آثار / مناقشه ارمنستان و آذربایجان بر سر قره باغ کوهستانی / قتل عام

سخنان حیدر علی اف رئیس جمهوری آذربایجان و فرمانده کل قوا در اختتامیه مراسم اعطای مدالهای "ستاره سرخ" و "پرچم آذربایجان" به اولیا و اعضای خانواده قهرمانان ملی، شهدا و رزمندگانی که در دفاع خوجالی از دشمن شرکت کرده اند، ۲۶ فوریه سال ۱٩٩٩


خواهران و برادران گرامی.

در قرن ۲۰ بارها از سوی ارامنه برعلیه مردم آذربایجان تجاوز شده و نسل کشی رخ داده است. وحشتناکترین آن، فاجعه و قتل عالم خوجالی است.

هفت سال پیش در آن شب مهیب نیروهای مسلح ارمنستان با کمک و مشارکت هنگ ۳۶۶ ارتش شوروی، کشتار خونین وحشتانکی را برعلیه ساکنان منطقه خوجالی سرزمین زیبای آذربایجان راه انداختند. نسل کشی که با وحشیگری بزرگ و بی سابقه ای همراه بود، بعنوان یکی از وحشت انگیزترین فجایع قرن ۲۰ می باشد. آسیب های جبران ناپذیری در طی یک شب به ساکنین بی گناه و غیرنظامی خوجالی وارد آورده شد. در اثر این نسل کشی صدها زن، مرد، پیر، جوان، کودک و نوزاد از اهالی خوجالی به قتل رسیدند. صدها تن از آنان نیز مجروح و معلول گشتند. صدها نفر به اسارت گرفته شدند.

این فاجعه بزرگترین ضربه ای ست به مردم آذربایجان در دوران جنگ ارمنستان و آذربایجان. خوجالی ها با مردانگی و قهرمانی از این فاجعه استقبال کردند. آنان که قهرمانانه از خانه، شهر و خانواده خود دفاع نموده، به شهادت رسیدند. براثر تیرباران از سوی ارامنه وحشی سرزمین خوجالی آغشته به خون شد.

این فاجعه همه مردم آذربایجان را تکان داد و برای ساکنین خوجالی یک ضربه معنوی سنگینی شد. لیکن اراده اهل خوجالی درهم نشکست و انسانها با قهرمانی و مردانگی به شهادت رسیدند.

ساکنان خوجالی این فاجعه سنگین را مردانه تحمل کردند. اهالی مغرور خوجالی امروز هم- در هفتمین سالروز این فاجعه بار دیگر قهرامانانه زندگی می کنند.

تردیدی نیست که مناقشه ارمنستان و آذربایجان به پایان خواهد رسید، سرزمینهای اشغالی آذربایجان آزاد و هم میهنان مان که بزور از این سرزمینها رانده شده اند، به خانه و کاشانه خود باز میگردند. شکی نیست که خوجالی از قید اشغال آزاد میشود و اهل خوجالی به زادگاههای خویش باز خواهند گشت و زندگانی خود را مجددا در زاد وبوم خود ادامه خواهند داد.

ولی زخم خوجالی همواره در قلب مان زنده خواهد ماند. عاملان نسل کشی خوجالی در دادگاه عدالت محکوم خواهند شد. مقامات و مسئولین سابق آذربایجان که به اتفاق در نسل کشی خوجالی مقصر هستند در برابر مردم مجازات میشوند. دادگاه عدالت آنها را به سزای اعمالشان خواهد رساند.

مردم کشورمان در طول تاریخ جنگهای بزرگی پشت سر گذاشته و قربانیانی در راه حراست از سرزمین و هویت خود داده است. ملت ما هر بار ضمن پیمودن این قبیل جنگها، نبردها و سختی ها، استحکام  و اقتدار بیشتری پیدا کرده است. اطمینان دارم که امروز ملت ما، از جمله اهل خوجالی در دولت مستقل آذربایجان قاطعیت بیشتری یافته و عزم راسخی دارند تا در راه حفظ استقلال کشورمان و آزادسازی همه سرزمینهای اشغالی تا آخر مبارزه کنند.

امروز، در هفتمین سالگرد فاجعه خوجالی در برابر روح فرزندان مان که قهرامانانه در خوجالی به شهادت رسیده اند، سر تعظیم و تقصیر فرود می آورم. تقاضا دارم خاطره آنان را با یک دقیقه سکوت یاد کنیم.

خداوند به همه شهیدان رحمت کند.

اینک مایلم جوایز دولت آذربایجان را تقدیم اولیا، اعضای خانواده و خود هم میهنان مان نمایم که ضمن دفاع از سرزمین خوجالی قهرمانی نشان داده و به شهادت رسیده اند.

نطق اختتامیه

خواهران، برادران و دوستان گرامی.

امروز روز عزا برای میهن و کشورما است. مردم ما، شهروندان آذربایجانی ضمن گرامیداشت هفتمین سالگرد نسل کشی خوجالی، در عین حال فاجعه و نسل کشی خوجالی را با اندوه زیاد به یاد می آورند. امروز همه ما مراتب احترام و ارادت بی پایان نسبت به شهدا، جانبازان، معلولین و آنها یی که در قید اسارتند و افراد یکه در اثر نسل کشی خوجالی مفقودالاثر اظهار می داریم. به همه اهل خوجالی اعلام می کنیم که ما در کنار آنها هستیم.

فاجعه خوجالی درد و غم نه تنها اهل خوجالی، بلکه همه مردم آذربایجان است. بهمین خاطر امروز در کشورمان روز حزن و اندوه و ماتم است. من بار دیگر از خداوند متعال برای همه شهیدان طلب رحمت می کنم، به اهل خوجالی و تمام مردم آذربایجان تسلیت عرض می نمایم. زیرا هر یک از هم میهنان مان که به شهادت رسیده، همراه با خانواده خود فرزند آذربایجان می باشد و این، عزای مردم آذربایجان است.

در عین حال، امروز ملاقات با شما، مرا به شدت تحت تاثیر قرار داد. در اینجا یادآور شدید که من در سال ۱۹۹۳ پس از انتخاب شدن به مقام ریاست جمهوری آذربایجان ضمن انجام تحلیل عمیق از مصیبتهایی که در سالهای گذشته بر سر مردم آذربایجان آورده شد اقدامات مقتضی را اتخاذ نمودم. از جمله در ماه فوریه سال ۱۹۹۴ نسل کشی خوجالی مورد ارزیابی قرار گرفت و این روز بعنوان روز عزا اعلام شد.

ولی هر بار ضمن دیدار با ساکنین خوجالی بنده احساس غرور می کنم. افرادی که این همه روزهای فجیع پشت سر گذاشته، آن شب وحشتناک و مهیب را سپری نموده و نزدیکان خود را جلوی چشمان شان از دست داده اند مغرور و دلاورند. هر کدام شان با احساس مراقبت از وطن، عشق به میهن و سرزمین زندگی می کنند که نشان می دهد مردم ما صاحب ارزشهای معنوی بسیار والایی هستند. این ویژگیهای معنوی والای اهل خوجالی در واقع تجسم صفات معنوی مردم آذربایجان است. ولی اهل خوجالی برای همگان الگو و نمونه می باشند، الگوی قهرمانی، مردانگی، پایداری و در عین حال نمونه میهن پرستی هستند.

شما در اینجا سخنان خوشایندی ایراد کردید، از بابت آن من از شما تشکر می کنم. اما در عین حال در سخنان هر یک از شما معنای بسیار عمیقی نهفته است. آن هم عبارت از این است که گرچه فرزند، سرپرست خانواده، برادر و قوم و خویشان خود را از دست دادید، امروز با خوشبینی زندگی می کنید، تؤام با امید و نیکبینی به آِینده می نگرید. من با این احساسات تان کاملا شریک هستم. بله، ما از زمان آغاز تجاوز ارمنستان برعلیه آذربایجان- از سال ۱۹۹۸ به بعد روزهای سخت و سالهای دشواری طی کردیم و تلفات بزرگی دادیم. سالهای میدیدی است که سرزمینهای ما تحت اشغال ارتش ارمنستان قرار دارد. اینها دردهای ماست، درد ملت ماست.

ولی در عین حال ما ضمن توقیف آتش در سال ۱۹۹۴ جلوی خونریزی را گرفتیم و مایلیم سرزمینهای خود را از راه صلح و مذاکرات آزاد نماییم، می خواهیم تمامیت ارضی کشورمان را مجددا برقرار سازیم.

درست است، این، کار سختی است. زیرا پس از اینکه دشمن سرزمین را اشغال کرد، بیرون راندن آن از آنجا سخت است. ولی ما این راه را در پیش گرفتیم و خواهیم گرفت. بنده اطمینان دارم، اقداماتی که انجام می دهیم و سیاست صلح جویانه ما نتایج خود را برآورده خواهد ساخت.

ضمنا، من فراخوان شما در اینجا را هم کاملا عادلانه می دانم و بمنزله حمایت بزرگ معنوی از خودمان تلقی می کنم. بله، چنانچه همه اقدامات و ابتکارات صلح دوستانه ما، عملکرد مان در این زمینه نتیجتا موجب تامین آزادسازی سرزمینهای اشغالی مان نشود، به هر قیمتی شده، در ازای هرگونه قربانی ها، سرزمینهای خود را آزاد خواهیم کرد و شما به زادگاه خود باز خواهید گشت و تمامیت ارضی آذربایجان برقرار خواهد گردید. این، دین مقدس ماست- وظیفه مان در برابر اجداد، وظیفه ما در قبال نسلهای امروزی و وظیفه ما در برابر نسلهای آینده می باشد.

من بعنوان رئیس جمهور آذربایجان در این مورد همواره احساس مسؤلیت می کنم. اعلام می کنم که بعنوان رئیس جمهوری آذربایجان بخش اصلی فعالیت من وقف تامین تمامیت ارضی جمهوری آذربایجان و آزادسازی مناطق اشغالی گردیده است.

من در سالهای گذشته شب و روز مشغول این کار بوده ام. امروز هم مشغول هستم و در آینده نیز مشغول خواهم شد. مطمئن باشید، من همیشه با شما هستم، همراه خانواده های شهدا و هم میهنان مان که از سرزمینهای خود آواره شده و بی خانمان مانده اند، هستم. شما برای من عزیزترین و محبوبترین شهروندان آذربایجان هستید و دائما همراه با شما خواهم بود. مطمئنم که سرزمینهای اشغالی را به اتفاق هم آزاد خواهیم کرد. خوجالی آزاد خواهد شد، سرزمین خوجالی از نو در اختیار ساکنان آن قرار خواهد گرفت و شما صاحب سرزمینهای خویش خواهید بود.

من برایتان آرزوی سلامتی دارم. امروز بار دیگر از خداوند متعال برای شهیدان طلب رحمن می کنم. برای یکایک شما بردباری، پایداری و موفقیت در کارهایتان آرزومندم. خیلی متشکر.