Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev`in ABD ve Azerbaycan`ın üst düzey heyetleri arasındaki görüşmelerde yaptığı konuşmadan - 1 Ağustos 1997, Beyaz Saray, Washington


scotch egg
scotch egg
scotch egg
scotch egg
temp-thumb
temp-thumb
temp-thumb
temp-thumb

Sayın Başkan Bill Clinton!

ABD heyetinin saygıdeğer üyeleri!

Sayın Bill Clinton, ben öncelikli olarak Amerika Birleşik Devletleri`ne resmi ziyaret gerçekleştirmek için edilen davet ve konukseverlik dolayısıyla, Amerika-Azerbaycan işbirliğinin düzenli bir biçimde gelişmesi için gösterilen ilgi dolayısıyla Size teşekkür ediyorum ve ülkelerimizin ilişkilerinin mevcut durumundan tamamen memnun olduğumu kaydetmek istiyorum.

Amerika Azerbaycan işbirliğinin daha da geliştirilmesi için geniş olanaklar sağlandığını ve cumhuriyetimizin ABD ile ilişkilerin yoğunluk kazanmasına her zaman büyük özen gösterdiğini vurgulamak isterim. Ülkelerimiz arasındaki ilişkilerin aşamalı olarak pekiştirilmesi alanında büyük işler yapılmıştır ve yapılmaktadır.

Bu bakımdan ABD`nin en nüfuzlu petrol şirketlerinin Hazar`ın Azerbaycan sektöründe bulunan yatakların ortak işlenmesi için imzalanan anlaşmalara katılımını çok olumlu değerlendirmek gerekir. Biz Eylül 1994`te ilk büyük anlaşmayı - "Yüzyılın anlaşması" diye isimlendirilen anlaşmayı imzaladık ve bu anlaşmaya ABD`nin beş büyük şirketi katıldı. Halihazırda bu anlaşma uygulanmaktadır.

Sayın Bill Clinton`la kişisel görüşmelerimde ve telefon konuşmalarımda petrolü dış ülkelere - Batıya taşıyacak petrol boru hatlarının güzergahlarının belirlenmesi ile ilgili şimdiye kadar geniş kapsamlı müzakereler yaptım ve bu alanda bir takım işlerin yapıldığının altını çizerim. Petrolü Batıya - dünya piyasasına ulaştırmak için iki petrol boru hattı inşa edilmektedir. Üçüncü büyük petrol boru hattının da inşasına yakınlarda başlanacaktır.

Bunun yanı sıra, stratejik yönden çok uygun bir konumda bulunan Azerbaycan Orta Asya ülkelerinin dünya piyasası ile ilişkilerinin daha da yoğunluk kazanması için önemli rol oynamaktadır, biz bu olguyu hiçbir zaman unutmadık ve cumhuriyetimizde bu alanda pek çok önemli işler yaptık. Artık ABD`nin "Chevron" şirketinin Kazakistan`ın "Tengiz" yatağından elde ettiği petrol Hazar Denizi üzerinden Bakü`ye naklediliyor, buradan ise dünya piyasasına ulaştırılıyor. Halihazırda bu sürecin daha iyi düzenlenmesi için geniş kapsamlı çalışmaların yapılması öngörülüyor. Bu amaçla Hazar`ın dibinden geçerek Bakü`ye uzanan petrol boru hattı döşenecektir.

Biliyorsunuz, bugün Beyaz Saray`da ABD`nin "Chevron", "Exxon", "Mobil", "Amoco" şirketleri ile Azerbaycan Devlet Petrol Şirketi arasında yeni anlaşmalar imzalanacaktır. Kuşkusuz, bu anlaşmalar Amerika-Azerbaycan ekonomik işbirliğinin pekiştirilmesine yeni katkıda bulunacak, ülkelerimizin ilişkilerinin daha da iyileştirilmesinde önemli rol oynayacaktır.

Sayın Bill Clinton ile kişisel dostluk ilişkilerimizin Azerbaycan-ABD ilişkilerinin sürekli gelişmesi için sağlam bir zemin oluşturduğunu belirtiyorum. Ben Başkan Bill Clinton`un ülkelerimiz arasında işbirliğinin pekiştirilmesi alanındaki kişisel girişimlerinden memnuniyetle söz ederek bizim buna çok değer verdiğimizi vurgulamak istiyorum. Sayın Başkan, siz bu alanda çok büyük işler yapıyorsunuz, biz sizin yardımınızı ve desteğinizi hep hissediyoruz.

Hepinizin bildiği üzere, Ermenistan-Azerbaycan anlaşmazlığının barışçıl yoldan

giderilmesi alanında AGİT Minsk Grubu çerçevesinde şu anda büyük bir çalışma yapılmaktadır. Bu anlamda AGİT üyesi ülkelerin devlet ve hükümet başkanlarının Lizbon`da yapılan zirve toplantısında anlaşmazlığın barış yoluyla çözüme bağlanması ile ilgili kabul edilmiş üç temel ilke çok büyük önem arzediyor. ABD hükümeti bu ilkelerin kabulünü desteklemiştir ve biz bunu memnunlukla ifade ediyoruz.

Biz AGİT Minsk Grubu`nun eşbaşkanı olan ABD`nin Ermenistan-Azerbaycan anlaşmazlığının kısa sürede çözümlenmesi için gösterdiği çabalara çok büyük değer biçiyoruz. Biz, aynı zamanda dünyanın üç nüfuzlu devletinin başkanlarının - Bill Clinton`un, Boris Yeltsin`in, Jaques Chirac`ın Denver`de imzaladıkları ortak bildirinin bu alanda özel bir önem taşıdığının altını çizmek istiyoruz. Azerbaycan Minsk Grubu eş başkanlarının bu anlaşmazlığın çözümü ile ilgili öne sürdüğü önerileri temel almıştır. Biz şimdi Ermenistan`ın bu önerilere yönelik tutumunu bekliyoruz. Azerbaycan bu anlaşmazlığın kısa sürede çözümü konusunda büyük umutlar beslemektedir ve yerinden, yurdundan zorla göç ettirilmiş bir milyondan fazla vatandaşımız yakında kendi topraklarına geri döneceklerine inanıyor. Biz eminiz, Minsk Grubu`nun eşbaşkanları anlaşmazlığın kısa sürede Lizbon Zirvesi`nde kabul edilmiş ilkelerin temelinde çözümü için gerekli yardımı yapacak, anlaşmazlığın bu sene sonuna kadar giderilmesine çalışacaklar.

Biz, ABD Kongresi`nin 1988 yılında kabul ettiği "Özgürlüğü Destekleme Yasası"nda 907. madde ile ilgili değişiklik önergesinin adaletsiz bir karar olduğunun ve Azerbaycan-Amerikan ilişkilerinin canlılık kazanması açısından bir takım engeller oluşturduğunun altını çizmek isteriz. Bu nedenle de bu önergenin kısa sürede kaldırılması gerekiyor. Ben bu konu üzerine Washington`da kongre üyeleri ile görüşmeler yaptım ve temaslarda bulundum. Bu önergenin kaldırılması için gerekli önlemlerin alınacağından emin olduğumu belirtiyorum.

Azerbaycan Avrupa`da konvansiyonel silahların sınırlandırılmasına ilişkin Cenah Anlaşması`na katılmıştır. Bunun yanı sıra, tespit edilmiş sınırlar çerçevesinde ülkemizin bağımsızlığının, egemenliğinin, güvenliğinin sağlanması yönünde büyük çalışmalar da yapılmaktadır. Birkez daha beyan ediyorum: Azerbaycan`ın bağımsızlığı sonsuza dek sürecektir, yıkılmazdır. Azerbaycan`da hiçbir yabancı devletin askeri birlikleri ve askeri üsleri bulunmamaktadır ve ileride de olmayacaktır.

Bunun yanı sıra şunu vurgulamak istiyorum ki, Rusya`nın Ermenistan`a yasadışı yollardan bir milyar dolar değerinde çağdaş silah takviye etmesi bölgesel güvenlik açısından büyük endişe oluşturmaktadır.

Azerbaycan Amerika`yı kendisinin yakın dostu ve ortağı olarak görüyor. Şunun altını çizmeyi gerekli buluyorum ve aynı zamanda belirtiyorum ki, ülkemizde sosyopolitik durum istikrarlıdır, ekonominin piyasa ilişkileri temelinde kurulması için reformlar uygulanıyor, demokrasinin gelişmesi, insan haklarının korunması alanında önemli önlemler gerçekleştiriliyor. Biz bu yolu ileride de izleyeceğiz. Azerbaycan ekonomisi dünya için, keza Amerikan yatırımları için açıktır.

Amerika Birleşik Devletleri`nin ve bizzat Başkan Bill Clinton`un dış ve iç politika alanındaki başarıları, bunun yanı sıra ülkede sosyal alanda sağlanan başarılar Azerbaycan`da da sevinçle karşılanıyor ve benim bunu büyük memnunlukla belirtmem gerekir.

Konuşmamın sonunda bana sunulan bu fırsatı nezaketle değerlendirerek ABD Başkanı Bill Clinton`u ve Başkan Yardımcısı Albert Gore`u resmi ziyaret için Azerbaycan`a davet ediyorum.

"Haydar Aliyev: Bağımsızlığımız sonsuza dek sürecektir" (konuşmalar, nutuklar, bildiriler, demeçler, mektuplar, çağrılar, kararlar ) - "Azerneşr", Bakü-2003. 11. cilt, sayfa 222-225.

Kısa inceleme yazısı

DIŞ POLİTİKA

Genel tarihi bilgiler

Azerbaycan - ABD

Bilgi notu

Azerbaycan - ABD