Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Haydar Aliyev`in Türkiye`nin ABD Büyükelçisi Bakı İlkin ile görüşmesi - Washington, 20 Şubat 2000


Bakı İlkin: O gün Sizin için uzun bir gün oldu. Zira tüm gün - sabahtan akşama, geceyarısına kadar görüşmeleriniz, temaslarınız oldu. Hem ben hem tüm Ankara Sizin sağlığınızı takip ediyoruz. Pek ciddi birşey olmadığını biliyorum.

Haydar Aliyev: Hopkins Üniversitesi Kliniği`nde muayene ettiler ve katarakta olduğunu, ameliyet gerektiğini söylediler.

Bakı İlkin: Bizim Sayın Cumhurbaşkanı da aynı göz kliniğine gelmişti. Çok iyi bir yer.

Haydar Aliyev: Biliyorum, bana söyledi.

Bakı İlkin: Sayın Cumhurbaşkanım, benim Sayın Cumhurbaşkanım Süleymen Demirel, Meclis Başkanımız Sayın Akbulut, Başbakanımız Sayın Ecevit ve Dışişleri Bakanımız Sayın Cem size "Geçmiş olsun" dileklerini ilettiler. Beni kabul ettiğiniz için teşekkür ederim. Onların mektuplarını Size sunmak istiyorum. Sizin sağlık ve sıhhatinizin iyi olması bizim afiyet içinde olmamızdır,- dersem bu, çok basit kalır. Fakat sizi son gördüğümden daha iyisiniz. O zaman sizi Cleavland`da görmüştüm, amelyat sonrasıydı. Şimdi ise , maşallah, Sizi çok iyi gördüm. İnşallah Azerbaycan sizden daha uzun yıllar hizmet beklemektedir.

Haydar Aliyev: Sayın dostum, kardeşim Süleyman Demirel bana hep dostluk gösteriyor. Cleavland`de bulunduğum sırada beni sık sık telefonla arar, konuşurduk. Siz bizzat oraya geldiniz, beni ziyaret ettiniz. Ben buraya gelirken de kendisiyle görüşmüş, konuşmuştuk. Zira ben burada Başkan Bill Clinton ile, diğer kişilerle görüşmelerde pekçok konuyu tartışıyorum. Bu konuyu da Sayın Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel ile konuştuk.

Ben burada Clinton ile görüşme yaptıktan sonra telefon ettim, özellikle Bakü-Ceyhan boru hattını konuştuk. Zira burada çok acele ediyorlar, bu çalışmanın hızla devam etmesini istiyorlar. Biz de istiyoruz, Türkiye de istiyor. Fakat Gürcüler bazı sorunlar çıkarıyorlar. Şimdi bizim heyetler -Türkiye, Gürcistan ve Azerbaycan heyetleri bunları Bakü`de masaya yatırdılar ve bunlar çözülecektir.

Pekçok başka konu da var. Türkiye ile Azerbaycan arasında bulunan dostluk, kardeşlik ilişkileri ve bizzat benimle Sayın Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel arasındaki dostluk, kardeşilk ilişkileri, bizim sürekli temasta bulunmamızı ve istişare etmemizi zorunlu kılmaktadır.

Bugün sizin beni ziyaret etmeniz, arkadaşlarımdan mesaj getirmeniz beni çok memnun etti. Size çok teşekkür ediyorum. Biliyorum, burada bizim büyükelçilikle de yoğun işbirliği yapıyorsunuz. Bu da doğaldır. Nitekim her ülkede bizim büyükelçiliğimizin bir numaralı dostu Türkiye büyükelçisidir. Burada yaptığınız işlerden dolayı da teşekkürümü sunarım.

Azerbaycan, bağımsızlık, istiklal kazandıktan sonra hiçbir yerde büyükelçiliği yoktu. Büyükelçilikler açıldığında da Türkiye büyükelçiliklerinin yardımı ile- ki burada, Washington`da başka yerlerde de böyle oldu - çalışıyorlardı. Bunlar artık geçmişte kaldı. Fakat şimdi de dostun dostla görüşmesi, konuşması, ona danışması gerekir. Bizim büyükelçiye sizinle sürekli irtibat halinde olması talimatı verilmiştir.

Bakı İlkin: Aynı talimatı bana da vermişler. Sizin sayın büyükelçi mükemmel iş yapıyor. Çok yakın temastayız. Azerbaycan`ı da en güzel şekilde temsil ediyor. Ben de zaman zaman kendisiyle isitşare yapıyorum.

Sayın Cumhurbaşkanı, Siz buraya Azerbaycan`ın ihtiyaçlarını, sıkıntılarını, başarılarını anlatmak bakımından çok önemli bir zamanda geldiniz ve zannedersem, çok faydalı görüşmeleriniz oldu, çok işler yaptınız. Şimdi Azerbaycan`ı öncekinden daha iyi tanıyorlar ve Azerbaycan`ın önemini de anlıyorlar. Doğru, büyükelçiler de bir takım çalılmalar yapıyorlar, fakat cumhurbaşkanları, başbakanlar ziyaret yaptıklarında ülkeyi daha iyi tanıtırlar.

Bu bakımdan Sizi burada görmekten şahsım adına çok mutluyum. Türkiye büyükelçisi Azerbaycan büyükelçisi ile kardeştir ve kendi adıma söylüyorum, ne gerekiyorsa, bunu yapmaya her zaman hazırız. Sayın Cumhurbaşkanı dendiğinde öncelikle üç kişiyi düşünüyorum: Süleyman Demirel, Siz ve Sayın Rauf Denktaş.

Haydar Aliyev: Çok teşekkür ederim. Burada Başkan Clinton ile çok değerli görüşmemiz, sohbetlerimiz oldu. Bayan Albright, Samuel Berger ve diğerleri de orada bulunuyordu. Yani büyük bir heyetti. Çok değerli görüşmelerimiz oldu ve şimdi bu, bizim için çok gereklidir. Özellikle Ermenistan-Azerbaycan, Dağlık Karabağ sorununun barışçıl yoldan çözüme bağlanması, 907 sayılı maddenin bertaraf edilmesi için sizinle beraber kaç yıldır uğraşıyoruz (Bakı İlkin: Bu benim de sorunumdur), senin de problemindir - yineliyorum giderilmesi, Hazar Denizi`nin enerji rezervlerinin daha geniş bir biçimde işlenmesi ve Bakü-Ceyhan petrol boru hattı üzerine görüşmemiz oldu.

Siz duydunuz, ben orada söyledim, petrolün yanı sıra biz pekçok doğal gaz yatakları da bulduk. Ben basındaki haberlere bakıyorum,-şimdi BP/Amoko'da kendileri, hiçbirşey beklemeden, Azerbaycan`dan Türkiye`ye doğalgaz hattı döşemek, doğalgaz çıkarmak istiyorlar. Bu şirket Şahdeniz yatağında çalışıyor. Başka bir yerde Amerika`nın "Chevron" Şirketi çalışıyor ve oradan büyük miktarda doğalgaz çıkaracaklarını diyorlar.

Bakı İlkin: Allah artırsın.

Haydar Aliyev: Bunlar, yalnız iki yataktır. Fakat bizim buna benzer yerlerimiz çok fazladır. 19 anlaşma imzaladık. Onun için zamanla bunlar da artacaktır.

Bu konuları Balkan Clinton ile çok detaylı bir şekilde ele aldım. Çok ehemiyetli bir görüşme oldu. Ben bu ziyaretimden çok memnunum, çok verimli bir gezi oldu. Davos`ta Başkan Clinton ile bir araya geldik, kısa bir sohbet yaptık. Buraya gelmem ve detaylı görüşmelerin yapılması konusunda anlaştık. Şimdi böyle bir fırsat doğdu. John Hopkins Üniversitesi`nde pekçok kişi vardı. Ben büyük bir konuşma yaptım, yani Azerbaycan`ın bugününü anlattım. Ticaret Odası`nın düzenlediği akşam yemeğine sizinle beraber katıldık, orada da çok geniş bilgiler verdim.

Dün, evelsi gün çıkan gazetelere bakıyorum. Tüm dünya basını Haydar Aliyev`in Amerika gezisi, Başkan Clinton ile görüşmesi, temasları, Bakü-Ceyhan, Hazar Denizi vs. hakkında yazıyor. Değil yalnız Amerikan basını Avrupa basını da, her yer ve tabii ki Türk basını da bu konuyu yazıyor. Onun için bu, çok önemlidir.

Bakı İlkin: Sayın Başkan Clinton bizim bölgemizin, ortak bölgemizin önemini daha iyi anlayarak her çalışmada bize destek olmaya çalışıyor. Bildiğiniz üzere,onun temsilcilerinden biri geçenlerde Güney Kafkasya ve Türkiye`yi ziyaret etmiştir. Gerçekten, Azerbaycan Kafkasya`da barış, istikrar ve huzurun tesisi için çok önemli bir rol oynayacaktır. İnşallah, Sizin çabalarınızla Karabağ sorununuz da çözülecek, mülteciler kendi yerlerine geri dönecek ve Azerbaycan`ın toprak bütünlüğü yeniden sağlanacaktır. Azerbaycan`ın başarıları bzim sevincimizdir. Ben şahsım adına Azerbaycan ve Türkiye`yi bir evin ayrı odalarında kalan iki kardeş olarak görüyorum. Odalarımız ayrı olsa da kalbimiz birdir.

Sayın Cumhurbaşkanım, ben yakından takip ediyorum, - Siz, gerçekten, Azerbaycan`a büyük hizmetlerde bulunmuşsunuz. Tüm istek ve temennim, Azerbaycan halkına bundan böyle de uzun yıllar hizmet edebilmeniz, Azerbaycan halkının da Sizin hizmetlerinizden hep faydalanmasıdır.

Gördüğünüz üzere, buraya geldiğiniz günden Washington Sayın Haydar Aliyev`i konuşuyor. Bu sevinci Sayın Demirel ile de paylaştık. Siz burada da hep Türkiye`nin gündeminde oldunuz. Beni kabul ettiğiniz için teşekkürümü sunar ve ameliyattan dolayı "geçmiş olsun" diyorum. İlk fırsatta sizi tekrar görmek istiyorum. Teşekkür ederim.

Haydar Aliyev: Çok teşekkür ederim. Sayın dostum, kardeşim Süleyman Demirel, Sayın dostum Bülent Ecevit, Sayın dostum Yıldırım Akbulut, Dışişleri Bakanı Sayın İsmayıl Cem`e benim selamlarımı ve saygılarımı iletin. Dileklerinden dolayı hepsine ve beni ziyaretinizden dolayı size şükranlarımı sunarım. Teşekkür ederim.

Çeviri 23 Şubat 2000 tarihli AZERBAYCAN Gazetesinden yapılmıştır.

Kısa inceleme yazısı

DIŞ POLİTİKA

Genel tarihi bilgiler

Azerbaycan-Türkiye ilişkileri

Bilgi notu

Azerbaycan - Türk Dünyası