Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev`in, Romanya Cumhurbaşkanı İon İliescu ile beraber Bakü`de 10 numaralı teknik lisenin öğrenci yurdunda geçici bir süre için barınan Fuzuli, Akdam, Zengilan, Hocalı sakinlerini ziyareti sırasında konuşması - 28 Mart 1996


Biliyorsunuz, Romanya Cumhurbaşkanı, benim dostum sayın İon İliescu iki gündür Azerbaycan`da resmi ziyarette bulunuyor. Şimdi artık ziyaret sona ermek üzeredir ve misafirimiz kendi ülkesine dönüyor. Görüşmelerin, anlaşmaların yapılmasının ardından ve şehri gezdikten sonra misafirimiz ülkemizin bu zor durumu hakkında daha derin bilgiler edinmek için Ermenistan silahlı kuvvetlerince işgal edilmiş topraklarımızdan kovulmuş Azerbaycan vatandaşları ile buluşmak istedi. Ben kendisine detaylı bilgiler verdim: Topraklarımızın yüzde 20`si işgal edilmiştir. İşgal altındaki toparklardan bir milyonun üzerinde Azerbaycan vatandaşı yerinden, yurdundan zorla göçe tabi tutulmuştur. Onların evleri yıkılmış, tahrip edilmiştir. Göçe tabi tutulan vatandaşlarımız Azerbaycan`ın çeşitli bölgelerinde yaşıyorlar. Keza, onların büyük bir bölümü Bakü`de yaşıyor. Ancak bizim şuanki durumumuz onların hepsine uygun koşulları sağlamaya müsait değildir. Onun için de siz böylesine zorlu koşullarda yaşıyorsunuz. Ben bunu misafirimize de söyledim. Ben bugün misafirimizle beraber sizi ziyarete geldim. Biliyorsunuz, sizin durumunuz Azerbaycan halkının, cumhurbaşkanı olarak bizzat benim en büyük derdimdir ve bizim en büyük sorunumuzdur. Biz bu sorunlarla uğraşıyoruz, sorunun barışçıl yoldan çözüme bağlanmasına, topraklarımızı kurtarmaya çalışıyoruz. Siz kendi yerinize, yurdunuza dönesiniz diye Ermenistan silahlı kuvvetlerinin işgal altındaki toprakları barış yoluyla boşaltması için uğraşıyoruz. Misafirimize ve beraberindeki Romanya heyeti üyelerine bu konularda çok detaylı bilgiler verdik ve Azerbaycan topraklarının Ermenistan silahlı kuvvetlerinin işgalinden kurtarılması, sorunun barışçı yoldan çözülmesi için uluslararası kuruluşlarda nüfuzlarını, olanaklarını kullanmalarını, çaba göstermelerini rica ettik. Sayın Cumhurbaşkanı, İon İliescu şu günlerde bu konularda daha yakından bilgi sahibi olmuştur. Umarım, kendisi sizinle bizzat görüştükten, sizin gibi Azerbaycan`ın bir milyon vatandaşının zor durumunu gördükten sonra, kuşkusuz ki, bu konulara kayıtsız kalmayacak, sorunun çözülmesi, yani Azerbaycan halkının haklı davasının sona ermesi, işgal edilmiş toprakların kurtarılması için uluslararası kuruluşlarda kendi devletinin tutumunu daha net, kesin ortaya koyacaktır. Romanya ile Azerbaycan arasındaki ilişkiler dostluk ilişkileridir. Biz dün pekçok anlaşma, sözleşme imzaladık. Bu görüşmelerden, imzalanan bu sözleşmelerden sonra Romanya-Azerbaycan ilişkileri daha hızlı gelişecek ve tüm bunlar da hem Romanya halkının hem Azerbaycan halkının bu zorlu geçit dönemini kısa sürede, başarılı bir şekilde atlatmasına yardım edecektir, bu konudan umutlu olduğumu belirtmek isterim. Bu büyük, zorlu sorunun çözümünde dünya devletlerinin yardımına ihtiyaç duyduğumuz için bu işbirliği bizim için ayrıca önemli ve vazgeçilmezdir. Onun için de Azerbaycan`ın bu zorlu durumunu her devletin daha net bilmesi, bu sorunun barışçıl yoldan çözüme bağlanmasında yer alması bizim için çok önemli, çok gereklidir.

Değerli bacı ve kardeşler, ben sizi yürekten selamlıyorum. Bilin, halk da, bildiğiniz üzere, ben de her gün, her an sizi düşünüyoruz. Ben şunu iyi biliyorum, bunca ailenin, kişinin böyle bir yurtta yaşaması zordur. Fakat ben defalarca söyledim, birkez daha söylüyorum: Dar günün ömrü az olur. Hak, adalet, Yüce Tanrı sizin, ülkemizin bu durumda kalmasına asla izin vermez. Biz kendimiz de devletimizin, hükümetimizin, halkımızın iradesi ile ülkemizin ve halkımızın, keza yerinden, yurdundan zorla kovulmuş vatandaşlarımızın bu durumda kalmalarına izin vermeyeceğiz. Biz bu durumu, hiç kuşkusuz, atlatacağız. İşgal altındaki topraklarımızı, kuşkusuz ki, kurtarmayı başaracağız. Ermenistan silahlı kuvvetlerinin işgal altındaki topraklardan çıkmasını, kuşkusuz ki, sağlayacağız. Azerbaycan Cumhuriyeti`nin toprak bütünlüğünü hiç kuşkusuz sağlayacağız. Biz sınırlarımızın dokunulmazlığını kuşkusuz sağlayacağız. Biz bunları başaracağız. Bağımsız Azerbaycan tüm kendi topraklarında egemen olacaktır. Bağımsız Azerbaycan Cumhuriyeti kendi kaderinin sahibi olacaktır. Bizim büyük potansiyel olanaklarımız bulunuyor. Biz tüm bunları harekete geçireceğiz. Onları hareket geçirdikten sonra halkımız, bağımsız Azerbaycan`ın doğal kaynaklarını değerlendirmek suretiyle bu durumdan kurtulacak ve mutlu, gönenç hayata kavuşacaktır. Ben bundan eminim. Biz bu umutlarla yaşıyoruz, siz de bu umutlarla yaşamalısınız. Biz bunda başarılı olacağız. Ben ise sizden sabır, metanet ve itidal bekliyorum. Umarım, biz hepimiz sabrımız, metanetimiz, mamafih, irademiz, gücümüz, geleceğe umudumuz sayesinde tüm bu sorunlara çözüm bulacağız, barışçıl yoldan çözeceğiz. Eğer barış yoluyla çözemez isek, diğer tüm yöntemleri kullanıp bu sorunları çözeceğiz. İşgal altındaki topraklarımız kurtarılacak, siz kendi yerinize, yurdunuza geri döneceksiniz. Bağımsız Azerbaycan Cumhuriyeti'nin toprak bütünlüğü sağlanacaktır. Sizin hepinize esenlikler, sabır diliyorum. Sizin hepinize mutlu gelecek diliyorum. İyi günler.