellikle Rusya'da iyi örnekler vardır.

Örneğin, Rusya'da bazı firmalar, şirketler çocuklar, gençler için, genellikle toplum için, keza öğrenciler için kitapların yayınını üstleniyor, bu çalışmanın sponsorluğunu yapıyorlar. Ben bir kaç örneğe baktım ve öncekinden daha iyi kitaplar yayınladıklarını söyleyebilirim. Bugün  cumhuriyetimizde hayır çalışmaları giderek yaygınlık kazanıyor. Dilerim, tüm alanlarda hayır çalışmaları yapan bizim işadamları, zengin girişimciler bu alanda da kitapların yazılması ve yayınlanması için ellerinden gelen her türlü yardımı yapsınlar.

Bunun hayırseverlik alanında en iyi çalışma olduğunu zannediyorum. Ben işadamlarını buna davet ediyorum. Bu arada devletin olanakları da, kuşkusuz, etkin kullanılmalıdır. Ancak, demin söylediğim gibi, şimdi biz mülkiyet biçimini değiştiriyor, piyasa ekonomisini uyguluyor, özel sektöre geniş olanaklar sağlıyoruz ve bundan böyle de sağlayacağız. O yüzden bunların hepsini ulusal önem arz eden kitap yayını için seferber etmek, değerlendirmek gerekir. Umarım, böyle olacaktır.

Buradaki sergide Azerbaycan'ın seçkin yazar ve şairlerinin, bilim adamlarının minyatür yayınları sergilenmektedir. Bir kez daha belirtirim ki, bu, önemli bir olaydır. Yazar ve şairlerimiz, bilim, kültür adamlarımız büyük potansiyele sahip bulunuyor. Bugüne dek  yazdıkları eserler Azerbaycan halkının eğitim, bilgi edinmesinde, bilim ve kültürümüzün, ahlakımızın gelişiminde  etkili olmuştur. Ancak bundan sonra halkımızın Azerbaycan'ın bilimsel, kültürel potansiyelinden, genel olarak entelektüel potansiyelinden daha fazla yararlanması gerekir. Bu yüzden bu tür yaratıcı insanların faaliyetlerini sürdürmeleri için özen göstermeliyiz. Onlara yardım etmeli, uygun koşulları sağlamalıyız.

Aynı zamanda yazılan kitapların yayınını ihmal etmemeliyiz. Biliyorum, yazanlar ve yazmak isteyenler çok fazladır. Bu insanlar - akademisyenler, yazarlar, kültür adamları yazdıklarının çoğunu yayımlayamıyorlar. Bu sıkıntıyı hepimiz idrak etmeliyiz. Ancak bunu kabullenmemeliyiz. Her zorluktan bir çıkış yolu bulmalı, üstelik bunu el birliği ile aramalıyız. Bu arada devlet tüm olanaklarını değerlendirecektir. Ancak çeşitli toplum, kurum ve iş adamlarımızın da bu çalışmaya katılmaları gerekir. Dilerim, bu tavsiyenin pratik sonuçları olacaktır.

Bugünkü tören dolayısıyla hepinizi bir kez daha kutluyorum. Öyle zannediyorum ki, bu, sadece benim konuşmamın minyatür baskısının tanıtımı için değil, genel olarak, cumhuriyetimizşn minyatür kitaplarının sergisi ile ilgili yapılıyor. Bu sergiyi düzenleyenleri kutluyorum ve çok büyük memnuniyetle onu dolaşmak istiyorum. Ben bugün kütüphaneye bir hayli kitap hediye ettim. Sanıyorum, bunlar kurumda da yerini alacaktır. Bunlar toplumumuz için çok gerekli, çeşitli konulardan bahseden kitaplardır. Bunlar sadece benim değil, çeşitli yazarların kitaplarıdır ve kütüphanenin büyük hazinesinde yerini alacaklar. İleride de bu girişimin devam edeceğini düşünüyorum. Önemli  olanaklara sahip çeşitli insanlar kütüphanemizi zenginleştirmek adına muhtemelen buraya kitap bağışı yapacaklar. Biliyorum, bizim bu kütüphanenin çok zengin arşivi bulunuyor. Kütüphane Müdürü, bu konuda bilgi verdi. Ancak kütüphane öyle bir yerdir ki, arşivinin sürekli yenilenmesi gerekir. Zira dünya değişiyor, yeni eserler, kitaplar çıkıyor. Bunlar insanlara yeni bilgiler veriyor. O yüzden de bizim bu Merkezi Kütüphanemize sürekli olarak yeni yayınların gelmesi gerekir. Bir zamanlar biz bunu planlı bir şekilde yapıyorduk. Devletin bir planı vardı, kimseye rahatsızlık vermeden bu kütüphaneyi kurduk, geliştirdik ve günümüzde de o, faaliyetini sürdürmektedir. Mamafih şimdi herkesin buraya katkıda bulunması gerekir. Azerbaycan kamuoyunu bu hayır çalışmasına katılmaya davet ediyorum.

Hediye ettiğim kitapları burada tek tek sergilemek istemiyorum. Fakat bizim için kutsal olan bir kitabı hediye etmek isterim. Bildiğiniz üzere, ben Suudi Arabistan'a resmi ziyarette bulundum. Gezi sırasında biz İslam aleminin kutsal yerlerini ziyaret ettik ve bundan çok memnun kaldık. Orada – İslam’ın merkezi olan Mekke'de bana Kuran-ı Kerim nüshalarını hediye ettiler. Çok nefis bir şekilde basılan bu nüshalardan birini Devlet Kütüphanesi’ne hediyye ediyorum.

Birkez daha hepinize saygı ve sevgilerimi sunarım. Sizlerle, yabancı ülke temsilcileri ve büyükelçilerle bir araya gelmekten memnun olduğumu belirtirim. Teşekkür ederim.

Kısa inceleme yazısı

KÜLTÜR

Genel tarihi bilgiler

KÜLTÜR

Bilgi notu

KÜLTÜR