Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev´in Suudi Arabistan Şura Meclis Başkanı Saleh bin Abdullah bin Humaid ile yaptığı görüşmeden - 7 Haziran 2003


Saleh bin Abdullah bin Humaid: Zatıalileri, izninizle iki kutsal caminin koruyucusunun, veliahtın ve Bakanlar Kurulu Başkanı'nın, bunun yanı sıra Suudi Arabistan halkının içten selamlarını, iyi dileklerini Size iletmek istiyorum.

Azerbaycan Parlamentosu Başkanı'na bizi davet ettiği için ve ziyaretimizle ilgili çok iyi bir program yapıldığı için içten teşekkürümüzü sunmak istiyoruz. Ziyaretimiz çok ilginç ve verimli geçti. Bunun, Sizin akıllıca tavsiyeleriniz ve talimatlarınız doğrultusunda böylesine üstün bir şekilde düzenlendiğinden kesin eminiz.

Zatıaliniz şunu iyi biliyor ki, bizim gezimiz ülkelerimiz arasında kardeşlik ve dostluk ilişkilerinin daha da pekiştirilmesine hizmet etmektedir. Ülkelerimiz arasındaki ilişkiler artık yaşamın farklı alanlarında, keza politika, ekonomi, turizm, kültür ve diğer alanlarda gelişmeye başlamıştır ve biz buna çok seviniyoruz.

Ulusal Parlamento Başkanı ile görüşmelerimiz çok verimli geçti. Biz dostluk grubu oluşturduk ve parlamento heyetlerinin karşılıklı ziyaretlerinin gerçekleştirilmesi, uluslararası örgütlerde faaliyetlerimizin eş güdüm içinde yürütülmesi konusunda uzlaşmaya vardık. Bu ziyaret sırasında Suudi Arabistan Krallığı'nın Dağlık Karabağ anlaşmazlığı ile ilgili istikrarlı ve kararlı tutumunu birkez daha vurguladık. Tabii ki, Suudi Arabistan Krallığı'nın bu yaklaşımı onun islami tutumundan kaynaklanıyor.

Allahuteala Suudi Arabistan Krallığı'na büyük bir mutluluk nasip etmiştir, zira Kuran-ı Kerim bilhassa orada indirilmiştir, İslam Peygamberi orada doğmuştur ve İslam'ın kutsal yerleri bu ülkede bulunuyor. Tabii, Suudi Arabistan Krallığı bununla gurur duyuyor ve bundan doğan sorumluluğun, Müslüman kardeşler önünde sorumluluğun da bilincindedir. Suudi Arabistan Krallığı'nın müslümanların sorunları ile ilgili istikrarlı ve net tutumu sırf bundan kaynaklanıyor.

Biz ülkemizin ekonomik durumu ve dünyadaki yerini göz önünde bulundurarak, böyle bir tutum sergiliyoruz. Aynı zamanda ülkemizin uluslararası toplantılardaki konumunu değerlendirerek bu tutumu izliyoruz. Bu bakımdan ülkemiz sergilediği tutumun her zaman hak ve adaleti esas alan bir tutum olması için çalışıyor. Tabii, benim için zatıalinizin huzurunda bulunmak çok hoştur. Bana tanınan şu güzel olanağı suiistimal ederek konuşmayı uzatmak istemiyorum. Fakat Sizin huzurunuzda saatlerce bulunmayı çok isterim.

Ben şunun altını birkez daha çizmek istiyorum, Azerbaycan halkının eski tarihi, zengin gelenek ve göreneklere sahip olması ile biz de gurur duyuyoruz. Biz Sizin üstün yönetimiz altında Azerbaycan'a, halkınıza daha büyük ilerleme ve gelişme kaydetmelerini diliyoruz. Çok teşekkür ederim.

Haydar Aliyev: Ben sizin söylediğiniz güzel kelimelere çok değer veriyorum. Ben de aynı kelimeleri aktarmak istiyordum. Fakat bu kelimelerin hepsini siz söylediniz. Sanki benim düşüncelerimi okudunuz.

Saleh bin Abdullah bin Humaid: Zatıalileri bu, benim için büyük bir şereftir.

Haydar Aliyev: Fakat birkaç kelime söylemek isterim.

Suudi Arabistan ile Azerbaycan arasında çok sıkı dostluk ilişkileri bulunmaktadır. Benim Suudi Arabistan'ı ziyaretimden sonra bu ilişkiler daha da gelişmiş, yaygınlık kazanmıştır. Biz bundan çok memnunuz. Bu ilişkiler tüm alanları kapsıyor. Ben tüm alanlarda dostluk ilişkilerini sağladığımız için çok memnunum.

Suudi Arabistan büyük tarihi geçmişe sahip bir devlettir. İslam Peygamberi de orada doğmuştur. Kuran-ı Kerim de orada yazılmıştır.

Nitekim, tüm İslam'ın temeli Suudi Arabistan'da atılmıştır. Biz Müslümanız ve Müslümanlığımızı koruduk ve sürdürdük. Gerçi biz öyle koşullar içinde yaşıyorduk ki, bunu yapmak pek mümkün değildi. Müslüman olarak biz Suudi Arabistan'a hep saygı duyuyoruz, ilişkilerimizin daha geniş alanları kapsamasını istiyoruz ve bu ilişkileri daha etkin bir biçimde değerlendirmek istiyoruz. Zira tüm alanlarda işbirliği yapılıyor. Fakat onların çok büyük sonuçları bulunmuyor. Bizim işbirliğimizin daha sıkı olması ve somut sonuçlar sağlaması gerekiyor. Sizin de aynı görüşte olduğunuzu düşünüyorum.

Suudi Arabistan'da bizim öğrenciler eğitim görüyor. 30 öğrencinin eğitim görmesi çok iyi bir durumdur. Orada Azerbaycan'dan 180 doktor çalışıyor.

Saleh bin Abdullah bin Humaid: Bazı Suudi Arabistan yatırımcıları da Azerbaycan'da faaliyetlerde bulunuyorlar.

Haydar Aliyev: Evet. Fakat biz bu yatırımların yoğunluk kazanmasını isteriz. Zira bizde bunun için olanaklar bulunmaktadır. Siz yatırımları başka bir yerde değil de, buradaki çalışmalara yaparsanız iyi olur.

Saleh bin Abdullah bin Humaid: Bu nedenle de biz bugün Ekonomik Kalkınma Bakanlığı'nda temaslarda bulunduk ve bakanla bu konuları görüştük. Bizim Şura Meclisi'nin bazı üyeleri işadamlarıdır. Onlar da bizim görüşmemize katıldılar ve bu konularda görüş alışverişi yaptılar.

Haydar Aliyev: Çok memnun oldum. İşbirliği gelişmelidir. Biz daha da yakın olmalıyız. Bizim ilişkilerimiz sarsılmazdır.

Ben Mekke'yi, Medine'yi ziyaret ettim. Mekke'de olağanüstü bir manzara izledim. Sizin İslam dinine büyük hizmetiniz şudur ki, Siz tüm zorlu dönemlerde Hz. Muhammed Aleyhisselam'ın mezarını korudunuz, Kuran-ı Kerim'i korudunuz ve hepsini dünyaya kazandırdınız. Şimdi orada çok zengin saraylar var. Bu saraylarda bir milyon, iki milyon kişi aynı anda namaz kılıyor.

Saleh bin Abdullah bin Humaid: Zatıalileri, binanın kendisi aynı anda bir milyon kişinin namaz kılmasına olanak sağlamaktadır. Fakat binanın, caminin çevresindeki alanda daha fazla sayıda kişinin namaz kılması mümkündür.

Haydar Aliyev: Çok iyi. Ben tüm bunları gördüğümde Suudi Arabistan'ın şimdi zengin bir devlet olduğunu düşündüm. Fakat eskiden böyle zengin değildi. Ancak zengin olmadığı dönemlerde orayı yapmış ve tüm bunları korumuştur.

Sizin devletiniz, Sayın Kral çok iş yapmıştır. Ben bunu çok takdir ediyorum. Lütfen, benim içten selamlarımı aziz dostuma iletiniz, Şura Mecslisi'ne iletiniz, orada bulunan İslam dinine mensup tüm kişilere iletiniz. Ben sizin parlamentoyu, onun çalışmalarını çok takdir ediyorum, anlaşılan çok iyi çalışmalar yapıyorsunuz. Size teşekkür ediyorum. Çok teşekkürler.

Saleh bin Abdullah bin Humaid: Zatıalileri, ben ve çalışanlarım gerçekten de sonsuz onur duyuyoruz, zira Siz bizim ülkeyle ilgili böylesine güzel içten kelimeler söylüyorsunuz.

Bizim kral hazretleri hatta kral unvanını geri çevirerek, iki kutsal caminin koruyucusu unvanını almıştır. Gerçekten de Suudi Arabistan Krallığı şu iki kutsal camiye hizmet etmekten, genel olarak, İslam dinine, halklarına hizmet etmekten büyük şeref duyuyor.

Zatıalileri, bu hediye kutsal "Kâbe Örtüsü"nün bir parçasıdır. Onu Sizin için getirmişler. Bu, çok değerli bir hediyedir. Bu ise Arap kahvesi içmek içindir. Saf altından yapılmış olan bir takımdır.

Haydar Aliyev: Teşekkür ederim. Çok teşekkürler.

Saleh bin Abdullah bin Humaid: Zatıalileri, Allah'a emanet olun, Size şükranlarımızı sunuyoruz.

Haydar Aliyev: Teşekkür ederim.

Kısa inceleme yazısı

DIŞ POLİTİKA

Genel tarihi bilgiler

Azerbaycan - Arap Dünyası

Bilgi notu

DIŞ POLİTİKA