"Girişimciliğin Stratejisi ve Ekonominin Yeniden Yapılanması" konulu Bakü´de Düzenlenen Uluslararası Konferansın Açılış Töreninde Nutuk - 13 Eylül 1994


Sayın bayanlar ve baylar, "Girişimciliğin stratejisi ve ekonominin yeniden yapılanması" konulu Bakü Uluslararası Konferansı'nın katılımcıları!

Sizleri bu önemli olay - Bakü Uluslararası Konferansı'nın açılışı dolayısıyla yürekten kutlarım ve Azerbaycan Cumhuriyeti için çok büyük önemlilik arzeden çalışmalarınızda başarılar dilerim. Uluslararası bir nitelik taşıyan konferans, söz yok ki, büyük öneme sahiptir. Ancak özgür gelişme yoluna adım atan bağımsız Azerbaycan için konferans özellikle büyük önem taşımaktadır.

Bellidir ki, Azerbaycan bağımsızlığını kazanmasından bu yana kendi yaşamını, devletini, ekonomisini kendi ulusal çıkarlarını esas alarak, demokrasi prensipleri uyarınca kuruyor. Bu da tüm ekonomik düzenin ciddi anlamda yeniden yapılanmasını önümüzde bir koşul olarak belirtmektedir. Bununla ilgili olarak Azerbaycan serbest ekonomi, piyasa ekonomisi prensiplerince yeniden yapılanma stratejisini açıklamıştır ve bu yolla ilerliyor. Tabii ki, 70 yıl boyunca farklı sosyo-ekonomik düzende yaşamış olan Cumhuriyet için bu yol fevkalade zor ve karmaşıktı. Lakin bunun yanısıra, ekonomideki sıkıntıların ortadan kaldırılması, sosyo-ekonomik krizden kurtulma ve Azerbaycan'ın dünya ekonomik düzeni ile bütünleşmesi için ekonominin gelişmesinin uluslararası standartlara uygun biçimde temini yönünde bu tek yoldur.

Bu konuda Cumhuriyet'te yapılan çalışmalar da az değildir. Biz serbest ekonominin, piyasa ekonomisinin oluşturulmasının ve geliştirilmesinin çeşitli yollarını araştırmaya çalışıyoruz. Tabii ki, güçlüklerle karşılaşıyoruz ve dünya deneyimlerinin daha etkin bir biçimde değerlendirilmesine büyük ihtiyaç duyuyoruz. Bununla ilgili olarak, "Girirşimciliğin stratejisi ve ekonominin yeniden yapılanması" konulu Bakü Uluslararası Konferansı bizim için özellikle büyük bir öneme sahiptir. Ben bunu esas alarak, konferansın açılışında sizinle bir arada olmaya ve kendi düşüncelerimle size hitap etmeye karar verdim. Tabii ki, konferansın, Sizlerin ortak çalışmalarınızın Azerbaycan Ekonomisinin yeniden yapılanmasına önemli katkısı olacağını umuyorum.

Serbest ekonomi, piyasa ekonomisi konusunda büyük çalışma deneyimine sahip yabancı ülke temsilcilerinin konferansın çalışmalarına katılımı dünya ekonomisinin, gelişmiş ülkelerin deneyimlerini daha iyi değerlendirerek kendi gelecek faaliyet alanlarımızı belirleme açısından, kuşkusuz, önemli, belki de, belirleyici bir faktördür. Bu ülkeler piyasa ekonomisi, özel girişimcilik alanında çok büyük başarılar kazanmışlar. Bu yüzden de ben Bakü'ye gelen ve bu ulslararası konferansın çalışmalarına katılan yabancı misafirlerimizi yürekten selamlıyor, Azerbaycan ekonomisine içten yaklaşımlarından dolayı onlara şükranlarımı sunuyor ve umuyorum ki, bizim ortak çabalarımız somut pratik sonuçlara ulaşmamızı sağlayacaktır.

Ben piyasa ekonomisinin, özel girişimciliğin geliştirilmesi yönünde ilerlememiz hakkında konuşurken bizim geçiş döneminin zorluklarından da sözettim. Bu sıkıntılar gerçekten de var, objektif ve belirli düzeyde doğal bir özellik taşımaktalar. Lakin bunun yanısıra, şu salonda bulunanlara bellidir ve ben bir daha söylemek isterdim ki, Azerbaycan'da ekonominin yeniden yapılanmasının başladığı devirlerde, özellikle yaklaşık olarak son iki yılda cumhuriyetimizde yapılan çalışmalar da az değildir.

Söz konusu dönemde binlerce küçük işletme, yabancı şirketlerle birlikte birçok ortak işletmeler kurulmuş, girişimciliğin gelişmesi için belirli bir ortam sağlanmıştır ki, bu da birçok pratik sonuçlar vermiştir. Özel girişimciliğe devlet destek fonu oluşturulmuş, birtakım önlemler alınmıştır. En önemlisi ise girişimciliğin gelişmesi, piyasa ekonomisi prensiplerinin uygulanması için pratik bir ortam sağlanmıştır. Bu yolda ilerlemeyi temin etmek için belirli hukuki zemin de hazırlanmış "Girişimcilik hakkında" yasa kabul edilmiştir. Azerbaycan Cumhuriyeti'nin Ulusal Parlamentosu girişimcilik faaliyetinin temel yönlerini belirlemiş, girişimciliği, işletmeciliği teşvik etme, ekonomimizi piyasa ekonomisi yolu ile geliştirme doğrultusunda hem hukuki zeminin, hem de uygun koşulların oluşturulması için bir takım önlemler almışltır.

Bunun yanısıra, devlet tarafından uygun önlemler belirlenmiştir. Örneğin, ben şunu önemli buluyorum, biz genel olarak, ekonominin liberalizsyonu ve özellikle dış ticaretin serbestleştirilmesi için koşullar sağlamışızdır. Bu yılın 5 Nisanında kabul edilmiş kararname ekonomimizin liberalizasyonu, dış ticaretin serbestleşmesi konusunda önlemler paketini öngörmektedir. Kararname öyle bir koşullar sağlıyor ki, tüm tüzel kişiler stratejik mallar dahil kendi mallarını bağımsız olarak ihraç edebilsinler.

Daha sonraları da söz konusu yolda ilerlemek için, tabii ki, başka adımlar atılmalıdır. Örneğin, piyasa ekonomisinin girişimcilik altyapısının yeniden düzenlenmesi için önlemler alıyoruz, bankacılık sisteminin geliştirilmesine büyük önem veriyoruz ki, piyasa ekonomisi doğrultusundaki atılımların gerçekleştirilmesinin en önemli aracı olarak bu sistem uluslararası bankacılık sistemi ile uyumlu olsun ve serbest girişimcilik koşullarını sağlasın. Vergi sisteminde biz özel girişimcilik için maksimum düzeyde elverişli ortamın sağlanmasına çalışıyoruz.

Tüm bunlar ancak ilk adımlardır, daha çok işlerin yapılması gerekiyor. Örneğin, biz cumhuriyetimizde devlet mülkiyetinin özelleştirilmesi, mülkiyet biçiminin değiştirilmesi yolunda cesur ve kararlılıkla ilerlemeli, şunu esas almalıyız ki, bu üretimin artmasına, dolayısıyla ekonominin gelişmesine katkıda bulunacaktır.

Azerbaycan büyük ekonomik potansiyele, verimli güçlere, işgücüine, doğal kaynaklara sahiptir. Halkın refahı için, Azerbaycan ekonomisinin gelişmesi ve onun ekonomik kudretinin güçlendirilmesi için tüm bunların etkin kullanımı açısından biz bu tedbirleri hayata geçirmeliyiz. O yüzden de devlet mülkiyetinin özelleştirilmesi, aynı zamanda bununla ilgili olarak bir takım ekonomik reformların uygulanması çok önemli bir görevdir. Biz bunu defalarca söylemişiz. Somut pratik önlemler gerekiyor. İtiraf etmeliyim ki, bu önlemler oldukça azdır ve bu, belki de, ekonominin karmaşık durumda olmasının nedenlerinden biridir. Biz tarım reformunu uygulayarak tarım sektöründe girişimcilik için ortam oluşturmalı, göz önünde bulundarmılıyız ki, ekonominin gelişmesi için, genel olarak Azerbaycan ekonomisinin tüm alanlarında piyasa ekonomisi prensiplerinin uygulanması için tarım sektörü de büyük rezervlere sahiptir.

Ekonomik açıdan gelişmiş Batı ülkelerinin deneyimlerinden faydalanmak suretiyle gerçek anlamda girişimcilik bizim için en önemli etmendir, bunun için devlet her şeyi yapacaktır ki, biz bu yolla ilerleyebilelim. Bununla ilgili olarak ben yabancı yatırımlar için hukuksal olanaklar sağlayan, onların korunmasını öngören yasayı hatırlatmak isterim. Zannediyorum, bu yasa öyle elverişli bir ortam yaratıyor ki, bizde girişimcilik sadece Azerbaycan'ın sınırlı çerçevesi içinde gelişmekle kalmasın, hem de piyasa ekonomisi prensiplerinin uygulanması yabancı şirketlerle birlikte, yabancı yatırımları daha etkin kullanarak gerçekleştirilsin. Yabancı yatırımların Azerbaycan'da değerlendirilmesi için burada uygun koşullar sağlanmıştır. Ben Azerbaycan'ın olanaklarını ve ekonomik potansiyelini hatırlattım. Bu bir yandan. Diğer faktör ise bu konudakı devlet politikasıdır. Söylediğim gibi, devlet politikasında yabancı yatırımlar, ortak girişimcilik, dış deneyimlerden faydalanmak için maksimum elverişli koşulların sağlanması öngörülmektedir.

Bellidir ki, biz Azerbaycan'da devlet emlakının özelleştirilmesine, mülkiyet biçimlerinin değiştirilmesine başlarken devlet sektörüne de özen göstermeli, onun piyasa ekonomisinin taleplerine, dünya tecrübesine uygun olarak yeniden yapılanması için önlemler belirlemeliyiz.

Tüm bu görevler bizim önümüzde bekliyor ve konferans katılımcılarının emin olmalarını istiyorum ki, biz tüm alanlarda -sanayi, tarım, ticaret sektörlerinde, günlük yaşam alanında, tüm altyapılarda ekonomik reformların etkin bir biçimde uygulanması yolu ile ilerlemek azmindeyiz. Azerbaycan ekonomisinin bu reformlar, bu olanaklar yardımı ile kalkınması için biz aktif olarak ilerleyeceğiz. Umuyoruz ki, Azerbaycan'ın büyük ekonomik, entelektüel potansiyeli, zengin doğal kaynakları ve verimli güçleri işte söz konusu yolda harekete geçirilecek ve ülke ekonomisinin düzeyi yükseltilecektir. Onun krizden kurtulması sağlanacak ve cumhuriyetimizin insanlarının yaşam düzeyinin iyileştirilmesi için koşullar oluşturulacaktır. Böyle olanaklar var ve bizzat ben kendim eminim ki, biz bu yolda ilerleyerek başarılar kazanacağız. Biz bu konuda da gittiğimiz yoldan sapmayacağız.

Ben sanıyorum, bu konferansın düzenlenmesi önümüzdeki görevlerin yerine getirilmesinde bize yardımcı olacaktır. Buraya seçkin ekonomistler, uzmanlar katılıyorlar. Onlar piyasa ekonomisi temelinde ekonomik sistemin oluşturulması yöntemlerini yeteri kadar iyi biliyorlar. Bu yüzden de arzu ederim ki, bu konferans, özellikle yabancı misafirlerimiz, Azerbaycan'ın durumuna, birçok on yıllar boyunca totaliter sosyalist sistemi koşulları altında gelişmiş olan Azerbaycan ekonomisine uygun somut yöntemlerin belirlenmesi için bize faydalı verimli yardımlarda bulunsunlar. Umuyorum ki, yabancı konuklarımızın konuşmaları ve onların girişimcilerimize, Azerbaycan ekonomisi ile ilgilenen devlet makamlarına önerilerinin, tavsiyelerinin bize büyük yardımı ve katkısı dokunacaktır.

Cumhurbaşkanı olarak ben bu konularda kararlı bir tutum sergiliyor, Azerbaycan girişimcileri ile, girişimcilik alanında belli düzeyde tecrübe kazanmış olan kişilerle görüşmeler yapmayı planlıyorum. Bu görüşmelerden yapıcı diyalog, girişimcilik sektöründe hangi çalışmaların yapıldığı, bizim neler kazandığımız ve somut olarak neler yapmamız gerektiği konusunda bilgi edinmeyi bekliyorum. Ekonomi ile ilgilenen devlet makamlarımız ve genellikle biz hepimiz bu tür bilgileri birinci kaynaklardan almaya ihtiyaç duyoruz. Elbette, her bir faydalı düşünceyi, her bir faydalı görüşü ve öneriyi değerlendireceğiz. Yani Azerbaycan'ın her bir girişimcisi kendini Cumhuriyet ekonomisinin bir parçası olduğunu bilmeli ve ülkenin ekonomik kalkınması için çabalar harcamalıdır. İşte böyle girişimciler başarıyla faaliyetlerini sürdürebilir, ilgi duydukları alanlarda özgürce çalışabilir, kendi ekonomik, entelektüel potansiyelini hiçbir sınırlama olmadan kullanma olanağına sahip olur, aynı zamanda Azerbaycan'da girişimciliğin, pazar ekonomisinin gelişmesine, krizin ortadan kaldırılmasına yardımda bulunabilirler.

Ben girişimcilik faaliyeti ile uğraşan her bir Azerbaycan vatandaşına böyle davranıyorum, onlara kendi ihtiramımı sunuyor, onların faaliyeti ile içten ilgileniyorum. Bugün konferansın çalışmalarına artık belli sonuçlara ulaşmış Azerbaycan girişimcileri katılıyorlar. Zannediyorum, onlar bu konferansın çalışmalarından, özellikle yabancı misafirlerimizin burada bahsettikleri tecrübelerden yararlanarak çok şeyler kazanacak, hem kendi çalışmalarının, hem de bütünlükte bağımsız Azerbaycan Devletinde girişimciliğin başarılarını sağlamak için uygun fikir alışverişinde bulunacaklar.

Ben halkın refahı namına faaliyet gösteren her bir Azerbaycan girişimcisine başarılar dilerim. Aynı zamanda emin olduğumu belirtmek isterim ki, "Girişimciliğin stratejisi ve ekonominin yeniden yapılanması" konulu Bakü Uluslararası Konferansı Azerbaycan ekonomisinin daha yüksek düzeyde gelişmesi için kendi rolünü oynayacaktır. Sizlere çalışmalarınızda başarılar dilerim.

Dikkatiniz için teşekkür ederim.

Genel tarihi bilgiler

EKONOMİ

Bilgi notu

Sosyoekonomik kalkınma