Değerli yurttaşlar!

Sayın soydaşlar!

Bugün ben halkımızın tarihinde acılı ve trajik bir sayfa olan Hocalı Soykırımı nedeniyle size sesleniyorum. Bu acımasız ve amansız soykırım, insanlık tarihine en korkunç toplu terör eylemlerinden biri olarak geçmiştir.

Hocalı trajedisi, yaklaşık ikiyüz yıl boyunca Ermeni şoven-milliyetçileri tarafından Azerilere karşı uygulanan etnik temizlik ve soykırım politikasının devamı ve en kanlı sayfasıdır. Bir çok  devletlerin iktidar çevreleri tarafından desteklenen bu iğrenc siyaset, Çarlık Rusyası ve Sovyet iktidarı döneminde düzenli olarak uygulanmış, SSCB`nin çökmesinden sonra halkımız öz topraklarından sürülmüş, mülteci ve göçmen durumuna düşmüş, bu sırada toplu katliamlar yaşanmıştır. Saldırgan Ermeni milliyetçilerinin ve aptal "Büyük Ermenistan" ideologlarının izledikleri etnik temizlik ve soykırım politikasının sonuçlarından çeşitli dönemlerde toplam iki milyon Azerbaycanlı zarar görmüştür.

Azerbaycan, bağımsızlığını kazandıktan sonra Ermeni bölücülerinin Dağlık Karabağ`da başlattıkları saldırgan politika, yüzlerce köy ve kasabanın yıkılması, on binlerce suçsuz kişinin kanının dökülmesi, yüzbinlerce kişinin kendi evinden, yurdundan zorla göç ettirilmesiyle sonuçlanmıştır. Fakat Hocalı trajedisi bunların en dehşetlisi olmuştur. Tüm bu kanlı olayların önüne geçilmemesinden, keza Hocalı trajedisinin yaşanmasından, baştan ayağa silahlanmış amansız düşmanın karşısında savunmasız kalınmasından Ermeni saldırganlarının yanı sıra  Azerbaycan`ın o dönem yöneticileri ve  iktidar kavgasında her türlü akıl almaz yöntemi kullanan muhalefet güçleri direk olarak sorumludurlar. Aslında, o dönemde ülkenin başında bulunan kişiler kenti savunanlara acil yardım etmek, dünya kamuoyuna trajedi ile ilgili geniş bilgi vermek, tehlike çanını çalmak yerine Hocalı dehşetlerinin gerçek boyutlarını halktan saklamaya çalışmış, hiçbir şey yapmamış ve halkın kaderine kayıtsız kalmışlar.  Hatta sonralar bile Hocalı trajedisinin özünün açıklanması, suçluların bulunması, dünya kamuoyunun aydınlatılması için hiçbir çalışma yapılmamış, tersine, bu trajedi iktidarla muhalefetin karşılıklı suçlamalar ve siyasi mücadele aracına dönüşmüştür.

Ermeni şovenleri ve ideologları, boyutları ve dehşetleri itibariyle dünya tarihinde eşine az rastlanan Hocalı soykırımını yaparak uzak hedefli amaçlar güdüyorlardı. Amaç, Dağlık Karabağ`ı ve diğer Azerbaycan topraklarını ele geçirmek, halkımızın bağımsızlık ve toprak bütünlüğü yolunda mücadele azmini kırmaktı. Fakat aşağılık düşman niyetlerini gerçekleştiremediler. Doğru, trajedi tüm Azerbaycan`ı sarstı, Hocalı sakinleri onulmaz yaralar aldı, manevi zararlar gördü. Ancak  Hocalılar, amansız soykırım gününde bile gerçek birer kahraman gibi davrandılar,  Ermeni-Sovyet askeri birliklerine karşı eşit olmayan savaşta cesurca savaştılar, düşmana teslim olmadılar, halkımızın kahramanlık tarihine şanlı sayfalar yazdılar.

Bugün Azerbaycan hükümeti ve halkı, Hocalı soykırımı ve Ermenilerin Dağlık Karabağ`da yaptıkları barbarlıkla ilgili tüm gerçekleri olduğu gibi, tüm boyutları ve dehşetleriyle dünya devletlerine, parlamentolarına, geniş kamuoyuna aktarma, tüm bunların gerçek bir soykırım eylemi olarak tanınmasını sağlama görevini üstlenmelidir. Bu, Hocalı şehitlerine bizim vatandaşlık ve insanlık borcumuzdur. Öte yandan, bütün insanlığa yönelik bu tür acımasız eylemlerin ileride tekrar yaşanmaması için trajedinin uluslararası hukuk ve politika bakımından gerçek değer kazanması, onun ideologlarının, örgütleyen ve gerçekleştiren kişilerin hak ettikleri cezayı alması önemli koşullardır.        

Halihazırda Azerbaycan devleti, vatandaşlarımız, yurt dışındaki soydaşlarımız tarafından Hocalı trajedisi ile ilgili gerçeklerin dünyaya anlatılması, bunun gerçek bir soykırım eylemi olarak tanınması yönünde önemli adımlar atılıyor, kitaplar yazılıyor, gazetecilik araştırmaları yapılıyor. Çeşitli ülke parlamentolarında, uluslararası kuruluşlarda bu trajedi masaya yatırılıyor, dünya kamuoyunun dikkati  bu konunun üzerine çekiliyor. Şimdi amaç bu çalışmayı daha düzenli, mantıklı ve amaçlı bir hale getirmek ve trajediye uluslararası hukuk ve politika açısından değer bulmasını sağlamaktan ibaret.

Bu kederli onuncu yıldönümü gününde Hocalı şehitlerini birkez daha derin saygıyla anıyor, onlara Allahtan rahmet diliyor, yaşamını kaybedenlerin yakınlarını, akrabalarını, tüm Azerbaycan halkını birkez daha temin ederim ki, hak yerini bulacak, Hocalı şehitlerinin ve kahramanlarının uğruna savaştığı değerler - özgür ve bağımsız Azerbaycan Cumhuriyeti hep yaşayacaktır.

Haydar Aliyev,
Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı

Çeviri 26 Şubat 2002 tarihli AZERBAYCAN Gazetesinden yapılmıştır