Arama

GENEL TARİHİ BİLGİLER / DIŞ POLİTİKA / Azerbaycan - Avrupa

İngiltere ve Danimarka'nın sömürgesinden kurtulan Norveç, 17 Mayıs 1814'te ilk anayasasını kabul etti. 1814 Anayasası şimdiye kadar Norveç'te yürürlüktedir ve her yıl 17 Mayıs, Anayasa günü - Norveç'in Milli Günü olarak kutlanıyor.

Norveç Krallığı, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin bağımsızlığını 2 Ocak 1992 yılında tanıdı, iki ülke arasında diplomatik ilişkiler 5 Haziran 1992 yılında kuruldu. 22 Temmuz 1998'de Norveç Krallığı'nın Azerbaycan Büyükelçiliği açıldı (http://www.mfa.gov.az/)

İki ülke arasında işbirliği 90'lı yılların başlarından itibaren bu ülkenin Statoil petrol şirketinin Azerbaycan'da faaliyete başlaması üzerine genişlemiştir.

24-25 Nisan 1996 tarihlerinde Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev Norveç'e resmi ziyarette bulunmuştur. Ziyaret sırasında Cumhurbaşkanı, Norveç Kralı V.Harold, Başbakan Q.Brundtland, Norveç Parlamentosu - Storting Başkanı K.Gronahl, Dışişleri Bakanı B.Godal, Enerji ve Sanayi Bakanı K.Stoltenberg ile bir araya gelerek iki ülke arasındaki ilişkilerin geliştirilmesi ile ilgili görüş alışverişinde bulunmuştur. Ziyaret kapsamında vergi ve yatırımlarla ilgili sözleşmeler imzalanmıştır.

17 Mayıs 2000 yılında Norveç Anayasasının 186. Yıldönümü vesilesiyle Bakü'de resepsiyon düzenlenmiştir. Törende konuşma yapan Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev, Norveç şirketlerinin Azerbaycan'a gelen prestijli yabancı petrol şirketleri ile çok rahatça rekabet ettiğinin altını çizerek iki ülkeyi birbirine bağlayan, ilişkileri pekiştiren faktörün demokrasi, piyasa ekonomisi, evrensel değerlere bağlılık olduğunu vurgulamıştır.

16 Mayıs 2005 senesinde Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Avrupa Konseyi üyesi olan ülkelerin devlet ve hükümet başkanlarının Varşova'da yapılan 3. Zirve toplantısı kapsamında Norveç Başbakanı K.M.Bondevik ile bir araya gelmiştir. Görüşmede ikili ilişkilerin ve işbirliğinin gelişmesi, keza Statoil Petrol Şirketin'nin Azerbaycan'daki başarılı çalışmaları memnunlukla karşılanmıştır. Kjell Magne Bondevik Bakü-Tiflis-Ceyhan petrol boru hattının işletmeye alınmasının büyük bir gelişme olduğunu belirterek bu projeyi dünyanın en büyük projelerinden biri olarak değerlendirmiştir. İlham Aliyev yalnız enerji sektöründe değil, ekonomin diğer alanlarında da ilişkilerin gelişmesi için olanakların bulunduğunu vurgulamıştır.

Norveç, Ermenistan-Azerbaycan Dağlık Karabağ sorununun barış yoluyla, uluslararası hukuk, insan hakları, devletlerin egemenliği, toprak bütünlüğü, sınırların dokunulmazlığı ilkesi temelinde çözümünden yanadır.

Norveç, Azerbaycan'ın ekonomik ortaklarından biridir. Statoil petrol şirketi halihazırda Azerbaycan'da BP'den sonra ikinci büyük yatırımcıdır.

Ülkeler arasında insani ilişkiler de gelişiyor. 1994 yılından itibaren Azerbaycan'da Norveç insani yardım kuruluşu faaliyet göstermektedir ki, onun da başlıca çalışmaları tarihi anıtların, eski Arnavut kilisesinin onarımından ibaret. 12 Mart 2007'de Gedebey'de Norveç hükümeti tarafından yaptırılan ortaokulun açılış töreni düzenlenmiştir.

5 Haziran 2007'de Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Cumhurbaşkanlığı Sarayı'nda Norveç Devlet Sekreteri, Petrol Sanayi ve Enerji Bakan Yardımcısı Bayan Anita Utseth başkanlığındaki heyeti kabul etti. Görüşmede Azerbaycan ile Norveç arasında enerji alanında karşılıklı yarara dayalı işbirliğinin yapıldığı belirtildi ve bu işbirliğinin gelecekte de geliştirileceği konusunda kararlılık vurgulandı.

29 Nisan 2008'de Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı İlham Aliyev Norveç Dışişleri Bakanı Jonas Gahr Store başkanlığındaki heyeti kabul etti. Görüşmede ikili ilişkilerin gelecek gelişimi ile ilgili görüş alışverişi yapıldı. Norveç heyetinin ülkemizde verimli temaslarda bulundukları vurgulandı.

2 Haziran 2008'de Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev Norveç Devlet Sekreteri, petrol ve enerji bakanının yeni yardımcısı Bayan Liv Monica Stubholt başkanlığındaki heyeti kabul etti. Liv Monica Stubholt, Azerbaycan'ın gerek bölgesel gerekse ekonomik potansiyeli bakımından çok önemli bir ülke olduğunu belirtti.

Aynı zamanda konukların geliş nedeni Bakü'de yapılacak 15.Uluslararası Hazar Petrol ve Gaz Fuarı'na katılmaktı. Konuk bakan, Bakü'de yapılacak olan 15.Uluslararası Hazar Petrol ve Gaz Fuarının dünya petrol endüstrisinde son derece önemli bir olay olduğunu söyledi. Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, dünya kamuoyunun, Uluslararası Hazar Petrol ve Gaz Fuarı'na çok büyük ilgi duymasından memnun kaldığını bildirdi.

2 Haziran 2009'da Azerbaycan Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Norveç Devlet Sekreteri, Petrol ve Enerji Bakan Yardımcısı Robin Martin Kaas başkanlığındaki heyeti kabul etti. Görüşmede Uluslararası Hazar petrol-gaz fuarı ve konferansının ilk yıllardan itibaren sadece Azerbaycan açısından değil, dünyanın enerji alanında gelişme kaydetmesi açısından özel önem taşıdığı vurgulandı, Azerbaycan ve Norveç arasında enerji alanındaki işbirliğinin bundan böyle daha geniş alanları kapsayacağı konusunda kararlılık ifade edildi.

Azerbaycan ile Norveç arasında şimdiye kadar 9 belge imzalandı:

1. Azerbaycan Cumhuriyeti Hükümeti ve Norveç Sanayi ve Enerji Bakanlığı arasında enerji alanında işbirliğine ilişkin bildiri. Bakü, 21 Kasım 1994

2. Azerbaycan Cumhuriyeti Ulusal Bilimler Akademisi ve Norveç Araştırma Konseyi arasında bilimsel işbirliği alanında Sözleşme Belgesi. Bakü, 22 Kasım 1994

3. Azerbaycan Cumhuriyeti ve Norveç Krallığı arasında ortak deklarasyon, Oslo, 24 Nisan 1996

4. Azerbaycan Cumhuriyeti ve Norveç Krallığı arasında çifte vergilerin uygulanmasına izin verilmemesi, gelir ve yatırım vergilerinden kaçınmanın önlenmesi ile ilgili Sözleşme. Oslo, 24 Nisan 1996

5. Azerbaycan Cumhuriyeti Hükümeti ve Norveç Sanayi ve Enerji Bakanlığı arasında işbirliğine ilişkin sözleşme belgesinin (21 Kasım 1994 senesinde Bakü'de imzalanmıştır) uygulanmasına ilişkin Protokol. Oslo, 24 Nisan 1996.

6. Azerbaycan Cumhuriyeti ve Norveç Krallığı arasında sermayeyi destekleme ve karşılıklı koruma ile ilgili mutabakat protokolü. Bakü, 25 Eylül 1996.

7. Azerbaycan Cumhuriyeti Dış İşleri Bakanlığı ve Norveç Krallığı Dış İşleri Bakanlığı arasında işbirliği protokolü. Oslo, 23 Şubat 2000'de Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı'nın 476 sayılı, 15 Temmuz 2000 tarihli kararı ile onaylanmıştır.

8. Azerbaycan Cumhuriyeti Dış İşleri Bakanlığı ve Norveç Krallığı Dış İşleri Bakanlığı arasında Azerbaycanlı diplomatların kurs geçmesi ile ilgili işbirliği sözleşmesi. Bakü, 31 Ekim 2007.

9. Azerbaycan Cumhuriyeti ve Norveç Krallığı arasında Dostluk ilişkilerinin ve işbirliğinin gelecek gelişmesi ile ilgili ortak bildiri. Oslo, 4 Aralık 2007.

© aliyev-heritage.org