Azerbaycan Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev`in, Almanya Federal Cumhurbaşkanı Roman Herzog tarafından Azerbaycan Cumhurbaşkanı`nın onuruna verilen resmi yemekte konuşması - 2 Temmuz 1996, Bonn


Sayın Cumhurbaşkanı, sayın bayanlar ve baylar! Ben sizi Azerbaycan halkı adına, bağımsız Azerbaycan devleti adına içtenlikle ve yürekten selamlıyorum.

Azerbaycan genç, bağımsız bir devlettir ve bağımsızlığının beşinci yılını yaşıyor. Azerbaycan ile Almanya arasında oluşmuş işbirliği ilişkileri asıl bu aşamada hem bizim için, hem de sizin için çok önemlidir. Bu işbirliği ilişkilerinin sonucu olarak Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı, ilk defadır ki, Almanya`yı resmi ziyarete gelmiştir. Dün Alman toprağına ayak bastığımız andan itibaren bizi büyük konukseverlikle karşıladılar ve dünden beri Almanya`da, Bonn kentinde temaslarımız dostluk havası içinde ve sıcak bir ortamda yapılmıştır. Bu dostça ve sıcak yaklaşımları, konukseverliğinden dolayı ben Almanya devletine, Almanya hükümetine, Almanya Cumhubaşkanı Sayın Roman Herzog`a, Almanya Federal Şansölyesi Sayın Helmut Kohl`a tüm Azerbaycan delegasyonu adına teşekkür ve şükranlarımı sunarım.

Bugün sabahtan beri Almanya Cumhurbaşkanı Sayın Roman Herzog, Almanya Federal Şansölyesi Sayın Helmut Kohl ve ülkenin diğer resmi şahısları ile çok verimli, kapsamlı ve bizim açımızdan çok önemli temaslarımız ve görüşmelerimiz oldu. Bu görüşmeler ve temaslar sırasında Almanya-Azerbaycan ilişkileri çok detaylı bir biçimde incelendi ve her iki taraf bizim şimdiye kadar yaptığımız işbirliğine çok takdir etti. Biz Almanya ile Azerbaycan arasındaki işbirliğinin bundan böyle daha da yaygınlaşması ve gelişmesi için önlemler üzerine kendi görüşlerimizi aktardık ve belirli bir karara vardık. Bu görüşmelere ve müzakerelere, sağlanan uzlaşmalara ben çok büyük değer veriyorum ve onların temelinde Almanya-Azerbaycan ilişkilerinin bundan sonra hızla gelişeceğinden emin olduğumu belirtmek istityorum.

Almanya ile Azerbaycan arasındaki, Alman halkı ile Azerbaycan halkı arasındaki ilişkilerin çok büyük tarihi geçmişi mevcuttur. Sayın Cumhurbaşkanı benden önce yaptığı konuşmasında bununla ilgili çok değerli şeyler söyledi. Almanlar Azerbaycan`a ilk defa geçen yüzyılın başlarında gelmişler. Ben bugün büyük memnunluk duygusu ile şunu söyleyebilirim ki, Azerbaycan`a yerleşmeye gelen Almanları Azerbaycan halkı kendi toprağında, kendi vatanında çok sıcak karşılamıştır ve daha sonraki dönemlerde Azerbaycan`la, Azerbaycanlılarla Almanlar bir arada yaşamışlar.

İkinci dünya savaşı yıllarında Almanların Azerbaycan`dan göç ettirilmesine rağmen, onların ülkemizde yaşadıkları dönemlerde geride bıraktıkları iz ve onlardan sonra gelen kuşakların temsilcilerinin Azerbaycan`da yaptıkları çalışmalar Azerbaycan için çok değerlidir. Geçen yüzyılın sonlarında ve yaşadığımız yüzyılın başlarında Alman sermayesi, Alman iş adamları Azerbaycan`a gelerek, büyük işler gerçekleştirmişler. Onların da yaptıkları işlerin izleri hâlâ görülmektedir. Almanya`nın "Siemens" şirketi geçenlerde Azerbaycan`da bir takım incelemeler yaparken "Siemens"in 1905 yılında Bakü kentinde yaptığı elektrik hattının bir bölümünü bulmuş ve müzede sergilenmesi için Almanya`ya götürmüştür.

Tüm bunlar Almanya-Azerbaycan ilişkilerinin büyük tarihi geçmişi olduğunu gözler önüne seriyor, halklarımız arasında dostluk, işbirliği ilişkilerinin hem Alman halkına, hem de Azerbaycan halkına çok yarar sağladığını gösteriyor.

Alman halkının büyük ve zengin tarihi Azerbaycan`da her zaman ilgi ve sempati toplamıştır. Alman halkı insanlık tarihine, dünya uygarlığına büyük katkılarda bulunmuştur. Dünyanın her yerinde bunlar çok takdir ediliyor. Azerbaycan halkı da Alman halkının dünyaya, insanlık tarihine yaptığı katkıları iyi biliyor ve onları takdir ediyor. Alman halkının dahileri, Alman edebiyatını yüksek zirvelere taşımış Heyne`nin, Goethe`nin, Schiller`in ve öteki yazarların, edebiyatçıların eserleri Azerbaycan diline çevrilmiştir ve Azerbaycanlılar onları kendi dilinde seve-seve okuyorlar.

Dünyada kendi sanatı ile ün kazanmış Alman bestecileri Beethoven`in, Wagner`in, Strauss`un ve öteki şahısların yapıtları Azerbaycan`da geniş ilgi görmüştür, Azerbaycanlılar onları çok seviyor ve onların müziğinin etkisiyle Azerbaycan`da klasik müziğin gelişmesi alanında başarılar sağlanmıştır.

Tüm bunlar Almanya`nın ve Alman halkının büyük tarihidir. Fakat Alman halkının yaşadığımız yüzyılda, son yıllarda kazandığı başarılar da çok yüksek değere layık görülmelidir. İkinci Dünya savaşından sonra Alman halkı büyük ve zor bir tarihi dönem yaşamıştır. Alman halkı kendi yeteneği, özverisi, aklı ile büyük başarılara ulaşmış ve Almanya`yı dünyanın ekonomik ve kültürel yönden en gelişmiş devletlerinden birine dönüştürmüştür. Alman halkının en büyük başarısı beş sene önce Almanya`nın birleşmesidir. Ben belirtmek isterim ki, Almanya`nın birleşmesi Azerbaycan`da büyük sevinç ve coşku ile karşılandı ve adaletin yerine gelmesi, Alman halkının tek bir devlet içinde yaşaması dünyada gelişen süreçlerin adil bir sonucu olarak algılandı.

Almanya birleştikten sonra kendi olanaklarını daha etkin değerlendirmeye başlamıştır. Almanya`nın bugünkü başarıları dünyada çok büyük rol oynuyor ve büyük nüfuza sahiptir. Bilim ve teknolojinin, ekonominin ve kültürün gelişmesinde, demokrasinin ve serbest ekonominin gelişmesinde Almanya`nın kazandığı başarılar bütün ülkeler için, aynı zamanda Azerbaycan için büyük bir deneyimdir. Ben sizi bu başarılarınızdan dolayı kutlarım ve şunu belirtmek isterim ki, biz sizin kazandığınız başarıları ve deneyimi bağımsız Azerbaycan`da devletin yapılanmasında, demokrasinin geliştirilmesinde, ekonomide reformların uygulanmasında etkin bir şekilde kullanıyoruz.

Bütün bunlara dayanarak biz Azerbaycan`la Almanya arasındaki ilişkilere özel bir önem veriyoruz ve bunu dostluk ilişkileri olarak Azerbaycan için stratejik öneme sahip ilişkiler olarak değerlendiriyoruz. Ben, Almanya`nın bağımsız Azerbaycan Cumhuriyeti`nin uluslararası topluluktaki rolüne ve yerine gereğince değer vermesinden çok memnunum. Sayın Cumhurbaşkanı Herzog`un demin yaptığı konuşmada Azerbaycan üzerine, onun coğrafi-stratejik önemi üzerine söylediği kelimeler bizde memnuniyet duygusu uyandırıyor.

Ben eminim ki, Almanya-Azerbaycan ilişkilerinin çok büyük geleceği vardır. Sizi şu konuda temin etmek isterim ki, biz bu ilişkilerin yaygınlaşması, gelişmesi için kendi adımıza her türlü çabayı göstereceğiz. Azerbaycan`da önümüzdeki görevler Azerbaycan`ın bağımsızlığını pekiştirmekten ve onun kalıcı olmasını sağlamaktan oluşmaktadır. Biz Azerbaycan`da demokratik, hukuka dayalı, uygar bir devlet kuruyoruz ve bu yolda sonuna kadar ilerleyeceğiz. Dünyada demokrasi alanında sağlanan başarılar ve birikim Azerbaycan`da demokrasinin geliştirilmesi için kullanılıyor ve biz bu demokrasi yolunu sonuna kadar izleyeceğiz.

Bütün alanlarda- ekonomide, piyasa ekonomisinde bu reformları ve özellikle mülkiyetin özelleştirilmesini yaşama geçirmek bizim temel amacımızdır. Ben şundan çok memnunum ki, Almanya Cumhurbaşkanı Roman Herzog`un bugünkü konuşmasında Azerbaycan`da hem demokrasi alanında, hem de ekonomide değişimlerin gerçekleştirilmesi alanında sağlanan başarılar takdir ediliyor. Azerbaycan`da halk oylamasıyla ilk demokratik anayasa kabul edildi ve demokratik seçimlerin sonucunda ilk parlamento seçildi. Bunların hepsi Azerbaycan`ın demokratik bir devlet olduğunu dünyaya gösteriyor.

Nisan ayında Avrupa Birliği ile imzalamış olduğumuz anlaşma ve geçenlerde Avrupa Konseyi Parlamento Meclisi`ne Azerbaycan`ın özel konuk statüsü ile katılması Azerbaycan`ın Avrupa`ya ait olduğunu gösteriyor ve aynı zamanda ülkemizde demokrasi alanında kazanılan başarılara değer verilmesi olarak algılanıyor. Biz bütün bu başarılarımızın, dileklerimizin gerçekleşmesinde ve Azerbaycan`da yaşanan bu süreçlerle, keza Azerbaycan`ın çevresinde gelişen süreçlerle ilgili olarak Almanya ile ilşbirliği yapıyoruz ve işbirliğimizi çok verimli buluyoruz.

Ülkemizin yaşamında en zor ve acılı sorun Ermenistan tarafından Azerbaycan`a karşı yapılmış olan saldırının ortadan kaldırılması, işgal edilmiş toprakların kurtarılması, bu topraklardan zorla göç ettirilmiş bir milyondan fazla Azerbaycan vatandaşının kendi yerlerine yuvalarına geri dönmesi sorundur. Ben bugün birkez daha beyan ederim ki, biz Ermenistan`la anlaşmazlığın barışçıl yoldan çözümünü istiyoruz ve bu yolda da ilerleyeceğiz. Bu alanda uluslararası topluluğun, Avrupa Birliği`nin, aynı zamanda Almanya`nın yardımına ihtiyacımız vardır.

Demek, Almanya ile Azerbaycan arasında ilişkilerin, işbirliğinin çok geniş perspektifleri ve olanakları mevcuttur. Biz bu olanakları verimli değerlendirmeye çalışacağız. Bugünkü temaslarımız ve görüşmelerimiz bize bu yolda başarılı bir şekilde ilerleyebileceğimiz konusunda güven sağlıyor. Almanya`nın kazandığı başarılar nedeniyle Alman halkını ve Almanya hükümetini birkez daha yürekten kutlarım. Alman halkına, bütün Avrupa`ya barış ve huzur dilerim. Alman halkına mutluluklar dilerim.

Lütfen, kadehleri Almanya Federatif Cumhuriyeti`nin şerefine, Alman halkının şerefine, Almanya Cumhurbaşkanı Sayın Roman Herzog`un şerefine, Almanya Şansölyesi Sayın Helmut Kohl`un şerefine, Almanya-Azerbaycan dostluğuna kaldırınız!

Kısa inceleme yazısı

DIŞ POLİTİKA

Genel tarihi bilgiler

Azerbaycan - Almanya ilişkileri

Bilgi notu

Azerbaycan - Avrupa